Loading AI tools
rodzina owadów Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monomachidae – rodzina błonkówek z infrarzędu owadziarek i nadrodziny Diaprioidea. Obejmuje około 30 opisanych gatunków zgrupowanych w dwóch rodzajach. Zamieszkują krainy australijską i neotropikalną (od Meksyku po Chile i Argentynę). Są parazytoidami muchówek z podrodziny Chiromyzinae.
Błonkówki o smukłym[1] ciele długości od 6[2] do 18 mm[1], ogólnym pokrojem przypominające męczelkowate[3] lub małe gąsienicznikowate[2]. Oskórek mają gładki. Ubarwienie nigdy nie jest czarne, a czasem bywa wielokolorowe lub jaskrawozielone[1].
Głowa ma oczy złożone o wewnętrznych krawędziach niezbiegających się silnie ku dołowi, wargę górną nieprzedłużoną w pośrodkowy wyrostek, endodontyczne żuwaczki o dwóch lub trzech zębach, trójczłonowe głaszczki szczękowe i pięcioczłonowe głaszczki wargowe. Czułki u samicy buduje 15, a u samca 14 członów; ich panewki leżą bardzo blisko nadustka[4].
Niemal szyjowate przedplecze opatrzone jest ostrą listewką poprzeczną[1] i może nasuwać się na przednią część śródplecza[1][4]. Występują formy długoskrzydłe, krótkoskrzydłe i mikropteryczne[4][2]. Wszystkie odnóża mają wykształcone przedudzia. Golenie przedniej pary mają jedną ostrogę, a pozostałych par dwie ostrogi. Tylna para goleni nie jest maczugowato rozdęta[4]. Biodra tylnej pary leżą dość daleko od otworu pozatułowia. Pozatułów jest stożkowaty i pozbawiony pośrodkowego kila[1].
Metasoma z silnie wyrażonym dymorfizmem płciowym[2]. Długi i cienki[1] stylik tworzony jest przez oddzielone szwami pierwszy tergit i pierwszy sternit metasomy[4]. Tworzony przez resztę metasomy gaster jest u samicy silnie wydłużony, słabo zesklerotyzowany, zbudowany z luźno zestawionych segmentów, zwężający się ku zaostrzonemu szczytowi, u samca zaś jest on buławkowaty, tępo zakończony[4][2]. Przysadki odwłokowe u samicy są płytkowate, a u samca palcowate[4]. Pokładełko samicy jest zredukowane, nadzwyczaj krótkie i ukryte wewnątrz ósmego segmentu metasomy[1][4][2].
Błonkówki te są koinobiontycznymi parazytoidami muchówek z podrodziny Chiromyzinae w rodzinie lwinkowatych, przy czym żywiciele znani są tylko dla trzech gatunków z rodzaju Monomachus i należą oni do rodzajów Chiromyza i Boreoides[2][3]. Samice Monomachus składają jaja na jajach gospodarza. Dorosłe Monomachus opuszczają ciało gospodarza znajdującego się w stadium wyrośniętej larwy lub poczwarki. Na mniejszych samcach żeruje pojedynczy osobnik, podczas gdy na większej samicy żerować może większa ich liczba[3].
Około czterokrotna przewaga samców w próbach badawczych[3][5] wskazuje na różnice w zachowaniu między płciami. Sugeruje się, że samice trzymają się blisko powierzchni gruntu, poszukując żywicieli, podczas gdy samce latają swobodnie w poszukiwaniu samic, a być może tworzą nawet roje[5].
Rodzina o zasięgu transantarktycznym[2] i przypuszczalnie gondwańskim pochodzeniu[4]. Przedstawiciele rodzaju Chasca występują na zachodzie Ameryki Południowej i znani są dotąd z Chile i Peru[2]. Monomachus ma szerszy zasięg. Trzy gatunki znane są z Australii, dwa z Nowej Gwinei, a ponad 20 pozostałych zamieszkuje neotropikalną Amerykę od południowego Meksyku na północy przez Amerykę Centralną po Argentynę i Chile na południu[2][1]. Największą różnorodność przedstawiciele rodzaju osiągają w brazylijskiej formacji Mata Atlântica[3].
Ogólnie zasięg Monomachidae zbliżony jest do zasięgu Chiromyzinae[3]. Ponadto Monomachidae, podobnie jak Chiromyzinae spotykane są głównie w porze suchej i liczniej na większych wysokościach[5]. Wskazuje to na ścisłe powiązanie troficzne tych dwóch grup[3].
Kladogram wg wyników analizy Johnsona i Musetti (2012)[2]
|
Takson ten wprowadzony został w 1902 roku przez Williama Harrisa Ashmeada jako podrodzina Monomachinae[6]. W randze osobnej rodziny jako pierwszy sklasyfikował je w 1911 roku Wilhelm Albert Schulz[7]. Po rewizji Normana F. Johnsona i Luciany Musetti do rodziny tej zalicza się niespełna 30 opisanych gatunków zgrupowanych w dwóch rodzajach[2]:
Wcześniej wyróżniano opisany na podstawie pojedynczej samicy rodzaj Tetraconus, jednak we wspomnianej rewizji zsynonimizowano go z rodzajem nominatywnym[2].
Tradycyjnie Monomachidae umieszczano w szeroko rozumianej nadrodzinie tybelaków (Proctotrupoidea). W 2007 roku Michael J. Sharkey zawęził definicję tybelaków, wydzielając Maamingidae, Diapriidae i Monomachidae do osobnej nadrodziny Diaprioidea[8]. W 2011 roku w obrębie tej nadrodziny wyróżniono jeszcze Ismaridae. Monofiletyzm tak definiowanych Diaprioidea znalazł dobre wsparcie w wynikach molekularnych analiz filogenetycznych[9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
