Julian Grabiński

Julian Grabiński (przed 1850, zm. po 1900, działał w latach 1862-1896) – aktor, śpiewak (baryton), dyrektor teatrów prowincjonalnych i warszawskich teatrów ogródkowych, przedsiębiorca teatralny^[1][2].

Julian Grabiński

Julian Grabiński (trzeci od lewej) jako członek trupy warszawskiego teatru ogródkowego "Tivoli" 1875
Data urodzenia	przed 1850
Data śmierci	po 1900
Typ głosu	baryton
Gatunki	opera, operetka
Zawód	śpiewak, aktor
Powiązania	Ludwika Grabińska

Kariera aktorska

Występował jako aktor i śpiewak w zespołach teatrów prowincjonalnych: Konstantego Łobojki (1862), Lucjana Ortyńskiego (1862-1864), Piotra Woźniakowskiego (1864-1866, 1868), Aleksandra Carmantranda (1869), Anastazego Trapszy (1869-1872), Kazimierza Filleborna (sez. 1877/1878), Łucjana Kościeleckiego (1888-1891), a także przez cały okres aktywności w organizowanych przez siebie zespołach. Występował w warszawskich teatrach ogródkowych: "Tivoli" (1875, 1883), "Alkazar" (1876), "Arkadia" (1878), "Eldorado" (1878), "Promenada" (1891), "Belle Vue" (1888-1890, 1896). Incydentalnie występował również w stałych teatrach w Krakowie (1866), Lwowie (1866) i Poznaniu (sez. 1872/73), jednak nie nawiązał z nimi stałej współpracy. Grał role komediowe, np.: Astolfa (Odludki i poeta), Rotmistrza (Damy i huzary), Adolfa (Panna mężatka), Wistowskiego (Grube ryby) oraz bohaterskie i charakterystyczne: Botlwella (Maria Stuart), Karola (Zbójcy) i wojewody (Mazepa). Jako śpiewak wykonywał głównie partie barytonowe w operetkach: Menelausa (Piękna Helena), Midasa (Piękna Galatea) i w operach: Basilasa (Cyrulik sewilski) i Janusza (Halka). Po 1896 r. porzucił teatr i został nauczycielem na prowincji^[1][2].

Zarządzanie zespołami teatralnymi

Julian Grabiński należał do najbardziej ruchliwych i przedsiębiorczych zarządców teatrów prowincjonalnych. Obszar działalności grup teatralnych, które organizował od 1873 r., obejmował głównie małe miasta w Królestwie Polskim (m.in. Łódź^[3], Kutno, Łowicz, Konin, Siedlce, Radom, Częstochowa, Piotrków, Włocławek, Płock, Suwałki, Augustów, Łomża, Kielce, Lipno, Łęczyca, Kalisz, Łęczna, Lublin) oraz warszawskie teatry ogródkowe. W ich repertuarze były głównie operetki i komedie. Okresowo zawierał współpracę w zakresie zarządzania zespołami teatralnymi, m.in. z Kazimierzem Fillebornem (1877) i Stefanem Krzyszkowskim (1879-1880)^[4][2].

Życie prywatne

Jego żoną była aktorka teatralna Ludwika Grabińska^[1][5].

Przypisy

1. Grabiński Julian, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 201-202.
2. StanisławS. Dąbrowski StanisławS., Polski słownik biograficzny. T. 8, Girdwoyń Michał – Gross Adam, Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959–1960, s. 469.
3. Towarzystwo dramatyczne Juliana Grabińskiego, [w:] AlfonsA. Pellowski AlfonsA., Kultura muzyczna Łodzi do roku 1918, Łódź: Papier-Service, 1994, s. 84, ISBN 83-901093-3-6.
4. Krzyszkowski Stefan Odrowąż, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego, Warszawa: PWN, 1973, s. 347.
5. Grabińska Ludwika, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 201.

Linki zewnętrzne

• Julian Grabiński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2022-10-11].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 83150868218322071116
• PLWABN: 9810577609605606

Encyklopedie internetowe:

• ETP: 76993