Florian Siwicki

Florian Siwicki (ur. 10 stycznia 1925 w Łucku, zm. 11 marca 2013 w Warszawie^[1]) – polski żołnierz i działacz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, generał armii Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1973–1983), członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (1981–1983). W latach 1983–1990 minister obrony narodowej. Członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR (1986–1990). Poseł na Sejm PRL VII, VIII i IX kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.

Florian Siwicki

jako generał dywizji
generał armii
Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1925 Łuck
Data i miejsce śmierci	11 marca 2013 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1943–1991
Siły zbrojne	Siły Zbrojne PRL Siły Zbrojne RP
Jednostki	Sztab Generalny WP
Stanowiska	dowódca dywizji, szef sztabu okręgu, dowódca okręgu, I zastępca szefa Sztabu Generalnego WP, szef Sztabu Generalnego WP, minister obrony narodowej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, operacja Dunaj
Odznaczenia

Florian Siwicki

Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1925 Łuck
Data i miejsce śmierci	11 marca 2013 Warszawa
Minister obrony narodowej
Okres	od 22 listopada 1983 do 6 lipca 1990
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza / bezpartyjny
Poprzednik	Wojciech Jaruzelski
Następca	Piotr Kołodziejczyk

Gen. Florian Siwicki wręcza banderę wojenną dowódcy okrętu ORP „Iskra” kpt. mar. Lechowi Soroce (11 sierpnia 1982)

Spotkanie przywódcy NRD Ericha Honeckera z ministrami obrony Państw-Stron Układu Warszawskiego, Berlin, 20 października 1983. Generał Florian Siwicki 9. od lewej

Spotkanie kierownictwa MON z żołnierzami WP wpisanymi do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich od czasu jej ustanowienia z okazji 40-lecia Zwycięstwa, Sala Zwycięstwa Muzeum Wojska Polskiego, 9 maja 1985.^[a]

Uroczytość wpisu do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich w październiku 1985, od prawej w pierwszym rzędzie gen. dyw. Tadeusz Szaciłło, gen. armii Florian Siwicki, gen. broni Józef Baryła i płk Marian Anysz

Grób gen. Floriana Siwickiego na Wojskowych Powązkach w Warszawie

Życiorys

Młodość

Syn Elżbiety i Eugeniusza. Jego ojciec był żołnierzem zawodowym, podoficerem 24 Pułku Piechoty w Łucku^[2]. W 1930 Eugeniusz Siwicki został przeniesiony do rezerwy i wraz z rodziną wyprowadził się do Miłostowa w pobliżu Równego. Tam początkowo był właścicielem niewielkiego, trzyhektarowego gospodarstwa ziemskiego, a później został zatrudniony jako buchalter w urzędzie gminy^[3].

Przed wojną Florian Siwicki ukończył szkołę powszechną oraz trzy klasy gimnazjum w Krzemieńcu. W kwietniu 1940 jego ojciec został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD i ślad po nim zaginął^[4]. Miesiąc później Florian wraz z matką został deportowany w głąb Związku Radzieckiego do osiedla zesłańczego Głębokie (Głubokoje) położonego 150 km od Archangielska^[5]. Na zesłaniu podjął pracę w zakładzie przemysłu drzewnego^[3].

Kariera wojskowa

W wieku 17 lat został przymusowo powołany do Armii Czerwonej. Od grudnia 1942 służył w 105 samodzielnym batalionie saperów, gdzie objął funkcję zastępcy dowódcy plutonu^[2][3]. W maju 1943 znalazł się w szeregach Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Służył w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Ukończył Centrum Szkolenia Podchorążych 1 Dywizji Piechoty (od 2 maja do 14 września 1943) oraz Oficerską Szkołę Piechoty nr 1 w Riazaniu (od 15 września 1943 do 17 grudnia 1943)^[2]. W życiorysie z 29 października 1953 podał, że w czasie od 1945 do 1946 uczestniczył w likwidowaniu oddziału Józefa Kurasia, ps. „Ogień”^[2]. W 1947 był uczestnikiem kursu dowódców baonów w Centrum Wyszkolenia Piechoty (od 3 marca 1947 do 30 listopada 1947)^[6].

Od 8 listopada 1952 do 8 stycznia 1954 był szefem Wydziału Szkolenia i Kursów Oficerskich Piechoty Zarządu Szkół Oficerskich w Głównym Zarządzie Wyszkolenia Bojowego. Od 30 listopada 1954 do 27 października 1956 studiował w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Klimienta Woroszyłowa w Moskwie. Po powrocie do kraju był od 7 grudnia 1956 do 31 października 1957 dowódcą 5 Dywizji Piechoty, następnie od 22 grudnia 1956^[b] do 15 marca 1961 dowódcą 3 Dywizji Piechoty^[2].

Od 15 kwietnia 1961 do 31 grudnia 1963 był attaché wojskowym lotniczym i morskim przy ambasadzie PRL w Pekinie^[6]. Od 1964 do 1965 dowódca 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej^[7]. Generał brygady od 1962. Od 13 stycznia 1966 był szefem sztabu – zastępcą dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego, a od 11 kwietnia 1968 do 18 maja 1971 dowódcą ŚOW. W sierpniu 1968, w czasie operacji „Dunaj”, we wrześniu 1968 dowodził 2 Armią WP. Od 1 marca do 30 września 1970 był uczestnikiem Kursu Operacyjno-Strategicznego w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Klimienta Woroszyłowa w Moskwie. Od 21 maja 1971 do 12 stycznia 1973 I zastępca szefa Sztabu Generalnego WP, od 13 stycznia 1973 do 21 listopada 1983 szef Sztabu Generalnego WP i wiceminister obrony narodowej^[2]. W latach 1965–1967 był prezesem klubu sportowego Śląsk Wrocław^[8]. Poseł na Sejm PRL w latach 1976–1989. Od 22 listopada 1983 do 6 lipca 1990 minister obrony narodowej^[2] w Radach Ministrów Wojciecha Jaruzelskiego, Zbigniewa Messnera, Mieczysława Rakowskiego i Tadeusza Mazowieckiego.

Uczestniczył w przygotowaniu i wprowadzeniu stanu wojennego. W czasie jego trwania od 13 grudnia 1981 do 21 lipca 1983 wchodził w skład Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego^[2].

6 lipca 1990 odwołany ze stanowiska ministra obrony narodowej i przeniesiony do dyspozycji MON. 13 lipca 1990 został oficjalnie pożegnany przez kierownictwo MON w 1 Praskim Pułku Zmechanizowanym w Wesołej. 7 lipca 1991 oficjalnie przeniesiony w stan spoczynku^[9].

Współpraca z Informacją Wojskową

W 1946 został zarejestrowany jako tajny współpracownik (agent) Głównego Zarządu Informacji WP o pseudonimie Grom^[10].

Działalność polityczna i społeczna

Od 5 maja 1948 działacz Polskiej Partii Robotniczej i następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Do marca 1961 działał jako członek Komitetu Partyjnego i Komisji Kontroli Partyjnej PZPR w Warszawskim Okręgu Wojskowym. Od 17 listopada 1968 do 12 grudnia 1971 zastępca członka, a od 12 grudnia 1971 do stycznia 1990 członek Komitetu Centralnego PZPR. Od 28 października 1981 do 3 lipca 1986 zastępca członka Biura Politycznego KC PZPR, a 3 lipca 1986 do 29 stycznia 1990 członek Biura Politycznego KC PZPR^[2]. W kadencji 1985–1990 wiceprezes Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację^[11]. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. W latach 80. XX wieku pełnił funkcję przewodniczącego Rady Głównej Przyjaciół Harcerstwa^[12].

Pogrzeb

Pochowany 18 marca 2013 z honorową asystą wojskową na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze FIII-11-2^[13][14]. W pogrzebie wzięli udział m.in. były minister obrony narodowej Janusz Onyszkiewicz, gen. dyw. Zbigniew Blechman, gen. bryg. pil. Roman Harmoza, b. I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania i gen. broni Józef Użycki, który odczytał kondolencje przesłane przez nieobecnego na pogrzebie byłego prezydenta RP gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego^[15].

Procesy karne

W marcu 2006 Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej postawiła go w stan oskarżenia za popełnienie zbrodni komunistycznej polegającej na uczestnictwie w zorganizowanym związku przestępczym o charakterze zbrojnym mającym na celu popełnianie przestępstw polegających na pozbawianiu wolności poprzez internowanie i wykonywanie kar pozbawienia wolności orzeczonych za czyny wcześniej niekaralne oraz innych przestępstw przeciwko wolności, a nadto naruszaniu nietykalności cielesnej, tajemnicy korespondencji oraz praw pracowniczych obywateli polskich. Postanowieniem z dnia 14 września 2009 Sąd Okręgowy w Warszawie zawiesił postępowanie wobec oskarżonego z uwagi stan zdrowia. Po śmierci oskarżonego postępowanie umorzono^[16].

W uzasadnieniu wyroku skazującego Czesława Kiszczaka (który był sądzony w tym samym postępowaniu) w dniu 12 stycznia 2012 warszawski Sąd Okręgowy uznał, że stan wojenny przygotowano i wprowadzono niezgodnie z ówczesną konstytucją, a dokonała tego „grupa przestępcza o charakterze zbrojnym” złożona z ludzi na najwyższych stanowiskach, wśród których wymieniono m.in. Floriana Siwickiego^[16].

W 2012 rozpoczął się jego proces w sprawie akcji „Jesień 82”, polegającej na powoływaniu opozycjonistów wytypowanych przez Służbę Bezpieczeństwa na fikcyjne ćwiczenia wojskowe^[17].

Życie prywatne

Był żonaty z Krystyną z domu Kostoń (1929–2012). Mieli dwóch synów – Jerzego (1952–2011) i Ryszarda^[18][19][20].

Awanse generalskie

• 1962 generał brygady
• 1968 generał dywizji
• 1974 generał broni
• 27 września 1984 generał armii

Ordery i odznaczenia (lista niepełna)

Polskie

• Order Budowniczych Polski Ludowej
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1973)^[21]
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Order Krzyża Grunwaldu I klasy (1983)^[22]
• Złoty Krzyż Zasługi
• Srebrny Krzyż Zasługi (dwukrotnie, po raz pierwszy 1946)^[23]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złota Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”
• Złota Odznaka „Za zasługi w obronie granic PRL”
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Ligi Obrony Kraju”
• Złota Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej”
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” (1967)^[24]
• Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego
• Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (1987)^[25]
• Medal im. Ludwika Waryńskiego (1988)^[26]
• Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
• Odznaka Grunwaldzka
• Honorowa Odznaka 30-lecia PPR (1972)^[27]
• Odznaka „Za Zasługi dla Związku Bojowników o Wolność i Demokrację”
• Złota Odznaka Kół Młodzieży Wojskowej
• Odznaka „Zasłużony Działacz SZMW”
• Honorowy Żeton Zasługi „Złom” Polskiego Związku Łowieckiego (1986)^[28]
• Medal pamiątkowy „40-lecia PZPR” (1988)^[29]
• Medal „Zasłużonemu dla Lotnictwa”
• Medal „Za zasługi dla Wojsk Obrony Powietrznej Kraju”
• Medal „Za Zasługi dla Marynarki Wojennej”
• Medal Sztabu Generalnego WP „Amor Patriae Suprema Lex”
• Medal pamiątkowy „Zasłużonemu dla Pomorskiego Okręgu Wojskowego”
• Odznaka „Zasłużony dla Śląskiego Okręgu Wojskowego”
• Medal pamiątkowy „Za zasługi dla Warszawskiego Okręgu Wojskowego”
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1977)^[30]
• Odznaka „Za zasługi dla województwa krośnieńskiego” (1987)^[31]
• Odznaka „Budowniczego Wrocławia”
• Złota odznaka „Zasłużony dla Dolnego Śląska”
• Medal „25-lecia odzyskania Dolnego Śląska” (1970)^[32]
• Złota odznaka „Zasłużonemu w rozwoju województwa katowickiego” (1968)^[33]
• Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1987)^[31]
• Inne medale i odznaczenia jubileuszowe i pamiątkowe, organizacyjne i regionalne

Zagraniczne

• Order Lenina (Związek Radziecki, dwukrotnie: 1968 i 1984^[34])
• Order Przyjaźni Narodów (Związek Radziecki)
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Związek Radziecki)
• Medal 20-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 (Związek Radziecki)
• Odznaka „25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Narodowej 1941–1945” (Związek Radziecki)
• Medal 30-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 (Związek Radziecki)
• Medal 40-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 (Związek Radziecki)^[35]
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (Związek Radziecki)
• Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (Związek Radziecki)
• Medal „Za Umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych” I stopnia (Czechosłowacja, 1980)
• Order Czerwonego Sztandaru (Czechosłowacja)
• Medal „40-lecia Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (Czechosłowacja)
• Order Scharnhorsta (Niemcy Wschodnie)
• Złoty Medal „Za Umacnianie Przyjaźni między Narodami” (Niemcy Wschodnie, 1974)^[36]
• Medal jubileuszowy „30 lat Narodowej Armii Ludowej” (Niemcy Wschodnie, 1986)^[37]
• Złoty Medal Braterstwa Broni (Niemcy Wschodnie)
• Medal „Za umacnianie Braterstwa Broni” (Bułgaria)
• Medal „30-lecia Bułgarskiej Armii Ludowej” (Bułgaria)
• Medal „40-lecia Zwycięstwa nad faszyzmem i japońskim militaryzmem” (Bułgaria)
• Medal „40-lecia Socjalistycznej Bułgarii” (Bułgaria, 1986)^[38]
• Jubileuszowy Medal 100. Rocznicy Urodzin Georgi Dymitrowa (Bułgaria, 1983)^[39]
• Medal „30-lecia Rewolucyjnych Sił Zbrojnych” (Kuba)
• Medal „Braterstwa Broni” (Kuba, 1983)^[40]
• Order Tudora Vladimirescu I klasy (Rumunia)
• Złoty Medal Braterstwa Broni (Węgry)
• Order Hồ Chí Minha (Wietnam)
• Medal Przyjaźni (Wietnam)

Florian Siwicki w filmie

W 2014 odbyła się premiera filmu Jack Strong w reżyserii Władysława Pasikowskiego. W postać generała Floriana Siwickiego wcielił się Krzysztof Globisz.

Uwagi

1. Od lewej: kontradmirał Aleksy Parol, gen. broni Józef Użycki, gen. bryg. Marian Pasternak, gen. broni Józef Baryła, gen. bryg. Henryk Kondas, gen. bryg. Władysław Jura, gen. dyw. Wiesław Wojciechowski, NN, gen. dyw. pil. Roman Paszkowski, gen. armii Florian Siwicki, płk Henryk Gradzik, płk Roman Leś, płk Tadeusz Bieniasz, NN, gen. broni Mieczysław Obiedziński, płk Stefan Rutkowski, płk prof. Stanisław Barański i inni.
2. Inne źródło podaje styczeń 1958.