Lubin (powiat kamieński)

Lubin (niem. Lebbin^[4]) – wieś w Polsce położona nad Zalewem Szczecińskim w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Międzyzdroje, na wyspie Wolin.

Zobacz też: inne znaczenia nazwy Lubin.

Lubin

wieś
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kamieński
Gmina	Międzyzdroje
Liczba ludności (2022)	416[1]
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	72-500[2]
Tablice rejestracyjne	ZKA
SIMC	0779437
Położenie na mapie gminy Międzyzdroje Lubin
Położenie na mapie Polski Lubin
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Lubin
Położenie na mapie powiatu kamieńskiego Lubin
53°52′04″N 14°25′54″E[3]

Etymologia

Nazwa Lubin pochodzi z dużym prawdopodobieństwem od nazwy osobowej Luba bądź Łuba^[5].

Historia

Czasy przedchrześcijańskie

Na terenie współczesnego Lubina w VIII w. p.n.e. funkcjonowała osada kultury łużyckiej^[6].

Wieki średnie

Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiają się w żywotach biskupa Ottona z Bambergu z połowy XII w., co czyni Lubin jedną z najstarszych opisanych w średniowiecznych podaniach osad na Pomorzu Zachodnim^[5]. W 2009 w wyniku prac prowadzonych przez naukowców z Polskiej Akademii Nauk i studentów archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego odkryto kamienne fundamenty jednej z najstarszych budowli chrześcijańskich na Pomorzu zbudowanej podczas pierwszej misji chrystianizacyjnej św. Ottona w 1124. Olbrzymie grodzisko, kontrolujące szlak handlowy przy ujściu Świny do morza i będące kasztelanią^[7], zostało zniszczone w 1173 przez wojska króla duńskiego Waldemara I. Kościół przetrwał to wydarzenie i był wzmiankowany w XIV wieku^[8].

Współczesność

Po II wojnie światowej, w latach 1946–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. Początkowo Lubin utworzył gromadę w gminie Dargobądz^[9]. Wraz z reformą administracyjną znoszącą gminy (jesienią 1954), Lubin włączono do nowo utworzonej gromady Dargobądz^[10]. 1 stycznia 1973 Lubin znalazł się w granicach miasta Świnoujście^[11]. 15 marca 1984 wieś wyłączono ze Świnoujścia, po czym weszła ona w skład nowo utworzonej gminy Międzyzdroje^[12].

We wsi znajduje się placówka opiekuńczo-wychowawcza^[13]. Swoją siedzibą ma tu również ochotnicza straż pożarna^[14].

Atrakcje

We wsi znajduje się neogotycki, ceglany kościół parafialny z 1861^[15], przy którym rośnie pomnik przyrody, lipa „Babki Proszalne” o obwodzie pnia 750 cm^[16]. Nad klifem znajduje się punkt widokowy zlokalizowany na terenach średniowiecznego grodziska, które w przeszłości pełniło funkcję latarni morskiej dla statków żeglujących po Świnie i Zalewie Szczecińskim, tzw. „Grodzisko Lubin”.

• 
  Mapa wyspy Wolin z zaznaczonym Lubinem
• 
  Lubin oraz Pagórki Lubińsko-Wapnickie widziane z wyspy Karsibór
• 
  Biurowce cementowni Lebbin w obecnym porcie rybackim
• 
  Wiadukt transportowy skały kredowej z kopalni w Wapnicy do cementowni

Cementownia

W XIX w. w Lubinie Johannes Quistorp założył wytwórnię cementu portlandzkieggo Lebbin. Cementownia znajdowała się w Lubinie nad brzegiem północnej zatoki Zalewu Szczecińskiego – jeziora Wicko Małe, a kopalnia kredy w sąsiedniej Wapnicy na południowym zboczu Piaskowej Góry. Lokalne złoża i wykorzystanie surowca dostarczaniego z Rugii pozwoliło na produkcję cementu o najwyższej jakości, używanego głównie w przemyśle zbrojeniowym^[17]. Cement ten był wykorzystywany między innymi do budowy żelbetowych tankowców w stoczni koło Ognicy (dawna stocznia PPDiUR „Odra”) w ostatnich latach wojny. Dodatkowo eksportowano go do państw skandynawskich i wysyłano do Gdyni^[17].

Quistorp, jako pierwszy z pruskich kapitalistów, na początku ery industrializacji zadbał o potrzeby socjalne swoich pracowników. Stworzył w Lubinie „robotniczy instytut edukacyjny” oraz założył stowarzyszenie nabywców (niem. Einkaufsverein), dwuklasową wiejską szkołę i sierociniec^[18]. Zapewnił również 150 mieszkań firmowych, dom wdowi, bibliotekę i salę klubową.

W marcu 1945 produkcja w zakładzie została zakończona z powodu braku surowców^[17]. Od lat 50. XX w. dawne wyrobisko mieści Jezioro Turkusowe powstałe wskutek podjęcia decyzji o zaniechaniu wydobycia skały z przyczyn ekonomicznych, wyłączenia pomp osuszających i stopniowego napełnienia się wodami podskórnymi.

Ludzie związani z Lubinem

• Jerzy Porębski – oceanograf, pieśniarz, wykonawca szant i autor piosenek o tematyce morskiej, publicysta, rybak i żeglarz, animator ruchu szantowego w Polsce.

Zobacz też

Gmina Międzyzdroje, powiat kamieński, Świnoujście, Wapnica, Wicko, Wolin (wyspa), Zalesie, Grodzisko w Lubinie.