Powiat zielonogórski

Powiat zielonogórski – powiat w Polsce (województwo lubuskie), utworzony 10 sierpnia 1998 w ramach reformy administracyjnej i formalnie funkcjonujący od 1 stycznia 1999. Jego siedzibą jest miasto Zielona Góra, które jednak nie leży w granicach administracyjnych powiatu zielonogórskiego, lecz stanowi samodzielne miasto na prawach powiatu. Od 1 stycznia 1999 do 31 grudnia 2014 w skład powiatu zielonogórskiego wchodziła również nieistniejąca już gmina wiejska Zielona Góra.

Powiat zielonogórski

powiat
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
TERC	0809
Siedziba	Zielona Góra
Starosta	Tadeusz Pająk
Powierzchnia (2022[1])	1350,71 km²
Populacja (31.12.2022) • liczba ludności	74 967[2]
• gęstość	56 os./km²
Urbanizacja	42,59%
Nr kierunkowy	68
Tablice rejestracyjne	FZI
Adres urzędu: ul. Podgórna 5 65–057 Zielona Góra
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 5 Liczba gmin wiejskich 4
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Od 1 stycznia 2015 w skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Babimost, Czerwieńsk, Kargowa, Nowogród Bobrzański, Sulechów
• gminy wiejskie: Bojadła, Świdnica, Trzebiechów, Zabór
• miasta: Babimost, Czerwieńsk, Kargowa, Nowogród Bobrzański, Sulechów

Położenie i warunki geograficzne

Powiat zielonogórski położony jest w następujących regionach fizycznogeograficznych: Dolina Środkowej Odry, Kotlina Kargowska, Wysoczyzna Czerwieńska, Wał Zielonogórski i Obniżenie Nowosolskie. Na obszarze pomiędzy Czerwieńskiem, a Nowogrodem Bobrzańskim rozciąga się wschodnia część Borów Zielonogórskich.

Powiat zielonogórski sąsiaduje z powiatami: świebodzińskim, nowosolskim, żagańskim, żarskim i krośnieńskim.

Od 1 stycznia 1999 do 31 grudnia 2014 powiat zajmował powierzchnię 1570,20 km², zaś od 1 stycznia 2015 wynosi ona 1350,71 km² (na skutek wyłączenia gminy wiejskiej Zielona Góra)^[1].

Historia

Od 6 lipca 1950 do 31 maja 1975 gminy współczesnego powiatu zielonogórskiego podzielone były pomiędzy "stary" powiat zielonogórski (z gminą Kolsko), powiat sulechowski i powiat lubski (fragment gminy Nowogród Bobrzański). Miasto Zielona Góra nigdy nie wchodziło w skład powiatu zielonogórskiego, tworząc w latach 1950–1975 powiat grodzki, a od 1 stycznia 1999 – miasto na prawach powiatu. 1 stycznia 2015 z terenu powiatu zielonogórskiego wyłączono gminę wiejską Zielona Góra, która tego dnia weszła w skład miasta Zielona Góra.

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2022^[2]):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	74 967	100	38 045	50,75	36 922	49,25
Miasto	31 926	42,59	16 489	22,00	15 437	20,59
Wieś	43 041	57,41	21 556	28,75	21 485	28,66

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

Zdjęcie satelitarne terenu powiatu zielonogórskiego.

• Piramida wieku mieszkańców powiatu zielonogórskiego w 2014 roku.

Zestawienie starostów po 1999

Imię i nazwisko	Lata pełnienia funkcji
Krzysztof Romankiewicz	1999–2006
Edwin Łazicki	2006–2010
Ireneusz Plechan	2010–2014
Dariusz Wróblewski	2014–2018
Krzysztof Romankiewicz	2018–2024
Tadeusz Pająk	2024–

Komunikacja

• Linie kolejowe:
  • czynne: Szczecin Gł. – Zielona Góra – Wrocław Gł. (przez Nietkowice, Czerwieńsk i Stary Kisielin), Zielona Góra – Żary (przez Letnicę i Nowogród Bobrzański), Sulechów – Cigacice (linia towarowa) oraz Zbąszynek – Czerwieńsk – Gubin (linia towarowa)
  • nieczynne: Zielona Góra – Szprotawa, Sulechów – Wolsztyn, Cigacice – Konotop oraz Sulechów – Świebodzin

• Drogi:
  • krajowe:
    • DK3 Świnoujście – Sulechów – Zielona Góra – Jakuszyce
    • DK27 Przewóz – Nowogród Bobrzański – Zielona Góra
    • DK32 Gubinek – Zielona Góra – Sulechów – Kargowa – Stęszew
  • wojewódzkie:
    • droga wojewódzka nr 276 Krosno Odrzańskie – Radnica – Świebodzin,
    • DW277 Skąpe – Głogusz – Sulechów,
    • droga wojewódzka nr 278 Radnica – Pomorsko – Sulechów – Trzebiechów – Bojadła – Wschowa
    • DW279 Zawada – Stary Kisielin – Drzonków – Ochla – Buchałów – Leśniów Wielki – Czerwieńsk – Wysokie,
    • droga wojewódzka nr 280 Zielona Góra – Czerwieńsk – Brody
    • droga wojewódzka nr 281 Zielona Góra – Wysokie – Pomorsko
    • droga wojewódzka nr 282 Zielona Góra – Zabór – Bojadła
    • DW283 Zielona Góra – Kożuchów – Lasocin
    • droga wojewódzka nr 288 Dąbie – Nowogród Bobrzański
    • DW289 Zasieki – Lubsko – Nowogród Bobrzański
    • DW290 Nowogród Bobrzański – Niwiska – Kożuchów
    • DW295 Nowogród Bobrzański – Żagań

Sąsiednie powiaty

• Zielona Góra (miasto na prawach powiatu)
• Powiat nowosolski
• Powiat żagański
• Powiat żarski
• Powiat krośnieński
• Powiat świebodziński
• Powiat nowotomyski (woj. wielkopolskie)
• Powiat wolsztyński (woj. wielkopolskie)

Zobacz też

• Podział administracyjny województwa lubuskiego
• Powiat sulechowski
• Powiat babimojski
• Powiat kożuchowski

Przypisy

1. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku. Główny Urząd Statystyczny, 2022-12-07. [dostęp 2022-12-22]. (pol.).
2. Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 grudnia. Główny Urząd Statystyczny, 2023-04-28. [dostęp 2023-05-23]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Dane o powiatach i gminach (Regioset)
• Powiat zielonogórski

Kontrola autorytatywna (powiat):

• VIAF: 128025850
• LCCN: n99012499
• GND: 104526024X
• J9U: 987007489450705171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 4001435