Boletus

Grzyby kapeluszowe naziemne o zazwyczaj dość dużym owocniku. Kapelusz półkulisty, u starszych okazów poduchowaty, mięsisty, o suchej powierzchni (tylko u niektórych gatunków mazistej). Hymenofor rurkowaty, rurki i pory u młodych okazów białe, żółte lub pomarańczowe, u niektórych gatunków na starość stają się żółtozielone. Trzon zazwyczaj masywny i często zgrubiały u podstawy, zawsze bez pierścienia. Wysyp zarodników oliwkowobrązowy, zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do wrzecionowatego^[2].

Grzyby mykoryzowe^[3]. Żyją w symbiozie z różnymi gatunkami drzew, głównie liściastych. Większość gatunków to smaczne grzyby jadalne. Wiele gatunków wskutek zmian środowiska stało się rzadkich i są prawnie chronione^[2].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonimy nazwy naukowej:

Ceriomyces Murrill,
Dictyopus Quél.,
Oedipus Bataille,
Suillus P. Micheli ex Adans.,
Suillus Haller ex Kuntze,
Suillus P. Micheli
Tubiporus P. Karst.,
Xerocomopsis Reichert^[4].

Naukową nazwę rodzajowi nadał Karol Linneusz w 1753 r., polską nazwę do literatury mykologicznej wprowadziła Alina Skirgiełło i in. w 1939 roku, wcześniej rodzaj ten opisywany był pod nazwami huba lub grzyb^[3].

W wyniku najnowszych badań filogenetycznych nastąpiły duże zmiany w taksonomii zaliczanych do niego gatunków^[5].

Gatunki występujące w Polsce

Boletus aereus Bull. 1789 – borowik ciemnobrązowy
Boletus edulis Bull. 1782 – borowik szlachetny
Boletus pinophilus Pilát & Dermek 1973 – borowik sosnowy
Boletus reticulatus Schaeff. 1774 – borowik usiatkowany

Borowik ciemnobrązowy (Boletus aereus)
Borowik sosnowy (Boletus pinophilus)
Borowik szlachetny (Boletus edulis)
Borowik usiatkowany (Boletus reticulatus)

Gatunki występujące w Polsce, dawniej zaliczane do rodzaju borowik

W ostatnich latach przeprowadzono badania genetyczne w zakresie licznych gatunków rodzaju Boletus. Skutkuje to dużymi zmianami w systematyce tego rodzaju: wiele gatunków dawniej zaliczanych do rodzaju Boletus zostało przeniesione do innych rodzajów, ich nazwa polska stała się więc niespójna z nową nazwą naukową. Wśród gatunków występujących w Polsce są to:

borowik żonkilowy uznany został za synonim krasnoborowika ceglastoporego
gorzkoborowik żółtopory Caloboletus calopus (Pers.) Vizzini 2014 (dawniej borowik żółtopory)
gorzkoborowik korzeniasty Caloboletus radicans (Pers.) Vizzini 2014 (dawniej borowik korzeniasty)
krasnoborowik ceglastopory Sutorius luridiformis (Rostk.) G. Wu & Zhu L. Yang 2016 (dawniej borowik ceglastopory)
krwistoborowik purpurowy Suillellus rhodoxanthus (Krombh.) Blanco-Dios 2015 – (dawniej borowik purpurowy)
krwistoborowik szatański Rubroboletus satanas (Lenz) Kuan Zhao & Zhu L. Yang 2014 (dawniej borowik szatański)
masłoborowik blednący Butyriboletus fechtneri (Velen.) Arora & J.L. Frank 2014 (dawniej borowik blednący)
masłoborowik królewski Butyriboletus regius (Krombh.) Arora & J.L. Frank 2014 (dawniej borowik królewski)
masłoborowik żółtobrązowy Butyriboletus appendiculatus (Schaeff.) D. Arora & J.L. Frank 2014 (dawniej borowik zółtobrązowy)
modroborowik gładkotrzonowy Suillellus queletii (Schulzer) Vizzini, Simonini & Gelardi 2014 (dawniej borowik gładkotrzonowy)
modroborowik ponury Suillellus luridus (Schaeff.) Murrill 1909 (dawniej borowik ponury)
sinoborowik klinowotrzonowy Cyanoboletus pulverulentus (Opat.) Gelardi, Vizzini & Simonini 2014 (dawniej borowik klinowotrzonowy)
wonnoborowik kruchy Hemileccinum impolitum (Fr.) Šutara 2008 (dawniej borowik kruchy)

Niektóre inne

Boletus aurantiosplendens T.J. Baroni 1998
Boletus barrowsii Thiers & A.H. Sm. 1976
Boletus fibrillosus Thiers 1975
Boletus hiratsukae Nagas. 1994
Boletus nobilissimus Both & R. Riedel 2000
Boletus nobilis Peck 1905
Boletus putidus E. Horak 1977
Boletus quercophilus Halling & G.M. Muell. 1999
Boletus reticuloceps (M. Zang, M.S. Yuan & M.Q. Gong) Q.B. Wang & Y.J. Yao 2005
Boletus regineus D. Arora & Simonini 2008
Boletus rubriceps D. Arora & J.L. Frank 2014
Boletus rex-veris D. Arora & Simonini 2008
Boletus semigastroideus Nuhn, Manfr. Binder, A.F.S. Taylor, Halling & Hibbett 2013
Boletus subalpinus (Trappe & Thiers) Nuhn, Manfr. Binder, A.F.S. Taylor, Halling & Hibbett 2013
Boletus subcaerulescens (E.A. Dick & Snell) Both, Bessette & A.R. Bessette 2000
Boletus variipes Peck 1888
Boletus violaceofuscus W.F. Chiu 1948

Charakterystyka

Systematyka i nazewnictwo

Przypisy

Wikiwand - on