Застапеност на гуџаратскиот како мајчин јазик во Индија
Затвори
Говорниците на гуџаратскиот сочинуваат 4,5% од светското население, со 54,6 милиони говорници во самата Индија[4] и 65,5 во светот. Заедно со ромскиот и синдскиот, спаѓа во најзападните јазици од групата. Гуџаратскиот е мајчин јазик на разни истакнати дејци како државотворците Махатма Ганди („Таткото на Индија“) и Валабај Пател („Железниот човек на Индија“), духовникот Дајананда Сарасвати, политичкиот деец Морарџи Десај, поетот Нарси Мехта, големостопанственикот Дирубај Амбани, воздухопловецот Џ.Р.Д. Тата и државникот Мухамед Али Џина („Таткото на Пакистан“).
Од вкупно 46 милиони говорници на гуџаратски во 1997 г., 45,5 милиони живееле во Индија, 150.000 во Уганда, 250.000 во Танзанија, 50.000 во Кенија и околу 100.000 во Карачи (Пакистан).[5] Во Мумбај, јазикот има 2,1 милиони говорници.
Гуџаратскиот е застапен со речиси милион говорници во Северна Америка, од кои 100.000 во Њујорк, САД и 75.000 во Торонто, Канада. Во Велика Британија има 200.000 говорници, од кои поголемиот дел се во Лондон, а остатокот во други градови. Меѓу нив има и источноафрикански Гуџаратци истерани од матичните земји поради политиката на африканизација (особено од Уганда, каде Иди Амин протерал 50.000 Азијци)[6][7]
Историјата на гуџаратскиот обично се дели на 3 фази:
старогуџаратски или „гудџарски“ (1100—1500) — предок на денешниот гуџаратски, но и современного раџастански[8].
средногуџаратски (1500—1800) — се одделил од раџастанскиот и се одликувал со ред фонетски промени. Така гласовите i и u се развиле во ə во отворените слогови; дифтонзите əi и əu се претвориле во ɛ и ɔ во почетните и o во другиите слогови. Дифтонгот əũ се развил во ɔ̃ на во почетниот слог и ű во завршниот.[9] Се случиле и разни граматички промени.
современ гуџаратски (1800-) — мали граматички и фонетички промени. Во втората половина на XIX век станува литературен јазик, а во 1866 г. е напишан и првиот гуџаратски роман: „Каран Гело“ од Нандашанкар Мехта.
Стандардниот облик на гуџаратскиот јазик е говорот од Вадодара до Ахмедабад на север.[10] Според Ethnologue, јазикот ги има следниве дијалекти:[5]
Гуџаратската азбука е азбучнослоговно писмо (абугида), слична на другите нагарски азбуки, но без карактеристичната надредна линија и мал број измени во другите букви. Јазикот може да се пишува и со арапаска и персиска азбука. Ова особено се практикува во округот Кач во Гуџарат.
જગ પ્રસિદ્ધ દાંડી કૂચ પછી ગાંધીજીએ અહીં આંબાના વૃક્ષ નીચે ખજૂરી નાં છટિયાંની એક ઝૂંપડીમાં તા.૧૪-૪-૧૯૩૦ થી તા.૪-૫-૧૯૩૦ સુધી નિવાસ કર્યો હતો. દાંડીમાં છઠ્ઠી એપ્રિલે શરૂ કરેલી નિમક કાનૂન (મીઠાના સત્યાગ્રહ) ભંગની લડતને તેમણે અહીંથી વેગ આપી દેશ વ્યાપી બનાવી હતી. અહીંથી જ તેમણે ધરાસણાના મીઠાના અગરો તરફ કૂચ કરવાનો પોતાનો સંકલ્પ બ્રિટિશ વાઈસરૉયને પત્ર લખીને જણાવ્યો હતો.
તા.૪થી મે ૧૯૩૦ની રાતના બાર વાગ્યા પછી આ સ્થળેથી બ્રિટિશ સરકારે તેમની ધરપકડ કરી હતી.
По прочуениот Дандиски марш, на ова место, под манговото дрво, во колиба од палмини гранки престојувше Гандиџи од 14 април до 4 мај 1930 г. Од овде, тој му даваше поттик на движењето за граѓанска непослушност против законот за сол на 6 април во Данди и го претвори во општонародно движење. Од истово место го напиша писмото до [[[британскиот] поткрал на Индија|поткрал]] во кој ја искажа својата непоколеблива решителност да се упати на марш кон соларницата во Дарасана.
Тука беше упасен од британската влада по полноќ на 4 мај 1930 г.
