یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی From Wikipedia, the free encyclopedia
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۹۸ برای تعیین ۲۹۰ کرسی دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی و همزمان با نخستین انتخابات میاندورهای دورهٔ پنجم مجلس خبرگان رهبری برگزار شد.[1]
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
داوطلبانی که نتوانستند حداقل ۲۰٪ آرای کل حوزهٔ انتخابیهٔ خود را کسب کنند، در دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی که در تاریخ ۲۱ شهریور ۱۳۹۹[2] برگزار شد، به رقابت پرداختند.[3]
در این دوره، با ۴۲٫۵٪، کمترین میزان مشارکت در یازده دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی رقم خورد. نارضایتی‌های اقتصادی، اعتراضات آبان ۹۸ باعث کاهش مشارکت مردم در انتخابات شد.[4] در این انتخابات، اصولگرایان موفق شدند اکثریت قاطع کرسی‌های مجلس را به دست بیاورند. البته شماری از اصلاح‌طلبان از نام‌نویسی در انتخابات خودداری کرده‌بودند، همچنین بیشتر ردصلاحیت‌شدگان از میان این جناح سیاسی بودند
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و نخستین میاندورهای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری همزمان در ۲۰۸ حوزهٔ انتخابیه شامل ۶ هزار و ۱۱۲ شعبهٔ شهری، ۵۷۷ شعبهٔ روستایی و ۴۶۱ شعبهٔ سیار اخذ رأی برای تعیین ۲۹۰ نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی و تعیین ۷ نمایندهٔ مجلس خبرگان رهبری در ۵ حوزهٔ انتخابیهٔ تهران، خراسان شمالی، خراسان رضوی، فارس و قم از ساعت ۸ صبح روز جمعه دوم اسفند آغاز و تا ساعت ۲۴ جمعه ادامه داشت.[1]
در این دوره از انتخابات ۵۷ میلیون و ۹۱۸ هزار و ۱۵۹ نفر واجد شرایط رأی دادن و ۲ میلیون و ۹۳۱ هزار و ۷۶۶ نفر رأی اولی بودند.[1]
نام‌نویسی از متقاضیان نامزدی در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از روز ۱۰ آذر ۱۳۹۸ آغاز و تا ۱۶ آذر ۱۳۹۸ ادامه داشت که در مجموع ۱۶٬۱۴۵ نفر ثبت‌نام کردند.[5][6]
داشتن حداقل سن ۳۰ سال و حداکثر ۷۵ سال، مدرک کارشناسی ارشد یا معادل آن که دارای ارزش استخدامی باشد، داشتن مدرک پایان خدمت نظام وظیفه، و التزام عملی به اسلام و تابعیت ایرانی از شرایط نام‌نویسی داوطلبان است.[7][8]
۴۲ نفر از نمایندگان دورهٔ دهم مجلس شورای اسلامی، در انتخابات یازدهمین دورهٔ مجلس شورای اسلامی شرکت نکردند؛[9] از جمله:
در این دوره از انتخابات، بیش از ۹۰ نفر از نمایندگان وقت مجلس شورای اسلامی که اکثراً اصلاح طلب بودند از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند که از جملهٔ آنها می‌توان به علی مطهری، محمدرضا امیرحسنخانی، محمود صادقی، غلامرضا حیدری، محمدرضا تابش، فاطمه سعیدی، الیاس حضرتی، بهروز نعمتی، طیبه سیاوشی، محمدعلی پورمختار، سید حسین نقوی حسینی، غلامرضا کاتب، عبدالکریم حسین‌زاده، نادر قاضی‌پور، غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، سیده حمیده زرآبادی، علیرضا رحیمی و بهرام پارسایی، محمد فیضی اشاره کرد.[11][12]
همچنین حدود ۶۸۰۰ نفر از نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی از جمله علی شکوری‌راد (دبیرکل حزب اتحاد ملت)، آذر منصوری، جواد امام، شهیندخت مولاوردی، فاطمه راکعی و سعید زیباکلام از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شدند.[13][14]
به گفته وزیر کشور بیش از ۸۵ درصد انتخابات مجلس به صورت الکترونیکی برگزار می‌گردد که با این اقدام نود درصد از تخلفات انتخاباتی به صفر می‌رسد.[31]
عباسعلی کدخدایی از احراز هویت الکترونیکی رای‌دهندگان به‌طور صد درصدی خبر داد و افزود: در حوزه‌های دیگر، مسئولان شورای نگهبان برای برگزاری انتخابات الکترونیکی تلاش کردند و ما هم آمادگی داشتیم، اما به علت مسائل فنی در حوزه‌های دیگر، الکترونیکی برگزار نمی‌شود.[32]
حسن روحانی، رئیس‌جمهور، پس از شرکت در انتخابات و رأی دادن در ستاد انتخابات وزارت کشور، در جمع خبرنگاران طی سخنانی درمورد برگزاری الکترونیکی انتخابات اظهار داشت: الان مشخص است که در هر لحظه، چند نفر رأی داده‌اند و مشخص است که در تهران و استان‌ها چه میزان در انتخابات مشارکت داشته‌اند[33].
شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی نخستین ائتلافی است که برای ارائه فهرست انتخاباتی اعلام موجودیت کرده‌است.
در جلسه شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان اعلام شد که با توجه به رد صلاحیت گستره اصلاح طلبان «شورای عالی سیاست گذاری جبهه اصلاح طلبان در حوزه انتخابیه تهران لیست انتخاباتی نمی‌دهد. احزاب عضو با نام و عنوان خود می‌توانند لیست بدهند.»[34][35] با این وجود در نهایت هشت حزب اصلاح طلب در قالب ائتلاف برای ایران یک لیست سی نفره در تهران معرفی نمودند.
انتخابات در ۱۱ حوزه به دور دوم کشیده شد. قرار بود دور دوم انتخابات در تاریخ ۲۹ فروردین برگزار شود، که به علت شیوع بیماری کرونا به ۲۱ شهریور ۱۳۹۹ موکول گردید.[2] در پی رد صلاحیت یکی از نامزدان راه‌یافته به دور دوم در حوزه انتخابیه میانه، انتخابات در این حوزه برگزار نشد.[36] و تکلیف ۱۰ کرسی در دور دوم انتخابات تعیین گردید.[37] میزان مشارکت در مرحله دوم شرایطی بدتر از مرحله اول داشت و میزان آن در حدود ۲۰٪ بوده‌است.[38] نماینده استان البرز در مرحله دوم از مجموع آرا، ۲۷ هزار و ۱۰ رای کسب کرده که این عدد بیانگر آن است که ۱٫۶ درصد از کل شهروندان واجدان شرایط به او رای داده‌اند. در کرمانشاه در مرحله دوم نماینده منتخب ۲۱ هزار و ۹۶۶ رای کسب کرده که نشان می‌دهد ۲٫۵ درصد کل از کل واجدان شرایط به او رای داده‌اند.[38]
در این انتخابات، اصولگرایان نزدیک به سه چهارم کرسی‌ها را از آن خود کردند؛ فهرست ایران سربلند به نمایندگی از شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی به تنهایی اکثریت مجلس را به دست آورد.
نمایندهٔ تفرش به دلیل عدم تأیید مدرک تحصیلی، از راهیابی به مجلس بازماند. دو تن از نمایندگان به دلیل ابتلا به کرونا درگذشتند و اعتبارنامهٔ یک نماینده رد شد. همچنین به علت رد صلاحیت یکی از نامزدان، انتخابات دور دوم در میانه برگزار نگردید. بدین ترتیب، در نهایت وضعیت ۲۸۵ کرسی مجلس مشخص گردید.
سهم فهرست‌ها در ۲۹۰ کرسی مجلس
سهم گرایش‌ها در ۲۹۰ کرسی مجلس
| فهرست | گرایش | کرسی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| دور ۱ | دور ۲ | مجموع | |||||||
| کل | ویژه | کل | ویژه | کل | ویژه | ٪ | |||
| ایران سربلند | اغلب: | ۱۷۳ | ۱۷۷ [persian-alpha 11] |
۴ | ۵ | ۱۷۷ | ۱۸۲ | ۶۲٫۷۶٪ | |
| پایداری | ۹۳ | ۱ | ۹۴ | ||||||
| مجلس عدالت‌خواه | ۱ | ۰ | ۱ | ||||||
| اعتدال و توسعه | اغلب:اصطلاحطلبان اعتدالگرایان |
۳۵ | ۳۷ | ۱ | ۱ | ۳۶ | ۳۸ | ۱۳٫۱۰٪ | |
| یاران هاشمی | ۷ | ۰ | ۷ | ||||||
| برای ایران | |||||||||
| دیگران | اصولگرایان | ۳۰ | ۰ | ۳۰ | ۱۰٫۳۴٪ | ||||
| اصطلاحطلبان و اعتدالگرایان | ۱ | ۰ | ۱ | ۰٫۰۳٪ | |||||
| مستقل و نامشخص | ۲۹ | ۴ | ۳۳ | ۱۱٫۳۸٪ | |||||
| اقلیت‌ها | ۵ | ۰ | ۵ | ۱٫۷٪ | |||||
| مجموع کرسی‌های مجلس | ۲۷۹ | ۱۰ | ۲۸۹ | ۹۹٫۶۶٪ | |||||
| حوزه‌های ابطال‌شده | ۱[persian-alpha 12] + ۱[persian-alpha 13] | ||||||||
| مجموع | ۲۷۸ | ||||||||
| آمار کل | |||||||||
| آمار کل | دور نخست | دور دوم | |||||||
| رای | ۲۴٬۵۱۲٬۴۰۴ | ||||||||
| رای درست | |||||||||
| رای باطله | |||||||||
| واجدان | ۵۷٬۹۱۸٬۱۵۹ | ||||||||
| مشارکت | ۴۲٫۵۷٪ | ||||||||
| منبع: مشارکت: دور نخست: فهرست‌ها، گرایش‌ها | |||||||||
در زمان آغاز انتخابات، اعلام شد با توجه به احراز هویت الکترونیکی رأی‌دهندگان، میزان مشارکت بلافاصله پس از پایان انتخابات میزان مشارکت اعلام خواهد شد؛[40] اما اعلام میزان مشارکت تا ۴۰ ساعت پس از پایان انتخابات با تأخیر رو به رو شد.[41] سرانجام وزیر کشور، میزان مشارکت مردمی در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی را ۴۲٫۵۷ درصد اعلام کرد که کمترین میزان مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی است.[42][43]
| استان | شمار واجدان | شمار رأی‌ها | ٪ مشارکت |
|---|---|---|---|
| آذربایجان شرقی | ۴۲٫۸۳٪ | ||
| آذربایجان غربی | ۴۸٫۲۳٪ | ||
| اردبیل | ۵۰٫۲۹٪ | ||
| اصفهان | ۳۶٫۳۸٪ | ||
| البرز | ۲۸٫۴۱٪ | ||
| ایلام | ۶۰٫۸۹٪ | ||
| بوشهر | ۴۶٫۸۱٪ | ||
| تهران | ۲۶٫۲۴٪ | ||
| چهارمحال و بختیاری | ۵۲٫۳۳٪ | ||
| خراسان جنوبی | ۶۶٫۱۲٪ | ||
| خراسان رضوی | ۴۸٫۱۷٪ | ||
| خراسان شمالی | ۵۷٫۲۱٪ | ||
| خوزستان | ۴۲٫۹۶٪ | ||
| زنجان | ۴۸٫۶۳٪ | ||
| سمنان | ۴۷٫۴۵٪ | ||
| سیستان و بلوچستان | ۶۰٫۶۸٪ | ||
| فارس | ۴۵٫۱۱٪ | ||
| قزوین | ۴۲٫۱۹٪ | ||
| قم | ۴۳٫۰۲٪ | ||
| کردستان | ۳۲٫۶۵٪ | ||
| کرمان | ۵۰٫۵۶٪ | ||
| کرمانشاه | ۴۲٫۸۵٪ | ||
| کهگیلویه و بویراحمد | ۷۰٫۶۶٪ | ||
| گلستان | ۵۷٫۱۵٪ | ||
| گیلان | ۴۱٫۹۶٪ | ||
| لرستان | ۴۷٫۵۸٪ | ||
| مازندران | ۴۵٫۶۵٪ | ||
| مرکزی | ۳۹٫۷۱٪ | ||
| هرمزگان | ۵۲٫۵۱٪ | ||
| همدان | ۴۴٫۸۱٪ | ||
| یزد | ۴۷٫۹۰٪ | ||
| کشور | ۵۷٬۹۱۸٬۱۵۹ | ۲۴٬۵۱۲٬۴۰۴ | ۴۲٫۵۷٪ |
وزارت خارجه آمریکا با یک شکل خواندن باقی ماندهٔ نامزدها در انتخابات بعد از رد صلاحیت اغلب نامزدها توسط شورای نگهبان، این انتخابات را به استهزا گرفت.[45][46][47]
روز جمعه ۱۴ فوریه ۲۰۲۰ برایان هوک، نمایندهٔ ویژهٔ وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، انتخابات ایران را حرکتی صرفاً نمایشی و از قبل تعیین شده دانست و گفت: «رای‌گیری اصلی در خفا و مدت‌ها قبل از ۲۱ فوریه انجام شده‌است. روحانیون برندگان و بازندگان را پیش از آن که رای مردم به صندوق انداخته شود تعیین می‌کنند.»[48]
وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰، پنج نفر از اعضای شورای نگهبان را به علّت جلوگیری از انتخابات آزاد در ایران تحریم کرد.[49][50][51]
برایان هوک، نمایندهٔ وزارت خارجهٔ ایالات متحده در امور ایران: «ایالات متحده چند مقام ناظر بر انتخابات مجلس را تحریم کرده‌است. آنها مردم ایران را از حق برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه محروم کرده‌اند.» وی افزود: «۴۱ سال است رژیم ایران این کار را می‌کند و اجازه نمی‌دهد مجلس، مکانی برای نمایندگان واقعی مردم باشد.»[49][50][51]
۲۱ فوریه ۲۰۲۰ وزیر خارجه ایالات متحده، مایک پومپئو: «چرا خامنه‌ای حق حضور ۷۰۰۰ ایرانی و بیشتر را برای شرکت در انتخابات سلب کرد؟» وی ادامه داد: «چون او از یک انتخابات آزاد، بیش از هر چیز دیگری در هراس است».[52][53]
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا: «رژیم ایران انتخابات جعلی مجلس شورای اسلامی را برگزار کرد که مردم ایران در آن مشارکت گسترده‌ای نداشتند.» … «واشینگتن به حمایت از مردم ایران و کسانی که به شدت خواستار شنیده شدنِ صدایشان در یک انتخابات آزاد و عادلانه هستند، ادامه می‌دهد.»[54][55]
انتخابات میاندورهای مجلس برای نمایندگان درگذشته و حوزه‌های ابطال‌شده و نمایندگانی که اعتبارنامهٔ‌شان به تأیید نرسیده، همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراها، در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار گردید. در این انتخابات ۶ نماینده برای ۶ حوزهٔ انتخابیه برگزیده شدند.[56]
| حوزهٔ انتخابیه | آمار کلی حوزهٔ انتخابیه | مشخصات و عملکرد نامزد | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| واجدان | کل رأی‌ها | ٪ مشارکت | رأی‌های صحیح | نامزد | گرایش سیاسی | فهرست انتخاباتی | رأی | ٪ | نتیجه | |
| آستانه اشرفیه[57] | ۶۰٪ | ۴۳٬۱۸۹ | ابراهیم نجفی | اصولگرا | شانا | ۱۲٬۷۰۹ | ۲۹٫۴۳٪ | برنده | ||
| بهار و کبودرآهنگ | ۵۱٪ | فتح‌الله توسلی | اصولگرا | ۳۶٬۲۹۳ | برنده | |||||
| تفرش، آشتیان و فراهان[58] | ۵۱٪ | ۴۰٬۰۱۹ | ولی‌الله بیاتی | اصولگرا | ۱۱٬۵۹۷ | ۲۸٫۹۸٪ | برنده | |||
| تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس[59] | ۱٬۸۰۸٬۲۳۸ | محمداسماعیل کوثری | اصولگرا | شانا | ۳۴۵٬۶۴۵ | ۱۹٫۱۲٪ | برنده | |||
| گچساران و باشت | ۶۲٪ | ۶۰٬۱۵۶ | سید ناصر حسینی‌پور | اصولگرا | ۲۴٬۷۵۰ | ۴۱٫۱۴٪ | برنده | |||
| میانه[60] | ۵۹٪ | ۶۰٬۲۰۶ | سید مرتضی حسینی | اصولگرا | ۱۱٬۹۵۰ | ۱۹٫۹۸٪ | برنده | |||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
