باشگاه فوتبال پاس همدان

باشگاه فوتبال پاس همدان، یک باشگاه فوتبال ایرانی است که در شهر همدان قرار دارد^[1] و هم‌اکنون در لیگ دسته دوم فوتبال ایران بازی می‌کند.

پاس همدان

نام کامل	باشگاه فرهنگی ورزشی پاس همدان
لقب‌(ها)	سبزقبایان
تاریخ بنیان‌گذاری	۱۹ خرداد ۱۳۸۶ (۱۷ سال پیش)
نام ورزشگاه	ورزشگاه شهید حاجی بابایی
گنجایش	۱۰٬۰۰۰ نفر
مالک	استانداری استان همدان
مدیرعامل	امیر عظیمی
سرمربی	هادی گل‌محمدی
لیگ	لیگ دسته دوم فوتبال ایران
۰۳–۱۴۰۲	۶ (گروه اول)
رنگ‌های خانگی رنگ‌های مهمان

این تیم در اولین سال حضورش یعنی هفتمین دوره لیگ برتر فوتبال ایران جام خلیج فارس توانست با کسب ۴۹ امتیاز از ۳۴ بازی و کسب عنوان بهترین تیم شهرستانی در رده پنجم جدول رده‌بندی قرار بگیرد.

پیشینه

همچنین ببینید: باشگاه فوتبال پاس تهران

پاس تهران

ریشه این تیم به باشگاه فوتبال پاس تهران بر می‌گردد. پس از پایان فصل ۸۶–۸۵ باشگاه پاس تهران به شهر همدان منتقل شد.^[2] در ابتدا خبرهایی دربارهٔ غیرقانونی بودن این انتقال منتشر شد،^[3][4][5] سپس اعلام شد باشگاه بدون دریافت پول به شهدای همدان هدیه شده‌است.^[2][3] ابتدا قرار بود باشگاه با نام شهدای الوند همدان به همدان منتقل شود،^[6] اما پاس همدان (مخفف پیروزی، استقامت، سرافرازی) نام گرفت.^[7] بر اساس تفاهم‌نامه‌ای میان نیروی انتظامی و باشگاه پاس همدان، باشگاه پاس همدان می‌تواند همچنان از بازیکنان مشمول خدمت سربازی استفاده کند.^[8] انتقال پاس به همدان، زمینه‌ساز انتقال صباباتری به قم و پیکان به قزوین شد.^[9]

فروپاشی پاس تهران و ایجاد پاس همدان که نخستین تجربه طرح انتقال باشگاه‌های تهرانی به شهرهای دیگر بود، یک جنجال در رسانه‌های ایران به وجود آورد و مخالفان بسیاری^{[3][10][11][12][13]} داشت. سیّد محمّد کاظم اولیایی،^[14][15] مدیرعامل باشگاه پاس همدان، حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان در مجلس شورای اسلامی، بهروز مرادی،^[2] استاندار وقت همدان و کیومرث هاشمی^[2] نایب رئیس سازمان تربیت بدنی از موافقان اصلی این انتقال بودند که همگی آنان در این انتقال نقش داشتند. عادل فردوسی‌پور در مقاله‌ای دربارهٔ فوتبال ایران در مجله ورلدساکر نوشت: «سران باشگاه پاس تهران با اعلام انتقال باشگاه به شهر همدان که هیچ تیم دسته برتری را در اختیار ندارد، فوتبال کشور را حیرت‌زده کردند.»^[16]

سقوط از لیگ برتر

این تیم در روز ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۰ و در هفته پایانی دهمین دوره مسابقات فوتبال دسته برتر ایران جام خلیج فارس میزبان تیم استقلال تهران بود، نتیجه را دو بر صفر به استقلال تهران واگذار کرد تا با کسب ۳۵ امتیاز و به دلیل تفاضل گل کمتر نسبت به شاهین بوشهر و راه‌آهن شهرری در رده شانزدهم جدول رده‌بندی قرار بگیرد و به همراه تیم‌های پیکان قزوین و استیل آذین به مسابقات فوتبال دسته اول باشگاه‌های ایران جام آزادگان سقوط کند.

لیگ آزادگان ۹۲–۱۳۹۱: در یک قدمی بازگشت به لیگ برتر

پاس لیگ آزادگان ۹۲–۱۳۹۱ (گروه B) را در جایگاه سوم به پایان رساند و در پی محرومیت شهرداری تبریز به دلیل رسوایی تبانی به پلی آف صعود کرد. پاس در دور اول پلی آف پس از دو بازی مس سرچشمه را ۳–۲ (۲–۱, ۱–۱) شکست داد اما در بازی دوم ۵–۳ (۴–۲, ۱–۱) مغلوب ذوب آهن اصفهان شد.

ورزشگاه

این تیم هم‌اکنون دارای دو ورزشگاه شهدای قدس با گنجایش ۷ هزار نفر و شهید مفتح با گنجایش ۱۵ هزار نفر است. بیشتر بازی‌های این تیم به دلیل فاصله ۱۰ کیلومتری ورزشگاه شهید مفتح از شهر همدان در ورزشگاه شهدای قدس همدان برگزار می‌شود.

نتایج پاس در هر فصل

فصل	لیگ									جام حذفی	گلزن برتر
	دسته	بازی	برد	م.	با.	گ‌ز	گ‌خ	ام.	رتبه		نام	گل
۸۷–۱۳۸۶	لیگ برتر	۳۴	۱۱	۱۶	۷	۳۶	۲۸	۴۹	۵ام	۴/۱ نهایی	محمد غلامی و امیر ابوچا	۸
۸۸–۱۳۸۷	لیگ برتر	۳۴	۱۰	۹	۱۵	۳۸	۴۶	۳۹	۱۳ام	نیمه نهایی	محمد غلامی	۹
۸۹–۱۳۸۸	لیگ برتر	۳۴	۹	۱۱	۱۷	۳۶	۴۴	۳۸	۱۴ام	۴/۱ نهایی	هادی اصغری	۱۰
۹۰–۱۳۸۹	لیگ برتر	۳۴	۸	۱۱	۱۵	۳۰	۴۸	۳۵	۱۶ام سقوط	۴/۱ نهایی	فرهاد خیر خواه	۸
۹۱–۱۳۹۰	لیگ آزادگان	۲۶	۱۰	۹	۷	۲۹	۲۵	۳۹	۴ام	۱۶/۱ نهایی	امین متوسل زاده	۶
۹۲–۱۳۹۱	لیگ آزادگان	۲۶	۱۴	۳	۹	۲۵	۱۸	۴۵	۳ام	انصراف	مقداد قباخلو	۹
۹۳–۱۳۹۲	لیگ آزادگان	۲۴	۸	۵	۱۱	۲۲	۲۸	۲۹	۹ام	انصراف	مجتبی محبوب مجاز	۹
۹۴–۱۳۹۳	لیگ آزادگان	۲۱	۱۰	۷	۴	۱۹	۱۳	۳۷	۳ام	۱۶/۱ نهایی	محسن آذرباد	۴
۹۵–۱۳۹۴	لیگ آزادگان	۳۸	۱۰	۱۲	۱۶	۳۴	۴۰	۴۲	۱۶ام سقوط	-		-
۹۶–۱۳۹۵	لیگ دو	۲۲	۹	۸	۵	۲۶	۱۶	۲۹	۳ام	-		-
۹۷–۱۳۹۶	لیگ دو	۲۰	۷	۵	۸	۲۷	۲۲	۲۶	۹ام سقوط*	-		-
۹۸–۱۳۹۷	لیگ دو	۲۴	۱۰	۱۱	۳	۳۲	۱۸	۴۱	۳ام	-		-
۹۹–۱۳۹۸	لیگ دو	۲۶	۱۲	۱۰	۴	۳۵	۲۳	۴۶	حضور در پلی آف	۱۶/۱ نهایی	مسعود رمضانی
۱۴۰۰–۱۳۹۹	لیگ دو	۲۶	۷	۹	۱۰	۲۳	۲۹	۳۰	دهم		مقداد اکبرخواه	۴
۱۴۰۱–۱۴۰۰	لیگ دو	۲۶	۷	۸	۱۱	۳۱	۳۵	۲۹	دوازدهم		مسعود رمضانی	۶
۱۴۰۱–۱۴۰۲	لیگ دو	۲۴	۹	۷	۸	۲۴	۲۹	۳۴	پنجم		محسن وفایی	۱۱
۱۴۰۲–۱۴۰۳	لیگ دو

عملکرد

تیم پاس در یکی از درخشان‌ترین نتایج خود توانست تیم پرسپولیس تهران در دی ماه سال ۱۳۸۶ و در مرحله یک‌هشتم نهایی جام حذفی ایران با نتیجه سه بر صفر شکست دهد.^[17] در این دیدار چهار بازیکن پرسپولیس تهران به نام‌های حسین بادامکی، محمد نصرتی، علیرضا نیکبخت واحدی و فرزاد آشوبی با دریافت کارت‌های قرمز از محسن ترکی داور این دیدار از زمین بازی اخراج شدند. همچنین سبزپوشان پاس همدان در ۲۰ اردیبهشت سال ۱۳۸۸ در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی فوتبال ایران و درحالی که ۹ نفره بودند توانستند با نتیجه دو بر یک تیم پرسپولیس تهران را در ورزشگاه قدس همدان شکست دهند^[18] تا به نیمه نهایی جام حذفی فوتبال ایران برسند.

مربیان

کادر فنی کنونی

در فصل ۰۲–۱۴۰۱^[19]

-	سرمربی	بابک صمدیان
	کمک مربی
-	کمک مربی	مجید لطیفی*
-	مربی دروازه‌بانان
-	آنالیزور
-	مربی بدنساز	مصطفی قیصری صفا
-	سرپرست	محمد آرتیمانی
-	پزشک	مهدی نوروزی
-	ماساژور
-	تدارکات	رضا موسعلی

مربیان پیشین

#	نام	کشور	دوران مربیگری		آمار[20]
			از	تا	بازی	برد	مساوی	باخت	٪برد
۱	وینگو بگوویچ		۲۹ خرداد ۱۳۸۶[21]	۶ اردیبهشت ۱۳۸۸[22]	۷۴	۲۵	۲۶	۲۳	۳۳٫۷
۲	علیرضا منصوریان		۱۳ مرداد ۱۳۸۸[23]	۱۴ مهر ۱۳۸۸[24]	۱۰	۱	۳	۶	۱۰
۳	علی‌اصغر مدیرروستا		۱۷ مهر ۱۳۸۸[25]	۱۶ آذر ۱۳۸۹[26]	۴۲	۱۲	۱۶	۱۴	۲۸
۴	محمود یاوری		۲۰ آذر ۱۳۸۹[27]	۱۷ اسفند ۱۳۸۹[28]	۷	۰	۲	۵	۰
۵	علی‌اصغر مدیرروستا		۲۱ اسفند ۱۳۸۹[25]	۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰[29]	۸	۴	۱	۳	۵۰
۶	فراز کمالوند		۱ تیر ۱۳۹۰[30]	۲۶ دی ۱۳۹۰[31]	۱۵	۵	۵	۵	۳۳
۷	وینگو بگوویچ		۱ بهمن۱۳۹۰[32]	۱۱ دی ۱۳۹۱[33]	۲۵	۱۳	۴	۸	۵۲
۸	امید طیری[34]		۲۵ دی ۱۳۹۱	۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۲	۱۱	۶	۲	۳	۶۶
۹	مجتبی خورشیدی[35]		۵ خرداد ۱۳۹۲	۱۱ دی ۱۳۹۲	۱۳	۴	۲	۷	۳۰٫۷
۱۰	محسن عاشوری[36]		۱۹ دی ۱۳۹۲	۵ فروردین ۱۳۹۳	۹	۳	۳	۳	۳۳
۱۱	امید طیری[37]		۹ فروردین ۱۳۹۳	۱۹ فروردین ۱۳۹۳	۲	۱	۰	۱	۵۰
۱۲	داوود مهابادی[38]		۱۰ خرداد ۱۳۹۳	۲۹ مهر ۱۳۹۴
۱۳	رضا طلایی‌منش		۵ آبان ۱۳۹۴	۹ دی ۱۳۹۴
۱۴	اکبر محمدی		۹ دی ۱۳۹۴	۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۵
۱۵	رضا طلایی‌منش		۳۰ تیر ۱۳۹۵	۴ بهمن ۱۳۹۵	۱۷	۵	۷	۵	۲۹٫۴
۱۶	علی لطیفی		۶ بهمن ۱۳۹۵	۳ اسفند ۱۳۹۵	۴	۳	۱	۰	۷۵
۱۷	عباس سرخاب		۲ تیر ۱۳۹۶	۱۹ مهر ۱۳۹۶	۶	۲	۱	۳	۳۳٫۳
۱۸	مجید باقری نیا		۲۳ مهر ۱۳۹۶	۲۸ بهمن ۱۳۹۶	۱۴	۵	۴	۵	۳۵٫۷
۱۹	احمد جمشیدیان		۳۱ مرداد ۱۳۹۷	۱۹ دی ۱۳۹۸
۲۰	علی قربانی		۱۹ دی ۱۳۹۸	۶ مهر ۱۳۹۹
۲۱	مهدی پاشازاده		۶ مهر ۱۳۹۹	۱ اسفند ۱۳۹۹
۲۲	علی قربانی		۸ فروردین ۱۴۰۰	۹ خرداد ۱۴۰۰	۹	۳	۲	۴	۳۳٫۳
۲۳	بابک صمدیان		۲۰ خرداد ۱۴۰۰	۲۳ تیر ۱۴۰۰	۴	۱	۰	۳	۲۵
۲۴	سیامک فراهانی		۳۰ مهر ۱۴۰۰	خرداد ۱۴۰۱	۲۴	۶	۸	۱۰	۲۵
۲۵	هادی گلمحمدی		۴ شهریور ۱۴۰۱	۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲	۲۶	۱۰	۷	۹	۳۸٫۴
۲۶	بابک صمدیان		۱۶ شهریور ۱۴۰۲	۳۰ تیر ۱۴۰۳	۱۳	۴	۵	۴
۲۷	هادی گلمحمدی		۳۰ تیر ۱۴۰۳

^{پیش از آغاز فصل (۹۸–۹۷) غلامرضا عنایتی هدایت تیم پاس همدان را برعهده گرفت که قبل از آغاز مسابقات لیگ دو از این تیم جدا شد.}

مدیران

#	نام	دوران مدیریت
		از	تا
۱	کاظم اولیایی	۱۰ خرداد ۱۳۸۶[39]	۱۵ مهر ۱۳۸۸
۲	کریم ملاحی	۱۵ مهر ۱۳۸۸[40]	۲۰ اسفند ماه ۱۳۸۹
۳	عباس صوفی	۲۰ اسفندماه ۱۳۸۹	۱۳۹۰
۴	عبدالحمید رمضانی	۶ مرداد ۱۳۹۱[41]	۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۳
۵	بهرام یدی	۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۳[42]	۸ مهر ۱۳۹۴
۶	حسن عزیزی	۸ مهر ۱۳۹۴[43]	۷ اردیبهشت ۱۳۹۵
۷	عبدالحمید رمضانی	۷ اردیبهشت ۱۳۹۵	۱۰ تیر ۱۳۹۵
۸	محمدتقی رحیمی	۱۰ تیر ۱۳۹۵	۸ آبان ۹۶
۹	امیر عظیمی	۲۲ دی ۱۳۹۶	شهریور ۱۳۹۷
۱۰	محمد مظهری	۲ آبان ۹۷	۱۴ بهمن ۱۳۹۸
۱۱	امیر عظیمی	۱۹ تیر ۱۳۹۹	آذر ۱۴۰۰
۱۲	حمیدرضا عابری منصور	آذر ۱۴۰۰	مرداد ۱۴۰۱
۱۳	هادی خرمیان	مرداد ۱۴۰۱	بهمن۱۴۰۱
۱۴	حمیدرضا عابری منصور	بهمن۱۴۰۱	اردیبهشت ۱۴۰۲
۱۴	بدون مدیر	خرداد ۱۴۰۲	تاکنون

بازیکنان کنونی

فصل:۲۰۲۳–۲۰۲۲

شماره پست بازیکن ۱۲ دروازه‌بان معصوم برجی ۴۴ مدافع حسین کاظمی* ۷۷ مدافع اویس کردجهان ۲۱ مدافع امیرحسین هاشمی ۲ مدافع حسین انصاری ۶ هافبک مبین سوری ۲۷ هافبک نادر هوشیار ۲۲ هافبک نیما ظفریان ۲۳ هافبک صابر محمدی ۱۹ مهاجم امیرحسین سوری ۱۷ مهاجم رضا حسینی ۱ دروازه‌بان علیرضا قره باغی ۸۸ مدافع صادق اسکندری ۳ مدافع محمد عنایتی

شماره نقش بازیکن ۲۰ مدافع مرتضی کرمی. ۸ هافبک حامد میرزایی - هافبک مهدی فرزانه ۱۰ هافبک علی غلامرضایی. - دروازه‌بان یوسف قائمی ۷۰ مهاجم حمید حیدری ۵۵ مهاجم مسعود نوری ۳۰ مهاجم محسن وفایی - دروازه‌بان امیرحسین حسین‌زاده* ۵ مدافع حسین خواجوی ۸۰ هافبک متین قائمی - هافبک علی چهاردولی ۷ هافبک محمدجواد ویسی - هافبک فرشید حمزه ۱۴ هافبک محمدصالح موسوی

منابع

1. «سقوط پاس همدان به لیگ دسته سه». تسنیم. ۱۸ بهمن ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۸ بهمن ۱۳۹۶.
2. «تیم فوتبال پاس به استان همدان واگذار شد». خبرگزاری فارس. ۱۰ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
3. «آخرین تحولات انتقال پاس به همدان». روزنامه همشهری. ۱۲ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
4. «انتقال پاس منع قانونی ندارد». وبگاه الف. ۲۰ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
5. «حاج بابایی: تمام مسیرهای قانونی طی شده‌است». روزنامه اعتماد ملی. ۲۸ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
6. «همدان در تب تیمداری». وبگاه تبیان. ۲۰ خرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
7. «حاجی‌بابایی خواستار نامگذاری شهدای الوند به پاس همدان شد». خبرگزاری فارس. ۲ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
8. «جای نگرانی نیست / از بازیکنان مشمول خدمت سربازی استفاده می‌کنیم». خبرگزاری مهر. ۲۲ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
9. «فقط استقلال و پرسپولیس در تهران می‌مانند؟!». آفتاب نیوز. ۶ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
10. «برای فوتبال پاس و آرزوهایش؛ به تو دلخوش هستیم، قلبمان را نشکن». روزنامه هگمتانه. ۲۰ آبان ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
11. امینی، مسعود (۳ تیر ۱۳۸۶ شماره 1424). «تعارف کردن تاج خار». روزنامه اعتماد. بایگانی‌شده از اصلی در 23 دسامبر 2012. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
12. اسماعیلی، میثم (۷ خرداد ۱۳۸۷). «رویاهای مرد کروات در هگمتانه». روزنامه جام جم. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
13. «یحیی‌زاده: سرعت انتقال امتیاز پاس فوق تصور بود!». روزنامه اعتماد ملی. ۲۸ تیر ۱۳۸۶ شماره 416. بایگانی‌شده از اصلی در 23 دسامبر 2012. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
14. «انتقال پاس به همدان فواید بسیاری برای استان داشته‌است». خبرگزاری فارس. ۲۴ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
15. «اولیایی: پاس برای همیشه منتقل شد». سرمایه.نت. ۲۴ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
16. Ferdosipour, World Soccer Magazine.
17. «حذف پرسپولیس از مسابقات جام حذفی». وبگاه همشهری آنلاین. ۳ دی ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۳ دی ۱۳۸۶.
18. «پرسپولیس حذف شد/ ناکامی مقابل تیم ۹ نفره». خبرگزاری مهر. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۸.
19. «گمالوویچ رسماً فعالیت خود را آغاز کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۸ تیر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۳ مهر ۱۳۸۸.^{[پیوند مرده]}
20. "The RSSSF Archive (آرشیو آراس‌اس‌اس‌اف)" (به انگلیسی). بنیاد آماری سند.ورزش.فوتبال.
21. «بگوویچ سرمربی تیم فوتبال شهدای الوند همدان شد». خبرگزاری فارس. ۲۹ خرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۸۸.
22. «جزئیات بازی پاس همدان-داماش گیلان هفته ۳۴ لیگ برتر ۸۸–۱۳۸۷». وبگاه رسمی باشگاه فولاد مبارکه سپاهان. دریافت‌شده در ۳ مهر ۱۳۸۸.^{[پیوند مرده]}
23. رحیمی، سلیمان (۱۳ مرداد ۱۳۸۸)، «اولین آزمون منصوریان در عرصه مربیگری» (PDF)، روزنامه همدان‌پیام، ش. شماره ۷۲۷، ص. صفحه ۷^{[پیوند مرده]}
24. «منصوریان استعفا داد و اولیایی موافقت کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۱۴ مهر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
25. جواد همدانی، اولین آزمون منصوریان در عرصه مربیگری، ش. شماره ۷۲۷، ص. صفحه ۷، بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۸، دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۱
26. «منصوریان استعفا داد و اولیایی موافقت کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۰ اسفند ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
27. رحیمی، سلیمان (۲۰ آذر ۱۳۸۹)، «»، روزنامه همدان‌پیام، ش. شماره ۷۲۷، ص. صفحه ۷ پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
28. «نسخه آرشیو شده». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۰ اسفند ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
29. «منصوریان استعفا داد و اولیایی موافقت کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۱ اسفند ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۱ اسفند ۱۳۸۹.
30. «فراز کمالوند با ۵۰۰ میلیون سرمربی پاس شد». وبگاه گل. ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲.
31. «فراز کمالوند در آستانه جدایی از پاس همدان». وبگاه گل. ۱۷ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲.
32. «بگوویچ سرمربی پاس همدان شد». فارس نیوز. ۱ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲.
33. «وینگو رسماً از سرمربیگری پاس استعفا کرد». جواد همدانی سایت رسمی باشگاه پاس همدان. ۱۱ دی ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.
34. «طیری سرمربی تیم فوتبال پاس همدان شد». جواد همدانی سایت گل. ۲۵ دی ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳.
35. «مجتبی خورشیدی سرمربی تیم فوتبال پاس همدان شد». میثم ناصرنژاد سایت ایرنا. ۲۰ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۳.
36. «محسن عاشوری رسماً هدایت پاس همدان را به عهده گرفت». وبگاه باشگاه فوتبال پاس همدان. ۱۹ دی ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۴.
37. «طیری سرمربی پاس همدان شد». خبرگزاری تسنیم جواد همدانی. ۹ فروردین ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۴.
38. «نسخه آرشیو شده». وبگاه باشگاه فوتبال پاس همدان. ۱۰ خرداد ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۴.
39. «تیم فوتبال پاس به استان همدان واگذار شد». خبرگزاری فارس. ۱۰ خرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸.
40. «سردار ملاحی مدیر عامل باشگاه پاس همدان شد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۱۶ مهر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸.
41. رمضانی مدیرعامل باشگاه پاس همدان شد ورزش
42. با حکم استاندار همدان: بهرام یدی سرپرست مدیرعاملی پاس همدان شد بایگانی‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان
43. حسن عزیزی مدیر عامل پاس همدان شد بایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان

پیوند به بیرون

• پاس همدان در لیگ آزادگان ۹۳-۱۳۹۲ انگلیسی

رسمی

• وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان
• وبگاه رسمی هواداران باشگاه پاس همدان
• باشگاه پاس همدان^{[پیوند مرده]} در وبگاه رسمی اتحادیه باشگاه‌های فوتبال ایران