Spytkowice (powiat wadowicki)
wieś w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Spytkowice – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Spytkowice, siedziba władz gminnych. Wieś leży w dolinie Wisły przy drodze krajowej nr 44 Gliwice – Tychy – Oświęcim – Zator – Skawina – Kraków.
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
3898 |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-116[1] |
| Tablice rejestracyjne |
KWA |
| SIMC |
0067895 |
Położenie na mapie gminy Spytkowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
 49°59′44″N 19°30′37″E[2] | |
Spytkowice uzyskały lokację miejską przed 1327 rokiem, zdegradowane po 1400 roku[3]. Wieś położona w województwie krakowskim wchodziła wraz z folwarkiem w 1662 roku w skład majętności spytkowickiej Łukasza Opalińskiego[4].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0067903 | Brzestowa | przysiółek |
| 0067910 | Dębina | przysiółek |
| 0067990 | Górki | przysiółek |
| 0067926 | Kanada | część wsi |
| 0067932 | Kępki | część wsi |
| 0067949 | Kościelnik | część wsi |
| 0067955 | Pagory | część wsi |
| 0067961 | Przewóz | przysiółek |
| 0067978 | Spytkowice Dolne | część wsi |
| 0067984 | Spytkowice Górne | część wsi |
| 0068009 | Stawy | przysiółek |
| 0068015 | Wróblówki | przysiółek |
Pierwsza wzmianka historyczna o Spytkowicach pochodzi z 1229 roku, w związku ze zwołaniem w Spytkowicach przez księcia Henryka Brodatego zjazdu książąt piastowskich. Osada musiała zatem istnieć znacznie wcześniej i mieć spore znaczenie, skoro infrastruktura była odpowiednia na przyjęcie tak ważnych gości. W czasie zjazdu Henryk Brodaty podczas mszy został pojmany przez ludzi księcia Konrada Mazowieckiego i uprowadzony do Płocka. Od 1315 roku miejscowość należy do księstwa oświęcimskiego. W 1327 roku książę Jan I Scholastyk oddał księstwo oświęcimskie w lenno Królestwu Czech, a w towarzyszącym dokumencie z dnia 24 lutego wymieniono również oppidum Spitkowicz (miasteczko Spytkowice)[7]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Spythkowicze wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[8]. W 1488 roku Spytkowice przeszły na własność Myszkowskich herbu Jastrzębiec. W 1513 roku właścicielem był Wawrzyniec Myszkowski, który zabił w czasie sporu o stawy rybne ostatniego z książąt zatorskich – Janusza V. W 1595 roku wieś położona w powiecie śląskim województwa krakowskiego była własnością Aleksandra Myszkowskiego[9].
W latach 1975–1998 miejscowość leżała w województwie bielskim.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10].
- Kościół pw. św. Katarzyny, otoczenie, ogrodzenie, drzewostan.
Kościół wzmiankowany 1325–1327. Obecny zbudowany w XVII w. (zaczęty w 1633 przez Mikołaja Szyszkowskiego, biskupa warmińskiego, ukończony przez Łukasza Opalińskiego, podskarbiego poznańskiego).
- Zamek, fosa z mostem kamiennym.
Zamek zbudowany w I połowie XVI wieku przez Wawrzyńca Myszkowskiego, kasztelana sądeckiego, w stylu gotycko-renesansowym. Powiększony znacznie i przekształcony w okazałą trójskrzydłową rezydencję wczesnobarokową przed rokiem 1630 przez biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego. W 1644 r. zamek przeszedł w ręce Opalińskich z Bnina herbu Łodzia. Wchodził w 1662 roku w skład majętności spytkowickiej Łukasza Opalińskiego[4]. Od początku XIX wieku do 1945 roku zamek był własnością Potockich. Po zniszczeniach, jakim zamek uległ podczas II wojny światowej, obiekt odbudowano w drugiej połowie XX wieku przywracając mu wygląd wczesnobarokowy. Obecnie zamek należy do Skarbu Państwa. W 2000 r. otwarto ekspozyturę Krakowskiego Archiwum Państwowego.
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Wadowice-Spytkowice (w tym grupa języka migowego) – Sala Królestwa Wadowice ul. Bałysa 6[11].
- Zdzisław Mączeński – polski architekt;
- Jan Pamuła – polski grafik, profesor sztuk plastycznych, w latach 2002–2008 rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
