Loading AI tools
gatunek motyla Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lazdona brzezinówka[1][2][3], kremata brzozówka[2] (Brachionycha nubeculosa) – gatunek motyla z rodziny sówkowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną od Europy Zachodniej po Wyspy Japońskie. Gąsienice żerują na różnych drzewach i krzewach liściastych, najchętniej na brzozach.
| Brachionycha nubeculosa | |||
| (Esper, 1785) | |||
 Imago, samiec | |||
_-_Rannoch_sprawler_(caterpillar)_-_Грубоволосистая_совка_серая_(гусеница)_(41013763362).jpg) Gąsienica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Psaphidinae | ||
| Plemię |
Psaphidini | ||
| Podplemię |
Psaphidina | ||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
lazdona brzezinówka | ||
| Synonimy | |||
| |||
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1785 roku[4] przez Eugeniusa J.C. Espera pod nazwą Bombyx nubeculosa[5]. Dwa lata później Johan Christian Fabricius opisał z Austrii[6] ten sam gatunek pod nazwą Noctua centrolinea[7]. W 1819 roku Jacob Hübner wyznaczył B. nubeculosa gatunkiem typowym nowego rodzaju Brachionycha[6].
W obrębie tego gatunku wyróżnia się 4 podgatunki[6]:
.jpg)
Motyl ten osiąga od 45 do 60 mm rozpiętości skrzydeł[1]. Ma stosunkowo małą głowę z krótką ssawką i płaskim czołem porośniętym odstającymi, włosowatymi łuskami. Czułki samicy są gładkie, samca zaś grzebykowate. Szeroki tułów ma trochę wysklepioną stronę grzbietową. Skrzydło przednie jest długie i stosunkowo wąskie, długości od 22 do 25 mm[8]. Tło ma ubarwione zmiennie. U form najjaśniejszych jest głównie jasnoszare, zaś u najciemniejszych czarniawobrunatne. Kolorystyka bywa jednak stała w obrębie jednej populacji[9]. Plamka nerkowata zawsze jest na nim wyraźnie widoczna[8]. Linie poprzeczne skrzydła są czarno ząbkowane, często zatarte. Na strzępinie między żyłkami występują małe, czarne plamki o trójkątnym kształcie. Skrzydło tylne jest brązowoszare z ciemną plamą pośrodku[9]. Odnóża są porośnięte gęstym owłosieniem. Odwłok jest obły i wydłużony, ubarwiony kasztanowobrunatnie[8].
Jajo ma kształt kulistawy ze spłaszczoną podstawą. Na chorionie występują słabo zaznaczone żeberka. Ubarwienie jaja jest ciemnorudobrązowe z niebieskawoszarym nakrapianiem[10].
Gąsienica ma ubarwienie zielone z żółtą linią grzbietową, często poprzerywaną oraz małymi, żółtymi brodawkami na bokach każdego segmentu. Po bokach trzeciego i ostatniego segmentu leży para grubych, żółtych pręg z rudym obrzeżeniem. Głowa jest jasnozielona. Przetchlinki są białe z ciemnym obrzeżeniem[10]. Odnóża odwłokowe (posuwki) u młodej gąsienicy mają czarne plamkowanie, które po ostatniej wylince zanika całkowicie lub redukuje się do cienkich obwódek[1][3].
Poczwarka jest skórzasta. Kremaster jest długi, szypułkowaty i zaopatrzony w dwa kolce[10]. Ubarwienie poczwarki początkowo jest brudnoczerwone. Gdy motyl jest już w niej wykształcony przybiera ona kolor grafitowy[1][3].
Owad ten zasiedla lasy liściaste, lasy mieszane, zagajniki brzozowe, zadrzewienia śródpolne, polany leśne, pobrzeża rzek, strumieni i jezior, parki i ogrody[11][1][3][2]. Owady dorosłe pojawiają się wczesną wiosną[11][8], w zależności od warunków klimatycznych między drugą połową lutego[11] a początkiem kwietnia[8], i latają do maja[11][1][3].
Gąsienice żerują od kwietnia do czerwca[1] lub początku lipca[11]. Są polifagicznymi foliofagami drzew i krzewów liściastych. Ich preferowanym pokarmem są młode brzozy[3], ale wśród ich roślin żywicielskich wymienia się także: czeremchę zwyczajną, dęby, kruszynę pospolitą, lipy, olchy, topole, wiązy, wiciokrzew pospolity i wierzby[6][1][11]. Przepoczwarczenie następuje w glebie, w kokonie o wątłej konstrukcji. Poczwarka jest stadium zimującym i niekiedy zimuje dwu-[3][1] lub nawet kilkukrotnie[11].
Gatunek palearktyczny[6]. W Europie znany jest z Wielkiej Brytanii (na północ sięga po Szkocję[11]), Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Mołdawii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Macedonii Północnej oraz europejskiej części Rosji[12][1]. Dalej na wschód rozprzestrzeniony jest przez Syberię, Rosyjski Daleki Wschód[6] i północne Chiny[7] po Koreę i Japonię[6]. Zasięgiem swym omija koło podbiegunowe oraz rejony śródziemnomorski i czarnomorski[8][11]. W Polsce jest owadem nierzadkim[2], spotykanym na terenie całego kraju[8] i jedynym reprezentantem rodzaju[13].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
