16 Pułk Piechoty Ziemi Tarnowskiej

16 Pułk Piechoty Ziemi Tarnowskiej (16 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Ten artykuł dotyczy 16 Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej. Zobacz też: 16 Pułk Piechoty – inne pułki piechoty z numerem 16.

16 Pułk Piechoty

57 pułk Ziemi Tarnowskiej

Odznaka Pułku
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	Ziemi Tarnowskiej[uwaga 1]
Tradycje
Święto	28 maja
Rodowód	57 Pułk Ziemi Tarnowskiej
Dowódcy
Ostatni	ppłk Rudolf Matuszek
Działania zbrojne
wojna polsko-ukraińska wojna polsko-czechosłowacka wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Łysowem (6 VIII 1920) kampania wrześniowa bitwa pod Tomaszowem (17–20 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja	Tarnów
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	6 Dywizja Piechoty

W czasie kampanii wrześniowej 1939 walczył w składzie 6 Dywizji Piechoty (Grupa Operacyjna „Bielsko”, Armia „Kraków”).

Formowanie i zmiany organizacyjne

13 listopada 1918 roku z frontu włoskiego wróciło do Tarnowa 28 oficerów i 200 szeregowych – Polaków – żołnierzy cesarskiego i królewskiego 57 pułku piechoty pod dowództwem kapitana Bolesława Menderera. W Tarnowie znajdował się także batalion zapasowy c. i k. 57 pp^[1]. Początkowo oddział nosił nazwę „57 pułk ziemi tarnowskiej”. W styczniu 1919 roku został przemianowany na „13 pułk ziemi tarnowskiej”, by w lutym otrzymać ostateczną nazwę „16 pułk piechoty”^[2][3].

15 grudnia 1918 roku III batalion pod dowództwem kapitana Andrzeja Jana Waisa został skierowany na front ukraiński do Małopolski Wschodniej. Pod koniec grudnia został zorganizowany I batalion, a na początku lutego 1919 roku II batalion i sztab pułku. Duże zasługi przy organizacji oddziału położył porucznik Jan Palewski, adiutant pułku^[2].

W 1919 roku wszedł w skład XI Brygady Piechoty należącej do 6 Dywizji Piechoty. W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Tarnowie^[4].

Osobny artykuł: Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego II RP.

W czasie, gdy I i III bataliony walczyły w Małopolsce Wschodniej, pozostała część pułku została skoncentrowana w Cieszynie. Tu organizowano kolejne pododdziały, które wzięły udział w walkach na froncie czeskim przy obsadzaniu linii demarkacyjnej. Między innymi w rejonie Skoczowa większy bój stoczyła 4. kompania pod dowództwem porucznika Stanisława Hojnowskiego^[5].

Osobne artykuły: Wojna polsko-czechosłowacka i Front Południowo-Zachodni (II RP).

Obsada personalna pułku w 1920[6]
Stanowisko	Stopień, imię i nazwisko
Dowódca pułku	mjr Henryk Więckowski (do 20 IX)
	kpt. Tadeusz Muszyński (20–29 IX)
	ppłk Marian Steczkowski
I adiutant	ppor./kpt. Jan Mikułowski
II adiutant	ppor. Leon Jasiewicz
Dowódca taborów	por. Andrzej Baran
Lekarz	kpt. lek. Chaim Wassenberger
Oficer broni	ppor. Mieczysław Lubczyński († 6IX)
Oficer gazowy	ppor. Władysław Kurecki
Oficer prowiantowy	ppor. prow. Tadeusz Fijałek
Oficer wywiadowczy	por. Zygmunt Piękoś
Oficer łączności	ppor. Adolf Prosołowicz
Dowódca I batalionu	mjr Tadeusz/Gustaw Łubieński
Adiutant	ppor. Stanisław Jachowicz
Lekarz	ppor. lek. Józef Grot
Oficer prowiantowy	ppor. prow. Józef Partyka
Dowódca 1 kompanii	kpt. Stanisław Homolacz vel Homolacs
Dowódca plutonu	ppor. Józef Chlebuś
Dowódca 2 kompanii	ppor. Marian Drzewicki
	ppor. Józef Chlebuś
Dowódca plutonu	ppor. Jan Lacheta
Dowódca 3 kompanii	por. Marian Kwiatkowski
Dowódca plutonu	ppor. Stanisław Stopiński
Dowódca 4 kompanii	ppor. Czesław Jentys
Dowódca 1 kompanii km	por. Tadeusz Klimecki
Dowódca plutonu	ppor. Stanisław Stańczyk
Dowódca plutonu	ppor. Paweł Wojna
Dowódca plutonu	chor. Stanisław Kras (szpital)
Dowódca II batalionu	kpt. Tadeusz Muszyński
Adiutant	ppor. Zygmunt Czapliński
Oficer prowiantowy	ppor. prow. Józef Dziekan
Oficer kasowy	ppor. rach. Wojciech Dziurawiec
Dowódca 5 kompanii	por. Marian Popiel
Dowódca plutonu	por. Stanisław Gajoch
Dowódca 6 kompanii	por. Antoni Śnieżek (†6IX)
Dowódca plutonu	por. Stanisław Jasiński
Dowódca plutonu	ppor. Stanisław Izworski
Dowódca 7 kompanii	ppor. Henryk Nosek
Dowódca 8 kompanii	por. Bronisław Layer
Dowódca plutonu	ppor. Władysław Seremet
Dowódca plutonu	ppor. Tędziagolski?
Dowódca 2 kompanii km	ppor. Tadeusz Borawski
Dowódca III batalionu	por. Stanisław Hojnowski
	kpt. Bronisław Layer (do pocz. IX)
	kpt. Stanisław Hojnowski
	por. Józef Michał Perzyński (25.07.1920 – 23.08.1920)
Adiutant	por, Karol Liferant
Lekarz	por. lek. Jerzy Bresler
Oficer prowiantowy	ppor. prow. Józef Jonak
Oficer kasowy	urz. wojsk. IX r. Mieczysław Gawin
Dowódca 9 kompanii	ppor. Piotr Orłowski († 6 IX)
Dowódca plutonu	ppor. Wojciech Gorczyca
Dowódca 10 kompanii	por. Roman Safir († 6 IX)
	ppor. Ignacy Zbroja († 6 IX)
Dowódca 11 kompanii	por. Józef Michał Perzyński
Dowódca plutonu	ppor. Andrzej Seredyński
Dowódca 12 kompanii	ppor. Stanisław Furmankiewicz
Dowódca plutonu	ppor. Karol Pieniążek
Dowódca 3 kompanii km	ppor. Gustaw Pachowicz
Dowódca plutonu	ppor. Jan Wrona
Dowódca kompanii technicznej	ppor. Roman Jeż
Dowódca plutonu	ppor. Kazimierz Jurek
Dowódca 4 kompanii km	por. Emil Adler
Dowódca plutonu	ppor. Michał Pilch
Oficer pułku (dowódca kompanii)	por. Jan Leśniak
Oficer pułku	por. Stanisław Sieszko († 6 IX)
Oficer pułku	por. Witold Zubkowski
Oficer pułku	ppor. Stanisław Weissblat

Mapy walk pułku

• 
• 
• 

Kawalerowie Virtuti Militari

Order Virtuti Militari

Osobny artykuł: Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921.

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918–1920[7]
kpt. Marceli Bernacki	ppor. Czesław Jentys	por. Stanisław Kempski[uwaga 2]
kpt. Tadeusz Klimecki	chor. Stanisław Kras	kpt. Bronisław Layer
plut. Tadeusz Łysiak	kpt. Tadeusz Muszyński	por. Tadeusz Tabkowski
kpr. Ludwik Wróbel

Pułk w okresie pokoju

8 grudnia 1920 roku pułk przybył do Starokonstantynowa, a następnie pomaszerował do Jeziernej, gdzie 14 grudnia załadował się na transport kolejowy i trzy dni później przybył do swojego stałego garnizonu w Tarnowie^[9]. Po przejściu z organizacji wojennej na organizację pokojową 16 pp pozostał w składzie 6 Dywizji Piechoty, która była rozlokowana na terenie Okręgu Korpusu Nr V^[10].

19 maja 1927 roku minister spraw wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 28 maja, jako datę święta pułkowego^[11]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę zwycięskiego boju stoczonego w 1920 roku pod Murową^[9].

Osobne artykuły: Bitwa pod Murową i Święta wojskowe w Polsce.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 18 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych^[12]. Po wprowadzeniu nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej, pułk szkolił rekrutów dla potrzeb batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza^[13]. W pułku zorganizowano też specjalną kompanię dla opóźnionych, która szkoliła rekrutów dla potrzeb całego DOK. Żołnierze ci wcześniej z różnych przyczyn opóźnili swoje stawiennictwo w macierzystej jednostce^[14].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[15][uwaga 3]
Stanowisko	Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne
dowódca pułku	ppłk Rudolf Matuszek
I zastępca dowódcy	ppłk Stanisław Witold Kwapniewski
adiutant	kpt. Józef Jan Mikuła
starszy lekarz	mjr dr Stanisław Kazimierz Rumian
młodszy lekarz	vacat
oficer placu Tarnów	p.o. kpt. adm. (piech.) Roman Stelmach*[uwaga 4]
II zastępca dowódcy (kwatermistrz)	ppłk Henryk II Nowak
oficer mobilizacyjny	kpt. Józef Ludwik Kałamarz
zastępca oficera mobilizacyjnego	kpt. Franciszek Karol Łopatkiewicz
oficer administracyjno-materiałowy	kpt. Stanisław Fryzel
oficer gospodarczy	kpt. int. Zbigniew Kazimierz Adwent
oficer żywnościowy	chor. Franciszek Ksawery Furman
oficer taborowy[uwaga 5]	por. tab. Bolesław Apolinary Ślósarczyk
kapelmistrz	vacat
dowódca plutonu łączności	kpt. Józef Cioch
dowódca plutonu pionierów	por. Józef Marian Antoni Klich
dowódca plutonu artylerii piechoty	p.o. por. Wacław Łyczkowski
dowódca plutonu ppanc.	por. Józef Urbaniak
dowódca oddziału zwiadu	ppor. Franciszek Ksawery Synkiewicz
I batalion
dowódca batalionu	mjr Piotr Teodor Ryba
dowódca 1 kompanii	kpt. Koman Tomasz Szydłowski
dowódca plutonu	por. Franciszek Kaczmarczyk
dowódca 2 kompanii	kpt. Władysław Antoni Środulski
dowódca plutonu	ppor. Zbigniew Stanisław Gołębiowski
dowódca 3 kompanii	kpt. Czesław Julian Puka
dowódca plutonu	ppor. Zbigniew Michał Dziubek
dowódca plutonu	chor. Józef Gawęda
dowódca 1 kompanii km	por. Stanisław Staszałek
dowódca plutonu	ppor. Marian Franciszek Nakielny
II batalion
dowódca batalionu	mjr Stefan Rachwał
dowódca 4 kompanii	kpt. Hipolit Liebel
dowódca plutonu	ppor. Mariusz Jan Andrzej Kwiatkowski
dowódca plutonu	ppor. Mieczysław Jan Stroczyński
dowódca plutonu	ppor. Marian Zieliński
dowódca 5 kompanii	por. Tadeusz Józef Jędrzejowski
dowódca plutonu	por. Walenty Szytuła
dowódca 6 kompanii	kpt. Antoni Raczykowski
dowódca plutonu	ppor. Józef Juliusz Danylewicz
dowódca 2 kompanii km	kpt. Alfred Mikee
dowódca plutonu	por. Eugeniusz Karol Kotarski
dowódca plutonu	ppor. Bronisław Ostrowski
III batalion
dowódca batalionu	ppłk Józef Feliks Kutyba
dowódca 7 kompanii	kpt. Mieczysław Jerzy Karczmarczyk
dowódca plutonu	ppor. Tadeusz Adam Wolny
dowódca 8 kompanii	por. Stanisław Józef Marian Franciszek Mostek
dowódca plutonu	ppor. Jerzy Jan Stanisław Lis
dowódca 9 kompanii	por. Mieczysław Ludwik Łuczko
dowódca plutonu	ppor. Józef Piotr Windisch
dowódca 3 kompanii km	kpt. Tadeusz Marian Adam Paszkot
dowódca plutonu	por. Władysław Franciszek Różański
na kursie	kpt. Marian Błażej Witkowski
na kursie	por. Adam Stanisław Krajewski
16 kompania wartownicza „Kłaj”
dowódca	kpt. adm. (piech.) Mikołaj Pietrasz
zastępca dowódcy	chor. Roman Ariet
16 obwód przysposobienia wojskowego „Tarnów”
kmdt obwodowy PW	kpt. adm. (piech.) Stanisław Ryczek
kmdt powiatowy PW Tarnów	kpt. adm. (piech.) Roman Stelmach (*)
kmdt powiatowy PW Dąbrowa Tarnowska	por. kontr. art. Jerzy Minnicki
kmdt powiatowy PW Dębica	ppor. kontr. kaw. Aleksander Iwaszkiewicz
kmdt powiatowy PW Mielec	por. kontr. piech. Władysław Jan Nędzowski
kmdt powiatowy PW Brzesko	ppor. kontr. piech. Józef Franciszek Kwiecień

Pułk w kampanii wrześniowej

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[18]
Stanowisko etatowe	Stopień, imię i nazwisko	Uwagi
Dowództwo
dowódca pułku	ppłk Rudolf Matuszek
I adiutant	kpt. Józef Mikuła
II adiutant	ppor. rez. Józef Insler
oficer informacyjny	por. Tadeusz Jędrzejowski
oficer łączności	kpt. Józef Cioch
kwatermistrz	kpt. Czesław Puka
oficer płatnik	por. Albert Kryszczuk
oficer żywnościowy	chor. Franciszek Furman
naczelny lekarz	por. dr Stanisław Grochmal
kapelan	ks. kap. rez. Mikołaj Drab
	ks. Leopold Krawczyk
dowódca kompanii gospodarczej	NN
I batalion
dowódca I batalionu	mjr Piotr Ryba
adiutant 1 batalionu	por. rez. Tarnowski
dowódca 1 kompanii strzeleckiej	kpt. Roman Szydłowski
dowódca 2 kompanii strzeleckiej	por. Wańtuch
dowódca 3 kompanii strzeleckiej	ppor. Józef Windisch
dowódca 1 kompanii cekaemów	por. Stanisław Staszałek
II batalion
dowódca II batalionu	kpt. Alfred Mikee
adiutant II batalionu	NN
dowódca 4 kompanii strzeleckiej	kpt. Władysław Środulski
dowódca 5 kompanii strzeleckiej	por. Józef Oleś
dowódca 6 kompanii strzeleckiej	kpt. Antoni Raczykowski
dowódca 2 kompanii ckm	por. Walenty Szypuła
III batalion
dowódca III batalionu	kpt. Hipolit Liebel
adiutant III batalionu	por. Henryk Sękowski
dowódca 7 kompanii strzeleckiej	por. rez. Józef Klimek
dowódca 8 kompanii strzeleckiej	por. Adam Krajewski
dowódca 9 kompanii strzeleckiej	por. Stanisław Mostek
dowódca 3 kompanii ckm	por. Eugeniusz Kotarski
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii zwiadowczej	ppor. Franciszek Synkiewicz
dowódca kompanii przeciwpancernej	por. Józef Urbaniak
dowódca plutonu artylerii piechoty	por. art. Jan Tomaszewski[uwaga 6]	†IX 1939 Tarnów[20]
dowódca plutonu pionierów	por. Józef Klich
dowódca plutonu przeciwgazowego	por. Mieczysław Łuczko
dowódca plutonu łączności	st. sierż. Jan Grzyb
dowódca IV batalionu	mjr Stefan Rachwał
dowódca kompanii wartowniczej „Kłaj”	por. Feliks Fidziński
Pozostałe osoby funkcyjne
dowódca plutonu ckm	pchor. / ppor. piech. Mieczysław Rabczak[21]	2 IX 1939 niemiecka niewola

Mapy walk pułku

• 
  w składzie 6DP

Symbole pułkowe

Sztandar 16 Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej (strona prawa)

Sztandar 16 Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej (strona lewa)

Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

Sztandar

15 maja 1925 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Wojciechowski zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 16 pułku piechoty^[22]. 29 maja 1927 roku w Tarnowie Prezydent RP Ignacy Mościcki wręczył pułkowi chorągiew ufundowaną przez obywateli ziemi tarnowskiej^[9].

Od 28 stycznia 1938 roku chorągiew pułkowa zaczęła być oficjalnie nazywana sztandarem^[23]. Obecnie sztandar znajduje się w Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie^[24].

Odznaka pamiątkowa

Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

23 sierpnia 1930 roku minister spraw wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 16 pułku piechoty^[25]. Odznaka o wymiarach 38 × 38 mm ma kształt krzyża kawalerskiego, którego ramiona pokryte białą emalią ze złotymi krawędziami. Pośrodku krzyża umieszczona tarcza herbowa Tarnowa z gwiazdą i półksiężycem koloru złotego na tle niebieskiej emalii. Na ramionach krzyża wpisano numer „16” i nazwy pól bitewnych z 1920 roku „DAWIDÓW”, „KRASNE” i „MUROWA”. Czteroczęściowa – oficerska, wykonana w srebrze. Na rewersie próba srebra, imiennik grawera WG oraz numer. Autorem projektu był Jan Małeta. Wykonawcą był Wiktor Gontarczyk z Warszawy^[26].

Żołnierze pułku

Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 16 Pułku Piechoty Ziemi Tarnowskiej.

Dowódcy pułku^{[uwaga 7]}

• mjr Maksymilian Hoborski (14 XI – 5 XII 1918)
• ppłk Aleksander Boruszczak (5 XII 1918 – 29 III 1919)
• płk Kazimierz Piotrkowski (29 III – 25 V 1919)
• ppłk Zdzisław Załuski (25 V – 15 X 1919)
• ppłk Wiktor Rustocki (15 X 1919 – 4 I 1920)
• mjr Jan Łuszczki^{[uwaga 8]} (14–27 I 1920)
• mjr Karol Weiss de Helmenau (27 I – 31 VII 1920)
• por. Tadeusz Klimecki (31 VII – 4 VIII 1920)
• por. Stanisław Piotr Hojnowski (4 – 12 VIII 1920)
• mjr Henryk Więckowski (12 VIII – 20 IX 1920)
• kpt. Tadeusz Muszyński (20–29 IX 1920)
• ppłk Marian Steczkowski (od 29 IX 1920)
• ppłk / płk piech. Karol Weiss de Helmenau (1923 → 19 II 1924 → dowódca 72 pp)
• ppłk / płk piech. Jan Prymus (19 II 1924 – X 1926)
• płk piech. Władysław Dragat (X 1926 – 21 I 1930 → dowódca piechoty dywizyjnej 22 DP Gór.)
• płk dypl. Aleksander Zygmunt Myszkowski (21 I 1930 – 23 X 1931 → dowódca piechoty dywizyjnej 7 DP)
• ppłk / płk dypl. piech. Stefan Broniowski (23 X 1931 – XII 1935 → GISZ)
• ppłk piech. Stefan Leukos-Kowalski (1936–1939)
• ppłk piech. Rudolf Matuszek (1939)

Zastępcy dowódcy pułku^{[uwaga 9]}

• ppłk piech. Józef Gigiel-Melechowicz (10 VII 1922 – 1924 → zastępca dowódcy 54 pp)
• ppłk piech. Władysław Dragat (1924 – X 1926 → dowódca pułku)
• ppłk piech. Eugeniusz Wyrwiński (do 5 V 1927 → dowódca baonu manewrowego)
• ppłk piech. Antoni Matarewicz (5 V 1927^[33] – 12 III 1929 → p.o. komendanta PKU Tarnów^[34])
• ppłk piech. Kazimierz Niedźwiedzki (12 III 1929^[35] – 20 IX 1930)
• mjr dypl. piech. Jerzy Płatowicz-Płachta (20 IX 1930^[36] – VII 1932 → skład osobowy inspektora armii gen. Norwid-Neugebauera^[37])
• ppłk piech. Stanisław Kwapniewski (od X 1932^[37])

II zastępca (kwatermistrz)

• mjr / ppłk piech. Henryk II Nowak (VIII 1935^[38] – w 1939)

Żołnierze 16 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej

Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, w Charkowie, w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego^[39] oraz Muzeum Katyńskie^{[40][uwaga 10][uwaga 11]}.

Nazwisko i imię	Stopień	Zawód	Miejsce pracy przed mobilizacją	Zamordowany
Bąk Franciszek	ppor. rez.	nauczyciel	szkoła w Mościcach	Katyń
Czarnecki Stefan	plut. pchor. rez.			Katyń
Dańda Adam Jan	ppor. rez.	urzędnik	Zarząd Miejski w Krakowie	Katyń
Kocela Franciszek	por. rez.	nauczyciel	Szkoła Powszechna w Łapanowie	Katyń
Krudowski Jan[43]	por. w st. sp.	żołnierz zawodowy		Katyń
Linowski Włodzimierz	ppor. rez.	prawnik	aplikant sądowy w Kielcach	Katyń
Preyer Marian	ppor. rez.	nauczyciel		Katyń
Robak Eugeniusz	ppor. rez.	urzędnik		Katyń
Waligóra Jan	ppor. rez.		kmdt JHP w Borowicach Małych	Katyń
Wiśniowski Zygmunt	ppor. rez.	lekarz		Katyń
Ziętek Wincenty	por. rez.			Katyń
Berbeka Bolesław	ppor. rez.	urzędnik		Charków
Elgiet Adolf	ppor. rez.	urzędnik		Charków
Endel Stefan	por. rez.	nauczyciel		Charków
Kalita Józef	ppor. rez.	nauczyciel		Charków
Piechówka Józef	ppor. rez.	technik kolejnictwa	PKP	Charków
Tarczałowicz Jan	por. rez.	prawnik, mgr	praktyka w Brześciu	Charków

Uwagi

1. Nazwa nieoficjalna pułku nawiązująca do rodowodu jednostki.
2. Mjr dypl. piech. Stanisław Kempski (ur. 14 marca 1892) w marcu 1939 roku był oficerem do zleceń I wiceministra spraw wojskowych. Był także odznaczy Złotym Krzyżem Zasługi^[8].
3. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[16].
4. Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednocześnie więcej niż jedną funkcję^[17].
5. Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
6. Jan Tomaszewski ur. 21 września 1906. 11 marca 1935 został mianowany porucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 92. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[19].
7. Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku^[27].
8. Jan Łuszczki urodził się 8 lutego 1874 roku. Był oficerem c. i k. Armii. W czerwcu 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Odcinka Kordonowego Równo, a jego oddziałem macierzystym był 16 pp. W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. W 1923 roku był komendantem PKU Stanisławów, a w następnym roku komendantem PKU Kamionka Strumiłowa, pozostając oficerem nadetatowym 48 pp. Z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku. W 1928 roku mieszkał we Lwowie^{[28][29][30][31]}
9. 13 czerwca 1922 roku Minister Spraw Wojskowych zniósł dotychczasowe stanowisko referenta wyszkolenia pułku piechoty i ustanowił etatowe stanowisko zastępcy dowódcy pułku zaszeregowanego do stopnia podpułkownika, wyznaczanego przez Ministra Spraw Wojskowych. Zakres działania zastępcy dowódcy określał dowódca pułku, przed którym był on całkowicie odpowiedzialny^[32]. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
10. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939^[41] .
11. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia?: lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940^[42] .

Przypisy

1. Znamirowski 1928 ↓, s. 3.
2. Znamirowski 1928 ↓, s. 5.
3. Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
4. Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
5. Znamirowski 1928 ↓, s. 10.
6. Tuliński 2020 ↓, s. 862.
7. Znamirowski 1928 ↓, s. 28.
8. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 20.
9. Znamirowski 1928 ↓, s. 23.
10. Almanach 1923 ↓, s. 50.
11. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
12. Jagiełło 2007 ↓, s. 63–65.
13. Jagiełło 2007 ↓, s. 64.
14. Jagiełło 2007 ↓, s. 67.
15. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 566–567, 672.
16. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
17. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
18. Gładysz 2016 ↓, s. 64.
19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 4 marca 1935, s. 15.
20. Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-04-04].
21. Mieczysław Rabczak. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.3250 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-04].
22. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 19 z 10 czerwca 1925 roku, poz. 202.
23. Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1937 r. o znakach wojska i marynarki wojennej w: Dz.U. z 1938 r. nr 5, poz. 32.
24. Satora 1990 ↓, s. 52–53.
25. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 27 z 23 sierpnia 1930 roku, poz. 322.
26. Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 44.
27. Almanach 1923 ↓, s. 49.
28. Spis oficerów 1921 ↓, s. 66, 749.
29. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 260, 397, 1479.
30. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 240, 341, 1334.
31. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 893.
32. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 13 czerwca 1922 roku, poz. 357.
33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 127.
34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92.
36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 295.
37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 413.
38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
39. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
40. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
41. Rocznik oficerski 1939 ↓.
42. Wyrwa 2015 ↓.
43. Księgi Cmentarne – wpis 1835.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
• Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
• Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937–1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
• Andrzej Gładysz: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918–1939. 6 Dywizja Piechoty. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-592-8.
• Franciszek Znamirowski: Zarys historji wojennej 16-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
• Maciej Wyrwa: Nieodnalezione ofiary Katynia?. Lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940. Pruszków: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2015. ISBN 978-83-64486-31-9.

Kontrola autorytatywna (oddział wojskowy):

• VIAF: 135111802
• LCCN: n2010053528