Helena Kowalczykowa

Helena Kowalczykowa (ur. 25 lutego 1907 w Kosowie Podlaskim, zm. 7 sierpnia 1999 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa.

Helena Kowalczykowa

Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1907 Kosów Podlaski
Data i miejsce śmierci	7 sierpnia 1999 Warszawa
Zawód	aktorka
Lata aktywności	1930–1999
Odznaczenia

Grób Heleny Kowalczykowej warszawskim cmentarzu Bródnowskim

Życiorys

Absolwentka kursu dramatycznego w Moskwie. Przed wojną występowała w Wołyńskim Teatrze Objazdowym.

Całą swoją powojenną drogę zawodową związała z Teatrem Współczesnym w Warszawie. W swoim dorobku filmowym miała przeszło osiemdziesiąt ról, a najbardziej znaną była rola Lermaszewskiej – matki Henia, w serialu Dom.

Była żoną aktora Edwarda Kowalczyka, oboje są pochowani na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 83D-6-32)^[1].

Filmografia (wybór)

• Poślizg (1972) – Paraciowa, sąsiadka Marka
• Czterdziestolatek (1974) – matka Władeczka (odc. 2)
• Noce i dnie (1975) – chłopka w Serbinowie
• Opadły liście z drzew (1975) – kobieta w piwnicy
• Personel (1975) – ciotka Romka
• Daleko od szosy (1976) – kobieta mająca wynająć pokój Ani i Leszkowi (odc. 6)
• Akcja pod Arsenałem (1977) – więźniarka uwolniona w czasie akcji
• Noce i dnie (1977) – chłopka w Serbinowie (odc. 7, 10)
• Cham (1979) – Marcela
• Niewdzięczność (1979) – pacjentka Marianna
• Przyjaciele (1979) – (odc. 2)
• Błękitna strzała (1980) – babcia
• Ciosy (1980) – kobieta na przyjęciu u Franciszka
• Constans (1980) – gospodyni Witolda
• Ćma (1980) – staruszka podglądana przez Jana ze studia
• Dom (1980) – Lermaszewska, matka Henia (odc. 1–7)
• Droga (1980) – chłopka
• Grzechy dzieciństwa (1980) – Salusia, służąca hrabiny
• Laureat (1980) – Stefania, gosposia w domu profesora
• Punkt widzenia (1980) – służąca profesorostwa Szczepkowskich (odc. 5)
• Wizja lokalna 1901 (1980) – sprzątaczka Gadzińska
• Człowiek z żelaza (1981) – kasjerka
• Fik - mik (1981) – baba
• Filip z konopi (1981) – żona dozorcy
• Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (1981) – dozorczyni w kamienicy Frankowskich (odc. 7)
• Ślepy bokser (1981) – Pietrończykowa
• Punkt widzenia – służąca Szczepkowskich (odc. 5)
• Popielec (1982) – Fornalka Rzepiskowa, gospodyni u Dobrowolskich (odc. 1, 3 i 7)
• 07 zgłoś się dwie role:
  • (1981) – sąsiadka Jagodzińskich (odc. 12)
  • (1984) – mieszkanka Zalesia przy budce telefonicznej (odc. 18)
• Alternatywy 4 (1983) – gość na weselu (odc. 8)
• Pan na Żuławach (1984) – teściowa Mikuły (odc. 3)
• Siedem życzeń (1984) – pani Wypychowa, szatniarka w szkole (odc. 2, 7)
• Dziewczęta z Nowolipek (1985) – Prymasiakowa, stróżowa w kamienicy Raczyńskich
• Och, Karol (1985) – pani Helena, sprzątaczka
• Jezioro Bodeńskie (1985) – internowana
• Tulipan (1986) – Róża, służąca pani Niny (odc. 4)
• Zmiennicy – Grzelczakowa, sprzątaczka w areszcie (odc. 7)
• Dorastanie (1987) – Kazia, kucharka w stołówce przyzakładowej
• Rzeka kłamstwa (1987) – kucharka w domu Róży
• Ballada o Januszku (1987) – sprzątaczka w sądzie (odc. 3)
• Komediantka (1987) – niania dzieci Cabińskich
• Crimen (1988) – Majbutnia (odc. 4, 6)
• Mistrz i Małgorzata (1988) – kobieta na klatce schodowej (odc. 3)
• Warszawskie gołębie (1988) – Marciniakowa
• Zakole (1988) – Leokadia Stokowska
• Galimatias, czyli kogel-mogel II (1989) – głucha kobieta
• Pogranicze w ogniu (1991) – służąca matki Osnowskiego (odc. 19)
• Zespół adwokacki (1994) – Stanisława Chmielnik, dawna niania Krzysztofa (odc. 9)
• Zabij mnie glino – kobieta na wsi

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[2]

Nagrody

• Nagroda na IV Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej w Olsztynie za role drugoplanowe w filmach Niewdzięczność i Cham (1980)

Przypisy

1. Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-12-14].
2. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

• Helena Kowalczykowa w bazie IMDb (ang.)
• Helena Kowalczykowa w bazie Filmweb
• Helena Kowalczykowa w bazie filmpolski.pl
• Helena Kowalczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000409052384
• VIAF: 302650025
• PLWABN: 9810694668505606

Encyklopedie internetowe:

• ETP: 3227

Identyfikatory zewnętrzne:

• FilmPolski.pl: 111150