Remove ads
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland (Terjemahan terus: Kerajaan Bersatu Britain Besar dan Ireland Utara)[17][18] lebih dikenali sebagai Kerajaan Bersatu atau Britain, ialah sebuah negara berdaulat[19][20] yang terletak di luar pesisir pantai barat laut tanah besar Eropah. Kerajaan Bersatu merupakan sebuah bangsa kepulauan[21] yang terbentuk daripada sebuah kepulauan yang terdiri daripada Great Britain, bahagian timur laut pulau Ireland, dan sebilangan besar pulau-pulau kecil termasuklah Isle of Man dan Kepulauan Channel serta Wilayah Luar Negeri British. Ireland Utara ialah satu-satunya wilayah Kerajaan Bersatu yang bersempadan darat[note 1] dengan negara berdaulat yang lain, iaitu Republik Ireland.[22][23] Selain sempadan darat ini, Kerajaan Bersatu dikelilingi oleh Lautan Atlantik, Laut Utara, Selat Inggeris, dan Laut Ireland.
Kerajaan Bersatu Britain Besar dan Ireland Utara | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Lagu kebangsaan: God Save the King[a] "Tuhan Selamatkan Raja" | |||||
Jata diraja di Scotland | |||||
.svg)  _in_the_World_(+Antarctica_claims).svg) Lokasi the United Kingdom (Hijau, dan Merah bagi wilayah-wilayahnya di luar negara) | |||||
| Ibu negara dan bandar terbesar | London 51°30′N 0°7′W | ||||
| Bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan | Bahasa Inggeris (de facto) | ||||
| Bahasa daerah serantau[b] | |||||
| Kumpulan etnik (2011) | |||||
| Demonim |
| ||||
| Negara gabungan | |||||
| Kerajaan | Kesatuan berparlimen raja berperlembagaan[e] | ||||
• Raja | Charles III | ||||
| Keir Starmer | |||||
| Badan perundangan | Parlimen | ||||
| House of Lords | |||||
| House of Commons | |||||
| Perkembangan | |||||
• Laws in Wales Acts | 1535 dan 1542 | ||||
• Union of the Crowns | 24 Mac 1603 | ||||
• Treaty of Union | 22 Julai 1706 | ||||
• Acts of Union of England and Scotland | 1 Mei 1707 | ||||
• Acts of Union of Great Britain and Ireland | 1 Januari 1801 | ||||
• Irish Free State Constitution Act | 5 Disember 1922 | ||||
| Keluasan | |||||
• Jumlah | 242,495 km2 (93,628 bt2)[10] (ke-78) | ||||
| 1.51 (2015)[11] | |||||
| Populasi | |||||
• Perkiraan 2021 |  67,326,569[12] (ke-21) | ||||
• Bancian Penduduk 2011 | 63,182,178[13] (ke-22) | ||||
| 270.7/km2 (701.1/sq mi) (ke-50) | |||||
| KDNK (PPP) | 2022 | ||||
• Jumlah | ▲ $3.752 trilion[14] (ke-8) | ||||
| ▲ $55,301[14] (ke-26) | |||||
| KDNK (nominal) | 2022 | ||||
• Jumlah | ▲ $3.376 trilion[14] (ke-6) | ||||
| ▲ $49,761[14] (ke-25) | |||||
| Gini (2019) |  36.6[15]sederhana · ke-33 | ||||
| HDI (2021) | ▼ 0.929[16] sangat tinggi · ke-18 | ||||
| Mata wang | Paun sterling[f] ( GBP) | ||||
| Zon waktu | UTC (Waktu Min Greenwich, WEB) | ||||
| UTC+1 (British Summer Time, WEST) | |||||
| [g] | |||||
| Format tarikh | dd/mm/yyyy yyyy-mm-dd (AD) | ||||
| Arah memandu | kiri[h] | ||||
| Kod panggilan | +44[i] | ||||
| DPT internet | .uk[j] | ||||
.svg)
Kerajaan Bersatu merupakan sebuah negara unitari beraja berperlembagaan, dan juga sebuah negara[24][25] yang terdiri daripada empat negeri: England, Ireland Utara, Scotland, dan Wales.[26] Kerajaan Bersatu ditadbir oleh sistem berparlimen yang berpusat di ibu negara, London. Ireland Utara, Wales dan Scotland juga mempunyai pentadbiran peringkat negeri yang berbeza-beza kuasanya[27][28], dan berpusat di ibu negeri masing-masing, iaitu Belfast, Cardiff dan Edinburgh. Kerajaan Bersatu mempunyai tiga Wilayah Tanggungan Mahkota [29] dan 14 Wilayah Luar Negeri yang tidak menganggotai Kerajaan Bersatu secara resam.[30] Wilayah-wilayah tersebut merupakan tinggalan Empayar British yang pernah menguasai satu perempat jumlah daratan sedunia di zaman kemuncaknya pada tahun 1922, menjadikannya empayar terbesar dalam sejarah. Kesan pengaruh British masih terasa di kebanyakan bekas jajahannya yang masih memakai bahasa, budaya dan sistem perundangan bekas penjajahnya.
Kerajaan Bersatu ialah sebuah negara maju yang mencatat ekonomi keenam terbesar di dunia dari segi KDNK nominal dan pariti kuasa beli. Ia merupakan negara berindustri yang pertama di dunia[31] dan juga kuasa terbesar di dunia pada abad ke-19 dan awal abad ke-20,[32] tetapi pengorbanan ekonomi dan sosial akibat dua perang dunia serta kejatuhan empayarnya pada separuh akhir abad ke-20 mengurangkan peranannya sebagai peneraju dalam hal-ehwal dunia. Walaupun begitu, Kerajaan Bersatu kekal masih sebuah kuasa besar yang unggul dalam pengaruh ekonomi, kebudayaan, ketenteraan, sains dan politik. Kerajaan Bersatu diiktiraf sebagai sebuah negara bersenjata nuklear, sementara perbelanjaan ketenteraannya adalah yang ketiga atau keempat terbanyak di dunia, bergantung pada kaedah pengiraannya.[33] Kerajaan Bersatu merupakan sebuah Negara Anggota Kesatuan Eropah, anggota tetap Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, di samping menganggotai Negara-Negara Komanwel, G8, G20, NATO, OECD, Majlis Eropah dan WTO.
Remove ads
Pada 1 Mei 1707, Kerajaan Bersatu Britain Agung terbentuk daripada hasil penyatuan siasah England dan Scotland.[34][35][36][37] Peristiwa ini terbentuk hasil Perjanjian Kesatuan yang dipersetujui pada 22 Jun 1706, kemudian diratifikasi oleh Parlimen England dan Parlimen Scotland yang meluluskan Akta Kesatuan masing-masing pada tahun 1707.[38] Negara-negara England dan Scotland bersama negara Ireland, sudah pun berhubungan peribadi kesan peristiwa Union of the Crowns pada tahun 1603, apabila James VI, Raja Scot mewarisi takhta England dan Ireland lalu memindahkan seluruh pesanggrahannya dari Edinburgh ke London. Namun begitu, ketiga-tiga kerajaan itu kekal sebagai entiti-entiti yang berasingan dan mengekalkan institusi politik masing-masing sehinggalah tahun 1707.[39][40] Hampir seabad kemudian, Kerajaan Ireland bergabung dengan Kerajaan Great Britain untuk membentuk United Kingdom of Great Britain and Ireland setelah lulusnya Akta Kesatuan 1800.[41] Oleh yang demikian, Kerajaan Bersatu menjadi kesatuan negeri-negeri England, Ireland dan Scotland.[39][40] Pada tahun 1921, Ireland berpecah dari kesatuan itu ekoran pertikaian mengenai syarat-syarat Pemerintahan Sendiri Ireland dalam pulau itu,[42] tetapi sempat menerima taraf Dominion untuk Negara Bebas Ireland pada tahun 1922 sementara Ireland Utara kekal sebagai wilayah Kerajaan Bersatu.[43] Kesannya, pada tahun 1927, gelaran rasmi Kerajaan Bersatu ditukar ke “Kerajaan Bersatu Britain Agung dan Ireland Utara”.[44]
Pada abad ke-18, Kerajaan Bersatu memainkan peranan penting untuk membangunkan gagasan sistem berparlimen bergaya Barat di samping memberikan sumbangan besar kepada bidang kesusasteraan, kesenian dan sains.[45] Kerajaan Bersatu menerajui sebuah Revolusi Perindustrian yang mentransformasikan negara serta menggalakkan kebangkitan Empayar British. Ketika ini, Kerajaan Bersatu bersama kuasa-kuasa besar yang lain bergiat dalam eksploitasi penjajahan, termasuk sekali memperdagangkan hamba abdi, namun setelah lulusnya Akta Perdagangan Hamba pada tahun 1807, Kerajaan Bersatu menerajui usaha membasmi gejala pemerdagangan hamba abdi.[46]
Ekoran kekalahan Perancis dalam Perang Revolusi dan Perang Napoleon (1792–1815), Kerajaan Bersatu bangkit sebagai kuasa tentera laut dan ekonomi utama pada abad ke-19 (ketika London menjadi bandaraya terbesar di dunia sekitar tahun 1830–1930)[47] lalu bertahan sebagai kuasa terulung hingga pertengahan abad ke-20.[48] Selain Rusia, Perancis dan Amerika Syarikat (selepas 1917), pihak British menjadi salah sebuah kuasa utama yang melawan Jerman dan sekutu-sekutunya pada Perang Dunia Pertama (1914–18).[49] Atas penglibatannya di seluruh empayar, beberapa kawasan di Eropah serta semakin besar peranannya di Barisan Barat, jumlah anggota tentera British menjangkau lima juta orang.[50]
Kerajaan Bersatu menutup tirai perangnya dengan mengalami kematian dua juta setengah orang dan hutang negara yang menggelembung.[50] Selepas perang, United Kingdom menerima mandat Liga Bangsa-Bangsa di bekas jajahan Jerman dan Uthmaniyyah, maka Empayar British diperluas ke takat terbesarnya, iaitu menjangkau satu perlima permukaan darat sedunia dan satu perempat jumlah penduduknya.[51] Ketika Kerajaan Bersatu masih belum sempat pulih daripada kesan peperangan, ia dilanda pula oleh Kemelesetan Besar (1929–32) yang membawa kesusahan serta pergolakn politik dan sosial.[52]
Kerajaan Bersatu merupakan salah satu daripada tiga sekutu utama dalam Pihak Bersekutu Perang Dunia I. Berikutan ketumpasan sekutu-sekutunya di Eropah pada tahun pertama perang, Kerajaan Bersatu meneruskan perjuangan menentang Jerman dalam Pertempuran Britain. Selepas menang akhirnya, Kerajaan Bersatu menjadi salah satu daripada Tiga Kuasa Besar yang bersidang untuk merancangkan dunia pasca perang. Kerana peperangan inilah kewangan Kerajaan Bersatu teruk terjejas. Namun begitu, Bantuan Marshall dan pinjaman yang dihulurkan oleh Amerika Syarikat dan Kanada membantu proses pemulihan Kerajaan Bersatu.[53]
Tahun-tahun selepas perang menyaksikan pelaksanaan dasar Negara Kebajikan yang merangkumi perkhidmatan kesihatan awam yang menyeluruh. Disebabkan kekurangan tenaga kerja, dasar pasca-perang pada mulanya membawa pekerja dari Jerman, Poland dan seluruh Eropah. Namun begitu, Pejabat Kolonial memujuk Kerajaan British supaya membuka peluang pekerjaan kepada rakyat British di Komanwel, maka terbentuknya bangsa Britain yang berbilang kaum.[54] Sungguhpun Krisis Suez pada tahun 1956 menyekat peranan politik pasca-perang Britain, namun peluasan bahasa Inggeris selama ini menandakan kesinambungan pengaruh sastera dan budayanya, apatah lagi budaya popularnya yang tersebar ke seluruh dunia sejak 1960-an lagi. Berikutan sezaman kelembapan ekonomi sedunia dan persengketaan industri pada 1970-an, Kerajaan Bersatu menerima aliran masuk yang lumayan hasil minyak Laut Utara pada tahun 1984 lalu kembali makmur ekonominya.[55]
Ketidaksamaan antara kelompok Protestan dan Katolik di Ireland Utara, ditambah pula dengan kebimbangan oleh para penyokong kesatuan bahawa seluruh pulau Ireland dituntut oleh Republik Ireland, mencetuskan keganasan pada tahun 1966.[56][57] Kedua-dua pihak turut menubuhkan pasukan separa tentera, dan selepas berlakunya rusuhan di Derry pada tahun 1969, Tentera Darat British dihantar ke situ untuk mengawal keadaan.[58] Pada 24 Mac 1972, Parlimen Ireland Utara digantung, dan digantikan oleh Pemerintahan Langsung dari London.[59] Akhirnya, Persetujuan Kerajaan Bersatu-Ireland ditandatangani pada November 1985, yang mana Republik Ireland mengiktiraf pemerintahan United Kingdom di Ireland Utara, asalkan boleh bersuara tentang tadbir urus di situ.[60] Setelah melalui rundingan, akhirnya pada tahun 1998 tercapainya Perjanjian Good Friday antara United Kingdom dan Republik Ireland yang mencerminkan penyelesaian damai yang disokong oleh kebanyakan besar parti politik utama. Perjanjian ini diluluskan oleh pungutan suara di kedua-dua belah Ireland, lalut membentuk sebuah Dewan Undangan Ireland Utara yang baru serta jawatan eksekutif yang berkongsi kuasa. Perlembagaan Republik dipinda untuk menggantikan tuntutannya terhadap wilayah Ireland Utara sambil mengakui hasrat nasionalis demi Ireland yang bersatu. Tentera Republikan Ireland dan banyak lagi pertubuhan bersenjata mengakhiri kegiatan mereka dan menghapuskan persenjataan mereka.
Kerajaan Bersatu menjadi salah satu daripada 12 negara pengasas Kesatuan Eropah sewaktu pelancarannya pada tahun 1992 setelah ditandatanganinya Perjanjian Maastricht. Sebelum itu, Kerajaan Bersatu pernah menganggotai pendahulu EU, iaitu Komuniti Ekonomi Eropah (EEC), sejak tahun 1973. Kerajaan Bersatu mengakhiri abad ke-20 dengan membuat perubahan besar dalam tadbir urus negara dengan menubuhkan pentadbiran negeri yang didevolusikan kepada Ireland Utara, Scotland, dan Wales ekoran pungutan suara pra-perundangan.[61]
Remove ads
Kerajaan Bersatu merupakan sebuah negara unitari di bawah raja berperlembagaan. Raja Charles III merupakan ketua negara Kerajaan Bersatu dan juga 14 negara Komanwel yang lain. Perlembagaan United Kingdom tidak bertulis,[62] begitu juga dengan tiga buah negara lain di dunia.[note 2] Oleh itu, Perlembagaan United Kingdom banyak terdiri daripada himpunan sumber bertulis yang begitu berbeza, termasuklah statut, undang-undang kes tetapan hakim, dan perjanjian antarabangsa. Disebabkan tiadanya perbezaan teknikal antara statut biasa dan "undang-undang perlembagaan," Parlimen United Kingdom boleh melakukan "pembaharuan perlembagaan" dengan sekadar meluluskan Akta Parlimen, justeru memegang kuasa politik untuk mengubah atau memansuhkan apa sahaja unsur yang bertulis atau tidak bertulis dalam perlembagaan. Bagaimanapun, tiada Parlimen yang boleh meluluskan undang-undang yang tidak boleh diubah oleh Parlimen masa hadapan.[63]
Kerajaan Bersatu mengamalkan kerajaan berparlimen yang berlandaskan sistem Westminster yang dicontohi di seluruh dunia sebagai tinggalan Empayar British. Parlimen United Kingdom yang bersidang di Istana Westminster terdiri daripada dua dewan, iaitu Dewan Rakyat (House of Commons) yang dianggotai oleh wakil terpilih, dan Dewan Pertuanan (House of Lords) yang dianggotai oleh wakil lantikan, dan mana-mana Rang Undang-undang yang diluluskan memerlukan Perkenan Diraja supaya terbentuknya undang-undang baru. Parlimen Kerajaan Bersatu merupakan lembaga perundangan mutlak di United Kingdom kerana parlimen terdevolusi di Scotland serta dewan-dewan undangan di Ireland Utara dan Wales bukannya badan berdaulat dan boleh dimansuhkan oleh parlimen Kerajaan Bersatu.
Jawatan Perdana Menteri selaku ketua kerajaan Kerajaan Bersatu,[64] terletak di tangan seorang Ahli Parlimen yang mampu meraih kepercayaan majoriti di Dewan Rakyat, iaitu selalunya pemimpin semasa parti politik terbesar dalam dewan itu. Perdana Menteri dan Jemaah Menteri dilantik secara rasmi oleh Raja untuk membentuk Kerajaan Baginda (His Majesty’s Government), tetapi sebenarnya, Perdana Menterilah yang memilih menteri-menterinya, dan secara resam baginda menghormati pilihan Perdana Menteri.[65]
Jemaah Menteri lazimnya dipilih dari kalangan ahli-ahli parti Perdana Menteri di kedua-dua dewan perundangan, kebanyakannya dari Dewan Rakyat yang harus dijawab oleh mereka. Kuasa eksekutif dilaksanakan oleh Perdana Menteri dan Kabinet, kesemua mereka bersumpah di hadapan Majlis Privi Baginda Yang Amat Berhormat (His Majesty’s Most Honourable Privy Council), lalu menjadi Jemaah Menteri Mahkota (Ministers of the Crown). Rt. Hon. David Cameron, ketua Parti Konservatif, memegang jawatan Perdana Menteri, Pembesar Utama Perbendaharaan dan Menteri Perkhidmatan Awam sejak 11 Mei 2010.[66] Untuk pilihan raya ke dalam Dewan Rakyat, Kerajaan Bersatu kini terbahagi kepada 650 kawasan pengundian.[67] Setiap kawasan pengundian memilih seorang Ahli Parlimen secara undi terbanyak mudah. Pilihan raya umum diadakan oleh Raja atas nasihat Perdana Menteri. Akta Parlimen (1911) mewajibkan pilihan raya umum baru diadakan tidak lebih lima tahun selepas pilihan raya umum sebelumnya.[68]
Politik
Tiga buah parti politik utama di Kerajaan Bersatu ialah Parti Konservatif, Parti Buruh, dan [Parti Demokrat Liberal, yang bersama-sama meraih 622 daripada 650 kerusi di Dewan Rakyat: 621 kerusi pada pilihan raya umum tahun 2010[69] dan satu lagi di pilihan raya kecil tertunda di Thirsk dad Malton.[70] Kerusi-kerusi yang selebihnya dimenangi oleh parti-parti kecil yang hanya bertanding di kawasan tertentu sahaja, yakni Parti Kebangsaan Scotland (Scotland sahaja), Plaid Cymru (Wales sahaja), Parti Penyokong Kesatuan Demokratik, Parti Demokratik Sosial dan Buruh, Parti Penyokong Kesatuan Ulster, dan Sinn Féin (Ireland Utara sahaja, namun Sinn Féin juga bertanding dalam pilihan raya di Republik Ireland). Selaras dengan dasar parti, tidak seorang Ahli Parlimen yang terpilih dari Sinn Féin pernah menghadiri Dewan Rakyat untuk bersuara bagi pihak kawasan pemilihannya kerana Ahli-ahli Parlimen dikehendaki mengangkat sumpah taat setia kepada Raja. Walaupun demikian, Ahli-Ahli Parlimen Sinn Féin masih boleh menggunakan pejabat dan kemudahan lain yang disediakan di Westminster sejak tahun 2002.[71] Untuk pilihan raya ke Parlimen Eropah, Kerajaan Bersatu kini diwakili oleh 72 Ahli Parlimen Eropah yang terpilih untuk 12 kawasan pemilihan berbilang ahli.[72]
Kerajaan terdevolusi
Ireland Utara, Scotland dan Wales masing-masing mempunyai sebuah badan kerajaan atau Eksekutif yang dipimpin oleh Menteri Pertama (First Minister), dan sebuah badan perundangan ekadewan yang didevolusikan dari kerajaan pusat. England sebagai negeri terbesar di United Kingdom tiada badan eksekutif atau perundangan sendiri, sebaliknya fungsi-fungsi tersebut dipikul secara langsung oleh kerajaan dan parlimen Kerajaan Bersatu untuk segala isu. Situasi ini telah menimbulkan persoalan berkenaan hakikat bahawa para Ahli Parlimen dari Ireland Utara, Scotland dan Wales boleh mengundi untuk hal-ehwal berkenaan England, adakalanya secara muktamad[73], walhal hal-ehwal tersebut di kawasan sendiri diuruskan oleh badan perundangan negeri masing-masing[74].
Kerajaan dan Parlimen Scotland memegang kuasa meluas terhadap apa sahaja perihal yang tidak dikhususkan kepada bidang kuasa parlimen Kerajaan Bersatu, termasuklah pendidikan, kesihatan, undang-undang Scots dan kerajaan tempatan.[75] Kini, Parti Kebangsaan Scotland (SNP) yang pro-kemerdekaan mengetuai kerajaan minoriti yang dipimpin oleh Alex Salmond selaku Menteri Pertama Scotland.[76]
Kerajaan Dewan Undangan Wales dan Dewan Undangan Kebangsaan Wales lebih terhad kuasanya berbanding yang didevolusikan kepada Scotland,[77] namun setelah lulusnya Akta Kerajaan Wales 2006, Dewan Undangan kini boleh memperundangkan bidang-bidang tertentu melalui Langkah-Langkah Dewan Undangan (Measures of the National Assembly) yang diluluskan dalam bidang-bidang yang ditetapkan dengan jelas, dan Perintah Kompetens Perundangan (Legislative Competence Order) yang boleh diberikan mengikut kesnya.[78] Kerajaan Dewan Perundangan Wales sekarang dikuasai oleh, kerajaan campuran Plaid Cymru dan Parti Buruh[79] yang dipimpin oleh Carwyn Jones selaku Menteri Pertama.[80]
Badan-badan Eksekutif dan Dewan Undangan Ireland Utara memegang kuasa yang setanding dengan yang dipegang oleh Scotland. Badan eksekutifnya dipimpin oleh dua orang, iaitu kini Menteri Pertama Peter Robinson (Parti Penyokong Kesatuan Demokratik) dan Timbalan Menteri Pertama Martin McGuinness (Sinn Féin).[81]
Undang-undang
Kerajaan Bersatu tidak mempunyai sistem undang-undang tunggal kerana negara ini terbentuk oleh kesatuan negara-negara merdeka dahulu, apalagi Perkara 19 Perjanjian Kesatuan menjamin kesinambungan kewujudan sistem perundangan Scotland yang berasingan.[82] Kini, Kerajaan Bersatu mempunyai tiga sistem undang-undang yang berasingan, iaitu: Undang-undang England, Undang-undang Ireland Utara dan Undang-undang Scot. Perubahan perlembagaan baru-baru ini menyaksikan lahirnya Mahkamah Agung (Supreme Court) baru yang menggantikan Jawatankuasa Rayuan Dewan Pertuanan (Appellate Committee of the House of Lords) mulai Oktober 2009.[83][84] Jawatankuasa Kehakiman Majlis Privi (Judicial Committee of the Privy Council) yang turut dianggotai oleh ahli-ahli Mahkamah Agung, merupakan mahkamah rayuan tertinggi untuk beberapa negara Komanwel merdeka, Wilayah Luar Negeri dan Wilayah Tanggungan Mahkota British.
Undang-undang England berkenaan dengan England dan Wales, dan undang-undang Ireland Utara berdasarkan prinsip-prinsip undang-undang am (common law).[85] Mahkamah-mahkamah di England dan Wales diketuai oleh Mahkamah Kanan (Senior Courts) yang terdiri daripada Mahkamah Rayuan (Court of Appeal), Mahkamah Tinggi Keadilan (High Court of Justice, untuk kes-kes awam) dan Mahkamah Diraja (Crown Court, untuk kes-kes jenayah). Mahkamah Agung merupakan mahkamah tertinggi untuk kes-kes rayuan jenayah dan awam di England, Wales, dan Ireland Utara, dan sebarang keputusan yang dibuatnya mengikat semua mahkamah lain dalam bidang kuasa yang sama, dan selalunya meninggalkan pengaruh besar dalam bidang-bidang kuasa yang lain.[86]
Scotland pula menggunakan Undang-undang Scot, sebuah sistem hibrid yang berasaskan prinsip common law dan undang-undang awam. Mahkamah-mahkamah utamanya ialah Mahkamah Sesyen (Sessions Court) untuk kes-kes awam,[87] dan Mahkamah Tinggi Keadilan (High Court of Justiciary) untuk kes-kes jenayah.[88] Mahkamah Agung United Kingdom berfungsi sebagai mahkamah rayuan tertinggi untuk kes-kes awam di bawah undang-undang Scot.[89] Mahkamah Syerif (Sheriff Court) berurusan dengan kebanyakan kes awam dan jenayah, termasuk mengadakan perbicaraan jenayah berjuri yang dikenali sebagai sheriff solemn court, ataupun sekadar syerif tanpa juri, iaitu sheriff summary court.[90] Sistem undang-undang Scotland unik kerana boleh memilih tiga keputusan untuk perbicaraan jenayah, iaitu: “bersalah”, “tidak bersalah” ataupun “tak terbukti”. Keputusan “tidak bersalah” dan “tak terbukti” menyebabkan pembebasan tanpa kemungkinan dibicarakan semula.[91]
Remove ads
Kerajaan Bersatu ialah sebuah anggota tetap Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, anggota Negara-Negara Komanwel, G8, G7, G20, NATO, OECD, WTO, Majlis Eropah, OSCE, dan Kesatuan Eropah. Kerajaan Bersatu memberikan penekanan penting kepada “Hubungan Istimewanya” bersama Amerika Syarikat.[92] Britain juga bersekutu erat dengan negara-negara anggota Kesatuan Eropah dan NATO, negara-negara Komanwel dan lain-lain seperti Jepun. Kehadiran dan pengaruh global Britain diluaskan lagi melalui hubungan perdagangan, bantuan pembangunan rasmi, dan angkatan tenteranya yang berpangkalan di sekurang-kurangnya 20 kedudukan tentera di serata dunia (tepat pada tahun 2008).[93]
Kerajaan Bersatu menurunkan salah sebuah angkatan bersenjata yang paling terlatih dan berteknologi paling maju di dunia.[94][95] Menurut pelbagai sumber, termasuk Kementerian Pertahanan, Kerajaan Bersatu mencatat perbelanjaan ketenteraan ketiga atau keempat tertinggi di dunia, walaupun sekadar memiliki jumlah kakitangan tentera ke-25 teramai. Jumlah perbelanjaan ketenteraan kini memakan 2.5% jumlah KDNK negara.[96] Angkatan Tentera British (HM Armed Forces) terdiri daripada Tentera Darat British, Tentera Laut Diraja dan Tentera Udara Diraja. Ketiga-tiga angkatan ini diuruskan oleh Kementerian Pertahanan dan diselia oleh Majlis Keselamatan (Defence Council) yang dipengerusikan oleh Setiausaha Pertahanan Negara (Secretary of State for Defence).
Angkatan Tentera British dipertanggungjawabkan melindungi United Kingdom dan wilayah-wilayahnya di seberang laut, memupuk kepentingan keselamatan United Kingdom di serata dunia, serta menyokong usaha pengamanan antarabangsa. Tentera British bergiat dalam operasi-operasi campuran antarabangsa seperti NATO, Perjanjian Pertahanan Lima Negara, RIMPAC, dan sebagainya. Garison dan kemudahan tentera seberang laut didirikan di Pulau Ascension, Belize, Brunei, Kanada, Diego Garcia, Kepulauan Falkland, Jerman, Gibraltar, Kenya, Cyprus, dan Qatar.[97]
Kerajaan Bersatu memiliki tentera udara dan laut terbesar dalam rantau EU dan yang kedua terbesar dalam NATO. Tentera Laut Diraja ialah salah satu daripada tiga buah tentera laut air biru, di samping Tentera Laut Perancis dan Tentera Laut Amerika Syarikat.[98] Pada awal tahun 2009, Tentera Darat British melaporkan jumlah perajurit seramai 105,750 orang, Tentera Udara Diraja 43,300 orang, dan Tentera Laut 38,160 orang.[99]
Terdapat angkatan simpanan yang menyokong tentera yang aktif, termasuklah Tentera Wataniah (Territorial Army), the Tentera Laut Simpanan Diraja (Royal Naval Reserve), Tentera Marin Simpanan Diraja (Royal Marines Reserve) dan Tentera Udara Bantuan Diraja (Royal Auxiliary Air Force). Maka itulah, jumlah kakitangan tentera aktif dan simpanan adalah seramai 404,090 orang.[99]
Walau betapa hebat keupayaan tentera United Kingdom sendiri, namun dasar pertahanan pragmatik dewasa ini menyatakan anggapan bahawa perlunya menyertai campuran untuk “operasi-operasi yang paling mendesak”[100], seperti di Bosnia, Kosovo, Afghanistan dan Iraq. Kali terakhir tentera British berjuang sendirian dalam peperangan adalah sewaktu Perang Falkland pada tahun 1982 menentang Argentina.
Remove ads
Struktur pembahagian pentadbiran di United Kingdom berbilang lapis dan tidak seragam. Kerajaan Bersatu terdiri daripada empat negeri (country), iaitu England, Ireland Utara, Scotland, dan Wales. Setiap satunya memiliki sistem pembatasan pentadbiran dan geografi tersendiri. Pembahagian-pembahagian ini biasanya berakar umbi pada zaman lama sebelum pembentukan United Kingdom. Oleh itu, keempat-empat negeri di Kerajaan Bersatu tiada satu stratum unit pentadbiran yang sepunya.[101] Susunan ini sedikit sahaja perubahannya hingga abad ke-19, tetapi semenjak itu peranan dan fungsinya sentiasa berubah-ubah.[102] Perubahan tidak berlaku secara seragam di England, Ireland Utara, Scotland dan Wales, apalagi devolusi kuasa berkenaan kerajaan tempatan kepada Scotland, Wales dan Ireland Utara menandakan bahawa perubahan pada masa hadapan tidak mungkin seragam juga.
Kerajaan tempatan di England rumit organisasinya, kerana setiap kerajaan tempatan mengaturkan pengagihan fungsi yang berbeza-beza dengan satu sama lain. Perundangan berkaitan kerajaan tempatan di England ditentukan oleh parlimen dan kerajaan Kerajaan Bersatu, kerana England tiada parlimen yang terdevolusi. Peringkat tinggi subbahagian di England ialah sembilan Kawasan Jabatan Kerajaan.[103] Salah satu kawasan itu, London Raya mempunyai dewan undangan dan datuk bandar yang diundi secara langsung sejak tahun 2000, setelah mendapat sokongan padu dalam sebuah pungutan suara.[104] Pernah diusulkan supaya kawasan-kawasan lain juga diberikan dewan undangan setempat undian tersendiri, tetapi hasrat itu lebur kerana ditolak oleh pungutan suara di kawasan Timur Laut pada tahun 2004. Di bawah peringkat kawasan, London terdiri daripada 32 boro (borough), manakala kawasan-kawasan lain pula terdiri daripada majlis kaunti dan majlis daerah, atau lembaga unitari. Para ahli majlis dipilih menerusi sistem undian terbanyak (First Past The Post) di wad satu ahli, atau sistem pengundian kelompok di wad berbilang ahli.[105]
Sejak tahun 1973, kerajaan tempatan di Ireland Utara terdiri daripada 26 majlis daerah, setiap satunya dipilih melalui sistem satu undi boleh pindah dan kuasanya terhad kepada perkhidmatan tertentu seperti mengumpul sampah, mengawal anjing liar, menyelenggara taman dan tanah perkuburan.[106] Bagaimanapun, pada 13 Mac 2008, badan Eksekutif bersetuju kepada usul untuk membentuk 11 majlis baru untuk menggantikan sistem sedia ada ini[107] maka pilihan raya kerajaan tempatan yang seterusnya ditunda ke tahun 2011 untuk menyambut perubahan ini.[108]
Kerajaan tempatan di Scotland terdiri daripada 32 kawasan majlis yang besar jumlah keluasan dan penduduknya. Bandaraya Glasgow, Edinburgh, Aberdeen dan Dundee merupakan kawasan-kawasan majlis yang berasingan, begitu juga dengan sebuah kawasan Majlis Tanah Tinggi (Highland Council) yang meliputi satu pertiga keluasan Scotland yang hanya diduduki lebih 200,000 orang sahaja. Kuasa yang dilaburkan kepada kerajaan tempatan ditadbir oleh ahli-ahli majlis terpilih dibayar dengan gaji kerja sambilan. Pilihan raya tempatan dikendalikan dengan sistem satu undi boleh pindah di wad-wad berbilang ahli yang memilih tiga atau empat orang ahli majlis. Setiap majlis memilih seorang Provost atau Convenor untuk mempengerusikan mesyuarat majlis serta berperanan sebagai ketua istiadat di kawasannya. Para ahli majlis wajar mematuhi tatakelakuan yang dikuatkuasakan oleh Standards Commission for Scotland.[109] The representative association of Scotland's local authorities is the Convention of Scottish Local Authorities (COSLA).[110]
Kerajaan tempatan di Wales terdiri daripada 22 lembaga unitari, termasuklah bandar raya Cardiff, Swansea dan Newport yang merupakan lembaga unitari yang berasingan pun.[111] Pilihan raya tempatan diadakan empat tahun sekali menerusi sistem First Past The Post[112]; pilihan raya terbaru diadakan pada Mei 2008. Persatuan Kerajaan Tempatan Wales (Welsh Local Government Association) mewakili kepentingan kerajaan-kerajaan tempatan di Wales.[113]
Wilayah tanggungan
United Kingdom memegang kedaulatan terhadap 17 wilayah yang tidak membentuk sebahagian negara itu sendiri, iaitu 14 Wilayah Luar Negeri British[114] dan tiga Wilayah Tanggungan Mahkota.
14 Wilayah Luar Negeri British ialah: Anguilla; Bermuda; Wilayah Antartik British; Wilayah Lautan Hindi British; Kepulauan Virgin British; Kepulauan Cayman; Kepulauan Falkland; Gibraltar; Montserrat; Saint Helena, Ascension dan Tristan da Cunha; Kepulauan Turks dan Caicos; Kepulauan Pitcairn; Kepulauan Georgia Selatan dan Sandwich Selatan; dan Kawasan Pangkalan Berdaulat di Cyprus.[115] Tuntutan British di Antartika tidak diiktiraf di serata dunia.[116] Jumlah wilayah luar negeri Britain secara kolektif meliputi keluasan tanah sekitar 667,018 batu persegi (1,727,570 km2) dan jumlah penduduk lebih kurang 260,000 orang.[117] Wilayah-wilayah ini merupakan tinggalan Empayar British; sesetengahnya memilih supaya kekal sebagai wilayah British.
Wilayah Tanggungan Mahkota merupakan tanah-tanah milik kerajaan Mahkota British, berbeza dengan wilayah luar negeri United Kingdom[118], iaitu Kebailifan Kepulauan Selat di Jersey dan Guernsey di Selat Inggeris, dan Isle of Man di Laut Ireland. Sebagai bidang kuasa yang ditadbir secara berasingan, tidak satu pun yang membentuk sebahagian United Kingdom ataupun Kesatuan Eropah, namun kerajaan Kerajaan Bersatu menguruskan hal-ehwal luar negara dan ketenteraannya, manakala Parlimen Kerajaan Bersatu memegang kuasa perundangan bagi pihaknya. Bagaimanapun, kuasa meluluskan perundangan yang melibatkan pulau-pulau tersebut terletak mutlak di tangan dewan-dewan undangan masing-masing, atas perkenan Diraja (Majlis Privi, ataupun Leftenan-Gabenor untuk hal-hal tertentu di Isle of Man).[119] Sejak tahun 2005, setiap wilayah tanggungan ini diketuai oleh Ketua Menteri sebagai ketua kerajaan.
Remove ads
Jumlah keluasan Kerajaan Bersatu kira-kira 243,610 kilometer persegi (94,060 bt2), termasuklah pulau Great Britain, satu perenam kawasan pulau Ireland yang tertumpu di timur laut, dan pulau-pulau kecil di kelilingnya. Kerajaan Bersatu terletak di antara Lautan Atlantik Utara dan Laut Utara, dan terpisah dari pantai Perancis utara oleh Selat Inggeris dengan jarak sekitar 35 kilometer (22 bt).[120] Pada tahun 1993, 10% kawasan Kerajaan Bersatu dilitupi hutan, 46% dijadikan kawasan rumput ternak, dan 25% lagi untuk tujuan pertanian.[121] Kedudukan Balai Cerap Diraja di Greenwich, London, merupakan titik penentu Meridian Perdana.
United Kingdom terletak di antara garis lintang 49° dan 61° U, dan garis bujur 9° B hingga 2° T. Ireland Utara berkongsi sempadan darat sepanjang 360-kilometer (224 bt) dengan Republik Ireland.[120] Garis pinggir laut Great Britain panjangnya 17,820 kilometer (11,073 bt).[122] Great Britian dihubungkan dengan tanah besar Eropah dengan Terowong Selat (Channel Tunnel), terowong bawah air yang terpanjang di dunia dengan kepanjangan 50 kilometer (31 bt) (38 kilometer (24 bt) di bawah permukaan air).[123]
England mengisi lebih sedikit daripada separuh jumlah keluasan Kerajaan Bersatu, meliputi 130,395 kilometer persegi (50,350 bt2).[124] Sebahagian besar negara ini berupa bumi tanah pamah,[121] dengan kawasan pergunungan di barat laut garis Tees-Exe termasuk Pergunungan Cumbria di Daerah Tasik (Lake District), Pennines dan batu kapur di Daerah Puncak (Peak District), Exmoor dan Dartmoor. Sungai-sungai dan kuala-kuala utamanya ialah Thames, Severn dan Humber. Gunung tertinggi di England ialah Scafell Pike (978 meter (3,209 ka)) yang letaknya di Lake District.[121]
Scotland mengisi kurang sedikit daripada satu pertiga jumlah keluasan Kerajaan Bersatu, meliputi 78,772 kilometer persegi (30,410 bt2),[125] termasuk hampir 800 buah pulau,[126] yang tertumpu di arah barat dan utara dari tanah besar, khususnya Hebrides, Orkney dan Shetland. Topografi Scotland menonjol kerana Sesar Sempadan Tanah Tinggi (Highland Boundary Fault), sebatang retak batu yang merentasi Scotland dari Arran di barat hingga Stonehaven di timur.[127] Garis sesar ini memisahkan dua kawasan yang berbeza sekali, iaitu tanah tinggi di utara dan barat, dan tanah pamah di selatan dan timur. Kawasan tanah tinggi yang berceranggah merangkumi sebahagian besar tanah pergunungan Scotland, termasuk Ben Nevis, puncak tertinggi di Kepulauan British pada 1,343 meter (4,406 ka) dari paras laut.[128] Kawasan tanah pamah pula lebih rata, terutamanya bahagian seakan pinggang ramping di antara Firth of Clyde dan Firth of Forth yang dikenali sebagai Central Belt, dan di sinilah terletaknya kebanyakan penduduk Scotland, termasuk bandaraya terbesar, Glasgow, dan ibu negeri, Edinburgh.
Wales pula mengisi kurang satu persepuluh daripada jumlah keluasan Kerajaan Bersatu, meliputi 20,779 kilometer persegi (8,020 bt2).[129] Rupa bumi Wales banyak bergunung-ganang, cuma kawasan Wales Selatan kurang gunungnya berbanding Wales Utara dan Tengah. Kawasan kependudukan dan perindustrian utamanya terletak di Wales Selatan, merangkumi bandar pantai Cardiff, Swansea dan Newport, dan juga Lembah Wales Selatan di utara bandar-bandar tersebut. Gunung-gunung tertinggi di Wales terletak di Snowdonia, dan antaranya ialah Snowdon (Wales: Yr Wyddfa), puncak tertinggi di Wales dengan ketinggian 1,085 meter (3,560 ka).[121] Terdapat 14 (ataupun 15) buah gunung di Wales yang mencecah aras 3,000 kaki (914 m), oleh itu bersama-sama dikenali sebagai Welsh 3000s. Garis tepi pantai Wales menjangkau 1,200 km (750 batu). Terdapat beberapa pulau berdekatan tanah besar Wales; yang terbesarnya ialah Anglesey (Ynys Môn) di barat laut.
Jumlah keluasan Ireland Utara hanya 14,160 kilometer persegi (5,470 bt2) dan kebanyakan buminya berbukit-bukau. Dalam Ireland Utara terletaknya Lough Neagh, jasad air terbesar di Kerajaan Bersatu dan Ireland pada keluasan 388 kilometer persegi (150 bt2).[130] Puncak tertinggi di Ireland Utara ialah Slieve Donard pada ketinggian 852 meter (2,795 ka) di Pergunungan Mourne.[121]
Iklim
Kerajaan Bersatu beriklim sederhana dan banyak dicurahi hujan sepanjang tahun.[120] Suhunya berubah-ubah mengikut musim tetapi jarang menyusut ke bawah −10 °C (14 °F) atau melampaui 35 °C (95 °F). Angin lazim datangnya dari barat daya, kerap membawa cuaca yang sederhana dan lembap dari Lautan Atlantik.[120] Bahagian timur paling kering kerana cukup terlindung dari angin ini. Arus Atlantik yang dihangatkan oleh Arus Gulf membawakan musim sejuk yang sederhana, terutamanya di kawasan barat di mana musim sejuknya lembap khususnya di tanah tinggi. Musim panas pula paling panas di bahagian tenggara England yang paling dekat dengan tanah besar Eropah, tetapi paling sejuk di kawasan utara. Salji boleh turun pada musim sejuk dan awal musim bunga, tetapi jarang menjadi tebal sangat di kawasan luar tanah tinggi.
Remove ads
Kerajaan Bersatu mempunyai ekonomi pasaran bebas yang terkawal separa. Berdasarkan kadar tukaran pasaran, kini Kerajaan Bersatu merupakan ekonomi keenam terbesar di dunia dan ketiga terbesar di Eropah selepas Jerman dan Perancis.[133] Ekonomi Kerajaan Bersatu dewasa ini diuruskan sejajar dengan prinsip-prinsip peliberalan pasaran serta percukaian dan peraturan yang rendah. Penglibatan kerajaan dalam ekonomi dilaksanakan oleh Canselor Perbendaharaan (Chancellor of the Exchequer). Sejak tahun 1997, Jawatankuasa Dasar Monetari Bank England yang diketuai oleh Gabenor Bank England, dipertanggungjawabkan menetapkan kadar faedah pada tahap yang perlu untuk mencapai sasaran inflasi ekonomi keseluruhan yang ditetapkan oleh Canselor setiap tahun.[134]
Pada Julai 2007, hutang kerajaan Kerajaan Bersatu sebanyak 35.5% daripada KDNK.[135] Angka itu meningkat krpada 56.8% KDNK pada Julai 2009.[136] Pada 23 Januari 2009, perangkaan Kerajaan dari Jabatan Statistik Negara menunjukkan bahawa Kerajaan Bersatu secara rasminya mengalami kemelesetan buat kali pertama sejak tahun 1991.[137] Negara ini mula mengalami kemelesetan pada suku terakhir tahun 2008, diburukkan oleh meningkatnya pengangguran yang meningkat dari 5.2% pada Mei 2008 kepada 7.6% pada Mei 2009. Pada Januari 2011, kadar pengangguran golongan berusia 18 hingga 24 tahun meningkat dari 11.9% kepada 20.3%, iaitu yang tertinggi sejak rekod semasa bermula pada tahun 1992.[138]
Revolusi Perindustrian bermula di Kerajaan Bersatu[139] dengan mula-mula bertumpu kepada industri tekstil, kemudian diikuti oleh industri berat yang lain seperti pembinaan kapal, perlombongan arang, dan pembuatan keluli.[140][141] Empayar ini mencipta pasaran luar negara untuk keluaran British, justeru membolehkan Kerajaan Bersatu mendominasi perdagangan antarabangsa pada abad ke-19. Bagaimanapun, setelah negara-negara lain juga berindustri, ditambah pula dengan kegawatan ekonomi selepas dua perang dunia, United Kingdom mulai kehilangan kelebihan daya saingnya, dan perindustrian beratnya banyak susut sepanjang abad ke-20. Walau apapun, perkilangan masih banyak menyumbang kepada ekonomi, biarpun hanya satu perenam keluaran negara pada tahun 2003.[142]
Mata wang Kerajaan Bersatu ialah paun sterling (pound sterling) yang berlambang £. Bank England merupakan bank pusat yang bertanggungjawab mengeluarkan mata wang. Bank-bank di Scotland dan Ireland Utara mempertahankan hak untuk mengeluarkan wang kertas sendiri, asalkan mereka menyimpan wang kertas Bank England yang secukupnya dalam rizab untuk menampung keluarannya. Paun sterling juga digunakan sebagai mata wang rizab oleh kerajaan dan institusi lain, dan merupakan yang ketiga terbesar selepas dolar Amerika Syarikat dan euro.[143] Kerajaan Bersatu memutuskan untuk tidak memakai euro sewaktu mata wang itu ditubuhkan. Pada tahun 2007, Perdana Menteri Gordon Brown mengetepikan kemungkinan menyertai euro dalam masa depan terdekat atas alas bahawa keputusan itu adalah yang tepat demi kebaikan Britain dan Eropah.[144] Kerajaan pimpinan Tony Blair pernah menjanjikan pungutan suara awam untuk memutuskan keahlian euro sekiranya “lima ujian ekonomi” dipuaskan. Pada tahun 2005, 55% warga Kerajaan Bersatu membantah penerimagunaan mata wang itu, manakala 30% menyokongnya.[145]
London merupakan sebuah pusat perdagangan dan perniagaan antarabangsa utama, dan juga peneraju tiga “pusat operasi” ekonomi global (di samping Bandar Raya New York dan Tokyo).[146] Sebagai pusat kewangan terbesar di dunia, bandaraya London tidak lengkap tanpa Bursa Saham London, Pertukaran Niaga Hadapan dan Opysen Kewangan Antarabangsa London, dan pasaran insurans Lloyd's of London. London is also a major legal centre, with four of the six largest law firms in the world headquartered there.[147] Ia mempunyai tumpuan cawangan bank luar negara yang terbesar di dunia. Sebilangan besar syarikat multinasional yang tidak bertapak utamanya di Kerajaan Bersatu telah memilih London sebagai pangkalan serantau Eropah atau sedunia. Ibu negeri Scotland, Edinburgh, juga bermegah dengan salah sebuah pusat kewangan terbesar di Eropah[148] dan juga terletaknya ibu pejabat Royal Bank of Scotland Group, salah sebuah bank terbesar di dunia. Industri kreatif Kerajaan Bersatu menyumbangkan 7% nilai kasar tambahan pada 2005 dan meningkat pada purata 6% setahun dari tahun 1997 hingga 2005.[149]
Industri permotoran British merupakan sebuah bidang yang penting dalam sektor perkilangan negara ini, namun pengaruhnya makin luntur ekoran kejatuhan MG Rover Group, apalagi kebanyakan industrinya adalah milik luar negara. Penghasilan pesawat awam dan pertahanan diterajui oleh BAE Systems, kontraktor pertahanan kedua terbesar di dunia,[150] dan firma seluruh Eropah EADS, pemilik Airbus. Rolls-Royce memegang kepentingan besar dalam pasaran enjin aeroangkasa sedunia. Industri kimia dan farmasi Kerajaan Bersatu gah sekali dengan firma-firma farmaseutikal kedua dan keenam terbesar di dunia (GlaxoSmithKline dan AstraZeneca)[151] yang bertapak di Kerajaan Bersatu.
Sektor perkhidmatan Kerajaan Bersatu pula banyak menikmati pertumbuhan dan kini menyumbangkan 73% KDNK.[152] Sektor perkhidmatan dikuasai oleh perkhidmatan kewangan, terutamanya perbankan dan insurans. Ekonomi British juga mementingkan bidang pelancongan, kerana Kerajaan Bersatu merupakan destinasi pelancongan keenam terunggul di dunia dengan ketibaan lebih 27 juta pelancong pada tahun 2004.[153] London berbangga sebagai bandaraya paling banyak pelawatnya di dunia dengan 15.6 juta kunjungan pada tahun 2006, jauh di hadapan Bangkok di tempat kedua (10.4 juta kunjungan) dan Paris di tempat ketiga (9.7 juta).[154]
Garis kemiskinan di UK umumnya ditetapkan pada 60% pendapatan isi rumah median.[note 3] Pada tahun 2007-2008, 13.5 juta orang, atau 22% kependudukan negara ini, hidup di bawah garis kemiskinan ini, bermakna kemiskinan relatifnya lebih tinggi daripada semua kecuali empat negara anggota Kesatuan Eropah.[155] Pada tahun yang sama, seramai 4.0 juta orang kanak-kanak, iaitu 31% jumlah kanak-kanak senegara, tinggal dalam isi rumah di bawah garis kemiskinan, setelah diambil kira kos perumahan, iaitu susut 400,000 orang sejak tahun 1998-1999.[156]
Sains dan teknologi
Kerajaan Bersatu sebagai sebuah negara unggul dalam pemajuan sains[120] pernah menerajui Revolusi Perindustrian dan banyak melahirkan saintis dan jurutera yang terkenal dengan kemajuan penting,[139] termasuklah;
- Hukum gerakan dan penerangan graviti, oleh ahli fizik, matematik, astronomi, falsafah alam, alkimia dan teologi, Sir Isaac Newton
- Penyatuan elektromagnetisme, oleh James Clerk Maxwell
- Penemuan hidrogen, oleh Henry Cavendish
- Ciptaan lokomotif wap, oleh Richard Trevithick dan Andrew Vivian
- Teori aerodinamik, oleh Sir George Cayley
- Sistem televisyen berkesan terulung di dunia, dan televisyen warna, oleh John Logie Baird[157][158]
- Ciptaan enjin pesawat, oleh Frank Whittle
- Evolusi mengikut pemilihan semula jadi, oleh Charles Darwin
- Ciptaan mesin Turing, oleh Alan Turing, asas kepada komputer moden.[159]
- Ciptaan hoverkraf, oleh Christopher Cockerell
- Ciptaan motor elektrik, oleh Michael Faraday, yang membuat elektrik cukup berdaya maju untuk digunakan dalam teknologi
- Ciptaan telefon berguna pertama, dipatenkan oleh Alexander Graham Bell.[160]
- Struktur DNA, oleh Francis Crick dan lain-lain
- Landasan kereta api wap pertama, oleh George Stephenson
- Ciptaan Jaringan Sejagat (WWW), oleh Tim Berners-Lee.[161]
- Teori kosmologi, graviti kuantum dan lubang hitam, oleh Stephen Hawking
- Ciptaan telegraf elektrik komersial pertama, oleh Sir William Fothergill Cooke dan Charles Wheatstone.[162][163]
- Ciptaan setem dan perkhidmatan pos moden, oleh Sir Rowland Hill
- Penemuan penisilin, oleh ahli biologi dan farmakologi, Sir Alexander Fleming.[164]
Projek-projek kejuruteraan awam terkemuka yang dipelopori oleh Isambard Kingdom Brunel antara lainnya, menyumbang kepada kemajuan sistem pengangkutan rel. Kemajuan lain yang dipelopori di Kerajaan Bersatu termasuk kronometer marin, enjin pesawat, basikal moden, pencahayaan elektrik, turbin wap, elektromagnet, pembunyian stereo, wayang bergerak, kipas skru, enjin pembakaran dalam, radar tentera, komputer elektronik, fotografi, aeronautik, air soda, IVF, kejururawatan, pembedahan antiseptik, pemvaksinan, dan antibiotik.
Antara jurnal-jurnal sains yang diterbitkan di Kerajaan Bersatu termasuk Nature, British Medical Journal dan The Lancet. Pada tahun 2006, dilaporkan bahawa Kerajaan Bersatu menyumbang 9% kertas kerja sains sedunia yang mendapat 12% kongsian petikan, iaitu yang kedua tertinggi di dunia di belakang AS.[165] Pada 1950-an, Kerajaan Bersatu meraih lebih banyak Hadiah Nobel dalam Fizik berbanding mana-mana negara lain[166].
Pengangkutan
Sistem pengangkutan Kerajaan Bersatu dilengkapi rangkaian jalan raya berturap yang jumlah panjangnya 394,428 kilometer (245,086 bt), termasuk rangkaian lebuh raya yang sepanjang 3,519 kilometer (2,187 bt).[120] Pada 2009, Great Britian mempunyai sejumlah 34 juta kenderaan berlesen.[169] Rangkaian kereta api United Kingdom pula berjumlah 16,454 kilometer (10,224 bt), iaitu landasan tolok piawai sepanjang 16,151 kilometer (10,036 bt) di Great Britain tambah landasan tolok lebar sepanjang 303 kilometer (188 bt) di Ireland Utara.[120] Pihak berkuasa kini mempertimbangkan rancangan membina landasan kelajuan tinggi baru menjelang tahun 2025.[170]
Pada tempoh Oktober 2009 hingga September 2010, semua lapangan terbang di Kerajaan Bersatumenguruskan sejumlah 211.4 juta penumpang.[171] Dalam tempoh itu, tiga lapangan terbang yang terbesar ialah Heathrow (65.6 juta penumpang), Gatwick (31.5 juta penumpang) dan Stansted (18.9 juta penumpang).[171] Lapangan Terbang Heathrow London yang terletak 24 kilometer (15 bt) di barat ibu negara, mencatat jumlah penumpang antarabangsa terbesar di dunia[167][168] di samping menjadi hab utama British Airways, BMI dan Virgin Atlantic.[172]
Tenaga
Pada tahun 2006, Kerajaan Bersatu menjadi pengguna tenaga kesembilan terbesar dan pengeluar tenaga ke-15 terbesar di dunia.[173] Pada tahun 2007, Kerajaan Bersatu mencatat jumlah keluaran tenaga sebanyak 9.5 kuadrilion Btus, yang terdiri daripada petroleum (38%), gas asli (36%), arang (13%), nuklear (11%) dan sumber boleh baharu yang lain (2%).[174] Pada tahun 2009, Kerajaan Bersatu mengeluarkan 1.5 juta tong petroleum sehari dan mengguna 1.7 juta tong sehari.[175] Pengeluaran petroleum negara ini sudah menyusut, dan Kerajaan Bersatu menjadi pengimport bersih minyak sejak tahun 2005.[175] Pada tahun 2010, Kerajaan Bersatu memiliki rizab petroleum terbukti sekitar 3.1 bilion tong, iaitu yang terbesar di kalangan negara-negara ahli EU.[175]
Pada tahun 2009, Kerajaan Bersatu merupakan pengeluar gas asli terbesar di EU, dan ke-13 terbesar di dunia.[176] Namun demikian, pengeluaran gas asli Kerajaan Bersatu juga menyusut dan negara ini menjadi pengimport bersih sejak tahun 2004.[176] Pada tahun 2009, Kerajaan Bersatu mengeluarkan 19.7 juta tan arang dan menggunakan 60.2 juta tan.[174] Pada tahun 2005, Kerajaan Bersatu mempunyai rizab arang boleh pulih terbukti sebanyak 171 juta tan.[174] Dianggarkan bahawa negara ini mampu mengeluarkan arang sebanyak 7 bilion hingga 16 bilion tan di kawasan-kawasan daratan yang terkenal pasti menerusi pengegasan arang bawah tanah.[177] Berdasarkan tahap penggunaan arang semasa di Kerajaan Bersatu, jumlah sebegini mencukupi untuk Kerajaan Bersatu selama 200 hingga 400 tahun.[178]
Di Kerajaan Bersatu terletaknya sebilangan syarikat tenaga besar, antaranya syarikat gergasi BP dan Royal Dutch Shell.[179][180]
Remove ads
Kerja banci dijalankan serentak di seluruh pelosok Kerajaan Bersatu sepuluh tahun sekali.[181] Office for National Statistics bertanggungjawab mengumpul data untuk England dan Wales, di samping General Register Office for Scotland dan Northern Ireland Statistics and Research Agency yang bertanggungjawab membuat banci untuk negeri masing-masing.[182] Mengikut banci pada tahun 2001, jumlah penduduk United Kingdom adalah 58,789,194 orang, iaitu ketiga teramai di European Union, kelima teramai di Komanwel dan ke-21 teramai di dunia. Pada pertengahan tahun 2009, jumlah penduduk Kerajaan Bersatu dianggarkan mencapai 61,792,000 orang.[183] Pada tahun 2008, pertumbuhan penduduk semula jadi mengatasi penghijrahan bersih sebagai penyumbang utama kepada pertumbuhan penduduk buat pertama kali sejak tahun 1998.[184] Dari tahun 2001 hingga 2008, jumlah penduduk meningkat pada kadar tahunan purata sekitar 0.5 peratus, berbanding dengan 0.3 peratus setahun pada dekad 1991–2001, dan 0.2 peratus pada dekad 1981–1991.[184] Anggaran kependudukan pertengahan tahun 2007 mendapati bahawa buat pertama kalinya, jumlah penduduk berusia boleh pencen mengasai jumlah kanak-kanak bawah usia 16 tahun di Kerajaan Bersatu.[185] Dianggarkan bahawa jumlah penduduk berusia 100 tahun ke atas bakal meningkat secara mendadak hingga lebih 626,000 menjelang tahun 2080.[186]
Jumlah penduduk England pada pertengahan tahun 2008 dianggarkan pada 51.44 juta.[184] England merupakan salah sebuah negeri paling padat dengan penduduk di dunia dengan 383 orang penduduk per kilometer persegi pada pertengahan tahun 2003,[187] dan paling tertumpu di London dan kawasan Tenggara.[188] Anggaran pertengahan 2008 menyatakan jumlah penduduk Scotland pada 5.17 juta, Wales 2.99 juta dan Ireland Utara 1.78 juta,[184] apalagi kurang padat dengan penduduk berbanding England. Berbanding dengan 383 inhabitants per kilometer persegi (990/sq mi) di England, Wales mencatat 142/km2 (370/sq mi), Ireland Utara 125/km2 (320/sq mi) dan Scotland cuma 65/km2 (170/sq mi) pada pertengahan tahun 2003.[187] Dari segi peratusan, Ireland Utara menjadi negeri yang mencatat pertumbuhan penduduk terpesat di Kerajaan Bersatu pada empat tahun berturut-turut hingga tahun 2008.[184]
Pada tahun 2008, purata jumlah kadar kesuburan (TFR) di seluruh Kerajaan Bersatu adalah 1.96 anak per wanita.[189] Walaupun peningkatan kadar kelahiran menyumbang kepada pertumbuhan penduduk semasa, namun parasnya jauh lebih rendah daripada kemuncak ‘ledakan kelahiran’ iaitu 2.95 anak per wanita pada tahun 1964,[190] di bawah kadar penggantian 2.1, tetapi mengatasi rekod terendah 1.63 pada tahun 2001.[189] Scotland mencatat kesuburan terendah pada hanya 1.8 anak per wanita, manakala Ireland Utara paling tinggi pada 2.11 anak pada tahun 2008.[189]
Pembandaran
Keempat-empat negeri di Kerajaan Bersatu ada ibu negeri, iaitu: Belfast (Ireland Utara), Cardiff (Wales), Edinburgh (Scotland) dan London (England); London juga merupakan ibu negara seluruh Kerajaan Bersatu.[120]
Bandar gabungan terbesar di Kerajaan Bersatu ialah:
- Kawasan Bandar London Raya – 8.5 juta
- Bandar gabungan Midlands Barat – 2.3 juta
- Kawasan Bandar Manchester Raya – 2.2 juta
- Kawasan Bandar Yorkshire Barat – 1.5 juta
Templat:Largest cities of the United Kingdom
Kelompok etnik
| Kelompok etnik | Jumlah penduduk | % jumlah* |
|---|---|---|
| British Putih | 50,366,497 | 85.67% |
| Putih (lain-lain) | 3,096,169 | 5.27% |
| India | 1,053,411 | 1.8% |
| Pakistan | 977,285 | 1.6% |
| Ireland Putih | 691,232 | 1.2% |
| Kaum campuran | 677,117 | 1.2% |
| Karibia Hitam | 565,876 | 1.0% |
| Afrika Hitam | 485,277 | 0.8% |
| Bangladesh | 283,063 | 0.5% |
| Asia Lain (bukan Cina) | 247,644 | 0.4% |
| Cina | 247,403 | 0.4% |
| Lain-lain | 230,615 | 0.4% |
| Hitam (lain-lain) | 97,585 | 0.2% |
| * Peratusan jumlah penduduk UK menurut Banci 2001 | ||
Mengikut sejarah, orang pribumi British disangkakan diturunkan daripada pelbagai kaum etnik yang bertempat di situ sebelum abad ke-11, iaitu Celt, Rom, Anglo-Saxon, Norse dan Norman. Kajian genetik menunjukkan bahawa lebih 50 peratus perkumpulan gen England mengandungi kromosom Y Jermanik,[191] tetapi analisa genetik terkini menunjukkan bahawa “sekitar 75 peratus leluhur penduduk British yang dapat disusur galur, telah tiba di kepulauan British sekitar 6,200 tahun lalu, pada permulaan Zaman Neolitik atau Zaman Batu British", serta orang British pada umumnya berkongsi nenek moyang yang sama dengan orang Basque.[192][193][194]
Britain mempunyai sejarah kemasukan pendatang bukan kulit putih secara kecil-kecilan. Liverpool mencatat kependudukan kulit hitam paling lama di negara ini, iaitu sejak 1730-an selewatnya,[195] dan juga komuniti Cina tertua di Eropah, iaitu sejak kedatangan pelaut Cina pada abad ke-19.[196] Pada tahun 1950, di Britain mungkin tidak lebih 20,000 penduduk bukan putih, hampir kesemuanya kelahiran luar negara.[197]
Sejak tahun 1945, penghijrahan besar-besaran dari Afrika, Karibia dan Asia Selatan merupakan hasil perhubungan yang dijalinkan oleh Empayar British. Penghijrahan dari negara-negara anggota EU yang baru di Eropah Tengah dan Timur sejak tahun 2004 menyebabkan kelompok-kelompok ini semakin ramai, tetapi sejak tahun 2008, ramai pendatang kembali ke negara asal, maka jumlah sebenar kelompok-kelompok ini tidak dapat diketahui lagi.[198] Pada tahun 2001, 92.1% penduduk mengakui dirinya sebagai berkulit putih, jadi hanya 7.9%[199] penduduk Kerajaan Bersatu yang mengakui diri sebagai berkaum campuran atau minoriti etnik.
Tahap kepelbagaian etnik banyak berbeza-beza mengikut setempat di Kerajaan Bersatu. Dianggarkan bahawa 30.4% penduduk London[200] dan 37.4% penduduk Leicester[201] bukan berkulit putoh pada Jun 2005, manakala kurang 5% penduduk England Timur Laut, Barat Daya dan Wales merupakan minoriti etnik, menurut banci 2001.[202] Pada tahun 2007, 22% murid sekolah rendah dan 17.7% pelajar sekolah menengah yang belajar di sekolah awam di England berasal dari keluarga minoriti etnik.[203][204]
Bahasa
.svg)
Kerajaan Bersatu tiada bahasa rasmi secara de jure tetapi bahasa lisan yang paling meluas sudah tentu bahasa Inggeris, satu bahasa Jermanik Barat yang diturunkan dari bahasa Anglo-Saxon dan banyak menyerap kata pinjaman dari Bahasa Norse Lama, Norman Perancis dan Latin. Kesan pengaruh hebat dari Empayar British, bahasa Inggeris tersebar ke seluruh dunia, lalu menjadi bahasa perniagaan antarabangsa dan juga bahasa kedua yang paling meluas diajar di seluruh dunia.[207]
Bahasa Scotsyang diturunkan dari bahasa Inggeris Pertengahan utara awal, mendapat pengiktirafan di peringkat Eropah, begitu juga dengan loghat-loghat setempatnya di Ireland.[208] Di Kerajaan Bersatu juga dituturkan empat bahasa Keltik, iaitu Wales, Ireland, Gaelik Scotland dan Cornwall. Menurut banci 2001, 21% penduduk Wales mengaku boleh berbahasa Wales,[209] an increase from the 1991 Census (18%).[210] Selain itu, dianggarkan bahawa sekitar 200,000 penutur bahasa Wales tinggal di England.[211]
Banci 2001 di Ireland Utara menunjukkan bahawa 167,487 orang (10.4%) penduduk “mempunyai pengetahuan bahasa Ireland”, hampir kesemuanya merupakan penganut Katolik dan berfahaman nasioanlis. Lebih 92,000 orang di Scotland (cuma tak lebih 2% penduduk) mampu berbahasa Gaelik sedikit sebanyak; 72% golongan ini tinggal di Outer Hebrides.[212] The number of schoolchildren being taught in Welsh, Gaelic and Irish is increasing.[213]
Di seluruh United Kingdom, para pelajar sekolah pada umumnya diwajibkan mempelajari bahasa kedua, hingga usia 14 tahun di England,[214] dan 16 tahun di Scotland. Bahasa Perancis dan Jerman merupakan dua bahasa kedua yang paling popular di England dan Scotland. Di Wales, semua pelajar berusia 16 tahun ke bawah diajar mata-mata pelajaran dalam bahasa Wales ataupun diajar bahasa Wales sebagai bahasa kedua.[215]
Agama
Perjanjian Kesatuan yang menzahirkan pembentukan United Kingdom, memastikan bahawa takhta hanya boleh diwarisi oleh penganut mazhab Protestan, dan juga hubungan antara gereja dan kerajaan masih berkekalan. Kristian merupakan agama terbesar, diikuti oleh Islam, Hindu, Sikh dan Yahudi dari segi jumlah penganut. Dalam Banci 2001, 71.6% penjawab mengakui beragama Kristian,[216] tetapi pantauan Tearfund mendapati hanya satu persepuluh penduduk Britain benar-benar menghadiri sembahyang mingguan di gereja.[217] 9.1 juta orang (15% penduduk Kerajaan Bersatu) mengaku tidak beragama, dan 4.3 juta lagi (7% penduduk Kerajaan Bersatu) tidak menyatakan apa-apa keutamaan agamanya.[218] Dari tahun 2004 hingga 2008, Office for National Statistics melaporkan bahawa jumlah penganut Kristian di Great Britain (bukan seluruh Kerajaan Bersatu) susut lebih 2 juta orang.[219]
Kumpulan agama terbesar di England ialah Kristian, dengan Gereja England (Anglikan) sebagai Gereja Rasmi.[220] Gereja ini masih mengekalkan perwakilan di Parlimen UK dan raja British merupakan penganut mazhab ini (seperti yang diwajibkan mengikut Perkara 2 Perjanjian Kesatuan), di samping menjadi Gabenor Agung gereja ini.[221] Gereja England juga mengekalkan hak untuk mendraf langkah-langkah perundangan (berkaitan pentadbiran keagamaan) melalui Synod Besar, dan kemudian boleh diluluskan menjadi undang-undang oleh Parlimen.[222] Gereja Katolik Rom di England dan Wales merupakan mazhab Kristian kedua dengan sekitar lima juta penganut, terutamanya di England.[223] Mazhab-mazhab Ortodoks, Evangelikal dan Pentekostal juga tidak kurang berpengaruh di England, terutamanya gereja Pentekostal yang ketiga terbesar jumlah hadirinnya di belakang Gereja England dan Katolik Rom.[224]
Krisitan juga kumpulan agama terbesar di Scotland, di mana Gereja Scotland (atau gelarannya, “The Kirk”) yang berfahaman Presbyterian diiktiraf sebagai gereja negeri.[225] Gereja Scotland ini tidak tertakluk kepada penguasaan kerajaan, dan raja British juga menjadi ahli biasa gereja ini yang diwajibkan mengangkat sumpah untuk “mengekalkan dan memelihara Agama Protestan dan Kerajaan Gereja Presbyterian” sebaik sahaja naik takhta.[226] Gereja Katolik Rom di Scotland ialah gereja kedua terbesar di Scotland yang mewakili satu perenam penduduknya.[227] Juga terdapat sebuah Gereja Episkopal Scotland yang menganggotai Perjamuan Anglikan.[228]
Gereja di Wales telah ‘dibatalkan’ tetapi masih tergolong dalam Perjamuan Anglikan. Kesatuan Baptis Wales, Gereja Methodist dan Gereja Presbyterian Wales turut dirasai kehadirannya di Wales. Perkumpulan agama di Ireland Utara diorganisasikan berdasarkan seluruh Ireland.[229] Walaupun Protestan dan Anglikan membentuk majoriti keseluruhannya,[230] namun Gereja Katolik Rom di Ireland ialah gereja tunggal yang terbesar di negeri Ireland Utara, diekori oleh Gereja Presbyterian di Ireland selaku gereja kedua tebesar, dan Gereja Ireland (Anglikan) yang dibatalkan pada abad ke-19.
Mengikut banci 2001, terdapat 1,536,015 umat Islam di England dan Wales,[231] iaitu 3% jumlah penduduknya. Umat Islam di Scotland berjumlah 42,557 orang, iaitu 0.84% jumlah penduduknya.[232] Menurut anggaran Labour Force Survey, jumlah umat Islam di Great Britain pada tahun 2008 adalah 2,422,000, iaitu sekitar 4% jumlah penduduk.[219] Di Ireland Utara terdapat 1,943 lagi orang Islam.[233]
Lebih sejuta orang Kerajaan Bersatu menganut agama-agama yang berasal dari India: 560,000 Hindu, 340,000 Sikh dan sekitar 150,000 pengamal Buddha.[234] Di Leicester terletaknya salah sebuah daripada kuil Jain yang jarang ditemui di luar India.[235] Kerajaan Bersatu juga mempunyai sekitar 300,000 orang Yahudi, menjadikannya komuniti Yahudi kelima terbesar di dunia.[236]
Perhijrahan
Kerajaan Bersatu menerima gelombang penghijrahan yang berturut-turut tanpa henti. Musibah Kebuluran Besar menyebabkan kedatangan pehijrah Ireland secara beramai-ramai.[237] Lebih 120,000 orang veteran Poland menetap di Britain selepas Perang Dunia Kedua kerana tidak dapat pulang ke tanah air mereka.[238] Pada abad ke-20, berlakunya penghijrahan secara besar-besaran dari merata wilayah Empayar British, terutamanya disebabkan oleh kekurangan tenaga buruh selepas Perang Dunia Kedua. Ramai pendatang ini datang dari Hindia Barat dan Asia Selatan.[239]
Perkadaran jumlah penduduk kelahiran luar negara di Kerajaan Bersatu masih rendah sedikit berbanding beberapa negara Eropah yang lain,[240] namun penghijrahan inilah yang kini menyumbang kepada jumlah penduduk Kerajaan Bersatu yang makin meningkat,[241] dengan menjelaskan lebih kurang separuh pertumbuhan penduduk pada tahun 1991 hingga 2001. Analisa data Office for National Statistics menunjukkan bahawa 2.3 juta pendatang bersih berhijrah ke Kerajaan Bersatu pada tempoh tahun 1991–2006.[242][243] Pada tahun 2008, diramal bahawa penghijrahan bakal menambah penduduk Kerajaan Bersatu seramai 7 juta menjelang tahun 2031,[244] itu pun juga mendapat pertikaian.[245]
Rekod baru tercipta pada tahun 2009, apabila 203,790 warga asing menjadi warganegara British.[246] Pada tahun yang sama, 194,780 orang diberi hak penduduk tetap, yang mana 34% dari benua kecil India, 25% dari Afrika dan 21% dari negara Asia yang lain.[247] 24.7% bayi yang lahir di England dan Wales pada tahun 2009 dilahirkan oleh ibu yang lahir di luar Kerajaan Bersatu, menurut statistik rasmi yang dikeluarkan pada tahun 2010.[248]
Sekurang-kurangnya 5.5 juta orang kelahiran British menetap di luar negeri,[249][250][251] terutamnaya sekali di Australia, Sepanyol, Amerika Syarikat, dan Kanada sebagai empat destinasi utama.[249][252] Masyarakat British pada abad ke-19 menyaksikan penghijrahan ke luar negara secara besar-besaran. Pada tahun 1815 hingga 1930, sekitar 11.4 juta orang berhijrah keluar dari Britain dan 7.3 juta lagi dari Ireland. Pada akhir abad ke-20, dianggarkan bahawa sekitar 300 juta orang berketurunan British dan Ireland menetap di seluruh dunia.[253]
Warganegara Kesatuan Eropah berhak untuk tinggal dan bekerja di mana-mana negara anggota, tidak terkecuali Kerajaan Bersatu.[254]
Pendidikan
Setiap negeri di UK mempunyai sistem pendidikan tersendiri.
Pendidikan di England merupakan tanggungjawab Setiausaha Pendidikan Negara, manakala pentadbiran seharian dan pembiayaan sekolah awam merupakan kewajipan lembaga pendidikan tempatan (local education authority, di bawah kerajaan tempatan).[255] Pendidikan sejagat di seluruh England dan Wales diperkenalkan untuk sekolah rendah pada tahun 1870, diikuti sekolah menengah pada tahun 1900.[256] Pendidikan adalah mandatori untuk golongan berusia 5 hingga 16 tahun (15 tahun bagi yang lahir pada akhir Julai atau Ogos). Majoriti kanak-kanak dididik di sekolah sektor awam. Terdapat sebilangan kecil sahaja yang memilih pelajar berasaskan kebolehan akademik. Sekolah awam yang dibenarkan memilih pelajar mengikut kecerdasan dan kebolehan akademik mampu mengecapi pencapaian yang setanding dengan sekolah swasta yang paling memilih pun: dua daripada sepuluh sekolah terunggul dari segi keputusan GCSE pada tahun 2006 adalah sekolah menengah awam. Sungguhpun bilangannya merosot, namun perkadaran kanak-kanak yang menghadiri sekolah swasta di England meningkat ke lebih 7%.[257] Sungguhpun demikian, lebih separuh jumlah penuntut di universiti terulung Cambridge dan Oxford pernah belajar di sekolah awam.[258] England berbangga sebagai tempat bertapaknya antara universiti-universiti terkemuka di dunia; misalnya Universiti Cambridge, Universiti Oxford, Imperial College London dan University College London yang memasuki 10 teratas sedunia dalam senarai THE–QS World University Rankings 2008.[259] Kajian Alih Aliran Pembelajaran Matematik dan Sains Antarabangsa (TIMSS) meletakkan para pelajar England di tempat ke-7 dalam matematik, dan ke-6 untuk sains di seluruh dunia. Hasil daripada itu, pelajar England mengungguli negara-negara Eropah yang lain, termasuk Jerman dan rantau Skandinavia.[260]
Pendidikan Scotland merupakan tanggungjawab Setiausaha Kabinet untuk Pendidikan dan Pelajaran Sepanjang Hayat (Cabinet Secretary for Education and Lifelong Learning), manakala pentadbiran seharian dan pembiayaan sekolah awam di tangan Lembaga Tempatan. Dua lembaga awam bukan jabatan memainkan peranan penting dalam pendidikan di negeri ini, iaitu: Scottish Qualifications Authority yang bertanggungjawab atas pembangunan, akreditasi, penilaian dan pensijilan kelayakan selain ijazah yang disampaikan di sekolah menengah, maktab pendidikan lanjut pasca-menengah dan institusi-institusi seumpamanya;[262] dan Learning and Teaching Scotland yang menyediakan khidmat nasihat, sumber-sumber dan pemajuan kakitangan kepada komuniti pendidikan untuk memupuk pembangunan kurikulum serta melahirkan budaya inovasi, cita-cita dan kecemerlangan.[263] Scotland first legislated for compulsory education in 1496.[264] Perkadaran kanak-kanak yang menghadiri sekolah swasta di Scotland cuma lebih 4%, tetapi beransur-ansur meningkat akhir-akhir ini.[265] Para pelajar Scotland yang menghadiri universiti di Scotland tidak membayar yuran tuisyen atau caj pembiayaan siswazah, kerana yuran dimansuhkan pada tahun 2001, manakala skim pembiayaan siswazah diberhentikan pada tahun 2008.[266]
Pendidikan di Ireland Utara merupakan tanggungjawab Menteri Pendidikan dan Menteri Pekerjaan dan Pelajaran negeri, di samping lima lagi lembaga pendidikan dan perpustakaan di peringkat setempat. Majlis Kurikulum, Peperiksaan dan Penilaian (Council for the Curriculum, Examinations & Assessment, CCEA) ialah lembaga yang bertanggungjawab menasihati kerajaan negeri mengenai sukatan pembelajaran di sekolah, memantau piawaian serta mengurniakan kelayakan di Ireland Utara.[267]
Kerajaan Dewan Undangan Wales bertanggungjawab terhadap pendidikan di Wales. Sebilangan besar pelajar di Wales diajar kebanyakan atau semua mata pelajaran dalam bahasa Wales; pembelajaran dalam bahasa Wales diwajibkan untuk semua sehingga usia 16 tahun.[268] Rancangan untuk meningkatkan peruntukan sekolah berpengantar berbahasa Wales turut dijalankan sejajar dengan dasar membentuk masyarakat Wales yang dwibahasa sepenuhnya.
Kesihatan
Sektor penjagaan kesihatan di Kerajaan Bersatu juga didevolusikan kepada setiap negeri yang mempunyai sistem penjagaan kesihatan terbiaya awam mahupun swasta tersendiri, di samping kaedah rawatan alternatif, holistik dan pelengkap. Khidmat jagaan kesihatan awam disediakan kepada semua warganegara dan penduduk tetap Kerajaan Bersatu secara percuma, tetapi dibiayai oleh pencukaian awam. Oleh yang demikian, pada tahun 2000, Pertubuhan Kesihatan Sedunia meletakkan peruntukan jagaan kesihatan di United Kingdom di tangga ke-15 terbaik di Eropah, dan ke-18 di dunia.[269][270]
Badan-badan kawal selia kesihatan diorganisasikan berasaskan seluruh Kerajaan Bersatu, misalnya Majlis Perubatan Umum, Majlis Kejururawatan dan Perbidanan dan badan bukan kerajaan seperti Kolej-kolej Diraja. Namun begitu, kewajipan siasah dan operasi dalam bidang penjagaan kesihatan terletak pada keempat-empat badan eksekutif negeri. Maka, setiap Perkhidmatan Kesihatan Negara (National Health Service) menggariskan dasar-dasar dan keutamaan berbeza, sehingga menimbulkan perbezaan yang ketara sesama mereka.[271][272]
Sejak tahun 1979, perbelanjaan untuk kesihatan banyak ditingkatkan supaya setanding dengan purata Kesatuan Eropah.[273] Kerajaan Bersatu membelanjakan sekitar 8.4% KDNKnya kepada sektor kesihatan, iaitu 0.5% di bawah purata OECD dan kira-kira 1% di bawah purata Kesatuan Eropah.[274]
Remove ads
Budaya Kerajaan Bersatu dipengaruhi oleh pelbagai faktor, termasuklah bentuk kepulauan negara ini serta sejarahnya sebagai sebuah negara demokrasi liberal barat, kuasa besar, dan kesatuan siasah empat negeri yang masing-masing memelihara unsur-unsur tradisi, adat resam dan perlambangan yang tersendiri. Kesan peninggalan Empayar British, pengaruh British nyata dalam pengamalan bahasa, budaya dan sistem undang-undang di kebanyakan bekas tanah jajahannya, termasuklah Australia, Kanada, India, Afrika Selatan dan Amerika Syarikat.
Media dan hiburan
Kerajaan Bersatu merupakan salah sebuah penyumbang terbesar kepada persada perfileman antarabangsa di samping Amerika Syarikat. Sejak pembukaan Ealing Studios, studio filem tertua (yang masih beroperasi) di dunia[275], diikuti oleh kebangkitan bakat-bakat arahan dan lakonan seperti Alfred Hitchcock dan Charlie Chaplin di mata penggemar filem Hollywood, Britain diberkati dengan kejayaan filem-filem buatan tempatan di pasaran dunia, khususnya rantaian filem cetera Harry Potter dan James Bond yang menjadi francais yang paling lumayan di pawagam sedunia[276], di samping bintang-bintang lakonan yang menambat hati studio Hollywood peminat filem seluruh dunia dari dahulu hingga kini, seperti Julie Andrews, Sean Connery, Peter Sellers dan Kate Winslet.
Sebelum perfileman dicipta, bumi Kerajaan Bersatu sudah lama berjinak dengan seni pementasan. Sasterawan agung William Shakespeare banyak mengarang cerita-cerita yang khusus untuk lakonan pentas. Seni pementasan dimodenkan dengan bentuk muzikal yang tertumpu di daerah West End, London. Antara tokoh-tokoh terkenal di sebalik muzikal British ialah George Bernard Shaw, Oscar Wilde, W. S. Gilbert dan Andrew Lloyd Webber yang terkenal kerana muzikal Cats dan lain-lain yang turut dipentaskan di Broadway di New York, AS.
Sebagai negara perintis teknologi televisyen, Kerajaan Bersatu berbangga dengan pengaruh Perbadanan Penyiaran British (BBC) sebagai badan penyiaran yang serba lengkap dengan prasarana radio, televisyen dan Internet untuk tatapan audiens tempatan dan antarabangsa, bahkan juga mempunyai ratusan saluran TV dan radio swasta yang disiarkan di peringkat setempat mahupun seluruh negara, termasuk juga bahasa minoriti seperti saluran TV S4C dalam bahasa Wales. Penduduk Kerajaan Bersatu perlu memegang lesen televisyen berbayar untuk menerima siaran TV secara sah di sisi undang-undang. Perkhidmatan TV berbayar ditawarkan menerusi bahantara kabel (Virgin Media) satelit (Freesat dan British Sky Broadcasting), mahupun IPTV. Seluruh Kerajaan Bersatu beralih ke sistem televisyen terestrial digital pada tahun 2012.[277]
Masyarakat Kerajaan Bersatu juga tidak asing lagi dengan muzik, baik tradisional mahupun moden. Industri rakaman muzik merupakan penggerak utama pengaruh budaya Kerajaan Bersatu ke seluruh dunia semenjak terbenamnya Empayar British. Corong radio dan peti nyanyi pada 1960-an dikuasai oleh kugiran The Beatles yang mencapai rekod jumlah unit rakaman terjual mencecah satu bilion di seluruh dunia.[278][279] Kumpulan-kumpulan muzik lain seperti The Rolling Stones, Bee Gees Queen, Oasis dan Coldplay, serta artis-artis solo seperti Sir Elton John dan Cliff Richard tidak ketinggalan memahat nama mereka dalam hati peminat muzik popular antarabangsa dengan kelarisan karya muzik mereka.
Selain TV dan radio, media akhbar masih kekal sebagai bahantara penting dalam masyarakat Kerajaan Bersatu. Akhbar-akhbar terlaris di Kerajaan Bersatu berbentuk tabloid yang menyiarkan laporan sensasi, misalnya The Sun dan Daily Mail, manakala pasaran akhbar berita "serius" pula diterajui oleh The Daily Telegraph dan The Guardian. Di alam siber, Britain diberikan domain peringkat tinggi kod negara .uk.
Sastera, kesenian dan falsafah
Kerajaan Bersatu menerbitkan kira-kira 206,000 buah buku setahun, menjadikannya salah sebuah negara penerbit buku terbesar di dunia.[280] William Shakespeare yang terkenal sebagai penyajak dan dramatis disanjungi sebagai salah seorang sasterawan agung di dunia.[281] Sebelum Shakespeare, bangkitnya tokoh bernama Geoffrey Chaucer yang dipercayai sebagai orang pertama yang berkarya sastera dalam bahasa Inggeris, oleh itu diberi gelaran "Bapa Kesusasteraan Inggeris". Bidang sastera British dirancakkan lagi pada abad ke-18 hingga ke-20 oleh bakat-bakat yang berdaya kreatif dan kritis seperti Daniel Defoe (Robinson Crusoe), Arthur Conan Doyle (Sherlock Holmes), Charles Dickens (Oliver Twist), dan George Orwell (Animal Farm, Nineteen Eighty-Four). Kerajaan Bersatu juga merupakan tempat kelahiran ramai sasterawan kanak-kanak yang terhebat di dunia, misalnya Lewis Carroll (Alice in Wonderland), Rudyard Kipling (Jungle Book), Beatrix Potter (Peter Rabbit), dan J.K. Rowling (Harry Potter).
Karya puisi tertua yang dikenali dari Britain, Y Gododdin, mungkin dikarang dalam bahasa bahasa Cumbric atau Wales Lama pada akhir abad ke-6 dan mungkin mengandungi sebutan terawal mengenai Raja Arthur.[282] Geoffrey dari Monmouth mengembangkan legenda Arthur dengan mengarang kisah sejarah palsu British, iaitu Historia Regum Britanniae.[283]
Kerajaan Bersatu terkenal kerana tradisi “Empirisme British”, satu cabang falsafah ilmu yang menyatakan bahawa pengetahuan yang diperoleh daripada pengalaman sahaja adalah besar, dan juga “Falsafah Scotland” ataupun ‘Aliran Akal Budi Scotland’ (Scottish School of Common Sense).[284] Antara ahli-ahli falsafah terkenal yang mengamalkan British Empiricism ialah John Locke, George Berkeley dan David Hume, manakala Dugald Stewart, Thomas Reid dan William Hamilton merupakan pengamal utama aliran “akal budi” Scotland. Dua orang British terkenal kerana menggunakan teori falsafah moral Utilitarianisme, mula-mulanya oleh Jeremy Bentham diikuti oleh John Stuart Mill dalam karangannya, Utilitarianism.[285][286]
Sukan
Bumi Kerajaan Bersatu merupakan tempat kelahiran atau mekarnya pelbagai jenis sukan, termasuk bola sepak, ragbi, lumba dayung, tinju, badminton, kriket, tenis dan golf. Dalam pertandingan antarabangsa, England, Scotland, Wales, dan Ireland Utara diwakili oleh pasukan-pasukan berasingan dalam kebanyakan sukan berpasukan dan juga Sukan Komanwel. (Dalam konteks kesukanan, pasukan-pasukan negeri ini bersama-sama digelar sebagai Home Nations.) Akan tetapi, terdapat sesetengah acara yang mana seluruh United Kingdom diwakili oleh sebuah pasukan, khususnya Sukan Olimpik apabila Kerajaan Bersatu diwakili oleh pasukan Great Britain. London merupakan tuan rumah Sukan Olimpik pada tahun 1908, 1948 dan 2012, menjadikannya bandaraya pertama yang menganjurkan temasya Olimpik sebanyak tiga kali.
Bola sepak sukar disangkal sebagai sukan yang paling diminati oleh masyarakat Kerajaan Bersatu. Setiap negeri menurunkan pasukan bola sepak masing-masing di pertandingan antarabangsa, apatah lagi impian membentuk pasukan Kerajaan Bersatu yang bersatu untuk sukan Olimpik boleh tetapi amat sukar tercapai kerana ini boleh menyebabkan persatuan bola sepak negeri hilang kebebasan lalu disanggah oleh FIFA.[287] Setiap negeri di Kerajaan Bersatu, khususnya England dan Scotland, mempunyai banyak kelab bola sepak yang mewakili kaunti atau bandar setempat. Liga Perdana Inggeris mendapat ikutan ramai di seluruh dunia.
Dalam sukan ragbi, England, Scotland, Wales dan Ireland (Ireland Utara bergabung dengan Republik Ireland) menurunkan pasukan masing-masing. Ragbi terbahagi kepada dua jenis utama iaitu ragbi kesatuan (rugby union) dan ragbi liga (rugby league) yang mengamalkan peraturan masing-masing, oleh itu setiap negeri memerlukan dua pasukan ragbi yang berasingan mengikut jenisnya. Akan tetapi, pasukan Kerajaan Bersatu bersatu masih diturunkan untuk kejohanan Ashes menentang Perancis, Australia dan New Zealand. Dalam sukan kriket, para pemain England dan Wales bersatu dalam satu pasukan England, iaitu satu-satunya pasukan negeri Kerajaan Bersatu yang berstatus "Test".[288] Pemain Scotland dan Ireland juga menyertai pasukan England untuk perlawanan Test kerana pasukan masing-masing tidak berstatus Test.
Kerajaan Bersatu juga terkenal sebagai tempat acara kejohanan tahunan yang berprestij untuk sukan tenis (Wimbledon), badminton (All-England), lumba kuda (Epsom Derby, Royal Ascot), dan lumba kereta Formula Satu (Silverstone). Banyak juga pasukan dan pemandu F1 yang berpangkalan di Kerajaan Bersatu atas sebab-sebab prasarana. Scotland bermegah sebagai tempat kelahiran sukan golf.
Bendera kebangsaan United Kingdom bernama Union Flag (juga digelar Union Jack). Bendera ini tercipta dengan menindih Bendera England, Bendera Scotland dan Bendera St. Patrick pada tahun 1801. Wales tiada lambangnya dalam Union Flag kerana Wales sudah pun ditawan dan diilhakkan dengan England sebelum terbentuknya United Kingdom. Bagaimanapun, kemungkinan mereka semula Union Flag supaya menyertakan lambang Wales masih dipertimbangkan.[289] Lagu kebangsaan United Kingdom ialah "God Save the King" (Tuhan Selamatkan Raja), tetapi "King" (Raja) diganti dengan "Queen" (Ratu) apabila ratu (raja perempuan) menaiki takhta.
Britannia merupakan personifikasi negara United Kingdom, yang berasal dari zaman pemerintahan Rom di Britain.[290] Britannia berbentuk seorang wanita muda berambut perang atau emas, memakai topi besi Corinth dan jubah putih. Dia memegang sebatang trisula Poseidon dan sebuah perisai, yang tertera Union Flag. Adakalanya, dia digambarkan menunggang seekor singa. Sejak kemuncak Empayar British lagi, Britannia sering dikaitkan dengan penguasaan samudera, seperti yang diperdengarkan dalam lagu patriotik “Rule, Britannia!”. Lambang singa dilukiskan di belakang Britannia pada syiling 50 peni British, dan seekor lagi memakai mahkota pada ekor syiling 10 peni British. Singa juga digunakan sebagai lambang pada bendera bukan istiadat Tentera Darat British. Anjing buldog juga dijadikan oleh sesetengah pihak sebagai lambang United Kingdom dan dikaitkan dengan perjuangan Winston Churchill menentang Jerman Nazi.[291]
- Tidak termasuk sempadan Wilayah Luar Negeri British Gibraltar dengan Andalusia, Sepanyol, dan kawasan-kawasan Pangkalan Berdaulat dengan Cyprus
- Pada tahun 2007-2008, ini dihitungkan menjadi £115 seminggu untuk dewasa bujang tanpa anak bergantung; £199 seminggu untuk suami isteri tanpa anak bergantung; £195 seminggu untuk dewasa bujang dengan dua anak bergantung bawah usia 14 tahun; dan £279 seminggu untuk dewasa dengan dua anak bergantung bawah usia 14 tahun
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads