Ulica Skwierzyńska we Wrocławiu
ulica we Wrocławiu na osiedlu Powstańców Śląskich i Gajowice Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica Skwierzyńska – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Owsianą z ulicą Żelazną, na osiedlu Powstańców Śląskich w dawnej dzielnicy Krzyki (odcinek od ulicy Owsianej do ulicy Zaporoskiej) oraz na osiedlu Gajowice, w dawnej dzielnicy Fabryczna (odcinek od ulicy Zaporoskiej do ulicy Żelaznej)[1][2][3][4]. Ulica ma 745 m długości[1].
| Powstańców Śląskich, Gajowice | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Początek ulicy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
745 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Schwerinstrasse | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 51°05′55,251″N 17°00′53,194″E | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
Ulica rozpoczyna się na skrzyżowaniu z ulicą Owsianą. Projekt tej ulicy powstał w planie regulacyjnym z 1895 r., a wytyczona została w 1904 r. przy nowo wzniesionym nasypie kolejowym. Rejon ten zabudowany został kamienicami czynszowymi, z wyjątkiem narożnej parceli przy skrzyżowaniu z ulicą Skwierzyńską przeznaczonej na szkołę[5]. Powstało tu osiedle o zwartej, gęstej zabudowie pierzejowej w poszczególnych kwartałach ulic[6][7][8][9][10]. Dalej ulica krzyżuje się z ulicą Lubuską, która jako droga istniała już od 1373 r.[9] i ulicą Lwowską powstałą i zabudowaną na przełomie XIX i XX wieku[8].
Około 1903 r. powstały pierwsze plany budowy szkoły, wraz z budynkiem pomocniczym (mieszkalnym) przy ulicy Skwierzyńskiej 1-7. Istnieją wzmianki, iż w projekcie uczestniczył Richard Plüddemann lub osoby z jego pracowni architektonicznej. Plany budowy zatwierdzono w 1908 r., a inwestycję zrealizowano w latach 1910-1911[5][11]. 20 kwietnia 1911 r. nastąpiło uroczyste otwarcie[12] Miejskiej Szkoły Wyższej dla Dziewcząt imienia Cesarzowej Augusty (Augusta-Schule Städtische Oberschule für Mädchen)[13]. W wyniku działań wojennych podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r. budynek znaczenie ucierpiał. Odbudowany w znacznie uproszczonej formie modernistycznej oddany został do użytku w 1950 r.[5][11]. Mieściły się tu szkoły powiązane z przemysłem chemicznym – Technikum Przemysłu Włókien Sztucznych Ministerstwa Przemysłu Chemicznego, od 1955 r. Technikum Chemiczne, później dołączając do tej szkoły Technikum Gazownicze. W 1994 r. utworzono tu także XXV Liceum Ogólnokształcące, natomiast od 2002 r. utworzono Zespół Szkół Chemicznych. Od 2007 r. mieści się tu Technikum nr 15 w ramach wymienionego zespołu szkół[5][14].
Natomiast zabudowa wolnych terenów po zniszczonych kamienicach na osiedlu Południe prowadzona była w latach 1964-1975[15]. W rejonie ulicy Skwierzyńskiej powstała zabudowa mieszkaniowa osiedla "Anna". W roku 1962 zespół "Miastoprojektu" w składzie: Kazimierz Bieńkowski (kierownik zespołu), Janusz Łowiński, Wacław Kamocki oraz Tadeusz Izbicki, wygrał konkurs na projekt zabudowy tego rejonu miasta. Tak powstawały tu w kolejnych latach budynki w technologii wielkiej płyty. Inwestorem była Wrocławska Spółdzielnia Mieszkaniowa. I tak budynki przy ulicy Skwierzyńskiej 17-19 i 22-24, oraz ulicy Zaporoskiej 24-26 zostały oddane do użytkowania w grudniu 1971 r., a budynek przy ulicy Lubuskiej 1-3 w 1980 r. Pozostały, niezabudowany przez długie lata teren w kwartale ulica Skwierzyńska, Lubuska, Wincentego Stysia[16] (zachowały się tylko dwie kamienice przy ulicy Skwierzyńskiej 18 i 20[17]), w latach 1996-1999 stał się miejscem inwestycji prowadzonej przez Spółdzielnię Mieszkaniową Wrocław-Południe (powstałej po podziale Wrocławskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w 1995 r. na kilka odrębnych spółdzielni mieszkaniowych). Powstał tu zespół zabudowy zrealizowany przez Przedsiębiorstwo Budownictwa Uprzemysłowionego według projektu Biura Architektonicznego Bzdęga-Wiśniewski. Zespół projektowy w składzie: Tomasz Bzdęga, Marek Wiśniewski, Jerzy Chmura, Rafał Dudzik i Paweł Horn, został uhonorowany nagrodą pod patronatem Prezydenta Miasta Wrocławia w roku 1998 za wyróżniające się walory architektoniczne zbudowanego zespołu mieszkaniowo-usługowego[16].
Gajowice włączono do Wrocławia w 1868 r.[4]. Zabudowa Gajowic uległa w dużej części zniszczeniom wojennym. W latach 60. i 70. XX wieku nastąpiła odbudowa osiedla Gajowice w ramach największej inwestycja mieszkaniowej w powojennej historii miasta. Powstałą wówczas większość zabudowy przy ulicy Skwierzyńskiej przy odcinku przebiegającym w ramach tego osiedla[4][15][18][19].
W XIX wieku, na zlecenie kupca Jacoba Manasse ceniony architekt Wilhelm Heller wykonał projekt rezydencji, która przybrała formę okazałej kamienicy w stylu neogotyku północnego. Zbudowano w 1899 r. budynek o pięciu kondygnacjach posiadał dekoracyjną fasadę z finezyjnymi balustradami balkonów i obramowaniami okiennymi, kartuszami herbowymi oraz efektownymi wykuszami. Uznaje się, iż była znakomitą wizytówką i podkreśleniem pozycji społecznej jej mieszkańców[20][21][22]. W latach 2014–2015 przeprowadzono gruntowną modernizację i rewitalizację budynku pod nazwą Casa Solare. Inwestorem była firma AB Andrzej Balcer. Powstało 18 lokali mieszkalnych dwu- i trzy-pokojowych, w metrażu od 44 do 95 m², na najwyższej kondygnacji penthaus, lokale usługowe na parterze, a w piwnicach komórki lokatorskie przynależne do każdego mieszkania. W budynku zamontowano windę. Adres całej inwestycji to ulica Skwierzyńska 21, Zaporowska 33 i Lwowska 43[21][22].
W kwartale ulic: Skwierzyńska, Zaporoska i Gajowicka (rondo Żołnierzy Wyklętych), oraz sięgacza ulicy Szczęśliwej[2][23], od lutego 1998 r. do stycznia 2001 r. zrealizowano zabudowę kompleksem mieszkalno-usługowym o powierzchni 9.950 m² i kubaturze 53.250 m3. Projekt zabudowy wykonała pracownia Architekt s.c. Pracownia Projektowa na zlecenie inwestora, którym była Spółdzielnia Mieszkaniowa "Budowlani" we Wrocławiu, a wykonawcą Przedsiębiorstwo Budowlano-Projektowe MAT[23]. Za ten projekt architekci: Juliusz Modlinger i Marek Wołyniec, otrzymali w czerwcu 2001 r. nagrodę przyznaną przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia w ramach XIII Konkursu Klubu Budowniczych Wrocławia za najładniejszy budynek roku 2000[24].
- Technikum nr 15
.jpg)
W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:
Niemiecka nazwa ulicy Schwerinstrasse upamiętniała Kurta Christopha von Schwerin, urodzonego 26.10.1684 r. w Löwitz koło Anklam, poległego 6.05.1757 r. w bitwie pod Pragą, hrabiego, generalnego feldmarszałeka[25]. Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Wrocławia i ogłoszona w okólniku nr 33 z 15.05.1946 r.[1].
Do ulicy Skwierzyńskiej przypisana jest droga gminna nr 105655D o długości 745 m (numer ewidencyjny drogi G1056550264011)[1]. Na odcinku od ulicy Szczęśliwej do ulicy Żelaznej do drogi przypisane są dwie jezdnie[2][26]. Na niemal całej ulicy jezdnia posiada nawierzchnię z granitowej kostki brukowej, z wyjątkiem odcinka od ulicy Owsianej do ulicy Lubuskiej o nawierzchni z materiału bitumicznego[26].
Ulica łączy się z następującymi drogami publicznymi, kołowymi, oraz innymi drogami:
| rodzaj | droga | foto |
|---|---|---|
| skrzyżowanie | ulica Owsiana[1] |  |
| włączenie do drogi publicznej | droga wewnętrzna (do ul. W. Stysia)[2] |  |
| skrzyżowanie | ulica Lubuska[27] |  |
| włączenie do drogi publicznej | ciąg pieszo-rowerowy do ulicy W. Stysia (wzdłuż budynku ulica Wincentego Stysia 53-69)[28] |  |
| włączenie do drogi publicznej | droga wewnętrzna (do ul. ks. Schneidera i T. Zielińskiego)[2] |  |
| skrzyżowanie | ulica Lwowska[29] ciąg pieszo-rowerowy (do ul. ks. Schneidera i T. Zielińskiego)[30] |
 |
| skrzyżowanie | ulica Zaporoska[31] |  |
| skrzyżowanie | ulica Szczęśliwa[32] |  |
| skrzyżowanie | ulica Żelazna[1][33] |  |
Ulica położona jest na działkach ewidencyjnych o łącznej powierzchni 16 713 m2, wg poniższego zestawienia[1][34][35]:
| numer | powierzchnia | zagospodarowanie | położenie | foto |
|---|---|---|---|---|
| nr 15, AM-33, obręb Południe[1][34] | 9.134 m2 | droga gminna | od ul. Owsianej do ul. Zaporoskiej |  |
| nr 44/3, AM-13, obręb Grabiszyn[1][35] | 7.579 m2 | droga gminna | od ul. Zaporoskiej do ul. Żelaznej |  |
Współcześnie cała ulica znajduje się w strefie ograniczonej prędkości 30 km/h (z wyjątkiem skrzyżowań z ulicą Owsianą i Zaporoską)[36]. Ulica w ramach opisanej strefy, jak i przyległe ulice, wskazana jest dla ruchu rowerowego, a na odcinku jednokierunkowym od ulicy Zaporoskiej do ulicy Szczęśliwej przewidziano kontraruch[37][38]. Ponadto wskazuje się tę ulicę jako istotną dla spójności przestrzeni publicznej osiedla[38]. Ulicą Zaproską przebiegają linie autobusowe w ramach komunikacji miejskiej[39].
Zagospodarowanie
.jpg)
.jpg)
Zieleń
Ulica rozpoczyna się od skrzyżowania z ulicą Owsianą, za którą na nasypie przebiega linia kolejowa nr 271 i linia kolejowa nr 273[40].
Północno-zachodnia strona ulicy na odcinku od ulicy Owsianej do ulicy Lubuskiej to zabudowa szkoły, w tym dom mieszkalny dla pracowników przy ulicy Skwierzyńskiej 1 i gmach szkolny Technikum nr 15 przy ulicy Skwierzyńskiej 3-7[2][14][41], wraz boiskiem[42] i strzelnicą[43]. Dalej teren i w głębi blok mieszkalny przy ulicy Lubuskiej 1-3. Natomiast strona południowo-wschodnia dla tego odcinka obejmuje zespół garaży i kompleks zabudowy pierzejowej współczesnych budynków mieszkalnych oraz zachowanych dwóch kamienic przy ulicy Skwierzyńskiej od 4 do 20b[2][17].
Zagospodarowanie terenu przy ulicy Skwierzyńskiej na odcinku od ulicy Lubuskiej do ulicy Zaporoskiej to wolnostojące, powojenne bloki (w tym po stronie północno-zachodniej przy ulicy Skwierzyńskiej 17-19 i po stronie południowo-wschodniej przy ulicy Skwierzyńskiej 22-24 oraz Zaporoskiej 24-26)[2] i tereny zieleni, w tym nazwane: Skwer Ptasi Zagajnik i Skwer ks. Schneidera[2][44].
Odcinek ulicy od ulicy Zaporoskiej do ulicy Szczęśliwej objęty jest ciągłą zabudową pierzejową. Po stronie północno-zachodniej są to zachowane kamienice przy ulicy Skwierzyńskiej 21-31 i powojenna zabudowa uzupełniająca przy ulicy Skwierzyńskiej 33 i Szczęśliwej 36. Ponadto w obrębie wnętrza międzyblokowego położone są oficyny przy ulicy Skwierzyńskiej 27a, 27b i 29a[2][17]. Natomiast po stronie południowo-wschodniej ulicy teren zabudowany jest zespołem współczesnych budynków mieszkalno-usługowych o adresach: ul. Szczęśliwa 38-42a, Skwierzyńska 26-28b, Zaporoska 35-39f[2].
Ostatni odcinek ulicy, od ulicy Szczęśliwej do ulicy Żelaznej, po stronie północno-wschodniej zabudowany jest wolnostojącymi budynkami mieszkalnymi przy ulicy Skwierzyńskiej 35, 37 i 38, a po stronie południowo-zachodniej budynkiem przy ulicy Skwierzyńskiej od numeru 30 do 50. Ponadto za tym budynkiem położony jest teren obiektu edukacji o adresie: ulica Skwierzyńska 34a – Wrocławska Szkoła Przyszłości[2][45].
Ulica przebiega przez teren o wysokości bezwzględnej od 118,7 do 120,0 m n.p.m.[26][46].
Przy ulicy Skwierzyńskiej znajdują się dwa nazwane obszary zieleni miejskiej:
- Skwer Ptasi Zagajnik, o powierzchni 4.154 m²[b][44][47][48],
- Skwer ks. Schneidera, o powierzchni 2.988 m²[b][44][48][49].
Ponadto istnieje wskazanie tworzenia i zachowania szpalerów drzew wzdłuż ulicy[38].
Ulica przebiega przez kilka rejonów statystycznych o wysokim stopniu zaludnienia przy czym dane pochodzą z 31.12.2019 r.[50].
| Rejon statystyczny nr | Ilość osób zameldowanych | Gęstość zaludnienia [lud./km²] | położenie |
|---|---|---|---|
| 931312 | 679 | 11681 | od ul. Owsianej do dr. wewn. i od ul. Lubuskiej do ul. Zaporoskiej strona pd-wsch |
| 931311 | 648 | 7903 | od ul. Owsianej do ul. Zaporoskiej strona pn-zach i fragment strony pd-wsch |
| 930760 | 1049 | 33748 | od ul. Zaporoskiej do ul. Szczęśliwej strona pn-zach |
| 930790 | 750 | 9127 | od ul. Zaporoskiej do ul. Żelaznej strona pd-wsch i od ul. Szczęśliwej do ul. Żelaznej strona pn-zach |
Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki i inne obiekty historyczne:
| obiekt, położenie | powstanie, nr rej.[c] | fotografia |
|---|---|---|
| odcinek od ul. Owsianej do ulicy Lubuskiej | ||
| Kamienica, ulica Skwierzyńska 18[17][51] | około 1910 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
 |
| Kamienica, ulica Skwierzyńska 20[17][52] | około 1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] | |
| odcinek od ul. Zaproskiej do ulicy Szczęśliwej | ||
| Kamienica z farbiarnią Kellinga i restauracją Felixa Grojeckiego, obecnie apartamentowiec Casa Solare, ulica Skwierzyńska 21 / ulica Zaporoska 33[17][53] | XIX/XX wiek, 2014 r. (remont, przebudowa) gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
 |
| Kamienica, ulica Skwierzyńska 23[17][54] | około 1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
.jpg) |
| Kamienica, ulica Skwierzyńska 25[17][55] | około 1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
 |
| Kamienica, ulica Skwierzyńska 27[17][56] | około 1910-1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
 |
| Oficyna mieszkalna, ulica Skwierzyńska 27a[17][57] | około 1905 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] | |
| Kamienica, ulica Skwierzyńska 29[17][58] | około 1905 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
 |
| Oficyna mieszkalna, ulica Skwierzyńska 29a[17][59] | około 1910 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
 |
| Kamienica, ulica Skwierzyńska 31[17][60] | około 1910 r. gez: rodzaj ochrony – inny[17] |
 |
.jpg)
Zarówno dzielnica Południe jak i Gajowice jako całość ujęte są w gminnej ewidencji zabytków[61][62].
Ulica Skwierzyńska na całej swej długości przebiega przez obszar tzw. osiedla kompletnego – Śródmieście Południowe – wskazanego przez urbanistów. W ramach standardów określonych w tym projekcie wyznaczono kierunki rozwoju tego obszaru, także na podstawie konsultacji społecznych, a ich realizacja oparta jest na Wytycznych przestrzennych na rzecz osiedli kompletnych[63][64]. Dla obszarów i elementów zagospodarowania przestrzennego związanych z ulicą Skwierzyńską wskazano między innymi na takie elementy jak połączenia piesze i rowerowe, miejsca odpoczynku i spotkań, przebywania i spędzania czasu, sprzyjania bioróżnorodności m.in. tworzenie szpalerów drzew i utrzymaniu zieleni wysokiej, promocji aktywnego trybu życia[38][48].
Dane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC)[65]:
- województwo: dolnośląskie (02)
- powiat: Wrocław (0264)
- gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska
- Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto
- Gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław-Krzyki (0264039), Wrocław-Fabryczna (0264029)
- Nazwa ulicy: ul. Skwierzyńska (20189).
- Widok między innymi na osiedle Powstańców Śląskich i Gajowice, przez które przebiega ulica Skwierzyńska (widoczny odcinek od ulicy Owsianej do ulicy Szczęśliwej). Na środku zdjęcia, za długim czteropiętrowym budynkiem przy ulicy Wincentego Stysia 24-69, widoczny zespół zabudowy obejmujący między innymi budynki przy ulicy Skwierzyńskiej 4-20b. Po lewej od wymienionej zabudowy, przed ulicą Zaporoską, widoczne wolnostojące bloki przy ulicy Lubuskiej, Skwierzyńskiej i Zaporoskiej, posadowione pośród zieleni – Skwer Ptasi Zagajnik i Skwer ks. Schneidera. Przy lewej krawędzi zdjęcia odcinek ulicy od ulicy Zaporoskiej do ulicy Szczęśliwej, w tym zespół współczesnej zabudowy przy ulicy Szczęśliwej 38-42a, Skwierzyńskiej 26-28b, Zaporoskiej 35-39f (za widocznym częściowo rondem Żołnierzy Wyklętych), a za nim częściowo przesłonięta pierzeja północna ulicy, w tym zachowane kamienice przy ulicy Skwierzyńskiej 21-31 i powojenna zabudowa uzupełniająca pod nr 33 i ulica Szczęśliwa 36.
- Powierzchnia obszarów zieleni określona na podstawie powierzchni działek ewidencyjnych.
- Nr rej.: numer wpisu do rejestru zabytków; mpzp – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; gez – gminna ewidencja zabytków.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
