Jelcz-Laskowice (gmina)

Jelcz-Laskowice (1973-86 gmina Laskowice Oławskie^[2]) – gmina miejsko-wiejska w województwie dolnośląskim, w powiecie oławskim, należące do aglomeracji wrocławskiej.

Jelcz-Laskowice

gmina miejsko-wiejska
Herb
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	oławski
TERC	0215033
Burmistrz	Piotr Stajszczyk
Powierzchnia	168,1 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	23 137[1]
• gęstość	138,0 os./km²
Nr kierunkowy	71
Tablice rejestracyjne	DOA
Adres urzędu: ul. Witosa 24 55-220 Jelcz-Laskowice
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 15 Liczba miejscowości 20
Położenie na mapie powiatu
51°02′00″N 17°20′00″E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Jelcz-Laskowice.

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie wrocławskim.

Według danych z 31 grudnia 2013 gminę zamieszkiwało 23 190 osób, z czego w mieście 68,8%^[3]. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku gminę zamieszkiwało 23 298 osób^[4].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[5] gmina Jelcz-Laskowice ma obszar 168,1 km², w tym:

• użytki rolne: 57%
• użytki leśne: 33%

Gmina stanowi 32,1% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2013^[3]

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	23 190	100	11 731	50,6	11 459	49,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	137,9		69,8		68,1

Gmina Jelcz-Laskowice liczy 23 190 mieszkańców, w tym miasto zamieszkuje 15 959 ludzi a 15 sołectw 7 231 osób. Jest to gmina miejsko-wiejska, co oznacza, że miasto nie jest oddzielone samorządowo od wsi. Od roku 1987 do 1990 zauważa się wzrost liczby ludności (ok. 2500), natomiast w latach 1991–1996 wzrost był minimalny. Średnia gęstość zaludnienia wynosi w gminie 137 os/km². Przyrost naturalny jest stosunkowo niski: 3,4 promila. Spowodowane jest to najprawdopodobniej trudnościami ekonomicznymi, mieszkaniowymi, wysokim bezrobociem oraz upowszechnianiem się nowego modelu rodziny (2+1). Ludność w wieku produkcyjnym wynosi 13 769 osób, pracujących jest ok. 5677 osób, natomiast bezrobotnych 1492 osoby.

• Piramida wieku mieszkańców gminy Jelcz-Laskowice w 2014 roku^[1].

Komunikacja

Przez pd.-zach. część gminy przebiega droga wojewódzka nr 455, a przez część pd. droga wojewódzka nr 396. Ze wsch. na zach. przebiega linia kolejowa nr 277 (Biskupice Oławskie, Minkowice Oławskie, Kopalina, Jelcz-Laskowice, Jelcz Miłoszyce) oraz niewielki odcinek linii kolejowej nr 292 (Jelcz Miłoszyce). W pd.-zach. części gminy przepływająca Odra stanowi Odrzańską Drogę Wodną.

Ochrona przyrody

Na obszarze gminy znajduje się rezerwat przyrody Łacha Jelcz chroniący naturalne stanowisko chronionego gatunku rośliny wodnej, kotewki orzecha wodnego^[6].

Fauna i flora

Współczesna flora i fauna okolic Jelcza-Laskowic, jak i całej Niziny Śląskiej, jest dziedzictwem okresu polodowcowego. W drzewostanie największą rolę odgrywa sosna i dąb, przemieszane z grabem, brzozą, wiązem, lipą, jesionem i świerkiem. Występowanie licznych gatunków zwierząt na leśno-łąkowych terenach gminy nie może przesłonić faktu, że jeszcze 300 lat temu żyły tutaj łosie, bobry, rysie, niedźwiedzie, żbiki, które wyginęły wskutek gospodarczej działalności człowieka. Dzisiaj, w tutejszych lasach żyją sarny, jelenie, dziki, zające, wiewiórki, jeże, a spośród drapieżników lisy i kuny.

Zwierzęta objęte ochroną gatunkową

• Owady – Dolina Odry, a w szczególności starorzecza i lasy łęgowe obfitują w owady z rodzaju biegaczowatych. Jednym z nich, szczególnie rzadki, jest kozioróg dębosz, żyjący w starych dębach. Innym cennym gatunkiem jest paź królowej – motyl występujący na łąkach z dużą ilością roślin baldaszkowatych,
• Płazy i gady – nad Odrą i Smortawą spotyka się kilka gatunków żab i ropuch, traszki, jaszczurki, padalca, zaskrońca i żmiję zygzakowatą,
• Ptaki – na terenie gminy stwierdzono występowanie 109 gatunków ptaków objętych ochroną. Główne skupiska ptaków chronionych to:
  • dolina rzeki Odry w pasie od miejscowości Stary Otok do miejscowości Łęg, obejmujący rezerwat "Łacha Jelcz",
  • obszar stawów w Nowym Dworze wraz z otaczającymi je lasami – duża liczba gatunków związanych z wodą – kormorany, czaple,
  • kompleks leśny w północnej części gminy z charakterystycznymi gatunkami leśnymi,
• Ssaki – z tej grupy zwierząt występuje kret, jeż, ryjówka aksamitna, kuna, gronostaj, łasica, zając szarak, lis, jenot, borsuk, sarna, jeleń, dzik oraz dwa gatunki nietoperzy – mroczek późny i karlik malutki. Na terenach z dużą ilością wód spotkać można rzęsorka rzeczka i wydrę.

Pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej

Na terenie gminy zlokalizowanych jest 15 pomników przyrody, które znajdują się w obrębach następujących miejscowości:

• Dębina – dwa dęby szypułkowe (w tym Dąb Słowianin, „Drzewo Roku 2014”, okaz o obwodzie 751 cm, mierzony w 2015)^[7], trzy głazy narzutowe,
• Dziuplina – sosna pospolita,
• Grędzina – głaz narzutowy,
• Miłocice – głaz narzutowy, grupa 13 drzew: 3 dęby, 6 jesionów, 4 lipy,
• Nowy Dwór – dwa dęby szypułkowe,
• Jelcz-Laskowice – trzy dęby szypułkowe, sosna pospolita, lipa drobnolistna.

Sąsiednie gminy

Bierutów, Czernica, Lubsza, Namysłów, Oleśnica, m. Oława, Oława

Przypisy

1. Gmina Jelcz-Laskowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. M.P. 1987 nr 10 poz. 90
3. Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2013 r. Stan w dniu 31 XII
4. GUS, TABL. 11. LUDNOŚĆ WEDŁUG WOJEWÓDZTW, POWIATÓW, GMIN ORAZ PŁCI W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM W 2020 R., 30 czerwca 2020. Brak numerów stron w książce
5. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
6. Rejestr rezerwatów przyrody województwa dolnośląskiego, RDOŚ stan na 18 czerwca 2013. [dostęp 2014-01-28].
7. Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. s. 239