Góry Połabskie
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Góry Połabskie (czes.: Děčínská vrchovina, niem.: Elbsandsteingebirge) – pasmo górskie w Czechach i Niemczech, będące częścią Wyżyny Rudawskiej.
 Affensteine | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja |
Kraina Rudaw (Krušnohorská subprovincie) |
| Makroregion |
Wyżyna Rudawska (Krušnohorská hornatina) |
| Mezoregion |
Góry Połabskie (Děčínská vrchovina) |
| Mikroregion(y) |
Děčínské stěny, Tiské stěny, Sněžnická hornatina, Růžovská hornatina, Jetřichovické stěny, Szwajcaria Saksońska |
Góry Połabskie położone są w północno-zachodnich Czechach (kraj ustecki) i południowo-wschodnich Niemczech (Saksonia). Rozciągają się między Rudawami na zachodzie i Górami Łużyckimi na wschodzie oraz Czeskim Średniogórzem na południu, aż poza granicę z Niemcami na północy, gdzie swym zasięgiem obejmuje Saską Szwajcarię.
Góry Połabskie z geomorfologicznego punktu widzenia stanowią część Wyżyny Rudawskiej. Specyficzną cechą gór są liczne skupiska form skalnych: pionowe ściany, baszty, iglice, wąwozy, szczeliny, głębokie doliny, kaniony, skalne miasta i wąskie tarasy skalne, oraz bazaltowe wzniesienia w kształcie stożków o wyspowym charakterze, położone na rozległej płycie zbudowanej ze skał osadowych: piaskowców i margli, w której sieć dolin rzecznych utworzyła system odrębnych masywów o charakterystycznym krajobrazie dla gór płytowych. Powierzchnia regionu w przeszłości praktycznie nie była zasiedlona, w związku z czym obecnie bioregion w większości pokrywa las. Lasy tworzy kultura drzew iglastych, są to w większości suche bory sosnowe na skałach. Mniejszą część zajmują tereny bezleśne, gdzie "pierwotne" łąki i pastwiska mają wyrównany poziom z wprowadzoną agrocenozą.
Pod względem krajobrazowym na obszarze Gór Połabskich wydziela się:
Skały tworzące Góry Połabskie powstały około 100 mln lat temu. W mezozoiku, w późnej kredzie, kiedy wody morskie pokrywały ten teren, osadziły się osady piaszczyste, podrzędnie ilaste i ilasto-węglanowe, o grubości kilkuset metrów.
Po ustąpieniu morza, w wyniku procesów diagenetycznych, nagromadzone osady przekształciły się w skały osadowe: piaskowce oraz margle (skały ilasto-wapienne). Kilkadziesiąt milionów lat później, wskutek działalności wulkanicznej na sąsiednim Czeskim Średniogórzu, warstwy piaskowca zostały zaburzone przez załamania i spękania. W wielu miejscach nastąpiło przełamanie pierwotnie jednolitej płyty piaskowcowej na kry, które następnie zostały przebite przez kominy wulkaniczne. W niektórych miejscach lawy wypłynęły na powierzchnię ziemi, gdzie indziej zastygły w obrębie piaskowców, pod ziemią, w formie neków.
Przez następne miliony lat rzeźba krajobrazu była kształtowana przez siły erozyjne. W wyniku tych procesów, ponieważ szybciej ulegały zniszczeniu skały osadowe niż bardziej odporne bazalty, na powierzchni płyty powstały odosobnione stożkowe wzniesienia. W wyniku procesów erozyjnych istniejące w płycie piaskowca pęknięcia zostały stopniowo coraz bardziej poszerzane i przekształciły się w rozległe szczeliny i wąwozy oddzielające samotnie stojące wieże oraz przeróżne formy skalne.
Góry Połabskie przedstawiają krajobraz niskich gór, z niezwykle różnorodną rzeźbą terenu. Powierzchnia jest pofałdowana z niewielkimi wzniesieniami. Występują tu niewielkie doliny i głębokie kaniony. Rzeźbę masywu kształtują wyniesione szczyty o wyraźnych stożkowych kształtach, powstałych w wyniku wzmożonej działalności wulkanicznej. Najwyższe wzniesienia nie przekraczają 750 metrów n.p.m. Wzniesienia mimo niewielkich wysokości mają strome zbocza. Krajobrazowo jest to teren bardzo urozmaicony o znacznych kontrastach, obok zurbanizowanych dolin wyrastają strome, zalesione wzniesienia oraz pionowe piaskowcowe ściany skalne. Większość obszaru, w których położone są wzniesienia, zajmują lasy. Krajobraz częściowo przeobrażony, o znacznie zurbanizowanych obrzeżach. Pierwotny charakter krajobrazu w większości został zachowany.
Rośnie tu cenna i niezwykła roślinność na niewielkich powierzchniach na małych wysokościach nad poziomem morza występują gatunki roślin zimnolubnych, a na wyżej położonych skałach wystających ponad las, występują podgórskie i górskie rośliny ciepłolubne. Resztki pierwotnego drzewostanu zachowały się na niedostępnych skałach oraz na szczytach niektórych wzniesień stożkowych pochodzenia wulkanicznego.
Góry Połabskie należą do zlewiska Morza Północnego, położone są w dorzeczu Łaby. Największą rzeką jest Łaba, zbierająca wraz ze swoimi dopływami wody z obszaru gór.
Na obszarze Gór Połabskich w celu ochrony przyrody utworzono:
Obszar chronionego krajobrazu
pomniki przyrody
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
