Loading AI tools
miasto na Ukrainie w obwodzie lwowskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przemyślany (ukr. Перемишляни/Peremyszlany) – miasto na Ukrainie, nad Gniłą Lipą, w obwodzie lwowskim, siedziba rejonu przemyślańskiego, 46 km na południowy wschód od Lwowa, do 1945 miasto powiatowe w województwie tarnopolskim, siedziba powiatu przemyślańskiego II Rzeczypospolitej.
Widok ogólny Przemyślan | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Prawa miejskie |
1623 | ||||
Burmistrz |
Ołeksandr Zozula | ||||
Powierzchnia |
4,65 km² | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy |
+380 3263 | ||||
Kod pocztowy |
81203 | ||||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego | |||||
Położenie na mapie Ukrainy | |||||
49°40′N 24°33′E | |||||
Strona internetowa |
Pierwsza wzmianka o Przemyślanach jako wsi pochodzi z 1437. W 1623 otrzymały prawo magdeburskie. Do 1772 w województwie ruskim Korony w ramach Rzeczypospolitej, w latach 1772–1918 pod zaborem austriackim w kraju koronnym Galicji i Lodomerii.
W XIX w. właścicielkami Przemyślan został ród Potockich. Miasto słynęło z pszczelarstwa. Znajdowała się tutaj jedyna w Austro-Węgrzech szkoła pszczelarska. W 1909 r. zbudowano linię kolejową łącząca miasto ze Lwowem[2].
Od 1 listopada 1918 do maja 1919 pod administracją Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, od maja 1919 do 15 marca 1923 pod tymczasową administracją Polski, zatwierdzoną przez paryską konferencję pokojową 26 czerwca 1919. Suwerenność Polski nad terytorium Galicji Wschodniej, Rada Ambasadorów uznała 15 marca 1923.
Od 15 marca 1923 do 16 sierpnia 1945 miasto powiatowe w województwie tarnopolskim w II Rzeczypospolitej.
W czasie kampanii wrześniowej stacjonowała tu 23 Eskadra Towarzysząca[3].
Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 pod okupacją Armii Czerwonej, anektowany przez ZSRR.
Po ataku III Rzeszy na ZSRR od czerwca 1941 do lipca 1944 pod okupacją Wehrmachtu, wcielony do Generalnego Gubernatorstwa w składzie Dystryktu Galicja. Od lipca 1944 do 16 sierpnia 1945 ponownie okupowany przez Armię Czerwoną.
Po konferencji jałtańskiej (4–11 lutego 1945), wyłoniony w konsekwencji jej ustaleń Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podpisał 16 sierpnia 1945 umowę z ZSRR, uznając nieco zmodyfikowaną linię Curzona za wschodnią granicę Polski, w oparciu o porozumienie o granicy zawarte pomiędzy PKWN i rządem ZSRR 27 lipca 1944. W konsekwencji umowy województwo tarnopolskie (w tym Przemyślany) włączono do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w składzie ZSRR, w której pozostawały do 1991.
Od 1991 na terytorium niepodległej Ukrainy.
Trzy dni po zajęciu miasta przez wojska niemieckie, 4 lipca 1941 roku nacjonaliści ukraińscy dokonali w Przemyślanach pogromu, podczas którego nieustaloną liczbę Żydów spalono w synagodze, a także wielu innych pobito i ograbiono[4].
W czasie ludobójstwa Polaków w Małopolsce Wschodniej miasto nie było atakowane przez oddziały UPA, gdyż stacjonowały tu najpierw oddziały niemieckie, a później sowieckie, w tym istriebitielnyj batalion, złożony w większości z Polaków. Jednak w różnych okolicznościach w latach 1943 - 1945 nacjonaliści ukraińscy zamordowali 21 polskich mieszkańców, a samo miasto stało się schronieniem dla Polaków uciekających przed zagładą z okolicznych wiosek[5].
Wykaz rozstrzelanych przez NKWD w więzieniu złoczowskim 26.06.1940 r.
Po opuszczeniu złoczowskiego więzienia przez NKWD w jego celach znajdowało się 86 zwłok. Ciała pomordowanych były zlane jakimś kwasem, posypane wapnem i zawalone zwałami ziemi, a twarze zmasakrowane, trudne do rozpoznania. Więźniów mordowano w ubraniach, tylko niektórzy byli bez marynarek i koszul. Ale i ubrania były porwane i poszarpane. W więzieniu zamordowano od 600 do 1000 osób[6].
Na polskiej liście Sprawiedliwych:
Na ukraińskiej liście Sprawiedliwych:
W czasach II RP w mieście siedzibę miał klub piłkarski Strzelec Przemyślany.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.