Jerzy Kronhold

Jerzy Antoni Kronhold (ur. 24 stycznia 1946 w Cieszynie, zm. 13 listopada 2022^[1] w Żorach^[2]) – polski poeta, dyplomata i działacz kultury; dwukrotnie konsul generalny w Ostrawie (1991–1995, 2007–2011) oraz dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie (2000–2006).

Jerzy Kronhold

Data i miejsce urodzenia	24 stycznia 1946 Cieszyn
Data i miejsce śmierci	13 listopada 2022 Żory
Konsul Generalny RP w Ostrawie
Okres	od 1991 do 1995
Poprzednik	Edmund Warda
Następca	Bernard Błaszczyk
Dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie
Okres	od 2000 do 2006
Poprzednik	Wirginia Mirosławska
Następca	Zbigniew Machej
Konsul Generalny RP w Ostrawie
Okres	od 2007 do 2011
Poprzednik	Andrzej Kaczorowski
Następca	Anna Olszewska
Odznaczenia

Życiorys

Studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie^[2], absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie na wydziale reżyserii dramatu (1984)^[3]. Debiutował w roku 1965 w almanachu Łódzkiej Wiosny Poetów. Należał do krakowskiej grupy poetyckiej „Teraz”.

Organizator zjazdów poetyckich w Cieszynie w latach 1970–1972, w których uczestniczyła czołówka poetów Nowej Fali (był jej współtwórcą).

Na krótko związany z Teatrem Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach jako reżyser, a później kierownik literacki. W latach osiemdziesiątych prowadził w Cieszynie antykwariat im. Juliana Przybosia.

Aktywista i przejściowo rzecznik Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej. Pomysłodawca (wspólnie z Jakubem Mátlem) Festiwalu Teatralnego „Na Granicy” w Cieszynie i Czeskim Cieszynie, którym kierował przez dwa sezony. Organizator głośnych protestów przeciwko budowie koksowni w Stonawie (w 1989 r.).

Dwukrotnie konsul generalny RP w Ostrawie (w latach 1991–1996 i 2007–2011), a także dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie (2000–2006). Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich do sierpnia 2020 roku^[4].

Wśród oddanych do użytku 19 października 2018 roku na krakowskich Plantach literackich ławeczek opatrzonych imiennymi tabliczkami twórców związanych z Krakowem znalazła się również ławka Jerzego Kronholda^[5].

Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie (sektor VI, rząd 1, numer 10^[6]).

Poezja

Jest autorem następujących tomów poetyckich:

• Samopalenie (1972) WL
• Baranek lawiny (1980) WL
• Oda do ognia (1982) Bielsko-Biała
• Niż (1990) Cieszyn
• Wiek brązu (2000) a5 Kraków
• Epitafium dla Lucy (2012) Fundacja Zeszytów Literackich
• Szlak jedwabny (2014)^[7] Warstwy Wrocław
• Wybór wierszy (2014)^[8] a5 Kraków
• Skok w dal (2016) WL
• Stance (2017)^[9] Convivo Warszawa
• Adres w ciemnościach (2017) Muzeum Drukarstwa Cieszyn
• Pali się moja panienko (2019) WL
• Długie spacery nad Olzą (2020) WL

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi^[10] (2005)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[11] (2008)
• Złoty Laur Umiejętności i Kompetencji^[12] (2010)
• Krzyż Wolności i Solidarności^[13] (2015)

Nagrody

• Nagroda im. Karola Miarki^[14] (1993)
• Nagroda im. ks. Leopolda Jana Szersznika^[15] (2016)
• Nagroda Literacka m.st. Warszawy^[16] za tom Skok w dal (2017)
• Nagroda im. Krystyny i Czesława Bednarczyków^[17] za tom Skok w dal (2018)

Nominacje

• 2013 – nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia za tom Epitafium dla Lucy^[18]
• 2016 – nominacja do Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima
• 2017 – cztery nominacje: do Nagrody Literackiej „Nike”, do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius”, do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej oraz do Orfeusza – Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego (finał nagrody) za tom Skok w dal^{[19][20][21][22]}
• 2018 – trzy nominacje: do Orfeusza – Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego, do Nagrody Literackiej Gdynia oraz do Nagrody Literackiej „Nike” za tom Stance^[23][24][25]
• 2020 – nominacja do Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” za tom Pali się moja panienko^[26]
• 2021 – dwie nominacje: do Nagrody Literackiej „Nike” i do Nagrody Poetyckiej im. Kazimierza Hoffmana „KOS” za tom Długie spacery nad Olzą, ilustrowany na okładce obrazem Zbigniewa Bielawki^[27][28][29]