تاتهای ایران
از اقوام ایرانیتبار / From Wikipedia, the free encyclopedia
تاتهای ایران (به تاتی: Irune Tâtun، ایرون تاتون) یا تاتهای جنوبی[5] از اقوام ایرانیتبار هستند و به شکل پراکنده و نقطهای در شمال ایران (از آذربایجان تا شمال خراسان) زندگی میکنند. طبق نظر مورخان و شواهد موجود به نظر میرسد، تاتها از بازماندگان دیلمیان هستند.[6] بیشتر جمعیت تاتهای ایران در استانهای مرکزی، قزوین، تهران، کرج، اردبیل، زنجان و خراسان شمالی دماوند، دانسفهان، سگزآباد، (شهرستان اشتهارد) (ابراهیمآباد، ایوانکی، دانسفهان، برغان، زیاران، خوزنان، آقچری، طالقان، امیرنان، خیارج، زرندیه، شال، اسفرورین، شهر تاکستان، الموت غربی سپوهین، جولفاده یا جولاده، موشقین، و شاهرود، خلخال، رودبار، طارم، جاجرم و اسفراین و شهرستان گرمه شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان دیده میشوند.
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. |
گمان میرود که این مقاله ناقض حق تکثیر باشد، اما بدون داشتن منبع امکان تشخیص قطعی این موضوع وجود ندارد. اگر میتوان نشان داد که این مقاله حق نشر را زیر پا گذاشته است، لطفاً مقاله را در ویکیپدیا:مشکلات حق تکثیر فهرست کنید. اگر مطمئنید که مقاله ناقض حق تکثیر نیست، شواهدی را در این زمینه در همین صفحهٔ بحث فراهم آورید. خواهشمندیم این برچسب را بدون گفتگو برندارید. |
کل جمعیت | |
---|---|
۴۰۰ هزار[1] | |
زبانها | |
زبان تاتی | |
دین | |
• اکثریت: اسلام (اکثراً: شیعه اقلیتاً: سنی[2]) • سایر: مزدیسنا، یهودی[3][4][2] | |
قومیتهای وابسته | |
دیگر اقوام ایرانیتبار (آذری • بلوچ • تالش • کرد • گیلک • سیستانی • مازندرانی) |
مردم تات ایران مسلمان (عمدتاً شیعه) و همچنین زرتشتی،[3][4][2] هستند و به زبان تاتی ایران از گروه زبانهای ایرانی شمال غربی و زبان تاتی قفقاز از گروه زبانهای ایرانی جنوب غربی سخن میگویند. این زبان به زبانهای فارسی، تالشی، مازندرانی و گیلکی نزدیک هست ولیکن با آنها متفاوت است. تاتهای ساکن قفقاز خود را ایرانی میدانند. تاتهای ایران، بیشترشان در شهرستانهای تاکستان، اشتهارد، الموت غربی (روستاهای: سپوهین، جلفاده یا جولاده، موشقین و …)، بوئینزهرا در استان قزوین زندگی میکنند و این منطقه، بزرگترین منطقهٔ تاتنشین ایران است از جمله شهرهای تات زبان سگزآباد. دانسفهان، خوزنین، شال، اسفرورین، خیارج و ابراهیم است. بقیه نیز در استانهای مرکزی (روستاهای وفس، گورچان (فراهان)، چهرقان الویر، ویدر و فرک)، خراسان شمالی، سمنان، زنجان، البرز، آذربایجان شرقی، اردبیل (بخش شاهرود) و همچنین در مناطق برغان، چندار، به سر میبرند.
در زنجان در روستاهای خوئین و سفیدکمر به زبان تاتی سخن میگویند. همچنین در زنجان زبان تاتی از بخشی از شمال طارم علیا دامنه کوه البرز بجای مانده است که در حدود ۸ روستا (چرزه، باکلور، جمال آباد، قسمتی از آبادی هزارود، بندرگاه، سیاورود، نوکیان، قوهیجان) به زبان تاتی صحبت میکنند.[7][8] عدهٔ زیادی از تاتهای ایران نیز به تهران به ویژه مناطق شرق تهران مهاجرت کردهاند. همچنین تاتها جمعیت کثیری از ساکنان کوهستانهای جنوب ی گیلان را تشکیل دادهاند.