Մոնիկա Սելեշ

Մոնիկա Սելեշ (սերբ.՝ Моника Селеш, Monika Seleš, հունգ.՝ Szeles Mónika, անգլ.՝ Monica Seles, դեկտեմբերի 2, 1973(1973-12-02)^[2][3][4], Նովի Սադ, ՀՍՖՀ^[2][5]), հարավսլավացի և ամերիկացի հանրահայտ նախկին պրոֆեսիոնալ թենիսիստուհի, ով մասնակցել է այդ երկու երկրների դրոշի ներքո։ Աշխարհի նախկին թիվ 1 ռակետ։ 1986 թվականին նա Հարավսլավիայից տեղափոխվել է ԱՄՆ և 1994 թվականին ստացել է ԱՄՆ քաղաքացիություն։ 2007 թվականին Սելեշը ստացել է նաև Հունգարիայի քաղաքացիություն, քանի որ նրա ծնողները հանդիսանում են էթնիկ հունգարացիներ։ Նա կարիերայի ընթացքում ինն անգամ անժանացել է Մեծ Սաղավարտի մենախաղի մրցաշարի հաղթողի տիտղոսին, որոնցից 4-ը նա նվաճել է Ավստրալիայի բաց առաջնությունում։ 1990 թվականին նա դարձել է Ֆրանսիայի բաց առաջնության ամենաերիտասարդ հաղթողը։ 1991-1992 թվականներին եղել է աշխարհի թիվ 1 ռակետ։

Մոնիկա Սելեշ հունգ.՝ Szeles Mónika սերբ.՝ Моника Селеш սերբ.՝ Monika Seleš
Սեռ	իգական
Քաղաքացիություն	Հարավսլավիա  ԱՄՆ  Հունգարիա
Բնակվելու վայր	Սարասոտա, Օռլանդո և Նովի Սադ
Ծննդյան ամսաթիվ	դեկտեմբերի 2, 1973 (50 տարեկան)
Ծննդավայր	Նովի Սադ, Հարավսլավիա
Հասակ	178 սմ
Քաշ	70 կգ
Կարիերայի սկիզբ	1989 թվական
Կարիերայի ավարտ	2008 թվական
Աշխատող ձեռք	ձախ
Հարված ձախից	երկձեռքանի
Մարզիչ	Nick Bollettieri? և Sven Groeneveld?
Պարգևավճար, USD	14 891 762
Մենախաղ
Խաղեր Հ/Պ	595–122[1]
Ամենաբարձր վարկանիշ	1 (1991 մարտի 11)
Մեծ Սաղավարտի մրցաշարեր
Ավստրալիա	Հաղթանակ (1991, 1992, 1993, 1996)
Ֆրանսիա	Հաղթանակ (1990, 1991, 1992)
Ուիմբլդոն	Եզրափակիչ (1992)
ԱՄՆ	Հաղթանակ (1991, 1992)
Օլիմպիական խաղեր
Զուգախաղ
Խաղեր Հ/Պ	89–45[1]
Ամենաբարձր վարկանիշ	16 (1991 ապրիլի 22)
Մեծ Սաղավարտի մրցաշարեր
Ավստրալիա	1/2 եզրափակիչ (1991, 2001)
Ֆրանսիա	3 շրջան (1990)
Ուիմբլդոն	1/4 եզրափակիչ (1999)
ԱՄՆ	1/4 եզրափակիչ (1999)
Ավարտել է կարիերան

2007 թվականին ՄԱԿ-ի ներքո գործող Սպիրուլինի հարցերով միջկառավարական ինստիտուցիոն ծրագիրը (IIMSAM), որը պայքարում է թերսնման դեմ, Մոնիկա Սելեշին նշանակել է Բարի կամքի դեսպան և կազմակերպության մամլո-քարտուղար^[6]։

Կենսագրություն

Ճանապարհ դեպի բարձունք

Մոնիկա Սելեշը ծնվել է հարվսլավական Նովի Սադ (ներկա պահին Սերբիա) քաղաքում, 1973 թվականի դեկտեմբերի 2-ին, էթնիկ հունգարացու ընտանիքում։ Հայրը՝ Կարոյ Սելեշը (հունգ.՝ Szeles Károly), նկարիչ-մուլտիպլիկատոր, մայրը՝ Էստեր Սելեշ ((հունգարերեն)Szeles Eszter), ծրագրավորող։ 6 տարեկան հասակում, հոր պնդմամբ և ղեկավարությամբ, սկսել է թենիսի դասեր վերցնել։ Մարզումների համար սկզբնական վայր դարձել է տան հետևում գտնվող ավտոմոբիլային կայանը, որտեղ որպես ցանց օգտագործվել է սովորական պարանը, ձգված երկու մեքենաների միջև^[7]։ Ընտանիքը իրեն չէր կարող թույլ տալ պրոֆեսիոնալ մարզիչ և որպես ուսումնական ձեռնարկ օգտագործվել է «Համաշխարհային թենիս» ամսագիրը։ Հայրը գնդակի վրա նկարում էր «Թոմ և Ջերի» մուլտֆիլմի հերոս-մկնիկին և դստերն առաջարկում էր իրեն պատկերացնել որպես կատու և որսալ աներես մկնիկին^[8]։

Մոնիկան արագ սովորել է լավ խաղալ և արդեն 9 տարեկան հասակում կարողացել է հաղթանակ տանել մինչև 12 տարեկան աղջիկների շրջանում Հարավսլավիայի պատանեկան առաջնությունում։ 10 տարեկան հասակում նա հաղթել է Եվրոպայի նմանատիպ պատանեկան առաջնությունում, իսկ 12 տարեկանում արժանացել է Հարավսլավիայի «Տարվա մարզուհի» տիտղոսին^[9][10]։ 13 տարեկան հասակում Մոնիկան ընտանիքի հետ ուղևորվել է ԱՄՆ, որտեղ մասնակցություն է ունեցել տեղի պատանեկան մրցաշարում։ Մրցաշարի ավարտից հետո ընտանիքը ծրագրավորել էր վերադառնալ հայրենիք, սակայն նրա վրա ուշադրություն է դարձրել հանրահայտ մարզիչ Նիկ Բոլետիերին (անգլ.՝ Nick Bollettieri), ով դաստիարակել էր այնպիսի մարզիկների, ինչպիսիք են Անդրե Աղասին, Ջիմի Կուրիեն, Մարի Պիրսը և առաջին մեծության այլ աստղեր։ Ավելի ուշ Բոլետիերին այսպես է նկարագրել Մոնիկայի հետ իր առաջին հանդիպումը^[8].

Ես երբեք չեմ մոռանա իմ առաջին հանդիպումը նրա հետ, քանի որ սկզբում նրան նույնիսկ չնկատեցի. առաջին պահին ես լսեցի գռմռոց, այնուհետև ուշադրություն դարձրեցի Մոնիկայից մեծ չափերով հիանալի ռակետին, այնուհետև տեսա ոտքերը, որոնք շարժվում էին ինչպես ժամացույց և այնուհետև տեսա անձամբ աղջկան, ով գրոհում էր բոլոր գնդակներին, ընդունում էր նրանք ընթացքից և ուղակի խաղում էր իր հակառակորդուհու հետ Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)   I'll never forget the first time I saw her, because at first I didn't see her at all: I heard the grunt, and then I saw the Prince racquet, which was bigger than her, and I saw her feet moving like clockwork, and then I saw her just attack every ball, taking it on the rise, just using her opponent.

Նա Մոնիկային տեղ է առաջարկում իր Ակադեմիայում (անգլ.՝ Nick Bollettieri Tennis Academy), սակայն որպես նախապայման պետք է լիներ ԱՄՆ մշտական բնակության տեղավոխվելը։ Արդյունքում ծնողները որոշեցին թողնել իրենց նախկին աշխատավայրը և դստեր հետ տեղափոխվել Ֆլորիդա։

Պրոֆեսիոնալ կարիերա

1988 թվականի աշնանը, երբ Մոնիկան 14 տարեկան էր, նա իր առաջին հաղթանակն է տարել պրոֆեսիոնալ մրցաշարում, իսկ 1989 թվականին լիովին անցել է մեծ սպորտ՝ դառնալով պրոֆեսիոնալ։ Այդ ժամանակաշրջանում կորտում գերիշխում էր հանրահայտ գերմանացի թենիսիստուհի Շտեֆի Գրաֆը, իսկ Սելեշի մուտքը փոխել է համաշխարհային թենիսում ուժերի դասավորությունը։ 1989 թվականի մայիսին նա կարողացել է Կրիս Էվերտին հաղթել Հյուսթոնի մրցաշարի եզրափակչում և, չնայած վերջնիս ռևանշ է վերցրել նույն թվականի ԱՄՆ բաց առաջնությունում, կարիերայի սկիզբը դրված էր։ Նույն տարում նա կարողացել է հասնել Ֆրանսիայի բաց առաջնության կիսաեզրափակիչ, սակայն պարտվել է առավել փորձառու Շտեֆի Գրաֆին։ Տարվա արդյունքներով Մոնիկան համաշխարհային վարկանիշում զբաղեցրել է 6-րդ հորիզոնականը։ Հաջորդ, 1990 թվականը, թենիսիստուհու համար դարձել է առավել հաջողակ։ Սկզբում նա Մարտինա Նավրատիլովային հաղթել է Իտալիայում, այնուհետև Շտեֆի Գրաֆին Գերմանիայում, և, վերջապես, իր առաջին տիտղոսն է նվաճել Մեծ Սաղավարտի մրցաշարում, նույն Գրաֆին երկու սեթում հաղթելով Ֆրանսիայում։ Վերջին հաղթանակը, տարված 16 տարեկան հասակում, թենիսի պատմության մեջ նրան դարձրել է Մեծ Սաղավարտի մրցաշարի ամենաերիտասարդ հաղթողը, այդ ցուցանիշով գերազանցելով Արանչա Սանչես-Վիկարիոյին։

1991 և 1992 թվականներին Մոնիկան արդեն գերակշռում էր մրցաշարերում, արդյունավետությամբ առաջ անցնելով Շտեֆի Գրաֆից և արժանանալով թիվ 1 ռակետի վարկանիշին։ Այդ կարճ ժամանակահատվածում նա միայն Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերում կարողացել է արժանանալ 6 տիտղոսի, իր հիմնական մրցակցուհուն զիջելով միայն Ուիմբլդոնի մրցաշարում։ Ընդ ուրում, առաջին տարում Մոնիկան Ուիմբլդոնում մասնակցություն չի ունեցել, իսկ երկրորդում նա հասել է մինչև եզրափակիչ։ 1991 թվականի հունվարից մինչ 1993 թվականի փետրվարն ընկած ժամանակաշրջանում նա տիրացել է 22 տիտղոսի, 34 մրցաշարերից 33-ում թենիսիստուհին մասնակցել է եզրափակիչներին, ընդհանուր հարաբերակցությունը կազմել է 159-12 (92,9 % հաղթած հանդիպումներ)։

Հարված մեջքին

1993 թվականի մրցաշրջանի սկիզբը ոչ պակաս հաջող էր։ Ավստրալիայի բաց առաջնության եզրափակչում Սելեշը հաղթանակ էր տարել Շտեֆի Գրաֆի նկատմամբ՝ 4-6, 6-3, 6-2։ Սակայն այնուհետև տեղի է ունեցել ողբերգական իրադարձություն, որի պատճառով թենիսիստուհին որոշ ժամանակով ստիպված էր հեռանալ մեծ սպորտից։ 1993 թվականի ապրիլի 30-ին Համբուրգում, Ռոտենբաումյան թենիսային ակումբի կորտերում տեղի էր ունենում «Citizen Cup» մրցաշարի քառորդ եզրափակիչ հանդիպումը, որում Սելեշը հաշվի մեջ առավելություն ուներ բուլղարացի թենիսիստուհի Մագդալենա Մալեևայի հետ մրցախաղում՝ 6-4 4-3։ Սովորաբար հանգիստ գերմանացի երկրպագուները այս անգամ իրենց պահում էին շատ հանդուգն, մարտական տրամադրված՝ ճչում էին, սուլում և ծաղրում, դժգոհ նրանից, որ Սելեշը վարկանիշում գերազանցում էր երբեմնի առաջատար Շտեֆի Գրաֆին։ Գեյմերի միջև դադարում գերմանացի թենիսիտուհու ֆանատներից մեկը, ոմն Գյունտեր Պարխե (գերմ.՝ Günter Parche), մոտ վազեց Սելեշին և մոտ մեկուկես սանտիմետր նրա մեջքը խրեց դանակ։ Հարձակվողին անմիջապես բռնեցին թիկնապահները և թենիսիստուհու եղբայրը, Սելեշն անմիջապես հոսպիտալացվել է^[11]։ Եվ, չնայած, վերքը վտանգավոր չէր, Մոնիկային հասցվել էր ծանր հոգեբանական վնասվածք, որի արդյունքում նա դադարեց հանդես գալ մրցաշարերում և սկսել է խուսափել մարդկանցից։ Նա փակվել է Սարասոտաի իր տանը (Ֆլորիդա նահանգ), որը կահավորված էր բարձր պարիսպներով, ազդանշանային համակարգով և տեսախցիկներով^[12]։ Ինչպես դատարանում հայտարարել է նրան բուժող բժիշկ Ջերի Մեյը (անգլ.՝ Jerry May), «…նա շատ է վախենում, լացում է և իրեն զգում շատ նյարդային։ Քնում է վատ և երազում մղձավանջ է տեսնում։ Նա երկյուղ է կրում, որ Պարխեն կրկին կհարձակվի իր վրա»^[13]։

Հետագայում, դատարանում, ձերբակալվածը հայտարարել է, որ ցանկացել է օգնել Շտեֆի Գրաֆին՝ վերադարձնելու առաջին ռակետի վարկանիշը։ Նա բանտային ժամկետի չի դատապարտվել, քանի որ դատարանը նրան համարել է հոգեպես անկայուն և դատապարտել է 2 տարի պայմանական և պարտադրել հարկադիր բուժման։ Սելեշի ընտանիքը որոշումից դժգոհ է եղել, սակայն բողոքարկում չի ներկայացրել^[13]։

Վերադարձ

Մոնիկա Սելեշը կորտ է վերադարձել միայն 1995 թվականին, իր վրա կատարված հարձակումից 28 ամիս անց։ Դրանում նրան անգնահատելի օգնություն են ցուցաբերել հայտնի բուժող բժիշկը, հոր հոգատարությունը և հանդիպումը հայտնի բռնցքամարտիկ Մուհամմեդ Ալիի հետ, ով անձամբ պայքարում էր ծանր հիվանդության դեմ^[12]։ Երկարատև բացակայությունից հետո առաջին հանդիպումը եղել է ցուցադրական խաղը Մարտինա Նավրատիլովայի հետ, որը կայացել է 1995 թվականի հուլիսին։ Վերադարձի դրդապատճառը եղել է տենդագին ցանկությունը մասնակցելու 1996 թվականի Օլիմպիական խաղերին^[14]։

Մոնիկա Սելեշը 2007 թվականին, ցուցադրական մրցաշարում

Մոնիկա Սելեշին անմիջապես դասակարգել են առաջին համարի տակ՝ Շտեֆի Գրաֆի հետ միասին։ Թենիսի պատմության մեջ այդպիսի բացառիկ որոշումը WTA ասոցիացիան ընդունել է այն պատճառով, որ մինչ ողբերգությունը Սելեշը եղել է վարկանիշի առաջատարը։ Միայն 1996 թվականի վերջին վարկանիշային աղյուսակը վերադարձել է դասական տեսքի և Շտեֆի Գրաֆը միանձնյա դարձել է աշխարհի թիվ 1 ռակետ։

Պրոֆեսիոնալ թենիս պաշտոնական վերադարձը կայացել է մեկ ամիս անց։ Օգոստոսին Սելեշը մասնակցություն է ունեցել «Canada Masters» մրցաշարին, որտեղ եզրափակչում առավելության է հասել ՀԱՀ-ից թենիսիտուհի Ամանդա Կյոտցերի նկատմամբ։ Այդ ժամանակ շատերը ենթադրում էին, որ Մոնիկան կրկին կսկսի հաղթանակներ տանել մրցաշար մրցաշարի հետևից, ինչպես նա դա անում էր 1990-ական թվականների սկզբին, սակայն դա տեղի չի ունեցել։ Մեկ ամիս անց նա ԱՄՆ բաց առաջնության եզրափակչում հանդիպել է Շտեֆի Գրաֆի հետ, սակայն այս անգամ առավելության հասնել չի հաջողվել։ Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերում վերջին հաջող ելույթը դարձել է Ավստրալիայի բաց առաջնությունը հաջորդ, 1996 թվականին, որտեղ Մոնիկան առավելության է հասել Անկե Հուբերի նկատմամբ։ Հոր ծանր հիվանդությունը իր ազդեցությունն է թողել թենիսիստուհու հետագա կարիերայի վրա։ 1998 թվականին, հոր մահվանից մի քանի ամիս անց, նա վերջին անգամ կարողացել է դուրս գալ Ֆրանսիայի բաց առաջնության եզրափակիչ, որտեղ զիջել է Արանչա Սանչես-Վիկարիոյին։ 2000 թվականին Սելեշը բրոնզե մեդալ է նվաճել Սիդնեյի Օլիմպիադայում։ 2003 թվականից Մոնիկա Սելեշը խոշոր մրցաշարերում մասնակցություն չի ունեցել և 2008 թվականի փետրվարի 14-ին պաշտոնապես հայտարարել է պրոֆեսիոնալ կարիերայի ավարտի մասին^[15]։

2009 թվականի հուլիսի 11-ին Մոնիկա Սելեշն ընդգրկվել է Թենիսի փառքի միջազգային սրահում։

Հանդերձանք և մարզագույք

1990-ական թվականների սկզբին Սելեշը $ 4 միլիոն դոլարի պայմանագիր է ստորագրել «Fila» ընկերության հետ^[16]։ Նա օգտագործել է Prince original graphite ռակետ^[17]։ 1990 թվականի օգոստոսին նա սկսել է օգտագործել «Yonex» ռակետ։

Երբ նա մրցաշրջան է վերադարձել 1995 թվականին, Սելեշը կրել է «Nike» մարզահագուստ և օգտագործել է «Yonex» ռակետ։

2000-ական թվականներին Սելեշը կրել է «Yonex» մարզահագուստ և օգտագործել է «Yonex Srq Ti-800 Pro Long» ռակետ^[18]։

Կարիերայի վիճակագրություն

Հիմնական հոդված՝ Մոնիկա Սելեշի կարիերայի վիճակագրություն

Մեծ Սաղավարտի մենախաղի մրցաշարերի եզրափակիչներ 13 (9 տիտղոս, 4 պարտություն)

Արդյունք	Թվական	Մրցաշար	Ծածկույթ	Մրցակից	Հաշիվ
Հաղթանակ	1990	Ֆրանսիայի բաց առաջնություն	Գրունտ	Շտեֆի Գրաֆ	7–6(8–6), 6–4
Հաղթանակ	1991	Ավստրալիայի բաց առաջնություն	Հարդ	Յանա Նովոտնա	5–7, 6–3, 6–1
Հաղթանակ	1991	Ֆրանսիայի բաց առաջնություն (2)	Գրունտ	Արանչա Սանչես-Վիկարիո	6–3, 6–4
Հաղթանակ	1991	ԱՄՆ բաց առաջնություն	Հարդ	Մարտինա Նավրատիլովա	7–6(7–1), 6–1
Հաղթանակ	1992	Ավստրալիայի բաց առաջնություն (2)	Հարդ	Մերի Ջո Ֆերնանդես	6–2, 6–3
Հաղթանակ	1992	Ֆրանսիայի բաց առաջնություն (3)	Գրունտ	Շտեֆի Գրաֆ	6–2, 3–6, 10–8
Պարտություն	1992	Ուիմբլդոն	Խոտածածկ	Շտեֆի Գրաֆ	2–6, 1–6
Հաղթանակ	1992	ԱՄՆ բաց առաջնություն (2)	Հարդ	Արանչա Սանչես-Վիկարիո	6–3, 6–3
Հաղթանակ	1993	Ավստրալիայի բաց առաջնություն (3)	Հարդ	Շտեֆի Գրաֆ	4–6, 6–3, 6–2
Պարտություն	1995	ԱՄՆ բաց առաջնություն	Հարդ	Շտեֆի Գրաֆ	6–7(6–8), 6–0, 3–6
Հաղթանակ	1996	Ավստրալիայի բաց առաջնություն (4)	Հարդ	Անկե Հուբեր	6–4, 6–1
Պարտություն	1996	ԱՄՆ բաց առաջնություն	Հարդ	Շտեֆի Գրաֆ	5–7, 4–6
Պարտություն	1998	Ֆրանսիայի բաց առաջնություն	Գրունտ	Արանչա Սանչես-Վիկարիո	6–7(5–7), 6–0, 2–6

Մենախաղ

			Հարավսլավիա							Միացյալ Նահանգներ
Tournament	Հ–Պ	ՀՄ	1988	1989	1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003
Մեծ Սաղավարտի մրցաշարեր
Ավստրալիայի բաց առաջնություն	43–4	4 / 8	ՉՄ	ՉՄ	ՉՄ	Հ	Հ	Հ	ՉՄ	ՉՄ	Հ	ՉՄ	ՉՄ	1/2	ՉՄ	1/4	1/2	2 շրջան
Ֆրանսիայի բաց առաջնություն	54–8	3 / 11	ՉՄ	1/2	Հ	Հ	Հ	ՉՄ	ՉՄ	ՉՄ	1/4	1/2	Ե	1/2	1/4	ՉՄ	1/4	1 շրջան
Ուիմբլդոն	30–9	0 / 9	ՉՄ	4 շրջան	1/4	ՉՄ	Ե	ՉՄ	ՉՄ	ՉՄ	2 շրջան	3 շրջան	1/4	3 շրջան	1/4	ՉՄ	1/4	ՉՄ
ԱՄՆ բաց առաջնություն	54–10	2 / 12	ՉՄ	4 շրջան	3 շրջան	Հ	Հ	ՉՄ	ՉՄ	Ե	Ե	1/4	1/4	1/4	1/4	4 շրջան	1/4	ՉՄ
Հ–Պ	181–31	9 / 40	0–0	11–3	13–2	21–0	27–1	7–0	0–0	6–1	17–3	11–3	14–3	16–4	12–3	7–2	17–4	1–2

Մրցակցություն

Սելեշն ընդդեմ Նավրատիլովայի

Մոնիկա Սելեշը և Մարտինա Նավրատիլովան մրցաշարերում միմյանց հետ հանդիպել են 17 անգամ և Սելեշն առավելություն ունի 10-7 հաշվով։ Նրանց միջև առաջին հանդիպումը կայացել է 1989 թվականի Դալլասի մրցաշարում, իսկ վերջին հանդիպումը՝ 1993 թվականի Փարիզի մրցաշարում։ Նրանց միջև կայացած 17 հանդիպումներից 14-ը տեղի են ունեցել մրցաշարերի որոշիչ փուլում, որտեղ Սելեշը հաղթանակի է հասել 9 անգամ, պարտվելով 5-ում։ Մյուս երեք հանդիպումներից երկուսը կայացել են կիսաեզրափակիչ, իսկ մեկ հանդիպումը քառորդ եզրափակիչ փուլում։ 11 հանդիպում տեղի է ունեցել գորգի վրա և Սելեշը հաղթանակի է հասել նրանցից 6-ում։ Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերում նրանք հանդիպել են երկու անգամ և երկուսում էլ հաղթանակ է տարել Սելեշը։ Վիրջինիա Սլիմս մրցաշարերում կայացած երեք հանդիպումներից երկուսը կայացել են եզրափակչում, որոնցում առավելությունը Սելեշի կողմն է եղել, իսկ մեկ հանդիպում կայացել է քառորդ եզրափակիչ փուլում, որտեղ հաղթանակ է տարել Նավրատիլովան։

Մոնիկա Սելեշի և Մարտինա Նավրատիլովայի հանդիպումների վիճակագրություն

№ Արդյունք Թվական Մրցաշար Փուլ Ծածկույթ Հաշիվ 1 Պարտություն 1989 Դալլաս Եզրափակիչ Գորգ 6-7(2), 3-6 2 Պարտություն 1989 Վիրջինիա Սլիմս 1/4 եզրափակիչ Գորգ 3-6, 7-5, 5-7 3 Պարտություն 1990 Վաշինգտոն 1/2 եզրափակիչ Գորգ 3-6, 0-6 4 Հաղթանակ 1990 Հռոմ Եզրափակիչ Գրունտ 6-1, 6-1 5 Հաղթանակ 1990 Լոս Անջելես Եզրափակիչ Հարդ 6-4, 3-6, 7-6(6) 6 Հաղթանակ 1990 Օքլենդ Եզրափակիչ Գորգ 6-3, 7-6(5) 7 Պարտություն 1991 Փալմ Սփրինգս Եզրափակիչ Հարդ 2-6, 6-7(6) 8 Հաղթանակ 1991 ԱՄՆ բաց առաջնություն Եզրափակիչ Հարդ 7-6(1), 6-1 9 Հաղթանակ 1991 Միլան Եզրափակիչ Գորգ 6-3, 3-6, 6-4 10 Պարտություն 1991 Օքլենդ Եզրափակիչ Գորգ 3-6, 6-3, 3-6 11 Հաղթանակ 1991 Վիրջինիա Սլիմս Եզրափակիչ Գորգ 6-4, 3-6, 7-5, 6-0 12 Հաղթանակ 1992 Ուիմբլդոն 1/2 եզրափակիչ Խոտածածկ 6-2, 6-7(7), 6-4 13 Պարտություն 1992 Լոս Անջելես Եզրափակիչ Հարդ 4-6, 2-6 14 Հաղթանակ 1992 Օքլենդ Եզրափակիչ Գորգ 6-3, 6-4 15 Հաղթանակ 1992 Վիրջինիա Սլիմս Եզրափակիչ Գորգ 7-5, 6-3, 6-1 16 Հաղթանակ 1993 Չիկագո Եզրափակիչ Գորգ 3-6, 6-2, 6-1 17 Պարտություն 1993 Փարիզ Եզրափակիչ Գորգ 3-6, 6-4, 6-7(3)

Սելեշն ընդդեմ Գրաֆի

1990-ական թվականների համաշխարհային թենիսի երկու առաջատար թենիսիստուհիներ Մոնիկա Սելեշի և Շտեֆի Գրաֆի մրցակցությունը տևել է 10 տարի և նրանք միմյանց հետ հանդիպել են 15 անգամ, որտեղ առավելությունը Գրաֆի կողմն է՝ 5-10։ Նրանց մրցակցությունը սկսվել և ավարտվել է Ֆրանսիայի բաց առաջնությունում (1989 և 1999 թվականներ), ընդ որում երկուսում էլ հաղթանակ է տարել Գրաֆը։ Գրաֆն առավելություն ունի նաև Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերում կայացած նրանց 10 հանդիպումներում, որտեղ նա առավելության է հասել 6 անգամ, ընդ որում եզրափակիչ փուլում նրանց հարաբերությունը հավասար է՝ 3-3։ Նույն հարաբերությունը ունի նաև եզրափակիչներում կայացած նրանց հանդիպումները։ WTA Ամփոփիչ մրցաշարերում նրանք հանդիպել են մեկ անգամ և 1998 թվականի մրցաշարի քառորդ եզրափակիչում առավելության է հասել Շտեֆի Գրաֆը։

Մոնիկա Սելեշի և Շտեֆի Գրաֆի հանդիպումների վիճակագրություն

№ Արդյունք Թվական Մրցաշար Փուլ Ծածկույթ Հաշիվ 1 Պարտություն 1989 Ֆրանսիայի բաց առաջնություն 1/2 եզրափակիչ Գրունտ 3-6, 6-3, 3-6 2 Պարտություն 1989 Ուիմբլդոն 4-րդ շրջան Խոտածածկ 0-6, 1-6 3 Պարտություն 1989 Բրայթոն Եզրափակիչ Գորգ 5-7, 4-6 4 Հաղթանակ 1990 Բեռլին Եզրափակիչ Գրունտ 6-4, 6-3 5 Հաղթանակ 1990 Ֆրանսիայի բաց առաջնություն Եզրափակիչ Գրունտ 7-6(6), 6-4 6 Պարտություն 1991 Սան Անտոնիո Եզրափակիչ Հարդ 4-6, 3-6 7 Պարտություն 1991 Համբուրգ Եզրափակիչ Գրունտ 5-7(6), 7-6(4), 3-6 8 Հաղթանակ 1992 Ֆրանսիայի բաց առաջնություն Եզրափակիչ Գրունտ 6-2, 3-6, 10-8 9 Պարտություն 1992 Ուիմբլդոն Եզրափակիչ Խոտածածկ 2-6, 1-6 10 Հաղթանակ 1993 Ավստրալիայի բաց առաջնություն Եզրափակիչ Հարդ 4-6, 6-3, 6-2 11 Պարտություն 1995 ԱՄՆ բաց առաջնություն Եզրափակիչ Հարդ 6-4, 6-7(6), 6-0, 3-6 12 Պարտություն 1996 ԱՄՆ բաց առաջնություն Եզրափակիչ Հարդ 5-7, 4-6 13 Պարտություն 1998 WTA Ամփոփիչ մրցաշար 1/4 եզրափակիչ Գորգ 6-1, 4-6, 4-6 14 Հաղթանակ 1999 Ավստրալիայի բաց առաջնություն 1/4 եզրափակիչ Հարդ 7-5, 6-1 15 Պարտություն 1999 Ֆրանսիայի բաց առաջնություն 1/2 եզրափակիչ Գրունտ 7-6(2), 3-6, 4-6

Տես նաև

• Մոնիկա Սելեշի կարիերայի վիճակագրություն

Ծանոթագրություններ

1. WTA կայքէջ
2. Collins B. The Bud Collins History of Tennis: An Authoritative Encyclopedia and Record Book — 2 — NYC: New Chapter Press, 2010. — P. 646. — ISBN 978-0-942257-70-0
3. Internet Movie Database — 1990.
4. The International Who's Who of Women 2006 — Routledge, 2005. — ISBN 978-1-85743-325-8
5. http://espn.go.com/blog/peter-bodo/tag/_/name/u-s
6. Intergovernmental Institution for the use of Micro-algae Spirulina Against Malnutrition «Global Sports for Peace and Development Programme Initiative Արխիվացված 2008-03-02 Wayback Machine» Прочитано 2007-12-01
7. New York Times. 4 сентября 2002. «Sports of The Times; Monica Seles Still Loves The Game» онлайн
8. New York Times. 12 февраля 1990 «Seles, at 16, Is Sitting in Wings as Tennis Superstar» онлайн
9. Seles, Monica Richardson, Nancy Ann Monica: From Fear to Victory — HarperCollins, 1997 ISBN 978-0-00-255788-7
10. Famous Sports Stars «Monica Seles — Growing Up» Прочитано 2007-12-01
11. BBC «1993: Tennis star stabbed» Опубликовано 2003-03-30 Прочитано 2007-12-04
12. Белорусская деловая газета «Злой рок Моники Селеш(չաշխատող հղում) » Прочитано 2007-12-04
13. New York Times. 4 апреля 1995 «TENNIS; Seles’s Assailant Gets Suspended Sentence» Прочитано 2007-12-04
14. Famous Sports Stars «Monica Seles — Bizarre Tragedy» Прочитано 2007-12-01
15. http://www.eurosport.ru/tennis/sport_sto1480052.shtml Селеш заверила карьеру
16. Horovitz, Bruce (1990 թ․ հունիսի 26). «Athletic Firms Going to the Net in Quest for Next Tennis Celebrity». The Los Angeles Times. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
17. Perrotta, Tom (2012 թ․ հունիսի 30). «Finding the spin may be a racquet». The Australian. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
18. «WHAT THEY'RE WEARING (AND HITTING WITH) AT THE U.S. OPEN». SportsBusiness Journal. 2000 թ․ օգոստոսի 28. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.

Արտաքին հղումներ

• Մոնիկա Սելեշը WTA կայքում
• Մոնիկա Սելեշը ITF կայքում Արխիվացված 2015-09-30 Wayback Machine
• Մոնիկա Սելեշը Ֆեդերացիայի գավաթի մասնակցի կայքում Արխիվացված 2016-08-26 Wayback Machine
• Մոնիկա Սելեշը Թենիսի փառքի միջազգային սրահում
• Մոնիկա Սելեշը Բի-Բի-Սի կայքում
• Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերի բոլոր եզրափակիչները Արխիվացված 2016-08-27 Wayback Machine
• Մոնիկա Սելեշը Internet Movie Database կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոնիկա Սելեշ» հոդվածին։

Թենիսի կանանց մենախաղի առաջին ռակետներ

Կրիս Էվերտ  •Իվոն Գուլագոնգ-Քոուլի  • Մարտինա Նավրատիլովա  • Թրեյսի Օստին  • Շտեֆի Գրաֆ  • Մոնիկա Սելեշ  • Արանչա Սանչես-Վիկարիո  • Մարտինա Հինգիս  • Լինդսեյ Դևենպորտ  • Ջենիֆեր Կապրիատի  • Վենուս Ուիլյամս  • Սերենա Ուիլյամս  • Կիմ Կլեյստերս  • Ժյուստին Էնեն  • Ամելի Մորեսմո  • Մարիա Շարապովա  • Անա Իվանովիչ  • Ելենա Յանկովիչ  • Դինարա Սաֆինա  • Կարոլին Վոզնյացկի  • Վիկտորյա Ազարենկա  • Անժելիկա Քերբեր

 

Ավստրալիայի թենիսի բաց առաջնության կանանց մենախաղի հաղթողներ

(1969)Մարգարետ Կուրտ  •(1970)Մարգարետ Կուրտ  •(1971)Մարգարետ Կուրտ  • (1972)Վիրջինիա Վայդ  •(1973)Մարգարետ Կուրտ  •(1974)Իվոն Գուլագոնգ  •(1975)Իվոն Գուլագոնգ  •(1976)Իվոն Գուլագոնգ  •(1977 (հունվար))Կերի Ռիդ  •(1977 (դեկտեմբեր))Իվոն Գուլագոնգ  •(1978)Քրիս Օ'Նեյլ  •(1979)Բարբարա Ջորդան  •{(1980)Հանա Մանդլիկովա  •(1981)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1982)Կրիս Էվերտ  •(1983)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1984)Կրիս Էվերտ  •(1985)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1986)Չի անցկացվել  •(1987)Հանա Մանդլիկովա  •(1988)Շտեֆի Գրաֆ  •(1989)Շտեֆի Գրաֆ  •(1990)Շտեֆի Գրաֆ  •(1991)Մոնիկա Սելեշ  •(1992)Մոնիկա Սելեշ  •(1993)Մոնիկա Սելեշ  •(1994)Շտեֆի Գրաֆ  •(1995)Մարի Պիրս  •(1996)Մոնիկա Սելեշ  •(1997)Մարտինա Հինգիս  •(1998)Մարտինա Հինգիս  •(1999)Մարտինա Հինգիս  •(2000)Լինդսեյ Դևենպորտ  •(2001)Ջենիֆեր Կապրիատի  •(2002)Ջենիֆեր Կապրիատի  •(2003)Սերենա Ուիլյամս  •(2004)Ժյուստին Էնեն  •(2005)Սերենա Ուիլյամս  •(2006)Ամելի Մորեսմո  •(2007)Սերենա Ուիլյամս  •(2008)Մարիա Շարապովա  •(2009)Սերենա Ուիլյամս  •(2010)Սերենա Ուիլյամս  •(2011)Կիմ Կլեյստերս  •(2012)Վիկտորյա Ազարենկա  •(2013)Վիկտորյա Ազարենկա  •(2014)Լի Նա  •(2015)Սերենա Ուիլյամս  •(2016)Անժելիկա Քերբեր

 

Ֆրանսիայի թենիսի բաց առաջնության կանանց մենախաղի հաղթողներ

(1968)Նենսի Ռիչի  •(1969)Մարգարետ Կուրտ  •(1970)Մարգարետ Կուրտ  •(1971)Իվոն Գուլագոնգ  • (1972)Բիլի Ջին Քինգ  •(1973)Մարգարետ Կուրտ  •(1974)Կրիս Էվերտ  •(1975)Կրիս Էվերտ  •(1976)Սու Բարկեր  •(1977)Միմա Յաուշովեց  •(1978)Վիրջինիա Ռուզիչի  •(1979)Կրիս Էվերտ  •{(1980)Կրիս Էվերտ  •(1981)Հանա Մանդլիկովա  •(1982)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1983)Կրիս Էվերտ  •(1984)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1985)Կրիս Էվերտ  •(1986)Կրիս Էվերտ  •(1987)Շտեֆի Գրաֆ  •(1988)Շտեֆի Գրաֆ  •(1989)Արանչա Սանչես-Վիկարիո  •(1990)Մոնիկա Սելեշ  •(1991)Մոնիկա Սելեշ  •(1992)Մոնիկա Սելեշ  •(1993)Շտեֆի Գրաֆ  •(1994)Արանչա Սանչես-Վիկարիո  •(1995)Շտեֆի Գրաֆ  •(1996)Շտեֆի Գրաֆ  •(1997)Իվա Մաջոլի  •(1998)Արանչա Սանչես-Վիկարիո  •(1999)Շտեֆի Գրաֆ  •(2000)Մարի Պիրս  •(2001)Ջենիֆեր Կապրիատի  •(2002)Սերենա Ուիլյամս  •(2003)Ժյուստին Էնեն  •(2004)Անաստասիա Միսկինա  •(2005)Ժյուստին Էնեն  •(2006)Ժյուստին Էնեն  •(2007)Ժյուստին Էնեն  •(2008)Անա Իվանովիչ  •(2009)Սվետլանա Կուզնեցովա  •(2010)Ֆրանչեսկա Սկիավոնե  •(2011)Լի Նա  •(2012)Մարիա Շարապովա  •(2013)Սերենա Ուիլյամս  •(2014)Մարիա Շարապովա  •(2015)Սերենա Ուիլյամս  •(2016)Գարբինե Մուգուրուսա

 

ԱՄՆ թենիսի բաց առաջնության կանանց մենախաղի հաղթողներ

(1968)Վիրջինիա Վայդ  •(1969)Մարգարետ Կուրտ  •(1970)Մարգարետ Կուրտ  •(1971)Բիլի Ջին Քինգ  • (1972)Բիլի Ջին Քինգ  •(1973)Մարգարետ Կուրտ  •(1974)Բիլի Ջին Քինգ  •(1975)Կրիս Էվերտ  •(1976)Կրիս Էվերտ  •(1977)Կրիս Էվերտ  •(1978)Կրիս Էվերտ  •(1979)Թրեյսի Օստին  •{(1980)Կրիս Էվերտ  •(1981)Թրեյսի Օստին  •(1982)Կրիս Էվերտ  •(1983)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1984)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1985)Հանա Մանդլիկովա  •(1986)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1987)Մարտինա Նավրատիլովա  •(1988)Շտեֆի Գրաֆ  •(1989)Շտեֆի Գրաֆ  •(1990)Գաբրիելա Սաբատինի  •(1991)Մոնիկա Սելեշ  •(1992)Մոնիկա Սելեշ  •(1993)Շտեֆի Գրաֆ  •(1994)Արանչա Սանչես-Վիկարիո  •(1995)Շտեֆի Գրաֆ  •(1996)Շտեֆի Գրաֆ  •(1997)Մարտինա Հինգիս  •(1998)Լինդսեյ Դևենպորտ  •(1999)Սերենա Ուիլյամս  •(2000)Վենուս Ուիլյամս  •(2001)Վենուս Ուիլյամս  •(2002)Սերենա Ուիլյամս  •(2003)Ժյուստին Էնեն  •(2004)Սվետլանա Կուզնեցովա  •(2005)Կիմ Կլեյստերս  •(2006)Մարիա Շարապովա  •(2007)Ժյուստին Էնեն  •(2008)Սերենա Ուիլյամս  •(2009)Կիմ Կլեյստերս  •(2010)Կիմ Կլեյստերս  •(2011)Սամանտա Ստոսուր  •(2012)Սերենա Ուիլյամս  •(2013)Սերենա Ուիլյամս  •(2014)Սերենա Ուիլյամս  •(2015)Ֆլավիա Պենետա  •(2016)Անժելիկա Քերբեր