Saudi Arabia
pagilian idiay Asia From Wikipedia, the free encyclopedia
Ti Saudi Arabia wenno Arabia a Saudita (Arabiko: السعودية as-Su‘ūdīyah wenno ti saan nga husto a as-Sa‘ūdīyah, nga opisial a naamamuan a ti Pagarian iti Saudi Arabia (Arabiko: المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-‘Arabīyah as-Su‘ūdīyah 
Arabiko a pannakabalikas (tulong·pakaammo)), kadawyan a makunkuna a kas ti Saudi Arabia (iti Britaniko nga Ingles a kas ti /ˌsaʊdi əˈreɪbiʌ/ (dengngen) wenno iti Amerikano nga Ingles a kas ti /ˌsɔːdiː əˈreɪbiːʌ/ (dengngen)) ket isu ti kadakkelan nga estado idiay Akinlaud nga Asia babaen ti kalawa, a nabuklan ti kadakkelan a paset ti Arabiano a Peninsula, ken isu ti maikadua a kadakkelan iti Arabo a lubong, kalpasan ti Algeria. Naibeddengan daytoy babaen ti Hordania, ken Irak iti amaianan ken amianan a daya, ti Kuwait, Qatar ken ti Nagkaykaysa nga Emirate dagiti Arabo iti daya, ti Oman iti abagatan a daya, ken ti Yemen iti abagatan. Ti Nalabbaga a Baybay ket naisanglad iti laud, ken ti Golpo Persiano ket naisanglad iti amianan a daya. Ti Saudi Arabia ket addaan iti kalawa iti agarup a 2,149,690 km2 (830,000 sq mi), ken addaan iti nakarkulo a populasion iti 27 a riwriw, nga iti daytoy ket 8.8 a riwriw ket nakarehistro a gangganaet a tattao ken addaan iti nakarkulo a 1.5 a riwriw a saan a nadokumento nga imigrante. Dagiti Saudi a naipagilian ket isuda ti nagbukel ti agarup a 16 a riwriw a tattao.[5]
Pagarian iti Saudi Arabia المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-‘Arabīyah as-Su‘ūdīyah | |
|---|---|
 Wagayway
 Kayarigan
| |
| Napili a pagsasao: "لا إله إلا الله , محمد رسول الله
" (Ilokano: Awan ti dios ngem ti Dios: Ni Mahoma ket Babaonen iti Dios) (Shahada)[1] | |
| Nailian a kanta: "as-Salām al-Malakiyy" (Ilokano: Naunday ti panagbiag ti Ari) | |
.svg) | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Riyadh 24°39′N 46°46′E |
| Opisial a sasao | Arabiko |
| Relihion | Sunni nga Islam |
| Nagan dagiti umili | Saudi nga Arabiano, Saudi (saan a pormal) |
| Gobierno | Unitario nga Islamiko patingga a monarkia |
• Ari | Abdullah bin Abdul Aziz |
• Nabalangat a Prinsipe | Nayef bin Abdul Aziz |
| Lehislatura | Awan – lehislasion babaen ti bilin ti ari. |
| Pannakabangon | |
| 14 Agosto 1932 | |
| Kalawa | |
• Dagup | 2,149,690 km2 (830,000 sq mi) (Maika-13) |
• Danum (%) | 0.7 |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2010 | 27,136,977[2] (maika-46) |
• Densidad | 12/km2 (31.1/sq mi) (Maika-216) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $676.223 billion[3] |
• Tunggal maysa a tao | $25,345.397[3] |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $578.566-bilion[3] |
• Tunggal maysa a tao | $21,685.135[3] |
| HDI (2013) | 0.836[4] nangato unay · Maika-34 |
| Kuarta | Saudi a riyal (SR) (SAR) |
| Sona ti oras | UTC+3 (AST) |
| UTC+3 ((saan a masursurot)) | |
| Pagmanehuan | kanawan |
| Kodigo ti panagtawag | +966 |
| Kodigo ti ISO 3166 | SA |
| TLD ti internet | .sa, السعودية. |
Ti pagarian ti Saudi Arabia ket pinundar idi babaen ni Abdul-Aziz bin Saud (kaaduan a naamammuan a kas ni Ibn Saud) idi 1932, ngem ti panagrukma a ti kanungpalan a nakaiturongan ti pannakapartuat ti Pagarian ket nangrugi idi 1902 idi natiliwna ti Riyadh, ti tinaudan a balay ti pamiliana, ti Kamara ti Saud, a naibagbaga iti Arabiko a kas ti Al Saud. Ti gobierno ti Saudi Arabia ket napauten a kas maysa a patingga a monarkia manipud idi napartuat. Daytoy ket bukodna nga inlawlawagan a kas Islamiko ken kaaduan a naimpluensiaan babaen ti Wahhabismo.[6] Ti Saudi Arabia ket sagpaminsan a tinawtawagan ti "Du a aNasantuan a Moskito" a naireperensia iti Al-Masjid al-Haram (idiay Meka), ken Al-Masjid al-Nabawi (idiay Medina), dagiti dua a kasantuan a lugar iti Islam.
Ti Saudi Arabia ket addaan iti maikadua a a reserba ti lana iti lubong, a kaaduanna idiay Akin-daya a Probinsia.[7][8] Ti lana ket mangbukel para iti ad-adu ngem 95% kadagiti panagiluas ken 70% iti rentas ti gobierno, urayno ti bingay iti saa a lana nga ekonomia ket agdama a dumakdakkel. Daytoy ti nangurugian ti pannakabalbaliw ti saan unay a narang-ay a pagarian ti desierto ti maysa kadagiti kabaknangan a pagilian iti lubong. Dagiti adu a rentas iti lana ket nangpalubos ti napardas a pannakabarona, a kas ti pannakapartuat ti maysa a Pagnam-ayan nga estado.[9] Adda pay daytoy ti maikanem a kadakkelan ti reserba ti alingasaw. Ti Saudi Arabia ket isu laeng ti pagilian iti lubong a mangiparit ti babbai nga agmaneho.[10]
Etimolohia
Kalpasan ti panagkaykaysa dagiti pagarian ti Hejaz ken Nejd, ti baro nga estado ket nanaganan ti al-Mamlakah al-ʻArabīyah as-Suʻūdīyah (ti transliterasion ti المملكة العربية السعودية iti Arabiko) babaen ti naarian a bilin ti Septiembre 23 1932 babaen ti nangpundar daytoy, ni kari Abdul Aziz Al Saud. Daytoy ket kadawyan a maipatarus a kas "ti Pagarian ti Saudi Arabia" iti Ilokano, urayno daytoy ket literal a ti kaibuksilanna ket "ti Saudi Arabo a Pagarian".[11]
Ti balikas a "Saudi" ket naala manipud iti elemento ti as-Suʻūdīyah iti Arabiko a nagan ti pagilian, ken maysa daytoy a pananginagan a naam-ammuan iti nisba, a naporma manipud iti dinastiko a nagan nga Al Saud (آل سعود). Ti pannakainayon daytoy ket mangipakpakita a ti nagturay ti pagilian ket nakakita daytoy a kas bukod a tagikua ti naarian a pamilia.[12][13] Ti Al Saud ket maysa nga Arabiko a nagan a naporma babaen ti panaginayon ti baliaks nga Al, a ti kaibusilanna ket "pamilia iti" wenno "Kamara iti",[14] iti personal a nagan ti tinaudan. Iti kaso iti Al Saud, daytoy ti ama ti nagpundar ti dinastia idi maika-18 a siglo, ni Muhammad bin Saud (Muhammad, anak a lalaki ni Saud).[15]
Dagiti nagibasaran
Dagiti akinruar a silpo
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.