Loading AI tools
biskup wrocławski Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan V Thurzo, w pisowni węgierskiej Thurzó, w słowackiej Turzo, czasem także Turzon, właściwie Thürzinn (ur. 16 kwietnia 1464 lub 1466[a] w Krakowie, zm. 2 sierpnia 1520 w Nysie) – biskup wrocławski.
 Nagrobek biskupa Jana Thurzona w katedrze wrocławskiej | ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | ||
| Miejsce pochówku | ||
| Biskup wrocławski | ||
| Okres sprawowania |
1506-1520 | |
| Rektor Akademii Krakowskiej | ||
| Okres sprawowania |
1498-1499 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Sakra biskupia |
22 marca 1506 | |
Pierworodny syn szlachcica węgierskiego pochodzenia niemieckiego Jana Thurzo, osiadłego w Polsce burmistrza miasta Krakowa i jego pierwszej żony Urszuli Bem (Böhm), których ślub odbył się w 1465. Nauki pobierał w Akademii Krakowskiej, gdzie w 1484 uzyskał stopień bakałarza, a w 1487 magistra. Następnie wyjechał do Włoch, gdzie studiował prawo kanoniczne. Po uzyskaniu tytułu doktora praw (doctor decretorum) powrócił do Krakowa, gdzie był profesorem, a później w 1498 rektorem Akademii Krakowskiej.
Był również scholastykiem gnieźnieńskim i kanonikiem krakowskim, potem dziekanem wrocławskim, od 11 marca 1502 – koadiutorem, a od 1506, po śmierci Jana IV Rotha, biskupem wrocławskim. Na stanowisku tym odbył 7 synodów diecezjalnych[b] i wspólnie z bratem swym Stanisławem, biskupem ołomunieckim, koronował trzyletniego Ludwika Jagiellończyka na króla czeskiego. Król polski Jan I Olbracht korzystał z usług Jana Thurzo w misjach dyplomatycznych.
Jako biskup dbał we wrocławskiej diecezji o kult św. Anny, pozostawał wierny tradycjom i przepisom kościelnym. Biegły w naukach i wysokich cnót pasterz, otwarty na nowe idee i prądy w kulturze i w teologii, utrzymywał kontakty z Erazmem z Rotterdamu, Marcinem Lutrem i Filipem Melanchtonem. Nie był luteraninem, ale tolerował wydawanie już w 1518 we Wrocławiu, na terenie jego diecezji, pierwszych kazań Lutra o odpustach i łasce, a w 1519 – jego następnych kazań i dysputy lipskiej. Ta tolerancyjność była przyczyną zwrócenia się wrocławskiej kapituły katedralnej do biskupa Thurzo z prośbą, by w porozumieniu z radą miejską wydał zakaz druku „pism heretyckich”. Do wydania takiego zakazu jednak nie doszło, Jan Thurzo zmarł w sierpniu roku następnego; z drugiej strony Melanchton i Luter nazwali go „najlepszym biskupem stulecia”.
Jan Thurzo był wielkim miłośnikiem sztuki i nauki, mecenasem artystów (m.in. kupował obrazy Albrechta Dürera i Lucasa Cranacha, katedrę zaopatrywał w wyroby jubilerskie), poetów, i utalentowanej młodzieży, którą kierował nierzadko do nowo powstałego uniwersytetu w Wittenberdze. Z jego polecenia wybudowany został w 1509 renesansowy zamek w Javorníku (późniejsza rezydencja wrocławskich biskupów); samą katedrę wrocławską kazał pokryć miedzianą blachą, w 1517 ufundował nowy portal zakrystii, uważany za pierwsze dzieło renesansu na Śląsku; w 1520 ukończono dom kapitulny z archiwum i biblioteką. Jan Thurzo pochowany jest w ufundowanej przez siebie kaplicy św. Jana Chrzciela w północno-wschodnim narożniku katedry, gdzie częściowo zachował się jego nagrobek.
Oprócz mszału, wydanego dla diecezji wrocławskiej (Kraków, 1505), ogłosił Statuta synodia antiqua Dioecesis Vratislaviensis (Norymberga, 1512).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
