Nawojów Łużycki

Nawojów Łużycki (niem. Sächsisch Haugsdorf)^[4] – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Lubań. Leży przy drodze wojewódzkiej DW357 relacji Osiecznica – Lubań.

Nawojów Łużycki

wieś
Dwór w Nawojowie Łużyckim
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lubański
Gmina	Lubań
Liczba ludności (III 2011)	337[1]
Strefa numeracyjna	75
Kod pocztowy	59-800[2]
Tablice rejestracyjne	DLB
SIMC	0190360
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubań Nawojów Łużycki
Położenie na mapie Polski Nawojów Łużycki
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Nawojów Łużycki
Położenie na mapie powiatu lubańskiego Nawojów Łużycki
51°10′19″N 15°20′02″E[3]

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nawojów Łużycki, po jej zniesieniu w gromadzie Uniegoszcz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego. Rzeka Kwisa oddziela wieś od Nawojowa Śląskiego.

Nazwa

Wieś nosiła kolejno nazwy: Hugisdorf (1287), Craas Hugonis (1291), Husdorff (1391), Haugsdorf (1426), Sächsisch Haugsdorf (XIX w.), Sächsisch Haugsdorf (do 1945), Słowiany Wielkie (1945-1947), Nawojów Łużycki (od 1947)^[4].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[5]:

• dwór, obecnie kościół filialny pw. Matki Boskiej Szkaplerznej; ruiny dworu wzniesionego przez Christopha von Tschirnhausa według jego projektu są perłą renesansowej architektury XVI wieku, sprowadzonej prosto z Włoch, gdzie studiował^[4]. Obiekt pochodzi z lat 1570-1571. W 1626 r. częściowo spłonął. W XVIII w. został powiększony o drugie skrzydło, a w 1945 r.uszkodzony^[4]. Dawną kaplicę dworską z częścią skrzydła po wojnie, w latach 1966-1968, przebudowano na kościół, likwidując w tej części podział wewnętrzny pomieszczeń. Skrzydło z kościołem nakrywa dach czterospadowy^[4]. Na zapleczu, niewidocznym od strony drogi znajduje się dziedziniec z dwoma ocalałymi skrzydłami dworu. Najcenniejszy fragment stanowi krużganek wsparty na kamiennych kolumnach sięgający drugiej kondygnacji z loggią wspartą na kolumnach toskańskich i jońskich. Parapet zdobią kartusze herbowe, rozdzielone kariatydami na kroksztynach ozdobionych maszkaronami^[4]. Misterne piaskowcowe płaskorzeźby zdobią arkady i pachwiny łuków. W roku 2020 rozpoczęto jego renowację, zaczynając od krużganków^[6].

Przypisy

1. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 818 [zarchiwizowane 2022-10-26].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86168
4. Zespół autorów pod red. Marka Staffy: Pogórze Izerskie. Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 2 (M-Ż). Wrocław, wyd. I-Bis: 2003, s. 82-86. ISBN 83-85773-61-4.Sprawdź autora:1.
5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 102. [dostęp 2012-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
6. Nawojów Łużycki. Perła renesansu odzyskuje blask [online], eLuban.pl, 6 maja 2020 [dostęp 2023-05-24] (pol.).

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.

Linki zewnętrzne

• Nawojów Łużycki, pałac. naszesudety.pl, 6 grudnia 2005. [dostęp 2016-04-27].