Loading AI tools
kapitan obserwator Wojska Polskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czesław Łabęcki[uwaga 1] (ur. 26 października 1907 w Ostrowie Lubelskim, zm. 17 grudnia 1979 we Włocławku) – kapitan obserwator lotnictwa Wojska Polskiego, kierownik wyszkolenia ogólno-wojskowego w Szkole Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna, dowódca eskadry szkolnej w Bazie Lotniczej Nr 1 podczas wojny obronnej Polski w 1939 r., uczestnik bitwy pod Kockiem, członek konspiracji antyhitlerowskiej w szeregach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej.
por. Czesław Łabęcki | |
kapitan obserwator | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1931–1946 |
Siły zbrojne | |
Formacja |
Lotnictwo Wojska Polskiego |
Jednostki |
14 pułk piechoty |
Stanowiska |
dowódca plutonu |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
Cywilna Szkoła Pilotów i Mechaników |
Odznaczenia | |
Urodził się w Ostrowie Lubelskim jako syn Jana i Feliksy z domu Korol. Był najstarszym z sześciorga rodzeństwa. Pochodził z rzymskokatolickiej rodziny mieszczańskiej o korzeniach szlacheckich i bogatych tradycjach narodowo-wyzwoleńczych. Jego ojciec służył jako weterynarz w armii carskiej, walczył w wojnie rosyjsko-japońskiej i brał udział w bitwie pod Mukdenem. Następnie został żołnierzem „Błękitnej Armii” generała Józefa Hallera, z którą powrócił do Polski w 1919 roku. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej[1].
Czesław początkowe lata życia spędził w domu swego dziadka – Mikołaja Łabęckiego – w Ostrowie Lubelskim. W roku 1915 został wraz z rodziną (ojciec, jako emigrant zarobkowy, przebywał wówczas w Stanach Zjednoczonych) wypędzony z miasta przez Rosjan, po czym (po przełamaniu frontu i ustaniu walk między wojskami rosyjskimi a austro-węgierskimi i niemieckimi) wyzwolony przez Węgrów został przekazany Niemcom. Początkowo naukę pobierał w Türkheim (Bawaria), Wrocławiu i Namysłowie (w szkole ewangelickiej). Do wolnej Polski powrócił razem z rodziną w 1920 roku i zamieszkał w Lublinie, gdzie przez rok uczęszczał do państwowego gimnazjum im. Stanisława Staszica. Następnie rodzina Łabęckich powróciła do Ostrowa Lubelskiego i zamieszkała u starszego brata ojca – Józefa, by po pewnym czasie przenieść się (już z ojcem) do Parczewa, gdzie zamieszkali w częściowo własnym domu. W trakcie roku szkolnego 1921/1922 przez krótki okres uczył się w modlińskim Korpusie Kadetów Nr 2, z którego ostatecznie zrezygnował. Dalszą naukę pobierał w Gimnazjum Sejmikowym w Radzyniu Podlaskim, a od klasy czwartej uczęszczał do Gimnazjum Państwowego im. Marii Rodziewiczówny w Kobryniu, które ukończył w maju 1928 roku, uzyskując świadectwo dojrzałości[2]. Podczas nauki w Kobryniu utrzymywał się z udzielania korepetycji i pracy u właściciela stancji, na której mieszkał[1].
Ze względu na trudną sytuację materialną zrezygnował z nauki na wyższej uczelni i zdecydował poświęcić się służbie wojskowej. Po zdaniu egzaminu konkursowego został przyjęty jako słuchacz do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Naukę pobierał w klasie 59, a kurs unitarny SPP odbył w okresie od dnia 17 września 1928 r. do 28 lipca 1929 roku w Różanie[3]. W trakcie edukacji w Szkole Podchorążych odbywał praktyki w 15 pułku piechoty z Dęblina (1928), 81 pułku piechoty z Grodna (1929), 14 pułku piechoty z Włocławka (1930) i 26 pułku piechoty ze Lwowa (1931), a jednym z jego przełożonych był mjr Henryk Sucharski[4]. Szkolił się również na poligonach w Czerwonym Borze, Biedrusku i Grudziądzu. W późniejszym okresie ukończył również kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu oraz kurs w grudziądzkim Centrum Wyszkolenia Kawalerii[5].
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 1931 roku) mianowany został na stopień podporucznika[uwaga 2] w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1931 roku i 86. lokatą[6]. Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, wcielony został do 14 pułku piechoty[7], stacjonującego we Włocławku. Z dniem 1 września 1931 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu we włocławskim pułku[8]. Początkowy okres jego służby to dowodzenie I plutonem Szkoły Podoficerskiej przy 14 pułku piechoty, a jednocześnie pełnienie obowiązków zastępcy dowódcy tejże szkoły – kapitana Jana Wilczaka[5][uwaga 3]. W roku 1932 jako podporucznik 14 pp[9] zajmował 85. lokatę w swoim starszeństwie[10], a na dzień 1 lipca 1933 roku była to już 84. lokata w starszeństwie (158. lokata łączna wśród podporuczników piechoty)[11]. We wrześniu 1933 r. odnotowany został na stanowisku młodszego oficera 4 kompanii strzeleckiej 14 pp.
Od października 1933 roku przebywał na kursie w dęblińskim Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa[uwaga 4]. Awansowany na stopień porucznika został zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 lutego 1934 roku (opublikowanym dzień później) – ze 151. lokatą w korpusie oficerów piechoty i starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku[12]. Na dzień 4 września 1934 roku pozostawał oficerem 14 pp bez ustalonego przydziału (przebywał wówczas nadal na kursie w Dęblinie, który to kurs ukończył 15 sierpnia 1934 r. otrzymując odznakę pilota obserwatora)[13]. W dniu 22 grudnia 1934 roku opublikowano zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych o przeniesieniu por. Łabęckiego, w korpusie oficerów piechoty, z 14 pułku piechoty do 6 pułku lotniczego[uwaga 5][14]. Pozostając oficerem 6 pułku lotniczego, zajmował w dniu 5 czerwca 1935 roku 148. lokatę pośród poruczników korpusu piechoty w swoim starszeństwie (była to zarazem 1906. lokata łączna wśród poruczników piechoty)[15]. W 6 pułku lotniczym, stacjonującym na lotnisku Skniłów pod Lwowem, pełnił początkowo służbę w 61 eskadrze liniowej, a następnie w 63 eskadrze towarzyszącej. Podczas wykonywanych lotów por. Łabęcki miał kilka awarii, kilkukrotnie rozbił również samolot[uwaga 6], a w następstwie jednej z kraks był hospitalizowany w szpitalu w Jarosławiu. W tym okresie przeniesiony został z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów lotnictwa. W październiku 1936 roku ukończył kurs „ciężkiego bombardowania” i przeniesiony został do 1 pułku lotniczego z Warszawy (stacjonującego na lotnisku Okęcie) oraz przydzielony do II dywizjonu niszczycielskiego nocnego, na stanowisko zastępcy oficera taktycznego. W okresie od września 1937 do stycznia 1938 roku zajmował stanowisko zastępcy dowódcy 213 eskadry niszczycielskiej nocnej (eskadra bombardowania nocnego)[uwaga 7]. Jesienią 1938 roku został przeniesiony na stanowisko zastępcy komendanta Szkoły Podchorążych Lotnictwa – Grupy Technicznej w Warszawie (stacjonującej na Polu Mokotowskim)[16]. Przeniesienie to było wynikiem choroby płuc, której por. Łabęcki nabawił się wskutek latania bez aparatury tlenowej[17].
Awansowany na stopień kapitana został ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 52. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa – grupa liniowa[18][19]. Na dzień 23 marca 1939 r. pełnił funkcję kierownika wyszkolenia ogólno-wojskowego w warszawskiej Szkole Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna[20]. Jeszcze w marcu tego roku powrócił do 1 pułku lotniczego i objął eskadrę szkolną na Okęciu, a od czerwca 1939 roku dowodził dywizjonem szkolnym 1 pułku lotniczego (składającym się z eskadry szkolnej i eskadry treningowej)[21].
Z chwilą ogłoszenia sierpniowej mobilizacji 1 pułk lotniczy uległ rozwiązaniu, a w jego miejsce powstała Baza Lotnicza Nr 1. Kapitan obs. Czesław Łabęcki na dzień 31 sierpnia 1939 roku piastował stanowisko dowódcy eskadry szkolnej w Bazie Lotniczej Nr 1. Eskadra pozbawiona rzutu kołowego i uzbrojenia przemieszczała się, pod jego dowództwem, w kierunku Białej Podlaskiej. W tym czasie została zbombardowana na Służewcu i w Mińsku Mazowieckim. Kpt. Łabęcki walczył z wojskami III Rzeszy i Armii Czerwonej w rejonach Mińska Mazowieckiego, Kałuszyna, Mrozów, Borek i Bedlna. Dołączył do Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. bryg. Franciszka Kleeberga i wziął udział w bitwie pod Kockiem[uwaga 8]. Uniknął niewoli i w cywilnym przebraniu przez Sosnowicę i Parczew dotarł do Suchowoli, gdzie przystąpił do organizowania ruchu oporu i gromadzenia porzuconej broni. Jego oddział, skupiony następnie w Związku Walki Zbrojnej, działał w trójkącie Włodawa – Chełm – Lubartów. Okupacyjne pseudonimy Czesława Łabęckiego to „Kaktus” i „Szubienica”. Od marca do grudnia 1940 roku leczył się w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie na gruźlicę płuc. Następnie powrócił do Parczewa, gdzie zorganizował siatkę wywiadowczą i utrzymywał łączność z partyzantami działającymi w Lasach Parczewskich. Zagrożony aresztowaniem wyjechał w 1943 roku do Warszawy, skąd został wysiedlony wiosną 1944 roku. Wyzwolenie zastało go w Mogielnicy (w dniu 17 stycznia 1945 roku)[22].
Po wyzwoleniu został w lutym 1945 roku powołany do Ludowego Wojska Polskiego i pełnił służbę w 15 Zapasowym Pułku Lotniczym z Radomia. Był jednym z pierwszych oficerów uruchamiających lotnisko dla samolotów biorących udział w bitwie o Berlin. Po wojnie pomagał w organizacji Wojskowej Technicznej Szkoły Lotniczej w Zamościu[uwaga 9], następnie przeniesiony do Wojskowej Szkoły Pilotów w Dęblinie, gdzie objął stanowisko zastępcy dowódcy 3 eskadry szkolnej ds. wyszkolenia liniowego i lotniczego. W marcu 1946 roku, ze względu na stan zdrowia, został zdemobilizowany[uwaga 10][23][17].
W okresie od połowy kwietnia 1946 do końca 1947 roku pracował na stanowisku zastępcy komendanta Cywilnej Szkoły Pilotów i Mechaników w Ligocie Dolnej koło Gogolina[uwaga 11]. Na początku stycznia 1948 r. przyjechał do Włocławka, gdzie przebywały jego żona i córka. Od 1 marca 1948 r. pracował w „Polskim Radiu – Radiofonii Przewodowej” – początkowo jako technik dyżurny, następnie jako starszy instruktor. Po przekształceniu jego zakładu pracy w Oddział Radiofonii Przewodowej w Rejonowym Urzędzie Telekomunikacji we Włocławku, przez wiele lat piastował stanowisko zastępcy kierownika tegoż Oddziału. Na emeryturę przeszedł 1 marca 1973 roku. Był jednym z założycieli i działaczy włocławskiej Ligi Lotniczej, przekształconej następnie w Aeroklub Włocławski (zajmował w nim, między innymi, stanowisko prezesa i zastępcy prezesa). Przyczynił się do powstania lotniska we wsi Krzywa Góra, lotniska w Kruszynie, Klubu Lotnika oraz modelarni we Włocławku. Udzielał się w Klubie Seniorów Lotnictwa, Towarzystwie Ochrony Przyrody oraz Powiatowym Zarządzie Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”[24][17]. Współorganizował spotkania z lotnikami Polonii, które odbywały się w siedzibie Aeroklubu Polskiego na Krakowskim Przedmieściu[25]. W okresie stalinizmu był prześladowany za swą przynależność do przedwojennego korpusu oficerskiego[24].
W roku 1978, z okazji 60-tej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, ufundował wraz z kpt. Dyonizym Pulińskim tablicę poświęconą pamięci żołnierzy 14 pułku piechoty poległych w latach 1939-1945, umieszczoną we włocławskiej bazylice katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny[26].
W roku 1936 zawarł związek małżeński z Karoliną Racinowską, absolwentką Wyższej Szkoły Architektonicznej, z którą mieli córkę Wandę Marię (urodzoną w 1937 roku). Kapitan pilot Czesław Łabęcki zmarł we Włocławku dnia 17 grudnia 1979 roku, w następstwie choroby serca[27]. Pochowany został na tamtejszym Cmentarzu Komunalnym, razem z żoną (zmarłą w dniu 2 lipca 1994 roku) – sektor: 21, rząd: 5, nr grobu: 146[28].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.