Moderus Alfa

Moderus Alfa – jednoczłonowy, jednokierunkowy, wysokopodłogowy tramwaj powstały w wyniku modernizacji tramwaju Konstal 105N/105Na, produkowany przez firmę Modertrans Poznań. Takie tramwaje eksploatowane są w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Poznaniu i Szczecinie.

Moderus Alfa^[1][2]

Moderus Alfa HF07 w Poznaniu
Dane ogólne
Kraj produkcji	Polska
Producent	Modertrans Poznań
Miejsce produkcji	Biskupice
Premiera	2006
Lata produkcji	od 2006
Dane techniczne
Liczba członów	1
Długość	13 500 mm
Szerokość	2350 mm
Wysokość	3350 mm
Masa	16 500 kg
Rozstaw wózków	1435mm
Prędkość maksymalna	70 km/h
Wnętrze
Liczba miejsc siedzących	16–20
Liczba miejsc ogółem	93-97 (5 os./m²)
Niskopodłogowość	0%
Wysokość podłogi	885 mm

Historia

W latach 1973–1992 powstało 980 tramwajów Konstal 105N i 1443 tramwaje Konstal 105Na, co uczyniło je najpowszechniej używanymi tramwajami w Polsce^[3][4]. Tramwaje te w latach 90. były już mocno zużyte i przestarzałe, co spowodowało, że wielu przewoźników wdrożyło proces modernizacji tychże wagonów^[5].

31 grudnia 2005 MPK Poznań, które dotychczas modernizowało tramwaje we własnym zakresie, utworzyło na bazie Zakładu Napraw Autobusów w Biskupicach spółkę córkę – Modertrans Poznań. Jednocześnie rozszerzono zakres działalności spółki o modernizację tramwajów. W początkowym okresie głównym odbiorcą modernizowanych tramwajów był MPK Poznań, jednakże już w grudniu 2007 dostarczono pierwsze zmodernizowane pojazdy dla Tramwajów Śląskich^[2][5].

W 2011 powstał następca Moderusa Alfa – trójczłonowy Moderus Beta MF 02 AC. Tramwaj ten jest odpowiednikiem dwuskładu Moderusów Alfa, w przeciwieństwie do Alf nie ma jednak żadnych starych części (jest to całkowicie nowy pojazd) oraz ma niskopodłogowy łącznik, dzięki czemu jest on jednoprzestrzenny i dostosowany do osób na wózkach^[6].

Konstrukcja

Osobne artykuły: Konstal 105N i Konstal 105Na.

Tramwaje Moderus Alfa powstają w drodze kompleksowej modernizacji starych pojazdów generacji Konstal 105N/105Na^[2]. Zmodernizowana stylistyka pojazdów została opracowana przez krakowskie biuro EC Engineering^[7] i po raz pierwszy zastosowana w modelach HF 04 AC i HF 05.

Poszczególne wersje znacząco różnią się zakresem modernizacji pomiędzy sobą:

Zakres modernizacji poszczególnych typów tramwajów z rodziny Moderus Alfa

Typ	Wnętrze	Czoło i tył	Napęd	Drzwi	Liczba drzwi	Klimatyzacja kabiny motorniczego	Inne
HF 01	Tak	–	–	–	4	–	–	[2]
HF 02 DK	Tak	–	–	–	4	–	dwukierunkowość[i]	[1][2]
HF 03 L	Tak	–	–	–	4	–	szkoleniowy	[2]
HF 04 AC	Tak	Tak	Tak	nowe obrotowe	4	Tak	–	[2][1]
HF 05	Tak	Tak	–	nowy napęd	4	–	–	[2]
HF 07	Tak	Tak	–	nowe obrotowe	4	Tak	–	[1]
HF 09	Tak	Tak	–	nowe odskokowo-przesuwne	3	Tak	–	[8][1][9]
HF 10 AC	Tak	Tak	Tak	nowe odskokowo-przesuwne	3	Tak	likwidacja wcięć w pudle, nowe wózki	[10][9]
HF 11 AC	Tak	Tak	Tak	nowy napęd	4	Tak	–	[11]

1. Tramwaj jest pojazdem dwukierunkowym, jednostronnym. Wagony te muszą kursować zawsze w składzie, gdzie pierwszy wagon ma typowe dla serii 105Na ustawienie drzwi i kabiny, natomiast drugi wagon w składzie ma kabinę na końcu składu. W efekcie tramwaj ten może być eksploatowany jako wahadłowy na jednotorowym odcinku trasy.

Dostawy

Państwo	Miejsce	Przewoźnik	Typ	Lata dostaw	Liczba
Polska	Poznań	MPK Poznań	HF 01	2006	22	[2]
			HF 02 DK	2006	2	[2]
			HF 03 L	2007	2	[2]
			HF 04 AC	2008	4	[1]
			HF 07	2008–2010	36	[1]
	Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia	Tramwaje Śląskie	HF 05	2007	2	[2]
			HF 11 AC	2012–2014	75	[11][12]
	Szczecin	Tramwaje Szczecińskie	HF 09	2008	2	[1]
			HF 10 AC	2011–2013	12	[10][9]
Łączna liczba:					157

Eksploatacja

Poznań

Alfa HF 01

Alfa HF 02 DK

Alfa HF 03 L

Alfa HF 04 AC

Alfa HF 07

W 2006 roku Modertrans zmodernizował dla MPK Poznań 24 tramwaje Konstal 105N/105Na. W ramach tej modernizacji powstały 22 tramwaje HF 01 oraz dwa tramwaje HF 02 DK. Pomiędzy lipcem a sierpniem 2007 dostarczono dwa tramwaje szkoleniowe HF 03 L^[2].

W latach 2008–2010 dostarczono MPK cztery tramwaje HF 04 AC i 36 tramwajów HF 07^[1]. Ze względu na zastosowane nowinki technologiczne oddanie pierwszych z tych tramwajów do użytku opóźniło się o około o pół roku – pierwotnie planowano, że pierwszy tramwaj będzie gotowy do jazd z pasażerami w grudniu 2007^[13].

Konurbacja górnośląska

Alfa HF 05

Alfa HF 11 AC

W grudniu 2007 Modertrans przekazał Tramwajom Śląskim dwa zmodernizowane wagony oznaczone jako HF 05^[2]. Jeden z nich trafił do zajezdni w Gliwicach, a drugi w Będzinie^[14].

30 lipca 2012 TŚ podpisały umowę z konsorcjum firm Modertrans i MPK-Łódź na modernizację 45 tramwajów 105Na i dostawę części do modernizacji kolejnych 30, która miała zostać przeprowadzona w chorzowskich Zakładzie Usługowo Remontowym. 17 grudnia TŚ zaprezentowały pierwszy z wagonów zmodernizowanych przez konsorcjum Modertransu i MPK-Łódź^[15][11], a na początku maja 2013 gotowy był pierwszy egzemplarz zmodernizowany przez ZUR^[16]. 18 listopada 2013 na Śląsk dotarł ostatni z 45 wagonów modernizowanych przez konsorcjum Modertransu i MPK-Łódź^[17]. Tramwaje zmodernizowane przez Modertrans z MPK otrzymały oznaczenie 105N HF 11 AC, a przez ZUR 105NF^[11][18].

Szczecin

Alfa HF 09 dla Szczecina

Alfa HF 10 AC dla Szczecina

Odgłosy pracy tramwaju Moderus Alfa HF 09

W 2008 Tramwaje Szczecińskie zakupiły dwa pudła tramwajów HF 09, które zostały wyposażone w miejscowych warsztatach^[1].

W grudniu 2010 do Szczecina dotarły z Poznania dwa kolejne pudła Moderusów wraz z wózkami, które zostały wykończone i wyposażone w Szczecinie^[19], a 22 czerwca 2011 powstały z nich dwuwagonowy skład został zaprezentowany^[10].

7 czerwca 2011 przewoźnik podpisał kolejną umowę z Modertransem, tym razem na dostawę 10 pudeł i 20 wózków napędowych^[20].

Łącznie Tramwaje Szczecińskie zakupiły siedem dwuwagonowych składów Moderusów Alfa, które zostały przydzielone do zajezdni Golęcin. Cztery egzemplarze zostały zakupione ze środków własnych spółki, a 10 pozostałych w ramach dofinansowania ze środków Unii Europejskiej^[21][9].