Kumpulan etnik di Indonesia From Wikipedia, the free encyclopedia
Orang Melayu Indonesia (Tulisan Jawi: ملايو ايندونيسيا) merupakan orang Melayu yang tinggal di Indonesia, sebagai salah satu kelompok etnik bangsa asli negara Indonesia. Bahasa Indonesia, bahasa kebangsaan Indonesia, merupakan salah satu daripada berkembangnya kepiawaian bahasa Melayu Riau.[5][6] Ada beberapa bilangan kerajaan yang berkaitan dengan Melayu di Indonesia yang meliputi pesisir timur pulau Sumatera dan pesisir Kalimantan, yang mana sesetengahnya yang terkenal ialah Srivijaya, Kerajaan Melayu, Kesultanan Palembang, Kesultanan Jambi, Kesultanan Deli, Kesultanan Riau-Lingga dan Kesultanan Sambas. Banci 2010 menyatakan terdapat lebih kurang 8 juta orang Melayu di Indonesia; jumlah ini berasal daripada klasifikasi orang Melayu di Sumatra Timur dan pantai Kalimantan yang diiktiraf oleh pemerintah Indonesia.
 Sepasang suami isteri Melayu Riau menikmati gambus tradisional. Panel latar belakang menggabungkan palet tiga warna Melayu. | |
| Jumlah penduduk | |
|---|---|
| 8,673,791 (2020)[1][lower-alpha 1] | |
| Kawasan ramai penduduk | |
 Indonesia: | |
 Sumatra Selatan | 3,139,000 |
 Riau | 2,880,240 |
 Kalimantan Barat | 1,259,890[3] |
 Kepulauan Bangka Belitung | 936,000 |
 Jambi | 914,660 |
 Kepulauan Riau | 600,108 |
 Sumatra Utara | 582,100 |
 Lampung | 269,240 |
 Jakarta | 165,039 |
 Bengkulu | 125,120 |
 Kalimantan Tengah | 87,222 |
| Kalimantan Timur | 84,468 |
| Kalimantan Utara | 64,881 |
| Bahasa | |
| Asli Melayu (Pelbagai jenis bahasa Melayu vernakular) Juga Indonesia | |
| Agama | |
| Majoriti Islam Sunni (99.64%) Minoriti • Buddha Vajrayana (0.22%) • Kristian (Protestan and Katolik Rom) (0.09%) • Konfusianisme (0.014%) • Hindu (0.011%) • Lain-lain (0.003%)[4] | |
| Kumpulan etnik berkaitan | |
Konsep satu Kemelayuan di Indonesia berbeza dengan yang terdapat di Malaysia, iaitu ras Melayu itu adalah semua penduduk yang tinggal di Asia Tenggara dan bukan hanya etnik atau bangsa, berbeza di Malaysia yang mana, Melayu mengamalkan keazaman asimilasi budaya (Melayuisasi atau "masuk Melayu") Menurut pengiktirafan itu, bangsa-bangsa Islam di Nusantara boleh dikatakan sebagai orang Melayu bukan secara langsung atau "Melayu Dagang" seperti Jawa, Bugis, atau Minangkabau, kerana mereka beragama Islam, telah lama bermastautin di dalam negara dan mempunyai resam yang mirip walaupun tidak sama mereka tetap diakui kerajaan sebagai orang Melayu dan mendapat hak khas yang sama.
Terdapat banyak kerajaan dan kesultanan Melayu yang terdapat di pulau Sumatra: iaitu Kerajaan Melayu, Kepaksian Sekala Brak, Sriwijaya, Dharmasraya, Kesultanan Asahan, Kesultanan Deli, Kesultanan Jambi, Keratuan Melinting, Keratuan Darah Putih, Kerajaan Islam Palembang, Kesultanan Palembang, Kesultanan Siak dan Kesultanan Riau-Lingga. Merujuk kepada Banci Penduduk Indonesia 2010, orang Melayu di Sumatra paling dominan berada di provinsi Riau, Kepulauan Riau, dan Kalimantan Barat.
Terdapat pelbagai kerajaan dan kesultanan yang berkaitan dengan sejarah bangsa Melayu dan etnik lain di pulau Kalimantan (j.d.s Borneo), seperti Kesultanan Sanggau, Kesultanan Pontianak, Kerajaan Sintang dll.
Dalam peristiwa Pontianak semasa penaklukan Hindia Timur Belanda oleh Jepun, tentera Jepun membunuh kebanyakan golongan elit Melayu dan memancung kepala semua sultan Melayu di Kalimantan. Tahun 2001, jumlah orang Melayu di Kalimantan Barat berjumlah 1,259,890 orang, sementara pada Banci Penduduk Indonesia 2010 berjumlah 814,550 orang.[7]
Semasa kejatuhan Suharto, ada kebangkitan dalam kebangsaan dan pengenalan Melayu di Kalimantan dan orang Melayu dan orang Dayak di Sambas membunuh orang Madura beramai-ramai semasa kekecohan Sambas.
Sumatra ialah tanah air bahasa Melayu, yang kini menjangkau seluruh pelosok Asia Tenggara. Bahasa Indonesia, yang merupakan bahasa rasmi dan lingua franca negara, berasaskan bahasa Melayu Riau. Bahasa Melayu mempunyai sejarah yang panjang, yang mempunyai rekod sastera seawal abad ke-7 Masihi. Prasasti Melayu awal yang terkenal, Batu Bersurat Kedukan Bukit, ditemui oleh orang Belanda M. Batenburg pada 29 November 1920, di Kedukan Bukit, Sumatra Selatan, di tebing sungai Tatang, anak sungai Musi. Ia adalah batu kecil bersaiz 45 x 80 cm. Ia ditulis dalam bahasa Melayu Kuno, kemungkinan nenek moyang bahasa Melayu hari ini dan variasinya. Kebanyakan bahasa-bahasa dan dialek Melayu yang dituturkan di Indonesia saling tidak dapat difahami dengan bahasa Indonesia Piawai. Yang paling banyak dituturkan dan dikuasai ialah bahasa Melayu Palembang (5,5 juta), Melayu Jambi (3 juta), bahasa Melayu Bengkulu (2,5 juta) dan Melayu Basemah (1,7 juta). Terdapat beberapa bahasa yang berkait rapat dengan bahasa Melayu seperti bahasa Minangkabau, Kerinci, Kubu dan lain-lain. Bahasa-bahasa ini berkait rapat dengan bahasa Melayu, tetapi sangat banyak perbezaan sehingga tidak dikatakan sebagai bahagian daripada bahasa Melayu. Ada banyak bahasa kreol atau patois yang berasaskan Melayu dituturkan di negara ini terutamanya di timur Indonesia kerana hubungan dari bahagian barat Indonesia dan semasa pemerintahan kolonial di mana bahasa Melayu menggantikan bahasa Belanda sebagai lingua franca. Kreol Melayu yang paling terkenal di Indonesia ialah bahasa Melayu Ambon, Betawi, bahasa Melayu Manado dan bahasa Melayu Papua.
Orang Melayu di Indonesia jatuh ke dalam pelbagai sub-etnik dengan masing-masing mempunyai kepelbagaian bahasa, sejarah, pakaian, tradisi, dan rasa identiti bersama yang tersendiri. Jumlah orang Melayu di Indonesia pada Bancian Penduduk Indonesia 2010 berjumlah 5,365,399 orang (2.27%) dari 136,728,739 penduduk Indonesia pada masa itu. Beberapa kumpulan etnik di Indonesia juga dipengaruhi oleh unsur Melayu, meskipun nyata terdapat perbezaan pendapat bahwa ada yang setuju disebut Melayu dan ada pula yang tidak setuju disebut Melayu, sehingga jumlahnya mungkin lebih dari 5 juta orang. Jumlah boleh berbeza khususnya di Sumatra.[1] Meski demikian, data rasmi hasil Bancian Penduduk Indonesia 2010, boleh menjadi acuan jumlah penduduk orang Melayu di Indonesia.[9]
Berikut adalah sebaran orang Melayu di Indonesia berdasarkan data rasmi pemerintah menurut bancian, mengikut provinsi:[9]
| No | Provinsi | Jumlah 2010 | % |
|---|---|---|---|
| 1 | Riau | 1,828,815 | 34.09% |
| 2 | Kalimantan Barat | 814,550 | 15.18% |
| 3 | Sumatera Utara | 771,668 | 14.38% |
| 4 | Sumatera Selatan | 602,741 | 11.23% |
| 5 | Kepulauan Riau | 501,061 | 9.34% |
| 6 | Jawa Barat | 190,224 | 3.55% |
| 7 | Jambi | 164,979 | 3.07% |
| 8 | DKI Jakarta | 92,088 | 1.72% |
| 9 | Banten | 87,443 | 1.63% |
| 10 | Kalimantan Tengah | 86,322 | 1.61% |
| 11 | Bengkulu | 48,331 | 0.90% |
| 12 | Sumatera Barat | 39,629 | 0.74% |
| 13 | Bali | 22,926 | 0.43% |
| 14 | Aceh | 22,198 | 0.41% |
| 15 | Bangka Belitung | 18,585 | 0.35% |
| 16 | Lampung | 18,175 | 0.34% |
| 17 | DI Yogyakarta | 15,430 | 0.29% |
| 18 | Provinsi lain | 40,234 | 0.74% |
| Indonesia | 5,365,399 | 100% | |
Menurut Ananta et al. 2015,[10] golongan Melayu di Indonesia terdiri daripada:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
