Nowogród Bobrzański (gmina)

Nowogród Bobrzański – gmina miejsko-wiejska w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie zielonogórskim. Siedzibą gminy jest Nowogród Bobrzański.

Nowogród Bobrzański

gmina miejsko-wiejska
Herb
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	zielonogórski
TERC	0809053
Burmistrz	Paweł Mierzwiak
Powierzchnia	259,41 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	9448[1]
• gęstość	36,4 os./km²
Nr kierunkowy	68
Tablice rejestracyjne	FZI
Adres urzędu: ul. Słowackiego 11 66-010 Nowogród Bobrzański
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 20 Liczba miejscowości 24
Położenie na mapie powiatu
51°48′00″N 15°14′00″E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 9299 osób^[2].

Historia

Gmina o nazwie Nowogród Bobrzański z siedzibą władz w Nowogrodzie Bobrzańskim (wsi, dawnym mieście – od 1988 jest to wschodnia dzielnica miasta Nowogród Bobrzański). powstała po II wojnie światowej (1945) na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. II okręg administracyjny – Dolny Śląsk). 28 czerwca 1946 gmina – jako jednostka administracyjna powiatu kożuchowskiego – weszła w skład nowo utworzonego woj. wrocławskiego^[3][4]. 6 lipca 1950 gmina wraz z całym powiatem kożuchowskim weszła w skład nowo utworzonego woj. zielonogórskiego^[5]. 24 kwietnia 1953 zmieniono nazwę powiatu kożuchowskiego na nowosolski^[6].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 10 gromad: Bogaczów, Dobroszów Wielki, Drągowina, Grabowiec, Klępina, Kotowice, Koźla, Nowogród Bobrzański, Piaski i Przybymierz^[7]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[8]. Obszar zniesionej gminy został podzielony na 4 gromady: Bogaczów, Drągowina, Niwiska i Nowogród Bobrzański^[9]. 1 stycznia 1955 gromady te włączono do powiatu żagańskiego (Dąbrowina, Niwiska, Nowogród Bobrzański) lub do powiatu zielonogórskiego (Bogaczów) w tymże województwie^[10]. 1 stycznia 1958 gromady włączone w 1955 roku do powiatu żagańskiego włączono z kolei do powiatu zielonogórskiego^[11].

1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy^[12] w powiecie zielonogórskim powstała współczesna gmina Nowogród Bobrzański^[13]. Początkowo miała podobny zasięg co dawna gmina Nowogród Bobrzański z lat 1945–54 oraz częściowo Broniszów (Bogaczów, Dobroszów Wielki, Drągowina, Kaczenice, Kamionka, Klępina, Kotowice, Kotowice, Niwiska, Nowogród Bobrzański, Pierzwin, Podgórzyce, Przybymierz, Skibice, Sobolice, Sterków, Wysoka i Urzuty). 15 stycznia 1976 do gminy Nowogród Bobrzański przyłączono prawie cały obszar zniesionej (a utworzonej w 1973) gminy Krzystkowice: Białowice, Cieszów, Dobroszów Mały, Krzystkowice, Krzywa i Łagoda (jedynie Zabłocie włączono do gminy Jasień)^[14].

1 stycznia 1988 roku z wsi Krzystkowice (823 ha) i Nowogród Bobrzański (653 ha) utworzono nowe miasto Nowogród Bobrzański^[15] (pod względem prawnym Krzystkowice nie zostały zatem włączone do Nowogrodu, lecz utworzone zostało nowe miasto, które przejęło nazwę swojej prawobrzeżnej części). Tego samego dnia gmina Nowogród Bobrzański zmieniła status z wiejskiej na miejsko-wiejski.

Obecne^[kiedy?] miasto Nowogród Bobrzański stanowi przestrzennie niespójną całość (znaczna odległość między osiedlami bez fizycznej styczności). Fakt ten, a także brak integracji społeczności lokalnych tworzy problemy rozwoju miasta, tym bardziej, że obecny organizm miejski przecina historycznie utrwaloną granicę Śląska i Łużyc^[16].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[17] gmina Nowogród Bobrzański ma obszar 259,41 km², w tym:

• użytki rolne: 30%
• użytki leśne: 59%

Gmina stanowi 16,52% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	9299	100	4701	50,6	4598	49,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	35,8		18,1		17,7

• Piramida wieku mieszkańców gminy Nowogród Bobrzański w 2014 roku^[1].

Sąsiednie gminy

Bobrowice, Brzeźnica, Dąbie, Jasień, Kożuchów, Lubsko, Świdnica, Zielona Góra, Żagań, Żary

Zobacz też

• gmina Nowogród
• gmina Nowogród (województwo bydgoskie)

Przypisy

1. Gmina Nowogród Bobrzański w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
3. Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
4. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
5. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
6. Dz.U. z 1953 r. nr 23, poz. 95
7. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
8. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
9. Uchwała Nr V/18/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu nowosolskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 4 grudnia 1954 r., Nr 10, Poz. 55)
10. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 252
11. Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 308
12. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
13. Uchwała Nr XIX/71/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie zielonogórskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 6 grudnia 1972 r., Nr 10, Poz. 98)
14. Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 10
15. M.P. z 1987 r. nr 38, poz. 328
16. W. Drobek (2005). Disappearance of inner historical border (the case study of Nowogród Bobrzański, Poland), [w:] Koter, M., Heffner, K. (ed.) The role of borders in united Europe, Region and Regionalism, no. 7, vol. 2, s. 27-30.
17. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).