![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Jupiter_J1a.jpg/640px-Jupiter_J1a.jpg&w=640&q=50)
Zeus
zeruko greziar jainkoa, jainkoen aita / From Wikipedia, the free encyclopedia
Greziar mitologian, Zeus[1] (grekoz Ζεύς) edo Dias (Δίας, «errege jainkotiarra») jainkoen eta gizakiaren aita da[2] eta Olinpiar jainkoen buruzagia [3]: haren seme-alaba ez zirenek ere aita deitzen zioten. Jainkoen erregea zen eta unibertsoaren ikuskatzailea[4]. Zeruaren eta trumoiaren jainkoa ere izanik, haren sinboloak tximista, arranoa, zezena eta haritza ziren. Haren oinordekotza indoeuropearraz aparte, Ekialde Hurbileko atributu ikonografiko batzuk ere lortu zituen, adibidez, aginte-makila edo zetroa. Artista greziarrek, gehienetan, Zeus bi modutan irudikatzen zuten: zutik, aurrera eginez eta eskuineko eskuan tximista bat duelarik, edo dotoretasunez eserita.
Zeus | |
---|---|
Greziar mitologia eta Antzinako Greziako erlijioa | |
![]() | |
Ezaugarriak | |
Jatorrizko izena | Ζεύς |
Sexua | gizonezkoa |
Bizitokia | Olympus (en) ![]() |
Ikonografia | tximista, arranoa, zezen mitologikoa eta haritza |
Baliokideak | Jupiter, Perun (en) ![]() |
Formak | zezena, beltxarga, cuckoo (en) ![]() ![]() |
Domeinua | Tximista eta trumoia |
Ogibidea | Jainkoa |
Familia | |
Aita | Kronos |
Ama | Rea |
Ezkontidea(k) | Metis, Temis eta Hera |
Bikotekidea(k) | Egina, Leto, Leda (mitologia), Aega (en) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Seme-alabak | Ares, Afrodita, Apolo, Hefesto, Artemisa, Hermes, Pertsefone, Dioniso, Helena Troiakoa, Horae (en) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Anai-arrebak | Hera, Hades, Poseidon, Demeter, Kiron eta Hestia |
Kronos eta Rea titanen seme gazteena izan zen. Tradizio gehienetan, arreba Hera jainkosarekin ezkonduta agertzen da, baina Dodonako orakuluan emaztea Dione zuen, eta Iliadaren arabera, harekin Afrodita[5] alaba izan zuten. Oso ezaguna da anitz maitale izan zituelako; horren ondorioz, jainko-jainkosa eta heroi asko haren seme-alabak izan ziren: Atenea, Apolo eta Artemisa, Hermes, Persefone, Dioniso, Perseo, Herakles, Helena, Minos eta Musak. Herarekin aldiz, Ares, Hebe eta Hefestoren[6] aita izan zela esaten da.
Erromatarren Jupiterren baliokidea da, baita etruskoen Tinia eta egiptoarren Amon jainkoena ere. Gaur egun, Jainkoari buruz dugun irudia (bai izena, bai itxura) harengandik dator.