Order Zasługi dla Ojczyzny (NRD)

Order Zasługi dla Ojczyzny (niem. Vaterländischer Verdienstorden) – odznaczenie państwowe nadawane w latach 1954–1990 w Niemieckiej Republice Demokratycznej.

Order Zasługi dla Ojczyzny
Vaterländischer Verdienstorden

Awers Złotego Orderu z baretką oraz odznaką honorową
Ustanowiono	21 kwietnia 1954
Wycofano	1990
Kruszec	złoto, srebro, brąz (do 1974 roku)
Powyżej	Order „Gwiazda Przyjaźni między Narodami”
Poniżej	Order Sztandaru Pracy

Historia

Order został ustanowiony 21 kwietnia 1954 przez Radę Państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Nadawany był przez Przewodniczącego Rady Państwa NRD za zasługi dla niemieckiego i międzynarodowego ruchu robotniczego, zasługi przy budowie i wzmacnianiu NRD, zasługi dla walki o pokój. Otrzymać go mogły zarówno osoby prywatne jak zakłady pracy, kombinaty, socjalistyczne spółdzielnie, jednostki sił zbrojnych, miasta i gminy.

Order był podzielony na trzy klasy:

• klasa I – Złoty Order,
• klasa II – Srebrny Order,
• klasa III – Brązowy Order.

15 kwietnia 1965 stworzono dla niego dodatkową dekorację nadawaną jako szczególne wyróżnienie, tzw. Ehrenspange – zawieszkę w postaci liści dębowych.

Przy nadaniach dla grup poniżej 10 osób każda z nich otrzymywała własną oznakę. Do 1974 z nadaniem orderu osobom prywatnym związana była roczna renta. Osoby odznaczone I, II i III klasą otrzymywały odpowiednio: 1000, 500 lub 250 marek. Po 1974 nowo odznaczonym wypłacano już tylko jednorazową premię w wysokości 10000, 5000 lub 2500 marek, ale pozostawiono renty osobom odznaczonym przed 1974.

Oznaka

Oznaką orderu była gwiazda z 10 pękami promieni. Na jej awersie znajdował się medalion z godłem NRD, przy I i II klasie umieszczony w emaliowanym na czerwono polu. Rewers był gładki, bez napisów. Order noszony był na lewej piersi na prostokątnej klamerce (będącej też baretką orderu) z gałązkami dębowymi poniżej, z nałożoną wstążką z czarno-czerwono-złotych poziomych pasków. Posiadacze „liści dębowych” nosili odznaczenie na dwóch stylizowanych gałązkach dębowych jako zawieszce, bez klamerki ze wstążką.

Gwiazdy orderowe I i II klasy do 1974 wykonywano w złocie lub srebrze, później już tylko w pozłacanym lub posrebrzanym tombaku.

Baretki Orderu Zasługi dla Ojczyzny
z Odznaką Honorową
Złotego	Srebrnego	Brązowego

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Zasługi dla Ojczyzny (NRD).

Niektórzy wyróżnieni Orderem Zasługi dla Ojczyzny:

Złoty Order

• Józef Baryła (1984)
• Paweł Batow
• Jurij Brězan (1981)
• Wasilij Czujkow
• Johannes Dieckmann (1954)
• Otto Grotewohl
• Hermann Henselmann (1970)
• Margot Honecker (1964)
• Marita Koch
• Jürgen Kuczynski (1984)
• Wiktor Kulikow (1981)
• Olaf Ludwig (1988)
• Erich Mielke
• Moritz Mitzenheim (1961)
• Otto Nagel (1964)
• Włodzimierz Sawczuk (1975)
• Günter Schabowski (1977)
• Wilhelmine Schirmer-Pröscher (1959)
• Anna Seghers (1960)
• Wasilij Sokołowski
• Willi Stoph (1965)
• Józef Urbanowicz (1975)
• Helene Weigel (1965)
• Katarina Witt (1984)

Srebrny Order

• Hermann Abendroth (1954)
• Udo Beyer
• Manfred Gerlach (1955)
• Klaus Gysi (1972)
• Hans-Joachim Heusinger (1975)
• Anton Jadasch
• Victor Klemperer (1956)
• Marita Koch
• Iwan Koniew
• Roman Paszkowski (1975)
• Henryk Pietraszkiewicz (1975)

Brązowy Order

• Alexander Abusch
• Witalij Fiedorczuk
• Marita Koch
• Günter Schabowski (1969)
• Max Suhrbier (1955)

Bibliografia

• Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, Londyn, 1978
• Frank Bartel: Auszeichnungen der Deutschen Demokratischen Republik, Berlin, 1979
• Lech Janicki: Ustrój polityczny Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Poznań: Instytut Zachodni, 1964, s. 153.
• Lech Janicki: Ewolucja ustroju politycznego Niemieckiej Republiki. Poznań: Instytut Zachodni, 1974, s. 189.