María de Aragón (1482-1517)

María de Aragón, nada en Córdoba o 29 de xuño de 1482 e finada en Lisboa o 7 de marzo de 1517, foi raíña de Portugal.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: María de Aragón.

María de Aragón

Biografía
Nacemento	(ca) Maria d'Aragó i de Castella 29 de xuño de 1482 Córdoba, España
Morte	7 de marzo de 1517 (34 anos) Lisboa, Portugal
Causa da morte	trastorno puerperal
Lugar de sepultura	Mosteiro dos Xerónimos
Raíña de Portugal
1500 – 1517 ← Isabel de Aragão e Castela, Rainha de Portugal (pt) – Catarina de Austria →
Datos persoais
Relixión	Igrexa católica
Actividade
Ocupación	aristócrata
Outro
Título	Infanta of Castile (en) Infanta of Aragón (en) Raíña de Portugal
Familia	Casa de Trastámara
Cónxuxe	Manuel I de Portugal (1500 (Gregoriano)–)
Fillos	Xoán III de Portugal, Sabela de Portugal, emperatriz do Sacro Imperio Romano-Xermánico, Beatriz de Portugal, Duquesa de Saboia, Luís de Portugal, Duque de Beja, Fernando de Portugal, Duque da Guarda, Afonso de Portugal, Maria of Portugal, Henrique I de Portugal, Duarte de Portugal, 4.º Duque de Guimarães
Pais	Fernando II de Aragón   e Isabel I de Castela
Irmáns	Isabel de Aragão e Castela, Rainha de Portugal Catarina de Aragón Xoana I de Castela Afonso de Aragón João, príncipe das Astúrias Alonso de Estrada John of Aragon, Prince of Girona

Cuarta filla dos Reis Católicos, Isabel I de Castela e Fernando II de Aragón, foi raíña de Portugal como segunda esposa de Manuel I, falecido en 1521.^[1]

Traxectoria

María naceu en Córdoba, pertencente entón ao reino de Castela. A súa nai, Isabel, estaba embarazada de xemelgos. A primeira en nacer foi María. O segundo, varón, naceu morto.^[2]

Nese mesmo ano, Boabdil arrebatou o trono ao seu pai Muley Hacén, converténdose no último rei nazarí de Granada.

María casou con dezaoito anos, o 30 de outubro de 1500, co rei Manuel I de Portugal, viúvo da súa irmá máis vella Isabel de Aragón desde 1498, continuando así coa política de sucesivas vodas entre as familias reais portuguesa e castelá-aragonesas, no intento de unir os reinos ibéricos que, nesa época, comprendían baixo unha coroa Portugal, Aragón e Castela.^[1] Así, despois da morte de María, o rei Manuel I casaría con Leonor de Austria, filla de Xoana I de Castela e Filipe o Fermoso, e sobriña, por tanto, de María de Aragón. Porén, a política de alianzas matrimoniais entre España e Portugal non quedaría aí, xa que o futuro rei de Portugal, Xoán III, fillo de María de Aragón e Manuel I de Portugal, casaría con Catarina de Austria, filla máis nova de Xoana I de Castela e irmá de Carlos V, que estivo recluída durante toda a súa infancia en Tordesillas canda a súa nai.

Ademais doutros privilexios e doazóns, o rei concedeulle como dote as vilas de Viseu e Torres Vedras. María foi unha fervorosa partidaria do proxecto imperial manuelino de destruír as cidades santas islamitas de A Meca e Medina, anexionar o Imperio mameluco e conquistar os lugares santos da cristiandade, especialmente Xerusalén. En 1508 conseguiu do seu marido que pedira perdón polas intervencións destrutivas e violentas do pogromo contra os xudeus de 1506.

Morte e sepultura

María morreu o 7 de marzo de 1517 en Lisboa a consecuencia do seu último parto, do que naceu un neno chamado Antonio en 1516, que viviu poucos días. A súa vida xa estaba en perigo cando estaba embarazada deste último, debido a seus numerosos partos.

Foi enterrada no Mosteiro dos Xerónimos de Belém, en Lisboa.

Descendencia

Do seu matrimonio con Manuel I de Portugal naceron dez fillos:

• Xoán III, rei de Portugal (1502-1554).
• Isabel de Portugal (1503-1539), casada co seu primo Carlos I de España, pais de Filipe II de España, I de Portugal desde 1580.
• Beatriz (1504-1538), casada con Carlos III de Savoia, despoxado de case todos os seus estados en 1544 por Francisco I de Francia, nai de Manuel Filiberto de Savoia, un dos heroes da batalla de San Quintín.
• Luis de Portugal, duque de Beja (1506-1555), casado secretamente con Violante Gómez a Pelicana, xudía, que morreu sendo monxa (outras fontes afirman que nunca houbo tal matrimonio entre eles).^[3] Desta relación naceu Antonio, prior de Crato (1531 – 1595), que reclamou os dereitos ao trono luso en 1580 fronte ás pretensións de Filipe II de España, pese a ser ilexítimo.
• Fernando, duque de Guarda e Trancoso (1507-1534), casado con Guiomar Coutinho, condesa de Marialva.
• Afonso de Portugal, cardeal de Portugal (1509-1540).
• María (1511-1513)
• Henrique I, rei de Portugal (1512-1580).
• Duarte de Portugal, IV duque de Guimarães (1515-1540), casado con Isabel de Braganza, cuxa filla a duquesa Catarina, disputó tamén os dereitos sucesorios ao trono portugués do seu primo irmán, Filipe II de España, I de Portugal. Duarte e Isabel foron bisavós de Xoán IV de Portugal.
• Antonio (1516).

Antepasados de María de Aragón

16. Xoán I de Castela

8. Fernando I de Aragón

17. Leonor de Aragón

4. Xoán II de Aragón

18. Sancho de Castela

9. Leonor de Alburquerque

19. Beatriz de Portugal

2. Fernando II de Aragón

20. Afonso Enríquez

10. Fadrique Enríquez

21. Xoana de Mendoza

5. Xoana Enríquez

22. Diego Fernández de Córdoba

11. Mariña Fernández de Córdoba

23. Inés de Ayala

1. María de Aragón

24. Xoán I de Castela

12. Henrique III de Castela

25. Leonor de Aragón

6. Xoán II de Castela

26. Xoán de Gante

13. Catarina de Lancaster

27. Constanza de Castela

3. Isabel I de Castela

28. Xoán I de Portugal

14. Xoán de Portugal

29. Filipa de Lancaster

7. Isabel de Portugal

30. Afonso I de Braganza

15. Isabel de Barcelos

31. Beatriz Pereira de Alvim

Predecesor: Isabel de Aragón

Raíña consorte de Portugal 1500 - 1517

Sucesor: Leonor de Austria

Notas

1. "Maria (D.).". Portugal - Dicionário Histórico, Corográfico, Heráldico, Biográfico, Bibliográfico, Numismático e Artístico (en portugués). pp. 823–824. Arquivado dende o orixinal o 26 de novembro de 2018. Consultado o 19 de setembro de 2017.
2. Liss, Peggy K. (1998). Isabel la Católica: su vida y su tiempo. Nerea. p. 192. ISBN 84-89569-27-4. Consultado o 19 de setembro de 2017.
3. Serrão, Joaquim Veríssimo (ed.). "António, Dom, Prior do Crato (1531-1595)". Volume I (A-D): páxina 157.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  María de Aragón

Bibliografía

• Guimarães Sá, Isabel dos, e Michel Combet (2012): Rainhas consortes de D. Manuel I: Isabel de Castela, Maria de Castela, Leonor de Áustria. Lisboa: Circulo de Leitores. Serie: Rainhas de Portugal, nº 9. ISBN 978-97-2424-710-6.
• Queralt del Hierro, María Pilar (2011): Las damas del rey. Barcelona: Roca Editorial. Serie: Histórica. ISBN 978-84-9918-282-7. Novela sobre as mulleres que rodearon a vida e o reinado dos Reis Católicos, as súas fillas e algunhas otras mulleres destacadas, como Margarita de Austria ou Leonor de Habsburgo.
• Viera, David John (1994): A rare sixteenth century biography of Maria of Portugal: (1482-1517). Roma: Archivum Franciscanum Historicum.

Outros artigos

• Manuel I de Portugal