Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Panczyszyn ukr. Мар'ян Панчишин (ur. 6 września 1882 we Lwowie, zm. 9 października 1943 tamże) – ukraiński lekarz i działacz Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO), współorganizator i wieloletni przewodniczący Ukraińskiego Towarzystwa Lekarskiego; w 1939–1941 delegat Zgromadzenia Ludowego Zachodniej Ukrainy i Najwyższej Rady ZSRR; minister zdrowia w rządzie Jarosława Stećki (30 czerwca do 7 lipca 1941); w 1941–1942 członek Ukraińskiej Rady Narodowej we Lwowie.
W 1909 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego, od 1912 był asystentem kliniki chorób wewnętrznych. Zmobilizowany w czasie I wojny światowej, był wojskowym lekarzem. W latach 1924–1925 był rektorem Tajnego Uniwersytetu Ukraińskiego, w 1929 założycielem Ukraińskiego Towarzystwa Higienicznego.
Po agresji ZSRR na Polskę i rozpoczęciu sowieckiej okupacji Lwowa, był kierownikiem jednej z klinik Instytutu Medycznego, wyodrębnionego z Uniwersytetu Lwowskiego i delegatem do Rady Najwyższej ZSRR. W okresie okupacji znany z publicznych antypolskich, prosowieckich i proniemieckich wypowiedzi[1][2]. Po ataku III Rzeszy na ZSRR ukrył się przed ewakuacją w głąb ZSRR i po zajęciu Lwowa przez Wehrmacht został powołany do rządu Jarosława Stećki jako minister zdrowia. 4 lipca 1941 został mianowany przez prezydenta Działu Nauki i Oświaty Generalnego Gubernatorstwa komisarycznym zarządcą Wydziału Lekarskiego z poleceniem „utrzymania pracy w klinikach i laboratoriach”[3][4] i kierownikiem kliniki Instytutu Medycznego.
Od lipca 1941 do marca 1942 był członkiem Ukraińskiej Rady Narodowej. W kwietniu 1942, po uruchomieniu przez niemieckie władze okupacyjne tzw. Państwowych Instytutów Medycznych[5] („medycznych kursów zawodowych”), czyli nieoficjalnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego, został zastępcą doc. Karla Schulze – niemieckiego dyrektora tych kursów, faktycznie kierującym placówką[6].
W 1943, po likwidacjach przez Kedyw[7] ukraińskich wykładowców Instytutu Medycznego Ołeksandra Podołynskiego i Andrija Łastoweckiego (który był bliskim współpracownikiem Panczyszyna), ukrywał się w rezydencji metropolity Andrzeja Szeptyckiego przy Soborze św. Jura. Tam też zmarł wskutek stresu na atak serca.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.