ILO
All
Articles
Dictionary
Quotes
Map

Wikiwand ❤️ Wikipedia

PrivacyTerms
Kristianidad

Kristianidad

pammati ti maymaysa a dios ken Abraham a relihion a naibatay kadagiti sursuro ni Hesus From Wikipedia, the free encyclopedia

Kristianidad
Dagiti pammatiDemograpikoDagiti nagibasaranDagti akinruar a silpo

Ti Kristianidad (manipud iti Taga-ugma a Griego: Χριστιανός, romanisado: Christianos[1]) ket maysa a namatmati ti maysa a dios ken Abraham a relihion[2] a naibatay iti biag panursuro ni Hesus a kas ti nairepresenta dagiti kanonikal nga ebanghelio ken dagiti dadduma pay a sinursuratan ti Baro a Tulag.[3] Ti panursurot ti pammati a Kristiano ket ammo a kas dagiti Kristiano.[4]

Dagiti Kristiano ket sapasap a namatmati kenni Hesus ket isu ti Dios Anak, ti Dios a nagbalin a tao ken ti mangisalakan ti nagtagitaoan. Gapu iti daytoy, dagiti Kristiano ket sapasapa a mangikungkuna kenni Hesus a ka ni Kristo wenno Mesias.[5] Ti ministro ni Hesus, sakripisio a pannakatay, ken ti simmaruno a panagungar, ket kadawyan a maikunkuna a kas ti Ebanghelio a mensahe ("naimbag a damag"). Iti ababa, ti Enbanghelio ket damag iti Dios ti agnanayon a panagabak ti Ama kadagiti dakes ,[6] ken ti kari iti Pannakisalakan ken agnanayon a biag par iti amin a tattao, baben ti nailangitan a grasia.[7]

Iti sanaglubongan dagiti tallo a kadakkelan a grupo iti Kristianidad ket ti Romano Katoliko a Simbaan, ti simbaan ti Dumaya nga Ortodokso, ken dagiti nadumaduma a denominasion iti Protestantismo. Ti Katoliko Romano ken Akindaya nga Ortodokso a patriarkado ket nagsisinada iti Daya–Laud a panagsisina iti 1054 AD, ken ti Protestantismo ket rimsua manipud iti Panagreporma a Protestante iti maika-16 a siglo, a nakisina manipud iti Simbaan a Romano Katoliko.[8]

Ti Kristianidad ket nangrugi a kas maysa a Hudio a sekta idi tengnga ti umuna a siglo.[9][10] Daytoy ket nagtaud manipud idiay Lebante a rehion ti Tengnga a Daya (moderno nga Israel ken Palestina), daytoy ket napardasan a naiwaras idiay Siria, Mesopotamia, Asia Minor ken Ehipto. Daytoy ket dimmakkel ti kinaadu ken impluensia kadagiti napalabas a siglo, ken idi gibus ti maika-4 a siglo isu daytoyen ti nagbalin nga opisial nga estado a simbaan ti Romano nga Imperio, a nangsuksukat kadagiti sabali a porma iti relhion a sinansanay babaen ti Romano a turay.[11] Idi las-ud ti Tengnga a Panpanawen, kaaduan idi kadagiti nabatbati iti Europa ket Nakristiano, a dagiti Kristiano ket sagpaminsanda pay a dakkel a relihioso a minoridad idiay Tengnga a Daya, Amianan nga prika, Etiopia[12] ken dagiti paset ti India.[13] Kalpasan ti Panawen ti Panagduktal, babaen ti misionario nga obra ken kolonisasion, ti Kristianidad ket naiwaras iti Kaamerikaan, Australasia, sub-Sahara nga Aprika, ken ti amin a sangalubongan.[14][15][16]

Dagiti Kristiano ket namatmatida a ni Hesus ket isu ti Mesias a naipadto iti Hebreo a Biblia. Ti pundasio ti Kristiano a teolohia ket naiyebkas kadagiti nasapa nga ekumeniko a kredo ti Kristiano a naglaon kadagiti panagtunton a kaaduan anaaw-awat babaen dagiti simmursurot iti Kristiano a pammati.[17] Dagitoy a propesion ket nangibagbaga a ni Hesus ket nagsagsagaba, pimmusay, ken naitabon idi, ken naungar manipud iti ipupusay tapno mangited ti agnanayon a biag kadagiti namatmati kanianan ken nagtaltalek kaniana para iti pammakawan kadagiti bukodda a basol (pannakaisalakan).[18] Intaltalinaayda pay a ni Hesus ket nainbagian a ngimmato iti langit nga idiay ketkaduan nga agturturay ni Dios ti Ama. Kaaduan kadagiti denominasion ket nagisursuro a ni Hesus ket agsublinto tapno ukomanna amin a nagtagitaon, ti sibibiag ken natay, ken mangited ti agnanayon a biag kadagiti sumursurot kaniana.[19] Isu ket naipanpanunotan a ti modelo iti maysa a nasingpet a biag, ken ti mangirakurak ken pisikal a inkarnasion iti Dios.[20]

Manipud iti nasapsapa ngem maika-21 a siglo, ti Kristianidad ket adda dagiti agarup a 2.6 bilion a namatmati.[21][22][23][24] Ti Kristianidad ket mangirepresenta ti agarup a maysa apagkatlo ti populasion ti lubong ken isu ti kadakkelan a relihion iti lubong.[25][26] Ti Kristianidad ket isu ti estado a relihion dagiti nadumaduma a pagilian[27] Kadagiti amin a Kristiano, 37.5% ket agnanaed idiay Kaamerikaan, 25.7% ti agnanaed idiay Europa, 22.5%ti agnanaed idiay Aprika, 13.1% ti agnanaed idiay Asia, 1.2% ti agnanaed idiay Oceania ken 0.9% ti agnanaed idiay Tengnga a Daya. Ti Kristianidad ket adda idi ti nangruna apapel iti panagsukog iti sub-Sahara ng a Aprika ken Lumaud a sibilisasion.[28][29][30][31][32]

Iti sangalubongan, dagiti tallo a kadakkelan a grupo ti Kristianidad ket ti Romano Katoliko a Simbaan, ti Simbaan ti Daya nga Ortodokso, ken dagiti nadumaduma a denominasion iti Protestantismo. Ti Romano Katoliko ken ti Daya nga Ortodokso a patriarkado ket nagsinada manipud idi panagsina ti maika-11 a siglo, ken ti Protestantismo ket rimsua idi las-ud ti Repormasion iti maika-16 a siglo, a nakisinnina manipud iti Simbaan ti Romano Katoliko.[33] Manipud idi nasapa maika-21 a siglo, ti Kristianidad ket isun ti kadakkelan a relihion iti lubong,[34][35] nga adda dagiti agarup a 2.2 bilion a sumursurot.[21][22][23][24]

Thumb
Ti Sermon idiay Bantay babaen ni Carl Heinrich Bloch, Danes a pintor, d. 1890.

Urayno adda dagiti nangruna a paggigiddiatan iti panangipatarus ken kapanunotan iti Biblia no ania ti nakaibatayan ti Kristianidad, dagiti Kristiano ket nakibinningayda kadagiti agasmang ti pammati a tinengtengelda a kas kammasapulan iti pammatida.[36]

Thumb
To maika-7 a siglo a monasterio ti Khor Virap idiay anniniwan ti Bantay Ararat. Ti Armenia ket isu idi ti immuna nga estado a nangampon ti Kristianidad a kas ti relihion ti estado idi AD 301.
Thumb
Dagiti pagilian nga adda kadagiti 50% ken ad-adu a Kristiano ket namarisan ti morado bayat a dagiti pagilian nga adda kadagiti 10% aginggana ti 50% a Kristiano ket namarisan ti derosas.
Thumb
Dagitipagilian a ti Kristianidad ket isu ti estado a relihionda:
  Ortodokso a Kristianidad
  Protestantismo ken Anglikanismo
  Katolisismo

Nga adda iti agarup a 2.2 bilion a sumursurot[21][22][23] a naisinsina kadagiti tallo a sanga ti Katoliko, Protestante ken Ortodokso, ti Kristianidad ket isu ti kadakkelan a relihion iti lubong.[37] Ti Kristiano a bingay iti populasion ti lubong ket adda iti agarup a 33% para kadagiti kinaudi a sangkagasut a tawtawen, a mangibagbaga a maysa kada tallo a tao iti Daga ket Kristiano. Daytoy ket lappedanna ti kangrunaan a pannakaiyalis kadagiti demograpiko iti Kristianidad; dagiti dakkel a pannkaadu kadagiti agrangrang-ay a lubong (agarup a 23,000 tunggal maysa nga aldaw) ket kinuyogen babaen ti adu a pannakaapday iti narang-ay a lubong, a kangrunaan idiay Europa ken Amianan nga Amerika (agarup a 7,600 tunggal maysa nga aldaw).[38] Daytoy ket isu pay laeng ti predominante a relihion idiay Europa, ti Kaamerikaan ken Akin-abagatan nga Aprika. Idiay Asia, daytoy ti katurayan a relihion idiay Georgia, Armenia, Daya a Timor ken ti Filipinas.[39]Nupay kasta, daytoy ket naapapdayen kadagiti adu a lugar a mairaman ti Akin-amianan ken Lumaud nga Estados Unidos,[40] Ti Oceania (Australia ken Baro a Selanda), akin-amianan nga Europa (a mairaman ti Gran Britania,[41] Ti Eskandinabia ken dadduma pay a luglugar), Pransia, Alemania, dagiti probinsia ti Kanada iti Ontario, Britaniko a Columbia, ken Quebec, ken dagiti paset ti Asia (a naipangpangruna idiay Tengnga a Daya,[42][43][44] Ti Abagatan a Korea,[45] Ti Taiwan,[46] Ti Pilipnas ken Macau[47]). Ti populasion ti Kristiano ket saan a bumasbassit idiay Brasil, ti Akin-abagatan nga Estados Unidos[48] ken ti probinsia ti Alberta, Kanada,[49] ngem ti porsiento ket bumasbassit. Kadagiti pagilian a kas ti Australia[50] ken Baro a Selanda,[51] ti populasion ti Kristiano ket naapapday kadagiti bilang ken porsiento. Urayno dagiti naapapday a bilang, ti Kristianidad ket agtultuloy nga isu ti naturay a relihion iti Lumaud a Lubong, nga adda dagiti 70% ket Kristiano,[24] idiay Europa 76.2% ti populasion ket nangikedkeddeng kaniada a kas Kristiano,[52] ken 86.0% iti Kaamerikaan[53] ken 73.36% idiay Oceania ket agsansanay pay iti Kristianidad.[24]

Nupay kasta, adu dagiti karismatiko a tignay a nagbalinen a nasayaat a nabangon kadagiti paset iti lubong, a naipangpangruna idiay Arika, Latin nga Amerika ken Asia.[54][55][56][57][58] Ti mangiyun-una a Saudi Arabiano a daulo ti Muslim a ni Sheikh Ahmad al Qatanni ket nagreporta idiay Aljazeera nga iti tunggal maysa nga aldaw 16,000 kadagiti Aprikano a Muslim ket mapmapan iti Kritianidad . Isu ket nagtunton a ti Islam ket makapukpukaw idi ti 6 a riwriw kadagiti Aprikano a Muslim iti tungngal maysa a tawen tapno agbalinda a Kristiano,[59][60][61][62][63] a mairaman dagiti Muslim idiay Alheria,[64] Pransia,[64] Iran,[65] India,[64] Morocco,[64] Rusia,[64] and Turkey,[64][66] ken Tengnga nga Asia.[67][68] Nairepota pay a ti Kristianidad ket nadayeg kadagiti tao iti nadumaduma a taudan idiay India (a nangruna kadagiti Hindu),[69] ken Malaysia,[70] Mongolia,[71] Nigeria,[72] Bietnam,[73] Singapur,[74] Indonesia,[75][76] China,[77] Hapon,[78] ken Abagatan a Korea.[79]

  1. [1]
    Χριστιανός "Kristianos" ket maysa a termino a naipayammo Acts 26:28 ti panangilawlawag kadagiti sumursurot kadagiti sursuro ni Hesukristo
  2. [2]
    Ti kasaaad ti Kristianidad a kas maysa a namatmati ti maysa a dios ket napaneknekan iti, kendagiti nadumaduma pay a nagtaudan, ti Katoliko nga Ensiklopedia (artikulo "Monotheism"); William F. Albright, Manipud iti Bato a Panawen iti Kristianidad; H. Richard Niebuhr; About.com, Rekusos dagiti Monoteismo a Relihion Naiyarkibo 2006-05-21 iti Wayback Machine; Kirsch, Dios a sumupiat kadagiti Dios; Woodhead, Maysa a Pangyuna ti Kristianidad; Ti Elektroniko nga Ensiklopedia ti Columbia Monoteismo; Ti Baro a Diksionario iti Kultural a Pannakaammo ti panagbasa ken panagsurat, monoteismo; Baro a Diksionario iti Teolohia, Paul Naiyarkibo 2018-07-04 iti Wayback Machine, pp. 496–99; Meconi. "Pagano a Monoteismo iti Naladaw a Taga-ugma". p. 111f.
  3. [3]
    BBC, BBC—Relihion ken dagiti Etiko 566, Kristianidad
  4. [4]
    The term "Kristiano" (Griego Χριστιανός) ket immuna nga inusar para iti pannakareperensia kadagiti disipulo ni Hesus idiay siudad iti Antioch[Acts 11:26] idi agarup a 44 AD, a kayatna a sawen ket "dagiti sumursurot kenni Kristo". Ti nagan ket inted babaen dagitisaan a Hudio nga agtaeng idiay Antioch, baka ngata daytoy ket para iti panagsuron, kadagiti disipulo ni Hesus. Iti Baro a Tulag dagiti nagan babaen a pinagtawtawagan kaniada ket "kakabsat", "ti mammmati", "napili", "dagiti santo", "namatmati". Ti kasapaan a nairehistro a panagusar ti termino a "Kristianidad" (Griego Χριστιανισμός) ket babaen ni Ignasio iti Antioch, idi agarup a 100 AD. Kitaen ti Elwell/Comfort. Tyndale Diksionariuo ti Biblia, pp. 266, 828
  5. [5]
    Briggs, Charles A. Ti kammasapulan a Kristiano a pammati: ti nagtaudan, pakasaritaan ken panagipatarus dagiti Apostol ken kredo ti Nisea. Annakni C. Scribner, 1913. Books.Google.com
  6. [6]
    N. T. Wright, manipud iti Glosario iti Para iti Amin a serye, babaen ti artikulo a "Dagiti panagilawlawag ti Ebanghelio" ni Wright: "Ti kapanunotan iti 'naimbag a damag...'" "...ket kayatna a sawen ti inururay ti nabayag a panagballigi ni YHWH kadagiti kadaksan ken panagisalakanna kadagiti taona." http://thegospelcoalition.org/blogs/trevinwax/2008/09/04/gospel-definitions-nt-wright/
  7. [7]
    Surat para kadagiti Romano 6:23: "Para kadagiti tangdan iti basol ket panakatay, ngen ti nawara a regalo manipud iti Dios ket agnanayon a biag kenni Apo Hesukristo."
  8. [8]
    S. T. Kimbrough, ed. (2005). Ti Ortotodokso ken Wesleyana nga Ekritura Scriptural a panagawawat ket pannakasanay. St Vladimir's Seminary Press. ISBN 978-0-88141-301-4.
  9. [9]
    Robinson, Kammasapulan a Hudaismo: Ti Kompleto ng aAlagaden kadagiti Pammat, dagiti Ugali ken dagiti Ritos, p. 229.
  10. [10]
    Esler. Ti Nasapa Lubong ti Kristianidad. p. 157f.
  11. [11]
    Ti relihion iti Romano nga Imperio, Wiley-Blackwell, babaen ni James B. Rives, panid 196
  12. [12]
    Katoliko nga ensiklopedia Baro nga Idadateng
  13. [13]
    McManners, Oxford nga Nailustrado a Pakasaritaan ti Kristianidad, pp. 301–03.
  14. [14]
    Muslim-Kristiano a Pannakibiang. Unibersidad ti Amsterdam a Pagmalditan. 2006. ISBN 978-90-5356-938-2. Naala idi Oktubre 18, 2007. Ti regget para iti ebanghalisasion kadagiti Kristiano ket kinaduaan pay babaen ti pannakaamo ati kaunaan a masolbar a problema ket no kasano ti panagserbi kadagiti adu a bilang dagiti baro a pangbaliwen. Kinuna ni Simatupang ket, no dagiti bilang ti Kristiano ket agdoble wenno agpatallo, isu a ti bilang dagiti ministro ket nasken a madoble ken maipatallo ken ti bilang ti laikado ket nasken a mapadakkel ken ti Kristiano a serbiso iti kagimongan babaen kadagiti eskuela, dagiti unibersidad, dagiti ospital ken dagiti pagulilaan , ket nasken a maipadakkel. Iti maipatinayon, para iti kaniana ti mision a Kristiano ket nasken a mairaman iti panagbinglay iti hustisia kadagiti pamay-an ken modernasisasion.
  15. [15]
    Fred Kammer (Mayo 1, 2004). Panagaramid ti Pammati a Hustisia. Paulist Press. ISBN 978-0-8091-4227-9. Naala idi Oktubre 18, 2007. Dagiti teologo, dagiti obispo, ken dagiti agsersermon ket nagawawisda kadagiti komunidad ti Kristiano nga isuda ket mannakaawa koma a kas ti mannakaawa iti Diosda idi, a naiyunayunay a ti pannakaparsua idi ket para iti amin a nagtagitaon. Naala ken nagparang-ay kadagiti adu a bilang dagiti pannakainanganan dagiti peregrino no Kristo ken ti kammasapulan a rebbeng ti Kristiano kadagiti napanglaw. Dagiti relihioso a kongregasion ken dagiti karismatiko a daulo ket nagiyaddangda ti panagrang-ay kadagiti adu a bilang dagiti patakder-ospital, dagiti hospisio para kadagiti peregrino, dagiti orpanato, dagiti papanan para kadagiti di naasawaan nga inna-a nakaibatayan ti pundasion para iti moderno a "dakkel a network dagiti ospital, dagiti orpanato ken dagiti eskuela, tapno makaserbi kadagiti napanglaw ken ti kagimongan."
  16. [16]
    Babbai ti Kristiano a Simbaan: Dagii Agsuksukog iti Tignay. Chalice Press. Marso 1994. ISBN 978-0-8272-0463-8. Naala idi Oktubre 18, 2007. Kadagidiay tengnga a probinsia ti India nagipatakderda kadagiti eskuela, dagiti orpanato, dagiti ospital, ken dagiti simbaan, ken nagiwarwaras kadagiti mensahe ti ebanghelio dagiti zenana (maipanggep ti babbai).
  17. [17]
    Naipalplawag tapno maliklikan ti termino nga "ortodokso"
  18. [18]
    Sheed, Frank. Teolohia ken Sanidad. (Ignatius Press: San Francisco, 1993), pp. 276.
  19. [19]
    "Kristianidad". Dagiti Pannkaamo a Rekurso. Berkley a Sentro para iti Relihion, Kappia, ken Pannakibiang iti Lubong. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-03-15. Naala idi 2011-11-22.
  20. [20]
    McGrath, Kristianidad: Ti maysa aPangyuna, pp. 4–6.
  21. [21]
    33.2% iti 6.7 a bilion ti populasion ti lubong (babaen ti paset a 'Tattao') "World". CIA world facts. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-01-05. Naala idi 2013-03-04.
  22. [22]
    "Ti Listaan: Dagiti Kapardasana Dumakdakkela Relihion iti Lubong". foreignpolicy.com. Marso 2007. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-05-21. Naala idi Enero 4, 2010.
  23. [23]
    "Dagiti Kangrunaan a Relihion a Nairanggo babaen ti Kadakkel". Adherents.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-01-29. Naala idi 2009-05-05.
  24. [24]
    ANALYSIS Disiembre 19, 2011 (2011-12-19). "Global a Kristianidad". Pewforum.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2018-12-26. Naala idi 2012-08-17.
  25. [25]
    Hinnells, Ti Routledge a Kumaduaan ti Panagadal ti Relihion, p. 441.
  26. [26]
    Zoll, Rachel (Disiembre 19, 2011). "Panagadal: Ti populasion ti Kristiano ket napnapan manipud idiay Europa". Associated Press. Naala idi 25 Pebrero 2012.
  27. [27]
    Kitaen ti Kristianidad#Demograpiko para iti pakaammo ken dagiti reperensia
  28. [28]
    Dagiti Relihion iti Sangalubongan a Kagimongan- Panid 146, Peter Beyer – 2006
  29. [29]
    Dagiti Naipakasaritaan a Serie ti Unibersidad ti Cambridge, Ti Maysa a Salaysay iti Lumaud a Sibilisasion iti Ekonomiko nga Aspetona , p.40: Ti Hebraismo, kasla iti Helenismo, ket naipangruna amin a banag idi iti panagrang-ay ti Lumaud a Sibilisasion; ti Hudaismo, a kas ti simmarunuan ti Kristianidad, ket adda ti saan a dagus iti panagsukog kadagiti kapanunotan ken moralidad dagiti lumaud a pagilian manipud idi panawen ti Kristiano.
  30. [30]
    Caltron J.H Hayas, Kristianidad ken Lumaud a Sibilisasion (1953),Unibersidad ti Stanford a Pagmalditan, p.2: A ti adda a naisangsangayan a langa iti bukodtayo a Akinlaud a Sibilisasion— ti sibilisasion ti akinlaud nga Europa ken ti Amerika— ket nangruna a sinukog idi babaen ti Hudaeo – Graeko – Kristianidad, Katoliko ken Protestante.
  31. [31]
    Horst Hutter‏, Unibersidad ti New York, Panagsukog ti Kasakbayan:Baro a Turay ti Kararua ken ti Bukodna nga Asetikoa Panagsansanay ni Nietzsche (2004), p.111:dagiti tallo a nalatak apundador ti Lumaud a kultura, ni Sokrates, Hesus, and Plato.
  32. [32]
    Fred Reinhard Dallmayr‏, Dialogo Kadagiti Sibilisasion: Adda Dagiti Naindayegan a Boses (2004), p.22: Ti Akinlaud a sibilisasion ket sagpaminsan pay a nailawlawagan a kas ti "Kristiano" wenno "Husio- Kristiano" a sibilisasion.
  33. [33]
    S. T. Kimbrough, ed. (2005). Pannakaawat ken panagsanay ti Ortodokso ken Wesleya a Nasantuan a Sinuratan. St Vladimir's Seminary Press. ISBN 978-0-88141-301-4.
  34. [34]
    Hinnells, Ti Routledge a Kakuyog ti Panagadal ti Relihion, p. 441.
  35. [35]
    Zoll, Rachel (Disiembre 19, 2011). "Adal: Ti populasion ti Kristiano nga immalis manipud idiay Europa". Associated Press. Naala idi 25 Pebrero 2012.
  36. [36]
    Olson, Ti Mosaiko ti Kristiano a Pamamti.
  37. [37]
    "Dagiti Kangrunaan a Relihion a Nairanggo babaen ti Kadakkel". Dagiti Sumursurot. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-01-29. Naala idi 2007-12-31.
  38. [38]
    Werner Ustorf. "A missiological postscript", iti McLeod ken ni Ustorf (eds), Ti Pannakaapday iti Kristemdom idiay (Lumaud) Europa, 1750–2000, (Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, 2003) pp. 219–20.
  39. [39]
    Encyclopædia Britannica tabla dagiti relihion, babaen ti rehion. Naala idi Nobiembre 2007.
  40. [40]
    ARIS 2008 Reporta: Paset IA – Pannakatagikua. "Sukisok ti Relihioso nga Identipikasion ti Amerika 2008". B27.cc.trincoll.edu. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-05-18. Naala idi 2010-11-19.
  41. [41]
    "Baro a panabutos ti kapanunotan idiay UK ket mangipakpakita ti panagtultuloy a pannakarebba ti 'Kristendom'". Ekklesia.co.uk. 2006-12-23. Naala idi 2010-11-19.
  42. [42]
    Barrett/Kurian.Ensiklopedia ti Kristiano ti Lubong, p. 139 (Britania), 281 (Pransia), 299 (Alemania).
  43. [43]
    "Dagiti Kristiano idiay Tengnga a Daya". BBC News. 2005-12-15. Naala idi 2010-11-19.
  44. [44]
    Katz, Gregory (2006-12-25). "Ti kadi Kristianidad ket matmatayen idiay nakaipasngayan ni Hesus?". Chron.com. Naala idi 2010-11-19.
  45. [45]
    "Bilang dagiti Kristiano kadagiti ubbing a Koreano ket bimmassit babaen ti 5% tunggal maysa a tawen". Omf.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-02-26. Naala idi 2010-11-19.
  46. [46]
    "Ti Kristianidad ket maaw-awanen idiay Taiwan | American Buddhist Net". Americanbuddhist.net. 2007-11-10. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-02-24. Naala idi 2009-05-05.
  47. [47]
    Greenlees, Donald (2007-12-26). "A Gambling-Fueled Boom Adds to a Church's Bane". Macao: Nytimes.com. Naala idi 2011-06-30.
  48. [48]
    Barry A. Kosmin ken ni Ariela Keysar (2009). "AMERICAN RELIGIOUS IDENTIFICATION SURVEY (ARIS) 2008" (PDF). Hartford, Connecticut, USA: Trinity College. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2009-04-07. Naala idi 2009-04-01.
  49. [49]
    "Dagiti Relihion idiay Kanada—SEnso ti 2001". 2.statcan.ca. 2010-03-09. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-02-28. Naala idi 2010-11-19.
  50. [50]
    "Australiano a senso ti 2006 – Relihion". Censusdata.abs.gov.au. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-03-24. Naala idi 2010-11-19.
  51. [51]
    Tabla 28, 2006 a Datos ti Senso – QuickStats a Maipanggep ti Kultura ken Identidad – Tabtabla Naiyarkibo 2011-07-24 iti Wayback Machine.
  52. [52]
    ANALYSIS Disiembre 19, 2011 (2011-12-19). "Europa". Pewforum.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-01-04. Naala idi 2012-08-17.
  53. [53]
    ANALYSIS Disiembre 19, 2011 (2011-12-19). "Kaamerikaan". Pewforum.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-01-04. Naala idi 2012-08-17.
  54. [54]
    David Stoll, "Ti kadi Latin nga Amerika ket Agbalbalinen a Protestante?" pannakaipablaak idiay Berkeley: Unibersidad ti California a Pagmalditan. 1990
  55. [55]
    Jeff Hadden (1997). "Pentekostalismo". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2006-04-27. Naala idi 2008-09-24.
  56. [56]
    Pew Forum on Religion and Public Life (2006-04-24). "Napaggunay babaen ti Espiritu: Pentekostal Pa Bileg ken Politika kalpasan ti 100 a Tawtawen". Naala idi 2008-09-24.
  57. [57]
    "Pentekostalismo". Britannica Concise Encyclopedia. 2007. Naala idi 2008-12-21.
  58. [58]
    Ed Gitre, Christianity Today Magazine (2000-11-13). "The CT Review: Pie-in-the-Sky Now".
  59. [59]
    "Aljazeera". Aljazeera.net. Naala idi 2010-11-19.
  60. [60]
    "Innem a riwriw kadagiti Aprikano a Muslim ket nagbalinda a Kristiano iti Tunggal Maysa a Tawen". Orthodoxytoday.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-06-19. Naala idi 2010-11-19.
  61. [61]
    Naipablaak idi 12:00 AM. "Innem a Riwriw kadagiti Aprikano a Muslims ket pinanawandad ti Islam iti tunggal maysa a tawen". American Thinker. Naala idi 2010-11-19.
  62. [62]
    "Sumurok a Maysa a Riwriw a Muslim ket Mapan iti Kristianidad– MND". Mensnewsdaily.com. 2006-12-31. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-03-19. Naala idi 2010-11-19.
  63. [63]
    khadijabibi (2009-10-30). "Idiay Aprika, 6 a riwriw a muslim ket agbalin a Kristiano iti tunggal maysa a tawen". Chowk. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-11-08. Naala idi 2010-11-19.
  64. [64]
    "Dagiti Muslims ket Sapsapulenda ni Kristo – ChristianAction". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2020-04-26. Naala idi 2013-05-31.
  65. [65]
    Gary Lane. "Dagiti Balay a Simbaan ket Amad-adu idiay Iran". Cbn.com. Naala idi 2012-08-17.
  66. [66]
    khadijabibi (2009-10-30). "35,000 a Muslim ket mapmapanda iti Kristianidad iti tunggal maysa a tawen idiay Turkia". Chowk.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-05-25. Naala idi 2010-11-19.
  67. [67]
    Kitaen pay dagiti adu nga artikulo babaen ni Jeni Mitchell. "FREEradicals – Panagpunta kadagiti Kristiano idiay Tengnga nga Asia". Icsr.info. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-02-24. Naala idi 2012-08-17.
  68. [68]
    "Despite Government Set-backs, Christianity Is Alive in Central Asia". Opendoorsusa.org. 2011-11-30. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-01-10. Naala idi 2012-08-17.
  69. [69]
    "Kandhmal: 66 a porsiento ti populasion ti Kristiano a dumakdakkel kadagiti n 10 a tawtawen". Answerbag.com. Naala idi 2010-11-19.
  70. [70]
    "160,000 Ket Rimmuar iti Hinduismo idiay Malaysia kadagiti 25 a Tawtawen". Christianaggression.org. 2005-05-16. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-11-23. Naala idi 2010-11-19.
  71. [71]
    "Dagiti Relihion idiay Mongolia". Mongolia-attractions.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-05-13. Naala idi 2010-11-19.
  72. [72]
    "Bariweswes dagiti Relihioso a Demograpiko – Pew Forum". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-04-21. Naala idi 2013-05-31.
  73. [73]
    "Annual Report on International Religious Freedom for 2005 – Bietnam". Departamento ti Estado ti Estados Unidos. 2005-06-30. Naala idi 2007-03-11.
  74. [74]
    "Kristianidad, kadakkelan nga iyaadu ti saan a relihioso a rehistro: Senso 2010". Newnation.sg. 2011-01-13. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-10-18. Naala idi 2012-08-17.
  75. [75]
    "Idiay Indonesia, a Baro a Tawen ti maysa a duog a panagsanay para kadagiti agtutubo a Kristiano". Webcitation.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-11-28. Naala idi 2012-08-17.
  76. [76]
    "Idiay Indonesia, dagiti Insik ket mapmapanda idiay simbaan". Nytimes.com. 2006-04-27. Naala idi 2012-08-17.
  77. [77]
    "Kristianidad 2010:ti panirigan manipud iti baro nga Atlas iti Global a Kritianidad". Goliath.ecnext.com. 2010-01-01. Naala idi 2012-08-17.
  78. [78]
    "Ti Kristianidad ket umad-adu idiay Hapon". Wnd.com. 2006-03-18. Naala idi 2012-08-17.
  79. [79]
    Landau, Christopher (2009-10-26). "AAgbalin kadi a Kristiano ti Abagatan a Korea?". BBC News. Naala idi 2012-08-17.
Adu pay a mabasbasa
  • Gill, Robin (2001). The Cambridge companion to Christian ethics. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-77918-9.
  • Gunton, Colin E. (1997). The Cambridge companion to Christian doctrine. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-47695-X.
  • MacCulloch, Diarmaid. Christianity: The First Three Thousand Years (Viking; 2010) 1,161 pages; survey by leading historian
  • MacMullen, Ramsay (2006). Voting About God in Early Church Councils. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 0-300-11596-2.
  • Padgett, Alan G.; Sally Bruyneel (2003). Introducing Christianity. Maryknoll, N.Y.: Orbis Books. ISBN 1-57075-395-4.
  • Price, Matthew Arlen; Collins, Michael (1999). The story of Christianity. New York: Dorling Kindersley. ISBN 0-7513-0467-0.
  • Ratzinger, Joseph (2004). Introduction To Christianity (Communio Books). San Francisco: Ignatius Press. ISBN 1-58617-029-5.
  • Roper, J.C., Bp. (1923), et al.. Faith in God, in series, Layman's Library of Practical Religion, Church of England in Canada, vol. 2. Toronto, Ont.: Musson Book Co. N.B.: The series statement is given in the more extended form which appears on the book's front cover.
  • Tucker, Karen; Wainwright, Geoffrey (2006). The Oxford history of Christian worship. Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. ISBN 0-19-513886-4.
  • Wagner, Richard (2004). Christianity for Dummies. For Dummies. ISBN 0-7645-4482-9.
  • Webb, Jeffrey B. (2004). The Complete Idiot's Guide to Christianity. Indianapolis, Ind: Alpha Books. ISBN 1-59257-176-X.
  • Woodhead, Linda (2004). Christianity: a very short introduction. Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. ISBN 0-19-280322-0.
  • Dagiti midia a mainaig iti Kristianidad iti Wikimedia Commons
  • "Kristianidad". Encyclopædia Britannica Online.
  • "BBC—Relhion ken Etika-Kristianidad". British Broadcasting Corporation. Naala idi 2008-01-03. Dagiti adu a bilang ti pangyuna nga artikulo iti Kristianidad.
  • "Netzarim". - Ipindut iti Pakasaritaan a Museo' iti kanigid a pagpilian. Naala idi 2008-10-21. Ti taudan ti Kristianidad
  • Adena, L. Ti 'Hesus a Kulto' ken ti Romano nga Estado iti Maikatlo a Siglo Naiyarkibo 2015-01-04 iti Wayback Machine, Clio a Warnakan ti Pasaritaan, 2008.
Edit in WikipediaRevision historyRead in Wikipedia

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

Chrome
Wikiwand for Chrome
Edge
Wikiwand for Edge
Firefox
Wikiwand for Firefox

Dagiti pammati

Demograpiko

Dagiti nagibasaran

Dagti akinruar a silpo

favicon
1 sources
faviconfaviconfaviconfaviconfavicon
43 sources
faviconfaviconfaviconfaviconfavicon
35 sources