From Wikipedia, the free encyclopedia
Secale cereale (binomen a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum)[1] est frumentum et gramen late sativum et in messe conlectum. Genus Secale est membrum tribus Triticearum, generibus Hordeo et Tritico arte cognatum. Grana Secalis cerealis pro farina, pani atro secalino, cervisia secalina, nonnullis vischiis et vodcis, et pabulo animalium est, sed et integra edi possunt, granis aut coctis aut (sicut avenae grana) vapore fervente pressis.
Genus Secale e speciebus quattuor vel quinque constituitur, videlicet S. iranicum, S. sylvestre, S. cereale et S. montanum, omnes ex Asia occidentali et media oriundae; addere oportet Secale africanum Africae australis, speciem late ab aliis distantem sed S. montano stricte cognatam. S. cereale sola ad usum humanum domesticata est.[2]
Species Secale cereale, sicut hodie ab eruditis definitur, subspecies et varietates tam silvestres quam cultas necnon steriles comprehendit. Auctores anteriores hunc gregem in species varias dividere solebant. Inter eas enumeratur S. segetale (hodie potius "S. cereale" ssp. segetale), spicis non fragilibus, quod in Turcia sicut planta sterilis sive mala herba in agris Tritici aestivi crescit et a colonis toleratur quia annis nefastis, frigore extremo et siccitate prolongata, tritico mortuo secale supervivit cibumque haud inutilem praebet. Subspecies plantarum sterilium, spicis semifragilibus, ssp. afghanicum et ssp. dighoricum mediam per Asiam, id est in Armenia, Irania boreo-orientali, Afgania, Turcomannia, aliisque rebus publicis adiacentibus a Nicolao Ioannis f. Vavilov botanico Russico annis 1920 vel 1930 reperta sunt. Subspecies ancestrale, robusta, spicis fragilibus, a Petro Michaelis f. Žukovskij in Turcia occidentali prope Smyrnam florens reperta est et sub nomine S. ancestrale descripta. Subspecies vavilovii, omnino silvestris, spicis fragilibus, in Armenia ab Alexandro Alphonsi f. Grossheim et mox ab aliis in Turcia orientali inventa est. Varietates cultas omnes e subspecie vavilovii derivavisse hodie constat.[3]
| Species apud vetustiores | Subspecies apud hodiernos |
|---|---|
| 1. S. segetale (Zhuk.) Roshev. | S. cereale ssp. segetale Zhuk. |
| 2. S. afghanicum (Vavilov) Roshev. | S. cereale ssp. afghanicum (Vav.) K.Hammer |
| 3. S. dighoricum (Vavilov) Roshev. | S. cereale ssp. dighoricum Vavilov |
| 4. S. ancestrale Zhuk. | S. cereale ssp. ancestrale (Zhuk.) Zhuk. |
| 5. S. vavilovii Grossh. | S. cereale ssp. vavilovii (Grossh.) Kobyl. |
| 6. S. cereale L. | S. cereale ssp. cereale |
Recentissime nuntiatum est e vestigiis archaeologicis ad Abu Hureyra Syriae secale ibi iam millennio tredecimo a.C.n. inter alias fruges cultum esse.[5] Recentes nonnulli secale inter fruges conditrices agriculturae neolithicae in Asia occidentali enumerant,[6] aliis suadentibus messes secalinas primas neolithicas in Anatolia meridio-orientali, neque alibi, congessas, plantam potius eo aevo inter malas herbas toleratam, granaque secalis inter fruges neolithicas in locis archaeologicis Asiae occidentalis Europaeque meridio-orientalis rarissime reperta esse: secale igitur inter fruges secundarias enumerandum. Tarde in Polonia a populis neolithicis una cum tritico et hordeo, sed haud abundanter, et in Romania medio millennio quarto a.C.n. cultum est, tardiusque a gentibus Aetatis aëneae in Cechia, Slovacia, Romania, Moldavia, et Ucraina. Aetate ferrea, scilicet millennio secundo exeunte et primo a.C.n., messes secalinae congessae sunt in Germania, Dania, Polonia, et Crimea, necnon orientem versus in Irania ubi archaeologi ad locum Hasanlu reppererunt. Secale sub imperio Romano iuxta limitem Rhenanum et Danubianum atque in Britannia cultum est.[7]
Panis secalis saepius in Europa septentrionali et orientali editur. Exempla sunt panis Borodinensis (бородинский хлеб) in Russia, knäckebröd in Suecia, pain d'épices in Francia, ac pumpernickel in Germania. Secale etiam in variis temetis aliisque potionibus adhibetur, ut vischio secalis, cervesia secalis, ac kvas. Stramen secalis adhibetur in stratoriis animalibus, in agricultura ad solium emendandum, atque in pupis aliisque artificiis.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
