Hřensko

Hřensko (niem. Herrnskretschen) – wieś w północnych Czechach, w kraju usteckim, powiecie Děčín, nad rzekami Łabą i Kamenicą.

Hřensko

Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	ustecki
Burmistrz	Kateřina Horáková
Powierzchnia	19,88 km²
Wysokość	od 115 – 130 m n.p.m.
Populacja (2006) • liczba ludności • gęstość	361 18,16 os./km²
Kod pocztowy	407 17
Tablice rejestracyjne	DC
Położenie na mapie kraju usteckiego Hřensko
Położenie na mapie Czech Hřensko
50°51′45″N 14°14′20″E
Strona internetowa

Położenie

Hřensko położone jest w północnych Czechach na granicy czesko-niemieckiej, około 12 km na północ od miasta Děčín, przy ujściu rzeki Kamenice do Łaby. Leży u podnóża pasma Děčínská vrchovina, na wysokości od 115 m n.p.m. (najniższej położone miejsce w Czechach)^[1]. Położona jest między obszarem chronionego krajobrazu Łabskie Piaskowce (czes.: Labské pískovce) po południowej stronie, a Parkiem Narodowym Czeska Szwajcaria (czes.: České Švýcarsko) po stronie północnej.

Charakterystyka

Miejscowość rozciągnięta jest wzdłuż drogi i rzeki Kamienice. Położona w ciasnym, skalnym kanionie, którego skalne ściany górują nad miejscowością na kilkadziesiąt metrów. Charakteryzuje się wąską i skupioną zabudową budynków po obu stronach rzeki i drogi, wciśniętych w skalne wnęki w pionowych ścianach wąwozu. Powierzchnia miejscowości wynosi 19,88 km², zamieszkuje w niej niewiele ponad 360 mieszkańców. Miejscowość jest końcową stacją transportu wodnego na Łabie na terenie Czech. Na prawym brzegu Łaby znajdowało się czesko-niemieckie drogowe przejście graniczne pomiędzy Schmilka a Hřensko.

Historia

Pierwotnie była to mała osada flisaków i drwali, w której znajdowały się magazyny drewna, które stanowiło podstawowe dobro tej okolicy. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1475 r. Odnotowano w niej istnienie karczmy związanej ze spławem drewna. Z początkiem XVI wieku nastąpiło dalsze osadnictwo ludności, trudniącej się wyrębem i spławem drewna. W tym okresie właścicielami miejscowości byli Salhasenové, po ich zadłużeniu i bankructwie, w 1612 roku Hřensko nabył Jan z Vartemberka, a od 1664 r. właścicielami wsi byli Clary-Aldringenowie. Po śmierci generała Jana Aldringena majątek rozdzielony został między potomstwo, co sprawiło, że obywatele Hřenska należeli pod czterech właścicieli. W XVII wieku Hřensko stało się ważnym ośrodkiem przerobu drewna. W początkach XVIII wieku pracowały tu cztery tartaki, jeden z nich w 1892 roku w czasie epidemii cholery został zamieniony na szpital.

Pierwsi turyści pojawili się w Hřensku w XIX wieku. Przyciągał ich uroczy i romantyczny krajobraz, który stał się wielką atrakcją i drugim dobrem tej okolicy. Działalność zarobkową w ruchu turystycznym zapoczątkował Clary-Aldringen, lecz komercyjną działalność turystyczną w okolicy Hřenska rozwinęła rodzina Thunów, która w 1826 r. wydała pierwszy przewodnik po okolicy. W latach 30. XIX wieku, w odpowiedzi na działalność Thunów, rodzina Clary-Aldrigenów dokonała przebudowy dróg z Hřenska do Bramy Pravčickiej, wspierała budowę hoteli, pensjonatów i gościńców. W 1879 r. w Hřensku i Vysokiej Lípie, na wzór towarzystw alpejskich, powstały oddziały Towarzystwa Górskiego Szwajcarii Czeskiej (niem.Gebirgsverein für die Böhmische Schweiz). Grupa hřenska liczyła 92 członków, a jej przewodniczącym był Anton Clary. Członkowie towarzystwa budowali szlaki, mostki, schrony turystyczne i wieże widokowe, stawiali ławki, poręcze, drogowskazy, wyznaczali szlaki turystyczne, wydawali druki szkoleniowe, organizowali spotkania i wycieczki. W 1884 r. udostępniono do zwiedzania atrakcyjne wąwozy. Powstała firma Gustav Kreibich zajmująca się sprzedażą kart pocztowych i fotografii Hřenska. W późniejszym okresie mieszkańcy trudnili się tkactwem, wyrobem sukna, obróbką drewna, wyrobem szkła i tabaki oraz transportem soli. W XIX wieku jedynym zakładem przemysłowym była fabryka chemiczna wyrabiająca farby do farbowania wełny, lnu i jedwabiu, którą przemieniono na zakład produkcji nici, funkcjonujący do 1945 r. Obecnie Hřensko jest miejscowością turystyczną^[1] i rekreacyjno-wypoczynkową.

Zabytki

• Kościół św. Jana Nepomucena z 1786 r.
• Drewniane zabudowania wciśnięte we wnęki skalne.
• Mosty i budowle wodne.
• Cmentarz z kaplicą św. Klary.

• 
  Kościół św. Jana Nepomucena
• 
  Cmentarz z kaplicą
• 
  Domy nad rzeką
• 
  Stary dom pod skałą
• 
  Łaba

Turystyka

Hřensko stanowi turystyczny punkt wyjściowy wycieczek do rezerwatu przyrody Łabskie piaskowce (czes.: Labské pískovce) oraz słynnej Bramy Prawczyckiej (czes. Pravčická brána) - największej skalnej bramy w Europie. Przez miejscowość przechodzi szlak turystyczny

• czerwony - odcinek Europejskiego długodystansowego szlaku pieszego E3.

Przypisy

1. O gminie Hřensko – Wioska Hřensko [online] [dostęp 2023-06-28] (cz.).

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona