Loading AI tools
serial telewizyjny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Daleko od szosy – polski obyczajowy serial telewizyjny z 1976 roku w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.
Irena Szewczyk i Krzysztof Stroiński w scenie z serialu | |
Gatunek | |
---|---|
Kraj produkcji | |
Oryginalny język |
polski |
Główne role | |
Liczba odcinków |
7 |
Produkcja | |
Produkcja | |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Zbigniew Chmielewski |
Muzyka | |
Zdjęcia |
Mikołaj Sprudin |
Scenografia |
Jarosław Świtoniak |
Pierwsza emisja | |
Data premiery |
11 grudnia 1976 |
Stacja telewizyjna | |
Lata emisji |
1976–1977 |
Postacie pierwszoplanowe:
Role drugoplanowe:
Pozostałe role:
|
|
Autorem pomysłu fabuły serialu był Henryk Czarnecki, dla którego inspiracją do stworzenia historii stało się wypracowanie jednego z jego uczniów w szkole. Serial podejmuje temat migracji ze wsi do miasta i awansu społecznego. Akcja toczy się w latach 60. i na początku lat 70. XX wieku w Polsce.
Bohaterem jest około 20-letni Leszek Górecki (ur. w 1945), chłopak mieszkający na wsi. Jako nastolatek jest nieokiełznany dla rodziców, sprawia kłopoty w szkole i wychowawcze, wykazuje zainteresowania inne niż rówieśnicy (własnoręcznie składa sobie rower, ciekawią go pojazdy mechaniczne). Czasowo pomaga obwoźnemu handlarzowi. Po osiągnięciu pełnoletniości coraz bardziej chce rozpocząć samodzielne życie, wyjechać z rodzinnego domu i zdobyć niezależny zawód. Na wsi czuje się ograniczony i niespełniony. Nie wykazuje zainteresowania pracą na roli w gospodarstwie rodziców ani wikliniarstwem, dlatego zamierza wyrwać się z tego świata. Przenosi się na Górny Śląsk, gdzie początkowo podejmuje pracę niewykwalifikowanego robotnika przy budowie drogi w Czeladzi. Następnie kończy kurs zawodowego kierowcy. W rodzinnych stronach pozostawia swoją dotychczasową sympatię Bronkę – dziewczynę z pobliskiej, oddalonej o około 6 km wsi. Więź między nimi powoli rozluźnia się.
Podczas kolejnych odwiedzin w rodzinnym domu Leszek przypadkowo poznaje Anię z Łodzi, od niedawna studentkę biologii, spędzającą wakacje we wsi Leszka. Oboje stopniowo ulegają fascynacji sobą, mimo istniejących między nimi różnic mentalnych, bazujących na stosunku wieś–miasto. Z czasem Ania wyzwala w nim motywację do osobistego rozwoju oraz kontynuacji zaniedbanej nauki w szkole. Zmotywowany tym Leszek przeprowadza się do Łodzi, pracuje jako szofer, uzyskuje prawo jazdy na autobus i jednocześnie wznawia naukę w szkole wieczorowej dla pracujących (uczęszcza do technikum dla pracujących mieszczącego się w Technikum Samochodowym im. XX-lecia PRL w Łodzi – dzisiejszy Zespół Szkół Samochodowych w Łodzi przy ul. Kilara 3/5). Pokonuje przy tym pojawiające się przeszkody związane z wykonywaną pracą, kwestiami mieszkaniowymi i meldunkiem.
Równolegle ujawnia się stosunek rodzin Leszka i Ani do ich kiełkującego uczucia oraz związku. O ile rodzina Leszka oraz ojciec Ani reagują w naturalny sposób zaskoczeniem, niedowierzaniem, sceptycyzmem, ale ostatecznie tolerancją i przyzwoleniem, to wyraźnie przeciwna związkowi obojga jest matka Ani, która nie dopuszcza myśli, że jej córka może związać się na stałe z przedstawicielem warstwy niższej, tym samym popełniając mezalians. Osobną kwestią jest stanowisko znajomych Ani (studentów – przedstawicieli inteligencji), którzy generalnie nie mają nic przeciwko Leszkowi i wprawdzie dostrzegają różnicę między sobą a mieszkańcem wsi, lecz z drugiej strony chłopak Ani imponuje im swoją bystrością, humorem i determinacją w dążeniu do celu. Z czasem akceptują go.
Po odbyciu służby wojskowej przez Leszka, oboje mogą już żyć razem. Wraz z jego postępami w nauce, ukończeniem przez Anię studiów i podjęciem pracy naukowej na uniwersytecie w zakładzie cytologii, sielanka przeplata się ze zwątpieniem, trudnościami codziennymi, kłopotami finansowymi i mieszkaniowymi oraz niegasnącą dezaprobatą matki Ani wobec Leszka. Ostatecznie para zawiera ślub, którego owocem jest syn Przemek, zaś jego problemy zdrowotne stanowią dalszy wątek fabuły. Finałem serialu jest pomyślne ukończenie technikum dla pracujących przez Leszka, uzyskanie tytułu technika mechanika samochodowego oraz decyzja o kontynuowaniu nauki i podjęciu studiów na politechnice.
Realny przebieg czasu w serialu wynosi około 7–8 lat (pomijając retrospekcje do dzieciństwa Leszka).
Pierwowzorami głównych bohaterów byli Anna i Leszek (Lechosław) Ucińscy. Leszek, urodzony koło Bełchatowa, w czasie swojej nauki w technikum napisał wypracowanie na temat „Moja droga do szkoły”, które jego polonista Henryk Czarnecki umieścił w swojej książce Profesor na drodze, którą przeczytał reżyser Zbigniew Chmielewski. Rzeczywisty pierwowzór Leszka Góreckiego dawno wyprowadził się z żoną z Łodzi i zamieszkał w Bielsku-Białej, pracował w tamtejszej fabryce samochodów. Obecnie jest na emeryturze. Był również konsultantem przy realizacji serialu. Kontakty z nim utrzymuje aktor Krzysztof Stroiński, który wcielił się w jego postać. Anna Ucińska (z domu Bełdycka), absolwentka biologii, zmarła w 2014 po długiej chorobie (stwardnienie rozsiane). Mają synów Przemysława i Marcina. Dziewczyna będąca pierwowzorem Bronki miała na imię Krystyna[1][2].
Wieś rodzinna filmowego Leszka została ujawniona z nazwy w fabule serialu w odcinku IV podtytuł „ Oczekiwanie”, gdzie Ania jedzie do Leszka, aby go „podbudować i ustawić”. Razem z Wieśką wysiada na przystanku, gdzie nazwa wsi wyraźnie jest pokazana, jest to Zdrzychów. Nazwa tej wsi widnieje już w odcinku I, podtytuł „ Szpaki”, ale tylko częściowo, całej nazwy nie widać na przystanku autobusowym, z którego Leszek ma odjechać opuszczając rodzinny dom. Macierzyste okolice rodziny Leszka i jego przebywania w młodości to z pewnością region łódzki. Siostra Leszka zamieszkuje w miejscowości Pajęczno. Losy Leszka Góreckiego, poza wsią rodzinną, rozgrywają się także na Śląsku, a następnie, po poznaniu Ani, w Łodzi.
Jako plenery przy produkcji serialu posłużyły:
Według wypowiedzi Henryka Czarneckiego tytuł serialu został wymyślony przez jego twórców w trakcie realizacji[3]. Zgodnie z jego słowami ostateczna treść serialu różniła się od treści scenopisu, wiele scen zostało przerobionych, także na samym planie oraz wskutek sugestii aktorów[3].
Wcielający się w postać Leszka aktor Krzysztof Stroiński został wybrany do tej roli przez reżysera Zbigniewa Chmielewskiego już wcześniej i celem próby najpierw został zaangażowany przez niego do odegrania roli drugoplanowej w serialu Dyrektorzy z 1975[4]. Odtwarzająca główną rolę kobiecą, Irena Szewczyk, przeszła przez zdjęcia próbne[4].
Zdjęcia do filmu trwały od stycznia do lipca 1976[4]. Bywało, że w ich trakcie filmowano równocześnie różny czas akcji serialu (np. jednego dnia zdjęciowego Irena Szewczyk wcielała się w postać Ani jako maturzystki oraz jako matki)[4]. Aktorka ta w trakcie zdjęć wyszła za mąż, zaś jej realny ślub odbył się na tydzień przed sfilmowaniem na planie ślubu serialowej Ani z Leszkiem[4].
Serial był emitowany premierowo w TVP na przełomie 1976/1977[5][6].
Serial został generalnie przychylnie przyjęty przez widzów[4][7]. Jednak pojawiały się także krytyczne głosy, w których nieprzychylnie opiniowano grę aktorską, przesadną długość odcinków, utyskiwano, że fabuła nie spełniała wygórowanych oczekiwań po premierze wcześniejszego serialu Z. Chmielewskiego pt. Dyrektorzy, zaś scenariuszowi zarzucano np. przedstawienie niemoralnego charakteru związku Leszka i Ani oraz krytykowano język jako odbiegający od rzeczywistego (np. mowa na wsi)[4][7].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.