بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
لیگ برتر خلیج فارس
لیگ حرفه‌ای فوتبال ایران از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
لیگ برتر خلیج فارس یا لیگ برتر فوتبال ایران مسابقات لیگ حرفه‌ای و بالاترین سطح باشگاهی لیگ فوتبال ایران است که پس از جام آزادگان آغاز به کار کرد و در حال حاضر با حضور ۱۶ تیم برگزار می‌شود. نخستین دورهٔ این رقابت‌ها در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۰ با حضور ۱۴ تیم برگزار شد.
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
Remove ads
در این لیگ طی بیست و چهار دوره گذشته، تیمهای پرسپولیس (نه بار)، سپاهان (پنج بار)، استقلال (چهار بار)، فولاد خوزستان (دو بار) و پاس تهران، سایپا، استقلال خوزستان و تراکتور (هر کدام یک بار) به مقام قهرمانی رسیده‌اند.
در رده‌بندی اعلام شده از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال در سال ۲۰۱۲ این لیگ، به عنوان «سی و ششمین لیگ قدرتمند جهان» و «چهارمین لیگ قدرتمند آسیا» انتخاب شده است.[۱] افزون بر این در رده‌بندی اعلام شده توسط این فدراسیون، لیگ برتر ایران رده چهل و هفتم جهان و چهارم آسیا را در قرن ۲۱ میلادی (۲۰۰۱ تا ۲۰۱۲) کسب کرده است.[۲]
Remove ads
موفق‌ترین تیم‌ها
بیشترین حضور در سه تیم بالای جدول را به ترتیب تیمهای استقلال (۱۸ بار)، پرسپولیس (۱۵ بار) و سپاهان (۱۳ بار) داشته‌اند. پس از این سه تیم، تیمهای ذوب‌آهن و فولاد و تراکتور هر کدام ۵ بار فصل را با قرار گرفتن در میان سه تیم برتر به انتها رسانده‌اند. فهرست ۱۰ تیم برتر این مسابقات به لحاظ تعداد قهرمانی و سپس تعداد مقام‌های کسب‌شده، به شرح زیر است:
Remove ads
آمار تماشاگران
Remove ads
تیم‌ها
شمار
تیمهای کنونی
۱۶ تیم زیر در دوره بیست و پنجمین (فصل ۰۵–۱۴۰۴) حاضر هستند.
جدول کلی
خلاصه
دیدگاه
Remove ads
نحوه برگزاری و حامیان مالی
رقابت‌ها
از دورهٔ سیزدهم لیگ برتر به بعد، ۱۶ تیم در این رقابت‌ها حاضر هستند، که به‌صورت رفت و برگشت در زمین خودی و حریف به میدان می‌روند، به این ترتیب هر تیم ۳۰ بازی انجام خواهد داد. پیروزی در هر دیدار سه امتیاز و تساوی یک امتیاز برای تیم میزبان و یک امتیاز برای تیم میهمان دارد، در حالی که برای شکست امتیازی در نظر گرفته نمی‌شود. به این ترتیب هر تیمی که بیشترین امتیاز را در طول فصل کسب کند به‌عنوان قهرمان شناخته می‌شود، و دو تیم پایانی جدول رده‌بندی به لیگ آزادگان سقوط می‌کنند. همچنین در مواردی که امتیازها مساوی شوند تفاضل گل و در صورت برابر بودن مقدار تفاضل گل، تعداد گلهای زده ترتیب جدول رده‌بندی را مشخص می‌کند.
گزینش برای لیگ قهرمانان آسیا
- از سال ۱۳۸۷ تا سال ۱۳۹۰ چهار تیم از ایران به‌طور مستقیم در مرحلهٔ گروهی لیگ قهرمانان آسیا حضور داشتند.
- در سال ۱۳۹۰ چهار سهمیهٔ مستقیم ایران، به دو سهمیهٔ مستقیم و دو سهمیه در پلی‌آف تغییر یافت.
- در سال ۱۳۹۱ سهمیه‌های ایران به سه سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیهٔ پلی‌آف تغییر پیدا کرد.
- در سال ۱۳۹۷ سه سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیهٔ پلی‌آف ایران، به دو سهمیهٔ مستقیم و دو سهمیه در پلی‌آف تغییر یافت.
- در سال ۱۴۰۲ باتوجه به تغییر سبک مسابقات آسیایی از لیگ قهرمانان آسیا به لیگ نخبگان آسیا و لیگ قهرمانان آسیا ۲ سهمیه باشگاه‌های ایران به ۲سهمیه مستقیم و یک سهمیهٔ پلی‌آف ایران، و یک سهمیه مستقیم به لیگ قهرمانان آسیا ۲ تغییر یافت که در صورت شکست نماینده ایران در مسابقه پلی‌آف نماینده ایران به مرحله گروهی لیگ۲ آسیا می‌رود.
- در سال ۱۴۰۳ با توجه به عملکرد تیمهای ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا و قرارگرفتن لیگ برتر ایران در جایگاه ششم لیگ‌های آسیایی سهمیه ایران برای دو فصل آینده لیگ نخبگان آسیا ۲۶-۲۰۲۵ و لیگ نخبگان آسیا ۲۷-۲۰۲۶ از ۲+۱ به ۱+۱ کاهش یافت. به این ترتیب ایران یک سهمیه مستقیم لیگ نخبگان آسیا دارد و یک سهمیه حضور در مسابقات پلی‌اف [ر] و یک سهمیه مستقیم به مرحله گروهی لیگ۲ قهرمانان آسیا خواهد بود.[۴][۵]
حامیان مالی
![[نشان]](#/media/پرونده:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | این بخش نیازمند گسترش است میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
- شرکت سان استار حامی مالی در ازای تبلیغات در دورهٔ چهاردهم لیگ خلیج فارس.
- شرکت ام‌تی‌ان ایرانسل حامی مالی در ازای استفاده از نام جام ایرانسل در کنار نام خلیج فارس، در دورهٔ یازدهم لیگ خلیج فارس.
- شرکت آل‌اشپورت حامی مالی در ازای استفاده از توپ‌های فوتبال تولیدی این شرکت در مسابقات و کنفرانس‌های مطبوعاتی قبل و بعد از بازی‌ها، در دورهٔ دهم و یازدهم لیگ خلیج فارس.
نشان‌واره
تا فصل ۹۳–۱۳۹۲
از فصل ۹۴–۱۳۹۳
Remove ads
پوشش تصویری
مسئولیت پخش زنده بازیهای تیمهای استقلال و پرسپولیس همواره برعهده شبکهٔ سه سیما است و حتی اگر این دو تیم در رقابت قهرمانی نیز نباشند بازیهای آنها توسط این شبکه پخش می‌شود، بازیهای این دو تیم علاوه بر شبکه سه از شبکه جام‌جم که شبکه برون‌مرزی سیما برای ایرانیان خارج از کشور است پوشش داده می‌شود. شبکه اصلی پخش بازیهای دیگر تیمهای حاضر در لیگ، شبکه استانی مربوط به تیم میزبان است و درصورت حایز اهمیت بودن بازی، شبکه ورزش سیما، شبکه جام‌جم و شبکه استانی تیم میهمان نیز آن را پوشش می‌دهند. همچنین پخش آنلاین مسابقات لیگ برتر توسط سایت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سایت تلوبیون صورت می‌گیرد.[۶][منبع بهتری نیاز است]
Remove ads
بازیکنان
خلاصه
دیدگاه
بازیکنان خارجی
هر تیم به‌طور همزمان اجازه استفاده از چهار بازیکن خارجی در هر یک از دیدارهای لیگ خلیج فارس را دارد و در صورت استفاده بیش از چهار بازیکن، از طرف سازمان لیگ برتر و کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران متخلف اعلام شده و جریمه می‌شود. از آغاز دورهٔ هشتم و نهم لیگ، بستن قرارداد جدید با دروازه‌بان‌های خارجی ممنوع اعلام شده بود، اما به دلیل انتقادات فراوان کارشناسان فوتبال و درخواست تعداد زیادی از مربیان تیمهای لیگ برتری برای تغییر این قانون، از ابتدای دورهٔ دوازدهم لیگ برتر به بعد، سازمان لیگ برتر فوتبال با ایجاد تغییراتی در این قانون، ضمن موافقت با درخواست مربیان مبنی بر لغو ممنوعیت جذب دروازه‌بان خارجی، تیمهای لیگ برتری را ملزم به جذب دروازه‌بان‌های ملی‌پوش خارجی کرد.
در آغاز دوره بیستم تیم‌ها حق بستن قرارداد با بازیکنان جدید خارجی را نداشتند و فقط با بازیکنان خارجی فصل قبل خود می‌توانستند فصل را شروع کنند.
محرومیت
هر بازیکن بلافاصله بعد از دریافت چهار کارت زرد یا یک کارت قرمز در طی یک دوره از برگزاری رقابت‌ها مشمول محرومیت از حضور در دیدار بعدی می‌گردد و در صورت ایجاد تشنج یا درگیری‌های شدید در میدان‌های فوتبال به کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال احضار شده و در شرایطی که توضیحاتش به این کمیته قابل قبول و منطقی نباشد، مشمول جریمه‌های دیگری (از قبیل جریمه‌های نقدی و محرومیت از چند بازی بعدی) نیز می‌گردد. اگر بازیکنی در آخرین بازی فصل کارت قرمز دریافت کند اولین بازی فصل بعدی را از دست خواهد داد ولی کارت‌های زرد به فصل بعدی موکول نمی‌شود. در ادوار گذشته محرومیت با تعداد کارت زرد متفاوت بوده است که در جدول زیر به آن پرداخته شده است.
Remove ads
نتایج خاص
بازیهای برگزار نشده و نیمه تمام
Remove ads
آمارها
خلاصه
دیدگاه
باشگاه‌های قهرمان به تفکیک فصول
برترین گلزنان لیگ برتر فوتبال ایران
آقای گلهای لیگ برتر
مربیان قهرمان
بازیکنان قهرمان
قهرمانی‌های متوالی
تیم فوتبال پرسپولیس با پنج قهرمانی متوالی و تیم فوتبال سپاهان با سه قهرمانی متوالی، از رکورداران قهرمانی متوالی در ادوار لیگ ایران هستند.
جدول رکورد داران قهرمانی‌های متوالی ادوار لیگ فوتبال ایران
قهرمانی زود هنگام
تفکیک دوره‌ها بر اساس میانگین گل
تا پایان بیست و سومین دوره لیگ برتر ۵٬۹۸۲ بازی در این مسابقات انجام شده و ۱۳٬۲۳۲ گل به ثمر رسیده است که میانگین ۲٬۲۱ گل در هر بازی می‌باشد. به‌جز دوره هجدهم، بیستم و بیست و یکم و بیست چهارم لیگ برتر در بقیه ادوار لیگ، میانگین به ثمر رسیدن حداقل دو گل در این بازی‌ها به ثبت رسیده است.
منبع:[۱۴]
Remove ads
تفکیک تیم‌ها بر اساس تعداد بازی گل‌زده
خلاصه
دیدگاه
بیشترین تعداد بازی گل‌زده در مجموع ادوار لیگ برتر
در مجموع ادوار لیگ برتر استقلال و پرسپولیس با گلزنی در ۵۳۴ بازی بیش از هر تیمی موفق به گلزنی شده‌اند. تیم سپاهان و ذوب‌آهن هم در رده‌های بعدی این جدول هستند.
نکته: در این جدول تیم‌هایی ذکر شده‌اند که حداقل در ۲۵۰ بازی از بازیهای لیگ برتر موفق به گلزنی شده‌اند.
تاریخ به روز رسانی:پایان لیگ بیست و چهارم
Remove ads
تفکیک تیم‌ها بر اساس کلین‌شیت
خلاصه
دیدگاه
باشگاه پرسپولیس با ثبت ۳۰۹ کلین‌شیت تا پایان بیستمین و چهارمین دوره لیگ برتر بهترین عملکرد را در این زمینه داشته است. باشگاه استقلال با پنج کلین شیت کمتر در رده دوم قرار گرفته است و همچنین باشگاه سپاهان ۲۸۷ کلین‌شیت در رتبهٔ سوم این رده‌بندی قرار دارد.
بهترین و بدترین
خلاصه
دیدگاه
کسب امتیاز
- امتیازهای کسر شده لحاظ نشده است
منبع:[۱۵]
خط حمله
خط دفاعی
برد
- منبع:[۲۱]
باخت
مساوی
منبع[۲۴]
تفاضل گل
منبع[۲۵]
سریع‌ترین گل‌ها
تاریخ به روز رسانی: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲
نکته: سریع‌ترین گل تاریخ فوتبال باشگاهی ایران را هادی عبدالله‌زاده در سال ۱۳۷۸ در بازی ابومسلم و ایرسوتر در ثانیه پنج بازی به ثمر رسانده است.[۳۳]
داوران
تعداد ۱۱۶ داور بازیهای لیگ برتر را قضاوت کرده‌اند. ترکی، فغانی و قهرمانی سه داوری هستند که بیش از بقیه داوران بازیهای این مسابقات را سوت زده‌اند.[نیازمند منبع]
تاریخ به روز رسانی:نامشخص
- در این لیست داورانی ذکر شده‌اند که حداقل صد بازی در لیگ برتر سوت زده‌اند.
تعداد بیشترین داوری در طول یک فصل از لیگ برتر
حضور بانوان در ورزشگاه‌ها
اولین حضور رسمی در استادیوم فوتبال در روز پنج‌شنبه ۱۸ مهر ۱۳۹۸ عده‌ای از بانوان ایرانی برای اولین بار، رسماً به عنوان تماشاگر زن فوتبال به استادیوم آزادی در تهران راه یافتند تا بازی ایران و کامبوج را از نزدیک تماشا کنند و اما در این رقابت‌ها هرگز اجازه حضور زنان در ورزشگاه‌ها داده نشد تا اینکه در اواخر سال ۲۰۲۲ با فشارهای جهانی، بالاخره این اجازه داده شد. مقاومت زنان و فشار سازمان‌های ورزشی جهانی همانند سازمان فیفا بانی آن شد که ورزشگاه آزادی بالاخره پس از انقلاب ۱۳۵۷ نیز به روی زنان بازگردد؛[۳۵][۳۶]
نخستین حضور قانونی زنان ایرانی در لیگ برتر خلیج فارس در بازی میان استقلال و مس کرمان در ورزشگاه آزادی تهران در هفته سوم از بیست و دومین دوره این رقابت‌ها بود.[۳۷][۳۸] بیشترین حضور زنان در ورزشگاه در تاریخ ورزش ایران به صورت قانونی در بازیهای خانگی ملوان در گیلان در شهر بندر انزلی صورت گرفته است.[نیازمند منبع]
لیگ بیست چهارم
هفته دوازدهم
با توجه به حکم کمیته انضباطی مبنی بر محرومیت هواداران مرد دو تیم سپاهان و پرسپولیس به دلیل تنش در بازیهای گذشته برای اولین بار در تاریخ لیگ برتر دیدار سپاهان و پرسپولیس در ورزشگاه نقش جهان فقط با حضور تماشاگران زن برگزار شد.[۳۹]
استفاده از کمک داور ویدیویی (VAR)
برای اولین بار در تاریخ لیگ برتر در بازی معوقه از هفته پنجم در لیگ برتر ۰۳–۱۴۰۲ مابین دو رقیب سنتی پایتخت استقلال و پرسپولیس از کمک داور ویدیویی (VAR) استفاده شد.[۴۰][۴۱]
رکوردها
- باشگاه فوتبال سپاهان با کسب قهرمانی در فصل۸۲-۱۳۸۱ تبدیل به اولین باشگاه فوتبال غیر تهرانی گردید که قهرمان رقابت‌های سراسری شده است.
- باشگاه فوتبال استقلال در فصل ۹۹–۱۳۹۸ به اولین باشگاهی تبدیل شد که مرز ۱۰۰۰ امتیاز را در تاریخ لیگ برتر رد کرد.[۴۲]
- استقلال در فصل ۰۱–۱۴۰۰ به اولین تیم در تاریخ لیگ برتر تبدیل شد که بدون شکست به عنوان قهرمانی دست پیدا کرد.[۴۳]
- استقلال فصل ۰۳–۱۴۰۲ به اولین تیم لیگ برتر تبدیل شد که تعداد گل‌هایش در تاریخ لیگ برتر به عدد ۱۰۰۰ گل رسید.[۴۴]
جستارهای وابسته
یادداشت‌ها
خلاصه
دیدگاه
- پس از حضور قطعی تمام تیم‌ها جدول زیر تکمیل می‌گردد
- این تیم که در چند فصل اول لیگ برتر با نام سایپا تهران در مسابقات حاضر می‌شد به سایپا کرج تغییر نام داد و بازیهای این تیم نیز در شهر کرج برگزار می‌شد ولی از لیگ پانزدهم دوباره با نام سایپا تهران در مسابقات به میدان رفت و بازیهایش نیز به ورزشگاه‌های شهر تهران منتقل شد
- این تیم سه فصل با نام پیکان قزوین در لیگ برتر شرکت کرده است
- این تیم سه فصل با نام صبا باتری تهران در لیگ برتر شرکت کرده و سپس به صبای قم تغییر نام داده است
- نام اصلی این تیم راه‌آهن تهران می‌باشد ولی با نامهایی چون راه‌آهن شهرری و راه‌آهن یزدان نیز در مسابقات لیگ برتر به میدان رفت
- این تیم دو فصل با نام مقاومت سپاسی شیراز در لیگ برتر بازی کرده است
- نام اصلی این تیم نفت تهران می‌باشد ولی با نامهایی چون نفت طلاییه و نفت نوین تهران نیز در مسابقات لیگ برتر به میدان رفت
- این تیم از فصل ۹۹–۱۳۹۸ با نام شهر خودرو در لیگ برتر حاضر شده است
- این تیم بعد از شش سال حضور در لیگ برتر به شهر همدان منتقل شد و چهار سال همدان در لیگ برتر حضور داشت
- این تیم در اولین دوره لیگ برتر با نام استقلال رشت در مسابقات حاضر بود سپس دو فصل نیز با نام پگاه بازی کرد و از فصل چهارم حضورش به داماش گیلان تغییر نام داد
- با اینکه در محافل رسمی از مشکی‌پوشان به عنوان نام این تیم یاد می‌شد ولی در محافل عمومی نام این تیم سیاه‌جامگان نوشته و صدا می‌شد
- درصورت شکست نماینده ایران در مسابقه پلی‌اف نماینده ایران به لیگ۲ قهرمانان آسیا ملحق می‌شود
- این بازی تا دقیقه ۷۱ با نتیجه صفر صفر مساوی بود تا اینکه هواداران تراکتور شروع به پرتاب اشیا مختلف به زمین بازی کرده و با درگیری بازیکنان پرسپولیس با هواداران، داور بازی را نیمه تمام گذاشت و با حکم کمیته انضباطی بازی ۳ بر ۰ به سود پرسپولیس شد.
- این بازی دلیل حاضر نشدن تیم سپاهان در زمین بازی، در طی مدت زمان قانونی، به خاطر اعتراض به بدون تماشاگر برگزار شدن بازی، انجام نشد و کمیته انضباطی رای به برد تیم پرسپولیس داد
- این بازی که تا دقیقه ۸۹ با نتیجه ۲ بر ۱ به سود تیم پیکان تهران پیگیری می‌شد که به دلیل مصدوم شدن کمک داور نیمه تمام ماند و توسط کمیته انضباطی سه بر صفر به سود تیم پیکان اعلام شد
- این بازی تا دقیقه ۸۸ با نتیجه ۲ بر ۱ به سود تیم داماش گیلان پیگیری می‌شد که به خاطر فحاشی تماشاگران تیم پرسپولیس بازی نیمه تمام ماند و توسط کمیته انضباطی سه بر صفر به سود داماش گیلان اعلام شد
- این بازی با نتیجه یک بر یک به پایان رسید ولی تیم شاهین بوشهر نسبت به سه اخطاره بودن یک بازیکن تیم پاس همدان اعتراض کرد و پس از بررسی این اعتراض نتیجه بازی از سوی کمیته انضباطی سه بر صفر به نفع تیم شاهین بوشهر اعلام شد
- این بازی تا دقیقه ۶۴ با نتیجه یک بر صفر به سود تیم ابومسلم مشهد در جریان بود که در این دقیقه بازیکنان و کادر فنی تیم تراکتورسازی در پی اعتراض به تصمیم داور در اعلام خطای پنالتی برای تیم ابومسلم زمین بازی را ترک کردند و بازی نیمه تمام ماند و نتیجه این بازی از سوی کمیته انضباطی سه بر صفر به نفع ابومسلم مشهد اعلام شد
- این بازی تا دقیقه ۷۲ با نتیجه ۲ بر ۰ به سود تیم پاس در جریان بود که به دلیل قطعی برق ورزشگاه بازی نیمه ناتمام ماند. کمیته انضباطی رای به انجام ۱۸ دقیقه باقیمانده بازی داد ولی تیم فجرسپاسی حاضر به انجام این ۱۸ دقیقه نشد و با حکم کمیته انضباطی سه بر صفر بازنده شد
- این بازی تا دقیقه ۷۰ با نتیجه مساوی بدون گل در جریان بود که در این دقیقه بازیکنان و کادر فنی تیم شموشک در پی اعتراض به تصمیم داور در اعلام خطای پنالتی برای تیم برق شیراز زمین بازی را ترک کردند و بازی نیمه تمام ماند و نتیجه این بازی از سوی کمیته انضباطی سه بر صفر به نفع برق شیراز مشهد اعلام شد
- تیم شموشک نوشهر در اعتراض به انتخاب علی خسروی به عنوان داور این بازی در زمین حاضر نشد و کمیته انضباطی رای به برد سه بر صفر به سود تیم ابومسلم مشهد صادر کرد
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads