Loading AI tools
operetka Jacques’a Offenbacha Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Piękna Helena (fr. La belle Hélène) – operetka Jacques’a Offenbacha w trzech aktach. Libretto zostało napisane przez Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy’ego. Prapremiera odbyła się w Théâtre des Variétés w Paryżu w dniu 17 grudnia 1864[1][2][3][4].
Operetka stanowi pastisz nadętych oper Giacomo Meyerbeera, podobnie jak Orfeusz w piekle, którego sukces zachęcił autora do kontynuacji tej koncepcji[1][2].
Fabuła utworu osnuta jest wokół starogreckiego mitu o Helenie Trojańskiej. Akcja rozgrywa się w starożytnej Sparcie tuż przed wybuchem wojny trojańskiej.
Menelaus – król Sparty, młodszy brat Agamemnona i mąż Heleny
Piękna Helena – królowa Sparty, żona Menelausa
Agamemnon – król królów
Orestes – syn Agamemnona
Achilles – bohater grecki
Parys – królewicz trojańskim
Ajaks I, Ajaks II – królowie greccy
Kalchas – wróżbita
Filokomes – urzędnik Kalchasa
Bakhis – zausznica Heleny
Eutykles – kowal
Dziewczęta ze Sparty: Leonka i Partenis
Straż, niewolnicy, lud, książęta, płaczki i służebnice.
Helena opowiada Kalchasowi nowinę: Parys, za to, że wręczył bogini Wenus jabłko „dla najpiękniejszej”, ma otrzymać serce najpiękniejszej kobiety świata, a wiadomo, że najpiękniejsza jest właśnie Helena. Trochę obawia się niewierności małżeńskiej, jednak Menelaus jest zupełnie obojętny. Po jej odejściu nadchodzi Parys, opowiada swoją wersję tej historii i prosi, aby Kalchas zgodnie z rozkazem Wenus przedstawił go Helenie, nie zdradzając jednak od razu, kim jest. Helena bierze go za jednego z pasterzy startujących w konkursie na Święto Adonisa. Po konkursie Parys ujawnia swoją tożsamość. Kalchas, aby wesprzeć Parysa w realizacji woli bogini, wysyła Menelausa na Kretę.
Helena początkowo próbuje dotrzymać wierności mężowi, jednak przychodzi jej to coraz trudniej. Wreszcie daje się uwieść Parysowi, który nachodzi ją nocą przekonując, że to tylko sen. Nieoczekiwanie powraca z Krety Menelaus i robi karczemną awanturę przyłapanym kochankom. Opinia publiczna jest jednak przeciw niemu: dżentelmen powinien był uprzedzić żonę o wcześniejszym powrocie.
Na plaży spotykają się wszyscy bohaterowie i dyskutują o sprawie Heleny i Menelausa, która stała się głośna w całej Grecji. Helena zapiera się, że nie zdradziła męża. Aby rozstrzygnąć kwestię, Menelaus wzywa na pomoc Wielkiego Augura Wenus. Ten przybywa na okręcie i ogłasza, że bogini życzy sobie, aby Helena odbyła podróż morską na Kyterę. Gdy Helena wchodzi na pokład, okazuje się, że Wielkim Augurem Wenus był sam Parys w przebraniu. Parys odpływa krzycząc do pozostałego na brzegu Menelausa: Porwałem ci małżonkę, Menelausie! Podstęp udał się!
Libretto na język polski przełożyli m.in. Jan Chęciński, Krzysztof Czeczot, Marian Hemar, Janusz Minkiewicz i Wojciech Stamm[1].
Premiera polska odbyła się w Warszawie 24 czerwca 1869[1] Następnie wystawiano Piękną Helenę m.in. w[5]:
W roli Heleny wystąpiły m.in. polskie artystki: Beata Artemska, Barbara Bargiełowska, Wiktoria Kawecka, Aleksandra Lüde, Lucyna Messal, Maria Modzelewska[1], Anna Moffo, Sabina Olbrich-Szafraniec, Elżbieta Ryl-Górska i Irena Sznebelin.
W 1965 r. w Teatrze Telewizji wyemitowano spektakl pt. Piękna Helena w reżyserii Jerzego Gruzy. W roli głównej wystąpiła Kalina Jędrusik[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
