Loading AI tools
rodzina tramwajów produkowanych przez Modertrans Poznań Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Moderus Beta – jedno- lub trójczłonowe, jednoprzestrzenne, jedno- lub dwukierunkowe, częściowo niskopodłogowe tramwaje produkowane przez przedsiębiorstwo Modertrans Poznań. Są one eksploatowane w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Poznaniu, Szczecinie, Wrocławiu, Elblągu i Grudziądzu. Wyprodukowano łącznie 162 sztuki.
 Moderus Beta w Poznaniu | |
| Dane ogólne | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent | |
| Miejsce produkcji | |
| Premiera |
2011 |
| Lata produkcji |
od 2011 |
| Dane techniczne | |
| Liczba członów |
3 |
| Długość |
28 250 mm |
| Szerokość |
2350 mm |
| Wysokość |
3350 mm |
| Prędkość maksymalna |
70 km/h |
| Wnętrze | |
| Niskopodłogowość |
25% |
31 grudnia 2005 MPK Poznań, które dotychczas modernizowało tramwaje we własnym zakresie, utworzyło na bazie Zakładu Napraw Autobusów w Biskupicach spółkę córkę – Modertrans Poznań. Jednocześnie rozszerzono zakres działalności spółki o modernizację tramwajów. W początkowym okresie głównym odbiorcą modernizowanych tramwajów było MPK Poznań[1], które w latach 2006–2010 otrzymało 68 zmodernizowanych 105Na – Moderusów Alfa[1][2].
W 2009 roku MPK Poznań zamówiło w swojej spółce córce 4 tramwaje (z opcją na 3 kolejne) oparte na konstrukcji Moderusów Alfa, jednakże w wariancie trójczłonowym, jednoprzestrzennym. Zamówiono tramwaje jednostronne, jednokierunkowe, składające się z 2 członów wysokopodłogowych opartych na dwóch wózkach każdy oraz zawieszonego pomiędzy nimi i połączonego niepodpartymi przegubami członu środkowego, posiadającego obszar niskiej podłogi[3]. Początkowo planowano, że Moderusy Beta powstaną w ramach modernizacji tramwajów 105Na[4][5], jednakże później plany uległy zmianie i zbudowano całkowicie nowy pojazd, który jedynie był wzorowany na modelu 105Na[6]. Ostatecznie zamówienie rozszerzono do 24 egzemplarzy[7].
8 maja 2012 do Łodzi została przewieziona jedna z poznańskich bet MF 02 AC, która na miejscu otrzymała wąskotorowe wózki pochodzące z innego tramwaju. 10 maja ta jednostka została zaprezentowana i odbyły się pierwsze jazdy próbne, a dzień później rozpoczęto testy tramwaju w ruchu liniowym. Tramwaj testowany był na liniach: 7, 9A, 11, 12 i 16A, na niektórych trasach odbyły się jedynie nocne testy bez pasażerów. Powodem testów było to, że MPK – Łódź zastanawiało się nad modernizowaniem swoich pojazdów wykorzystując doświadczenia Modertransu. 6 czerwca tramwaj wrócił do Poznania[25].
Moderus Beta to tramwaj jedno- bądź trójczłonowy.
W wersji trójczłonowej środkowy człon jest niskopodłogowy, a drzwi są odskokowe otwierane na zewnątrz[26]. Jego długość wynosi 28,25 m, szerokość 2,35 m, a wysokość 3,35. Tramwaj może poruszać się z maksymalną prędkością 70 km/h[27].
Beta MF jest wyposażona w energooszczędną aparaturę z silnikami prądu przemiennego, która ułatwia odzysk i przekazywanie energii do sieci trakcyjnej[26].
Wersja szczecińska różni się od poznańskiej podwójnymi rzędami siedzeń w członach skrajnych, dodatkowymi siedzeniami w członie niskopodłogowym i systemem informacji pasażerskiej. Ponadto w członie niskopodłogowym została zamontowana wysuwana platforma ułatwiająca wjazd wózków dziecięcych i inwalidzkich[28].
| Liczba członów | Typ | Miejsca siedzące |
Właściwości | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | MF 09 AC | 26+2 | [18][19] | |
| MF 10 AC |    |
[29][30] | ||
| MF 11 AC BD |  |
[29][31] | ||
| 3 | MF 02 AC | 30+9 | |
[7] |
| MF 15 AC | 62 |  |
[28][32] | |
| MF 16 AC BD | 46 | |
[11][33] | |
| MF 19 AC | 40 | |
[12][13][34] | |
| MF 20 AC |  |
[14][35] | ||
| MF 22 AC BD | |
[15][35] | ||
| MF 24 AC | [20] | |||
| MF 29 AC BD | 40+6 | |
[36][37] | |
| MF 28 AC | |
[24][38] | ||
| – możliwość przewozu osób na wózkach – klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej – tramwaj dwukierunkowy – biletomaty – ładowarki USB – stojaki na rowery | ||||
| Państwo | Lokalizacja | Przewoźnik | Typ | Czas eksploatacji | Liczba | |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Polska |
Poznań | MPK Poznań | MF02AC | od 2011 | 24 | [39][40] |
| MF20AC | od 2016 | 20 | [35][41] | |||
| MF22AC BD | od 2017 | 10 | [35][42][43] | |||
| Szczecin | Tramwaje Szczecińskie | MF15AC | od 2014 | 2 | [9][28][44] | |
| MF25AC | od 2018 | 2 | [45] | |||
| MF29AC BD | od 2021 | 6 | [36][46][47][48][49] | |||
| GZM | Tramwaje Śląskie | MF16AC BD | od 2015 | 12 | [11][50][51] | |
| MF10AC | od 2020 | 13 | [30][52] | |||
| MF11AC BD | od 2020 | 3 | [31][53][52] | |||
| Wrocław | MPK Wrocław | MF19AC | od 2015 | 22 | [12][13][54][55] | |
| MF24AC | od 2018 | 40 | [20][56][55][57] | |||
| Elbląg | Tramwaje Elbląskie | MF09AC | od 2020 | 5 | [23][58][59] | |
| Grudziądz | MZK Grudziądz | MF28AC | od 2022 | 4 | [60][61][38] | |
| Łączna liczba: | 163 | |||||
12 marca 2011 roku do zajezdni przy ulicy Fortecznej dotarł pierwszy z 24 zamówionych tramwajów[62][7]. 28 kwietnia uzyskał świadectwo homologacji[7], zaś 17 maja 2011 zadebiutował w ruchu liniowym na linii nr 13[63]. W 2011 roku dostarczono łącznie 9 sztuk[39][64][65], w 2012 roku 5 sztuk[66], w 2013 roku kolejnych 5[67][68], a w 2014 roku 3 egzemplarze[69][70]. 31 grudnia 2015 dostarczono ostatnią, 24. sztukę[40].
W styczniu 2016 przewoźnik zamówił 20 kolejnych Bet z opcją rozszerzenia o 10 dodatkowych sztuk. Tramwaje te od wcześniej zamówionych mają różnić się wyposażeniem wnętrza[14]. 1 września został odebrany pierwszy egzemplarz[35].
W kwietniu 2016 przewoźnik zamówił następne 10 Bet, tym razem w wersji dwukierunkowej[15]. 11 stycznia 2017 pierwszy egzemplarz dwukierunkowy zadebiutował na linii nr 1[42].
11 marca 2013 Modertrans podpisał z Tramwajami Szczecińskimi umowę na dostawę elementów i podzespołów do jednego Moderusa Beta[8]. 9 maja 2014 w godzinach porannych zostało dostarczone pudło wagonu wraz z wózkami do zakładów naprawczych przy ul. Klonowica, gdzie tramwaj był składany przez pracowników Tramwajów Szczecińskich[32], a w drugiej połowie sierpnia tramwaj był gotowy i rozpoczął testy[71]. 27 sierpnia wagon samodzielnie przejechał z warsztatów, gdzie był składany, do zajezdni Pogodno[72]. 4 września 2014 odbyła się prezentacja nowego tramwaju[73]. Tego samego dnia podpisano umowę na dostawę elementów i podzespołów do drugiego wagonu, który również został złożony w Tramwajach Szczecińskich[9]. 9 października wagon o numerze 601 rozpoczął kursy na linii nr 3 Las Arkoński – Pomorzany[74]. 24 października do Szczecina dostarczono pudło drugiego Moderusa[75], 19 stycznia 2015 rozpoczął on kursy z pasażerami na linii nr 1, a na przełomie lutego i marca skierowano go do obsługi linii nr 3[44]. Oba tramwaje trafiły do zajezdni Pogodno[76].
W grudniu 2017 TS podpisały z Modertransem umowę na dostawę elementów do własnego montażu 2 kolejnych tramwajów z możliwością rozszerzenia zamówienia o jeszcze 2 egzemplarze[21]. Pudło pierwszego tramwaju dostarczono do Szczecina 20 marca 2018[77], a we wrześniu oba tramwaje z tego zamówienia były już w ruchu[45].
Pod koniec sierpnia 2020 roku Modertrans zwyciężył w przetargu na dostawę części do montażu dwóch tramwajów z opcją na dodatkowe dwa komplety podzespołów[78]. Tramwaje miały zostać zmontowane w warsztatach Tramwajów Szczecińskich, lecz z powodu pandemii COVID-19 prace zostały wykonane przez personel ze Szczecina na terenie hal producenta[46]. Pierwszy tramwaj dostarczono do szczecińskiej zajezdni Pogodno 14 grudnia 2020[36][46], a w połowie stycznia 2021 tramwaj rozpoczął kursy z pasażerami[79]. We wrześniu 2021 Tramwaje Szczecińskie zdecydowały się skorzystać z opcji na 2 dodatkowe składy[80]. Trzecia beta z tego zamówienia (czyli pierwsza z opcji) dotarła do Szczecina 28 grudnia 2021[81], a 1 lutego 2022 obydwa tramwaje były na stanie zajezdni Pogodno[48]. W kwietniu 2023 podpisano umowę na dostawę elementów do własnego montażu 2 kolejnych dwukierunkowych bet[82]. Natomiast w maju po raz pierwszy zaczęto wykorzystywać dwukierunkowość bet - modernizacja torowiska na placu Zwycięstwa wymusiła obsługę linii nr 8 w rejonie placu wahadłowo po jednym z torów i kończenie biegu tramwajów przy Bramie Portowej[83]. 6 października 2023 dostarczono pierwszą z dodatkowych bet[84], a 21 października wyjechała na linię nr 10[85]. W listopadzie dostarczono drugą dodatkową betę i tym samym zakończono zamówienie[49].
27 listopada 2014 Modertrans podpisał ze spółką Tramwaje Śląskie umowę na dostawę 12 sztuk dwukierunkowych Moderusów Beta[10]. Pierwszy tramwaj został dostarczony pod koniec sierpnia 2015 do zajezdni Stroszek[86]. 19 września podczas dni otwartych Tramwajów Śląskich, tramwaje otrzymały imię Skarbek, które został wybrane we wcześniejszym głosowaniu pasażerów[87]. 7 listopada 2015 dwa tramwaje rozpoczęły obsługę linii nr 5 łączącej Bytom z Zabrzem[50]. Dostawy zakończono w połowie listopada[51]. 5 tramwajów przydzielono do zajezdni Będzin, a pozostałe 7 do zajezdni Stroszek[50]. 7 stycznia 2016 wszystkie 5 będzińskich bet skierowano do obsługi linii nr 21 Sosnowiec – Dąbrowa Górnicza Huta Katowice[88]. W połowie 2016 roku bytomskie bety obsługiwały linie 5, 7 i 19[33].
8 marca 2018 Modertrans podpisał ze spółką Tramwaje Śląskie umowę na dostawę 10 sztuk (8 sztuk jednokierunkowych i 2 sztuk dwukierunkowych) jednoczłonowych tramwajów. Stylistyką nadwozia tramwaje te są oparte na tramwajach Moderus Gamma. W ramach zamówienia przewidziano prawo opcji na 5 dodatkowych tramwajów jednokierunkowych[29], z którego przewoźnik skorzystał[52]. W lutym 2020 pierwszy tramwaj jednokierunkowy był gotowy[89] i rozpoczął jazdy homologacyjne w Poznaniu, po zakończeniu których tramwaj został w nocy z 15 na 16 marca przetransportowany do zajezdni w Katowicach[90]. W ostatnich dniach marca tramwaj uzyskał świadectwo homologacji[91], a 16 kwietnia rozpoczęły się jazdy testowe po miastach konurbacji[30]. 22 kwietnia do zajezdni Franowo w Poznaniu przetransportowano pierwszy tramwaj dwukierunkowy, gdzie między 23 kwietnia a 1 maja był poddawany testom homologacyjnym[31].
20 czerwca 2020 tramwaje jednokierunkowe zadebiutowały w ruchu liniowym, trafiły one na linię 0, wraz z wyjazdami i zjazdami do zajezdni Stroszek jako linia 19[92]. 9 lipca 2020 tramwaje dwukierunkowe rozpoczęły kursy z pasażerami na wznowionej linii 38[53][93]. Od tego dnia wszystkie śląskie tramwaje z rodziny krótkich Moderusów identyfikowane są imieniem Kasia. 1 sierpnia 2020 wagony MF 10 AC rozpoczęły regularne kursy na linii 19. 10 sierpnia 2020 roku wagony MF 10 AC rozpoczęły kursowanie na linii 11.[94] Dostawę wagonów zakończono z końcem września[52].
7 lipca 2015 Modertrans podpisał z MPK Wrocław umowę na dostawę 6 tramwajów do końca 2015 roku z opcją na kolejnych 16 do końca 2017 roku[12]. Zostały one zakupione z myślą zastąpienia najstarszych wagonów typu 105Na[95].
11 grudnia 2015 dostarczono pierwszy tramwaj[13], w nocy z 13 na 14 grudnia kolejne trzy wozy[96], a 16 grudnia zakończono dostawy pojazdów. Tramwaje zostały przydzielone do zajezdni przy ul. Kamiennej[97] i kilka dni później rozpoczęły jazdy testowe po mieście[98], które po jednym dniu zostały przerwane[34]. 30 grudnia rozpoczęto eksploatację liniową dwóch bet. W dniu debiutu obsługiwały one linię nr 17[54].
W połowie 2016 wrocławskie MPK skorzystało z prawa opcji na 3 egzemplarze, a pod koniec roku na kolejnych 13[16][17]. Pierwszy z dodatkowych tramwajów dostarczono w połowie stycznia 2017[99]. Dostawy zakończono pod koniec roku[100][55].
3 czerwca 2017 w wyniku awarii drzwi pasażerka wypadła z tramwaju podczas jazdy[101].
13 października 2017 MPK zamówiło kolejnych 40 bet w ramach oddzielnego zamówienia[20]. W nocy z 18 na 19 lutego 2018 dostarczono pierwszy egzemplarz z tego zamówienia[56]. Do końca roku dostarczonych zostało łącznie 30 bet z tego zamówienia[55]. 31 października 2019 dostarczono ostatnią betę z tego zamówienia[57].
W czerwcu 2017 podpisana została umowa na dostawę 3 jednoczłonowych tramwajów Beta MF 09 AC dla Elbląga[18][19], 17 stycznia 2019 na czwarty taki sam tramwaj[102], a w styczniu 2020 na piąty[23]. Na początku listopada gotowy był pierwszy egzemplarz i został on przetransportowany do Łodzi celem wykonania niezbędnych badań poprzedzających uzyskanie świadectwa homologacji[103]. W nocy z 19 na 20 stycznia do Elbląga dotarły 2 pierwsze tramwaje[58]. 29 stycznia w Elblągu były 4 tramwaje, z których 2 były już odebrane[104]. Ostatni (piąty) tramwaj dostarczono w kwietniu 2021[59].
.jpg)
25 marca 2021 podpisana została umowa na dostawę 4 Bet MF 28 AC dla MZK Grudziądz[24]. Pierwszy z nowych tramwajów na początku maja 2022 trafił do Łodzi celem wykonania testów[105], w nocy z 30 na 31 maja 2022 dostarczono go do Grudziądza[60], a 10 czerwca odbyła się jego oficjalna prezentacja[106]. Na początku września pierwszy z tramwajów zadebiutował w ruchu liniowym, a 2 kolejne były już w Grudziądzu[107].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
