لیگ آزادگان ۹۲–۱۳۹۱

لیگ آزادگان ۹۲–۱۳۹۱ دوازدهمین دوره از لیگ دسته یک ایران می‌باشد.

لیگ آزادگان

فصل	۱۳۹۲-۹۳ (دوازدهمین دوره)
قهرمانان	استقلال خوزستان
تیم‌های صعود کرده	استقلال خوزستان گسترش فولاد
تیم‌های سقوط کرده	یادآوران ماشین سازی ش.اراک حفاری شاهین برق اتکا مس ش.تبریز
شمار بازی‌های برگزار شده	۳۵۸
تعداد گل‌های زده شده	۷۶۱ (۲٫۱۳ گل به‌‌ازای هر بازی)
بهترین گل‌زن	محمد عباس‌زاده(۱۸ گل)
بهترین برد خانگی	نساجی ۵–۰ ش.اراک
بهترین برد خارج از خانه	یادآوران ۰–۳ پاس پارسه ۲–۵ یزدلوله
پرگل‌ترین بازی	حفاری ۴–۴ برق ابومسلم ۴–۴ پدیده
→ ۱۳۹۰-۹۱ ۱۳۹۲-۹۳ ←

این فصل از لیگ دسته یک با حضور ۲۸ تیم در دو گروه ۱۴ تیمی و به صورت رفت و برگشت برگزار شد. تیم‌های اول هر گروه به صورت مستقیم به لیگ برتر صعود می‌کنند و برنده تیم‌های دوم هر گروه با تیم چهاردهم لیگ برتر مسابقه خواهند داد و برنده به عنوان تیم صعودکننده به لیگ برتر شناخته می‌شود.

این فصل از لیگ از ۲۳ شهریور ۱۳۹۱ شروع شد و تا ۲۷ فروردین ۱۳۹۲ ادامه داشت.

راهیان

ش. یاسوج

اتکا

ش.  بندر عباس

ابومسلم

ش. اراک

برق

سنگ آهن
فولاد

ایرانجوان
شاهین

پاس
الوند

نساجی
سایپا شمال

ن.زمینی
پارسه

گل گهر
مس رفسنجان
مس سرچشمه

ماشین سازی
گسترش

شهرداری

استقلال
حفاری
یادآوران

اس.اهواز

نفت.م.س

باشگاههای شرکت کننده در لیگ آزادگان ۹۲-۱۳۹۱ بر روی نقشه

تغییرات

• در پایان فصل یازدهم لیگ دسته یک آزادگان تیم‌های صنعت ساری پیام مخابرات صنعتی کاوه برق شیراز به لیگ دسته دو سقوط کردند.
• چهار تیم برنده لیگ دسته دو با چهار تیم سقوط‌کننده از دسته یک جایگزین شدند
• امتیاز تیم صنعتی کاوه توسط باشگاه گسترش فولاد تبریز خریداری شد و این تیم به لیگ دسته یک این فصل انتقال یافت.^[۱]
• نام باشگاه پاس نوین همدان به الوند همدان تغییر یافت و با این نام مسابقات را در فصل ۱۲ ام مسابقات ادامه داد.^[۲]
• باشگاه فوتبال استیل آذین از شهر سمنان به تهران انتقال یافت.^[۳]
• شرکت سنگ آهن بافق امتیاز باشگاه تربیت یزد را خریداری نمود و نام این باشگاه را به سنگ آهن بافق تغییر داد.^[۴]
• باشگاه فوتبال برق شیراز امتیاز تیم استیل آذین را خریداری نمود و به لیگ دسته یک این فصل راه یافت.
• باشگاه فوتبال یاداوران شلمچه امتیاز باشگاه صنعتی کاوه را خریداری نمود و به مسابقات دسته اول این فصل راه یافت.

رسوایی مربوط به تبانی

پس از صعود تیم شهرداری تبریز به لیگ برتر فوتبال ایران رئیس سابق باشگاه نیروی زمینی تهران ادعا نمود که یکی از تیم‌های حاضر در لیگ با پیشنهاد یکصد میلیون ریال از وی خواسته بود که در مقابل این تیم ببازند و وی آن پیشنهاد را رد کرده‌است. دو روز بعد یکی از بازیکنان باشگاه فوتبال شهرداری بندرعباس اعلام کرد که در مقابل یک گل بخودی در بازی مقابل شهرداری تبریز مبلغی را دریافت کرده‌است. بعد از این رسوایی فدراسیون فوتبال ایران تصمیم به برکناری مربی و کادر فنی تیم شهرداری تبریز رأی داد.^[۵]

تیم‌ها

تیم	شهر	ورزشگاه	ظرفیت	سرمربی	توضیح
ابومسلم	مشهد	ثامن	۳۵٬۰۰۰	هادی برگی زر
الوند	همدان	قدس	۱۰٬۰۰۰	رضا طلایی منش
برق شیراز	شیراز	دستغیب	۵٬۰۰۰	محمد عباسی
استقلال اهواز	اهواز	تختی	۳۰٬۰۰۰	عادل هردانی
استقلال خوزستان	اهواز	تختی	۳۰٬۰۰۰	مجید باقری نیا
اتکا	گرگان	کریم آباد	۱۵٬۰۰۰	ساکت الهامی[۶]
فولاد یزد	یزد	نصیری	۶٬۰۰۰	علی کلانتری[۷]
گل گهر	سیرجان	امام علی	۲٬۰۰۰	قاسم شاهبا
گسترش فولاد	تبریز	باغشمال	۲۰٬۰۰۰	رسول خطیبی
حفاری اهواز	اهواز	تختی	۳۰٬۰۰۰	ناصر مطلق
ایرانجوان	بوشهر	شهید بهشتی	۱۵٬۰۰۰	احمد سنجری
ماشین سازی	تبریز	باغشمال	۲۰٬۰۰۰	اصغر اعتباری
مس رفسنجان	رفسنجان	شهدا	۱۰٬۰۰۰	بهمن فروتن
مس سرچشمه	سرچشمه	باهنر	۱۲٬۰۰۰	داود مهابادی[۸]
نفت مسجدسلیمان	مسجدسلیمان	تختی	۳۰٬۰۰۰	Zoran Smilevski
نساجی مازندران	قائم شهر	وطنی	۱۵٬۰۰۰	اسماعیل اسمعیلی
نیروی زمینی	تهران	تختی	۳۰٬۰۰۰	بهمن خداکرم[۹]
پاس همدان	همدان	قدس	۱۰٬۰۰۰	امید طیری
پارسه تهران	تهران	کارگران	۵٬۰۰۰	علیرضا امامی فر[۱۰]
سایپای شمال	قائم شهر	وطنی	۱۰٬۰۰۰	نادر دست نشان
سنگ آهن بافق	بافق	شهدا	۶٬۰۰۰	افشین پیروانی
شاهین بوشهر	بوشهر	شهید بهشتی	۱۴٬۰۰۰	علی حنته
شهرداری اراک	اراک	امام خمینی	۱۵٬۰۰۰	محمد نوازی
شهرداری بندرعباس	بندرعباس	تختی	۱۰٬۰۰۰	عبدالرحیم خورزمی
شهرداری تبریز	تبریز	یادگار امام	۸۰٬۰۰۰	فراز کمالوند
شهرداری یاسوج	یاسوج	تختی	۵٬۰۰۰	عباس چمانیان
راهیان کرمانشاه	کرمانشاه	آزادی	۷٬۰۰۰	جواد زرینچه
یادآوران شلمچه	خرمشهر	جهان آرا	۲٬۰۰۰	هومن افاضلی

تغییرات مدیریتی

تیم	مربی جداشده	نحوه خروج	تاریخ جدایی	جایگزین با	تاریخ انتصاب
ماشین سازی	علیرضا اکبرپور		نوامبر ۲۰۱۲	اصغر اعتباری	نوامبر ۲۰۱۲
پاس	وینگو بگوویچ		ژانویه ۲۰۱۳	امید طیری	ژانویه ۲۰۱۳

جدول رده‌بندی

گروه (۱)

رتبه	تیم	بازی	برد	مساوی	باخت	زده	خورده	تفاضل	امتیاز	جایگاه	توضیحات
1	گسترش فولاد (P)	26	14	8	4	44	25	+19	36	صعود به لیگ برتر فوتبال ایران ۹۳–۱۳۹۲
2	مس سرچشمه (Q)	26	12	11	3	29	15	+14	35	لیگ آزادگان ۱۳–۲۰۱۲ مرحله حذفی
3	نفت مسجد سلیمان	26	13	6	7	41	31	+10	32
4	الوند همدان	26	12	7	7	33	23	+10	31
5	گل‌گهر سیرجان	26	11	8	7	29	25	+4	30
6	ابومسلم	26	10	8	8	39	34	+5	28
7	سنگ آهن بافق	26	9	7	10	37	32	+5	25
8	نساجی مازندران	26	9	9	8	33	27	+6	۰241
9	پارسه تهران	26	6	13	7	30	30	0	25
10	استقلال اهواز	26	7	9	10	25	34	−9	23
11	اتکا گرگان (R)	26	7	9	10	15	24	−9	23	سقوط به لیگ دسته دوم ۹۳–۱۳۹۲
12	شاهین بوشهر (R)	26	6	8	12	18	30	−12	20
13	شهرداری اراک (R)	26	6	7	13	16	30	−14	19
14	ماشین سازی (R)	26	3	4	19	18	47	−29	10

آخرین به روز رسانی جدول 15 April 2013
منبع: Varzesh3.com
نحوه قرار گرفتن در جدول:1^st امتیاز؛ 2^nd تفاضل گل؛ 3^rd گل زده.
¹سه امتیاز از تیم نساجی مازندران کسر شده است.
# = رتبه در جدول؛ بازی = تعداد بازی؛ برد = بازیهای برده؛ مساوی = بازیهای مساوی؛ باخت = بازیهای باخته؛ زده = گل زده؛ خورده = گل خورده؛ تفاضل = تفاضل گل؛ امتیاز = امتیاز گرفته؛
(ق) = قهرمان؛ (س) = سقوط کرده؛ (ص) = صعود به رده بالاتر؛ (پ) = رفتن به پلی آف؛ (۱/۴) = رفتن به ۱/۴

گروه (۲)

رتبه	تیم	بازی	برد	مساوی	باخت	زده	خورده	تفاضل	امتیاز	جایگاه	توضیحات
1	شهرداری تبریز (R)	26	13	8	5	33	20	+13	۰341	سقوط به لیگ دسته دوم ۹۳–۱۳۹۲
2	استقلال خوزستان (P)	26	13	7	6	24	18	+6	33	صعود به لیگ برتر فوتبال ایران ۹۳–۱۳۹۲
3	پاس همدان (Q)	26	14	3	9	25	18	+7	31	لیگ آزادگان ۱۳–۲۰۱۲ مرحله حذفی
4	شهرداری یاسوج	26	12	6	8	31	20	+11	30
5	راهیان کرمانشاه	26	10	11	5	27	19	+8	31
6	نیروی زمینی	26	12	4	10	29	27	+2	28
7	ایرانجوان	26	8	13	5	27	20	+7	29
8	شهرداری بندرعباس	26	9	10	7	29	25	+4	28
9	سایپا شمال	26	11	4	11	22	28	−6	26
10	فولاد یزد	26	8	7	11	28	26	+2	23
11	مس رفسنجان (R)	26	7	9	10	14	21	−7	23	سقوط به لیگ دسته دوم ۹۳–۱۳۹۲
12	حفاری اهواز (R)	26	6	8	12	40	42	−2	20
13	برق شیراز (R)	26	4	7	15	22	44	−22	15
14	یادآوران شلمچه (R)	26	3	7	16	12	35	−23	۰131	سقوط به 3rd Division 2013-2014

آخرین به روز رسانی جدول 16 April 2013
منبع: Varzesh3.com
نحوه قرار گرفتن در جدول:1^st امتیاز؛ 2^nd تفاضل گل؛ 3^rd گل زده.
¹تیم های شهرداری تبریز و یادآوران شلمچه بعلت تبانی به ترتیب به لیگ دو و لیگ سه سقوط کردند.^[۱۱]
# = رتبه در جدول؛ بازی = تعداد بازی؛ برد = بازیهای برده؛ مساوی = بازیهای مساوی؛ باخت = بازیهای باخته؛ زده = گل زده؛ خورده = گل خورده؛ تفاضل = تفاضل گل؛ امتیاز = امتیاز گرفته؛
(ق) = قهرمان؛ (س) = سقوط کرده؛ (ص) = صعود به رده بالاتر؛ (پ) = رفتن به پلی آف؛ (۱/۴) = رفتن به ۱/۴

بازی حذفی

تیم ۱	نتیجه نهایی	تیم ۲	بازی رفت	بازی برگشت
پاس همدان	۳–۲	مس سرچشمه	۲–۱	۱–۱

فینال

بازی در 31 می 2013 برگزار شد.

تیم ۱	نتیجه نهایی	تیم ۲	توضیح
گسترش	لغو	استقلال خوزستان

بازی حذفی لیگ برتر

تیم ۱	نتیجه نهایی	تیم ۲	بازی رفت	بازی برگشت
ذوب آهن	۵–۳	پاس همدان	۴–۲	۱–۱

برترین گلزنان

گروه الف رتبه بازیکن باشگاه گل ۱ محمد عباس زاده نساجی ۱۸ ۲ یونس شاکری ابومسلم ۱۱ ۳ حسین ملکی نفت مسجدسلیمان ۸ فرزاد محمدیان نفت مسجدسلیمان ۸ ۴ فخرالدین شاهرویی مس رفسنجان, استقلال اهواز ۷ مختار جمعه زاده گل گهر ۷ مصطفی چترآبگون ماشین سازی ۷

گروه ب رتبه بازیکن باشگاه گل ۱ مغداد غاباغلو پاس ۹ حسن فرجی مقدم برق شیراز ۹ ۳ مهدی چاه کوتاه زاده ایرانجوان ۸ احمد داودی حفاری اهواز ۸ ۵ آمبونو آچیله راهیان کرمانشاه ۷ ۶ علی یونسی شهرداری تبریز ۶

جستارهای وابسته

• لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱
• لیگ دسته دوم ۹۲–۱۳۹۱
• جام حذفی فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱
• سوپر جام فوتبال ایران