Casablanca
From Wikipedia, the free encyclopedia
Casablanca[1] (amazigeraz: Anfa; arabieraz: الدار البيضاء ad-Dār al-Bayḍāʼ, marokoko arabieraz Dar beïda) Marokoko hiri nagusia da 3.344.300 biztanlerekin, hiriburua Rabat den arren. Halaber, Afrikako bosgarren hiririk handiena da, Lagos, Kairo, Kinshasa eta Alexandria ondoren.
- Artikulu hau Marokoko hiriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Casablanca (argipena)».
| Casablanca / Anfa الدار البيضاء Tigmmi tumlilt Casablanca | |||
|---|---|---|---|
| hiria | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea | Maroko | ||
| Probintzia | Casablanca Handia | ||
| Alkatea | Nabila Rmili (en) | ||
| Izen ofiziala | الدار البيضاء | ||
| Jatorrizko izena | الدار البيضاء Tigmmi tumlilt Casablanca | ||
| Posta kodea | 20000 à 20200 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 33°35′57″N 7°37′12″W | ||
 | |||
| Azalera | 223 km² | ||
| Altuera | 58 | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 3.499.000 (2018) 3.215.935 (2024) Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragileaAdierazpen errorea: Hitz ezezaguna "br" (2018) | ||
| Metropolia | 5,633,684 | ||
| Dentsitatea | 9.112 bizt/km² | ||
| Etxebizitzak | 909.228 | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | VII. mendean 1756an birsortua | ||
| Ordu eremua | UTC±00:00 eta UTC+01:00 | ||
| Hiri senidetuak | Bartzelona, Amman, Bordele, Istanbul, Chicago, Dubai, Paris, Jakarta, Kuala Lumpur, Rio de Janeiro, Buenos Aires, Montreal, San Petersburgo, Shanghai, Sosnowiec, Tokio, Bangalore, Sfax, Jidda, Artvin (en) , Busan, Oran, Bengazi, Sidi Bennour (en) , Dakar, Nuadhibu eta Ramallah | ||
| http://www.casablanca.ma | |||
Ozeano Atlantikoaren kostaldean kokatuta dago.
Toponimia
Casablancaren izena, garai batean, leku hori ordaintzen zuten marinel portugaldarrek Anfa muinoaren gainean zegoen etxe zuri txiki batengatik identifikatzen zutelako da, «a casa branca». Gaur egungo toponimoa, Casablanca hizkuntza gehienetan, gaztelaniaz egotea, bi koroak elkartuta egon ziren aldiari zor zaiola dirudi. Ohikoa eta lagunartekoa da bertakoek hiriari Casa deitzea.
Anfa jatorrizko izen autoktonoa da eta "muinoa" esan nahi du berebereraz. Izen hori erabiltzen da orain hiri historikoko auzo zaharrei erreferentzia egiteko.
Geografia eta urbanizazioa
Metropolia ozeanoak mugatzen du mendebaldean, baina gero eta gehiago hedatzen da iparraldean, ekialdean eta hegoaldean. Era berean, txabola auzoen pilaketa jasaten ari da bere periferian, eta fenomeno hori erabat desagerrarazi nahian dabil gobernua 2012tik.
Urbanizazioa eta arkitektura estilo ezberdinek markatzen dituzte, neo-moriskotik hasi eta art-décora, hamarkada askotan munduko arkitekto handien "laborategi-hiria" izan baitzen. Bestalde, hiria proiektu handien lekuko izan da, hala nola Hassan II .aren meskita, Casablancako Itsas Armada eta «Twin Center», eta gero eta gehiago erakartzen ditu higiezinen inbertitzaileak.
Klima
 Datu klimatikoak (Casablanca)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 17.1 | 17.5 | 18.3 | 19.5 | 21.1 | 23.3 | 25.4 | 25.9 | 25.4 | 23.3 | 20.3 | 17.8 | 21.2 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 12.8 | 13.4 | 14.1 | 15.4 | 17.5 | 20.2 | 22.4 | 22.7 | 21.7 | 19.2 | 16.1 | 13.5 | 17.4 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 8.4 | 9.2 | 9.9 | 11.5 | 14.0 | 17.1 | 19.3 | 19.5 | 18.2 | 15.2 | 11.8 | 9.3 | 13.6 |
| Euria (mm) | 62.2 | 59.0 | 50.7 | 40.2 | 18.8 | 5.8 | 0.7 | 0.4 | 4.9 | 31.1 | 75.1 | 77.7 | 426.6 |
| Euri egunak (≥ 1 mm) | 9.8 | 9.3 | 9.1 | 8.7 | 5.4 | 2.6 | 0.4 | 0.4 | 2.1 | 6.2 | 9.7 | 10.2 | 73.9 |
| Eguzki orduak | 189.1 | 189.2 | 241.8 | 261.0 | 294.5 | 285.0 | 303.8 | 294.5 | 258.0 | 235.6 | 192.0 | 182.9 | 2927.4 |
| Iturria: Hong Kong Observatory[2] | |||||||||||||
Monumentuak
Hiri senidetuak
Casablancak honako hiri senidetuak ditu:[3]
Horrez gain, lankidetza-hitzarmenak ditu honako hiriekin:[3]
Abuja (Nigeria) (2010)
Amman (Jordania) (2008)
Amsterdam (Herbehereak) (2008)
Bartzelona (Katalunia) (2011)
Buenos Aires (Argentina) (2006)
Hebron (Palestina) (2008)
Istanbul (Turkia) (2009)
Kajiado (Kenya) (2009)
Koudougou (Burkina Faso) (2009)
Montreal (Kanada) (1999)
Moroni (Komoreak) (2008)
Nuakxot (Mauritania) (2010)
Paris (Frantzia) (2005)- Ramallah (Palestina) (2010)
- Rotterdam (Herbehereak) (2000)
Kultura
- 1942n hirian kokatutako "Casablanca" film ezaguna estreinatu zuten, Humphrey Bogart eta Ingrid Bergman aktore nagusiak zirela.
Casablancar ezagunak
- Ahmed Laraki (1931-2020), politikaria.
- Frida Boccara (1940-1996), abeslaria.
- Aïcha Chenna (1941-2022), aktibista, erizain eta idazlea.
- Carmen Giménez Martín (1943-), arte-eraberritzailea.
- Naima Lamcharki (1943-2024), aktorea.
- Serge Haroche (1944-), fisikaria.
- Daniel Pennac (1944-), idazlea.
- Alain Souchon (1944-), abeslari eta aktorea.
- Jean Reno (1948-), aktorea.
- Katherine Pancol (1954-), idazlea.
- Jean-Philippe Vassal (1954-), arkitektoa.
- Cristina Andreu Cuevas (1960-), zinema zuzendaria.
- Nawal El Moutawakel (1962-), atleta eta politikaria.
- Dalila Ennadre (1966-2020), zinema zuzendaria.
- Mouna Hachim (1967-), historialari, idazle eta kazetaria.
- Muriel Barbery (1969-), idazlea.
- Merieme Chadid (1969-), astronomoa.
- Richard Virenque (1969-), txirrindularia.
- Gad Elmaleh (1971-), aktorea.
- Sofia Alaoui (1990-), zuzendari eta gidoilaria.
Erreferentzia
Kanpo estekak
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.