Józef Użycki

Józef Janusz Użycki (ur. 1 grudnia 1932 w Kiertyniu k. Lwowa, zm. 23 grudnia 2022 w Warszawie^[1]) – generał broni Wojska Polskiego, poseł na Sejm PRL VIII kadencji.

Józef Użycki

gen. broni Józef Użycki
generał broni
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1932 Kiertyń
Data i miejsce śmierci	23 grudnia 2022 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1950–1991
Siły zbrojne	Siły Zbrojne PRL Siły Zbrojne RP
Stanowiska	dowódca pułku, szef sztabu dywizji, dowódca dywizji, szef sztabu okręgu wojskowego, dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego, szef Sztabu Generalnego WP, wiceminister Obrony Narodowej
Odznaczenia

Życiorys

Syn Stanisława i Katarzyny^[2]. W lutym 1940 został deportowany z rodziną na Syberię do Kraju Krasnojarskiego, skąd powrócił do kraju w 1946. Po powrocie mieszkał w Gliwicach, gdzie uczęszczał do szkoły średniej.

Służbę wojskową rozpoczął we wrześniu 1950, jako podchorąży Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 1 we Wrocławiu. W 1952 został promowany na stopień podporucznika, po czym skierowany na dowódcę plutonu szkolnego, a następnie zastępcę dowódcy kompanii do spraw liniowych w 4 Pułku Piechoty w Kielcach (służył w nim do października 1954)^[2]. W latach 1954–1957 studiował w Akademii Sztabu Generalnego. Po studiach został szefem sztabu batalionu w 33 Pułku Zmechanizowanego w Nysie (1957–1959). W latach 1959–1966 pełnił służbę w Sztabie Śląskiego Okręgu Wojskowego, gdzie był oficerem Oddziału Operacyjnego. W 1966 został szefem sztabu-zastępcą dowódcy 10 Pułku Czołgów Średnich w Opolu. Dowodził tym pułkiem, uczestnicząc w interwencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Podczas Inspkcji Sił Zbrojnych dowodzony przez niego pułk otrzymał ocenę bardzo dobrą. W 1969 został szefem sztabu-zastępcą dowódcy 11 Drezdeńskiej Dywizji Pancernej w Żaganiu. W latach 1971–1973 był słuchaczem Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR w Moskwie^[2]. W 1973 objął dowództwo 11 Drezdeńskiej Dywizji Pancernej. Na tym stanowisku w 1974 awansował na mocy uchwały Rady Państwa PRL na generała brygady. Nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński w obecności I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR Edwarda Gierka. Dowodzona przez niego dywizja była wielokrotnie wyróżniania, w tym dwukrotnie rocznym rozkazem Ministra Obrony Narodowej. W 1976 został szefem sztabu-zastępcą dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy. W 1978 został mianowany dowódcą tego okręgu wojskowego, a na wypadek wojny dowódcą 1 Armii. W 1979 awansowany na generała dywizji. W 1983 został zastępcą szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego ds. operacyjnych. W latach 1983–1990 szef Sztabu Generalnego i jednocześnie wiceminister Obrony Narodowej. 27 września 1984 został mianowany generałem broni^[2]. Nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński. 24 września 1990 odwołany ze stanowisk wiceministra obrony narodowej oraz szefa Sztabu Generalnego WP, następnie przebywał w dyspozycji MON. Służbę wojskową zakończył 3 października 1991, przechodząc w stan spoczynku w wieku 58 lat.

W 1951 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1963 został członkiem egzekutywy oddziałowej organizacji partyjnej Wydziału Operacyjnego Sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego, a w latach 1964–1965 i od 1966 był sekretarzem OOP. W kwietniu 1975 zasiadł w Komitecie Wojewódzkim partii w Zielonej Górze, a także w Komitecie Partyjnym Śląskiego Okręgu Wojskowego i jego egzekutywie. Był delegatem na V, VII, VIII i IX Zjazd PZPR. W latach 1980–1985 poseł na Sejm PRL VIII kadencji. Od 13 grudnia 1981 do 21 lipca 1983 członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. W latach 1986–1990 członek Komitetu Centralnego PZPR^[2].

Współautor nowej polskiej doktryny obronnej, która prezentował w styczniu 1990 na konferencji szefów sztabów generalnych państw Europy i Ameryki Północnej w Wiedniu^[3].

Autor książki Wojna konwencjonalna w Europie.

Wspominany przez podwładnych jako wyjątkowy, bardzo rygorystyczny służbista^[4].

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Był żonaty, miał jednego syna^[5]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym północnym w Warszawie^[6].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1983)^[7]
• Złoty Krzyż Zasługi
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złoty Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej”
• Złoty Medal „Za zasługi dla Ligi Obrony Kraju”
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1980)^[8]
• Odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa elbląskiego” (1980)^[9]
• Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1981)^[10]
• Złoty Medal „Za Zasługi w Umacnianiu Przyjaźni PRL-ZSRR” (1987, TPPR)^[11]
• Medal „40-lecia Socjalistycznej Bułgarii” (Bułgaria, 1986)^[12]
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Bułgaria)
• Medal „40 lat Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (Czechosłowacja)
• Order Czerwonej Gwiazdy (Związek Radziecki, 1984)^[13]
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Związek Radziecki)
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki)
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (Związek Radziecki)
• Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (Związek Radziecki)
• Medal „30 lat Narodowej Armii Ludowej” (Niemcy Wschodnie)
• Medal „30-lecia Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kuby” (Kuba)
• Złoty Medal Braterstwa Broni (Węgry)
• inne odznaczenia resortowe, organizacji społecznych, regionalne i zagraniczne

Przypisy

1. Józef Użycki. rejestry-notarialne.pl.
2. Informacje w BIP IPN.
3. J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. IV: S–Ż, Toruń 2010, s. 185–186.
4. Krzysztof Błażejewski, Z ziemi obcej na... Pomorze, „Nowości”, 4 marca 2011.
5. Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 1395.
6. Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
7. 40-lecie ludowego Wojska Polskiego. „Nowiny”, s. 2, Nr 240 z 11 października 1983.
8. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej miasta Łodzi, nr 7, 10 maja 1980, s. 3.
9. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Elblągu, nr 7, 10 czerwca 1980, s. 2.
10. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 8, 15 września 1981, s. 37.
11. „Wojskowy Przegląd Historyczny”, nr 3 (121), lipiec–wrzesień 1987, s. 215.
12. „Wojskowy Przegląd Historyczny”, lipiec–wrzesień 1986, s. 293.
13. Konstantin Czernienko udekorował Floriana Siwickiego Orderem Lenina, „Trybuna Robotnicza”, nr 94, 19 kwietnia 1984, s. 2.

Bibliografia

• Sztab Generalny (Główny) Wojska Polskiego 1918–2003, TadeuszT. Panecki (red.) i inni, Warszawa: Bellona, 2003, ISBN 83-11-09781-X. Brak numerów stron w książce
• J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. IV: S-Ż, Toruń 2010, s. 185–186.
• Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000116939782
• VIAF: 101971123
• LCCN: n92040155
• PLWABN: 9810553449405606
• NUKAT: n97082503