byk
From Wiktionary, the free dictionary
Albanian
Etymology
Noun
byk m (plural bykra, definite byku, definite plural bykrat)
- chaff
- wood dust, sawdust
- (figurative) worthless thing
Derived terms
- bykëlina
- bykëra
- bykëzoj
Lower Sorbian
Etymology
From Proto-Slavic *bykъ.
Pronunciation
Noun
byk m anim (diminutive byck)
- bull (adult male of cattle)
Declension
Declension of byk
Further reading
- Muka, Arnošt (1921, 1928) “byk”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “byk”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *bỹkъ. First attested in 1391.
Pronunciation
Noun
byk m animal (diminutive byczek, related adjective bykowy)
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland, Masovia) bull (adult male of cattle)
- 1391, Adam Chmiel, editor, Księgi radzieckie kazimierskie, Krakow, page 263:
- Item pro thauro civitati vlg. bic dedimus 1/2 mrc.
- [Item pro thauro civitati vlg. byk dedimus 1/2 mrc.]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 49, 14:
- Aza iescz bødø møso bicow albo krew kozlowø picz bødø?
- [Aza jeść będę mięso bykow albo krew kozłową pić będę?]
- 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 29, 21:
- Ofyerowaly spolu bikow syedm
- [Ofierowali społu bykow siedm]
- 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 29, 22:
- Zbyly biki
- [Zbyli byki]
- 1930 [c. 1455], “II Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 8, 15:
- Abi srzebro bilo sebrano na bicech y na skopoch
- [Aby srebro byłoo sebrano na byczech i na skopoch]
- 1950 [1469], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1306, Warsaw:
- Yako ya nye wszal... byka Mykolayowa gwalthownye
- [Jako ja nie wziął... byka Mikolajowa gwałtownie]
- 1950 [1470], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3000, Warsaw:
- Jakom ya Ondrzeyewy nye sznyadl byka nyeczisczonyego chazebną rzeczą thako dobrego yako sszyemdzessanth groschi
- [Jakom ja Ondrzejewi nie zjadł byka nieczyszczonego chąziebną rzeczą tako dobrego jako siemdziesiąt groszy]
- 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej, Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 402:
- Exemplum... de b: bil id est fuit, byk id est taurus
- [Exemplum... de b: bil id est fuit, byk id est taurus]
- 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej, Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 404:
- Beneck byka bige
- [Beneck byka bige]
- 1950 [1472], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3073, Warsaw:
- Jakom ya nye vcząl gwałtem sszamotrzecz bykowy nogy Ondrzeyowemv
- [Jakom ja nie uciął gwałtem samotrzeć bykowi nogi Ondrzejowemu]
- 1892 [1493], Adolf Warschauer, editor, Sonder-Veröffentlichungen der historischen Gesellschaft für die Provinz Posen, volume I, Poznań, page 363:
- Item Makowcze pro uno bicku unam m. VI gr.
- [Item Makowcze pro uno byku unam m. VI gr.]
- 1892 [1494], Adolf Warschauer, editor, Sonder-Veröffentlichungen der historischen Gesellschaft für die Provinz Posen, volume I, Poznań, page 389:
- Pro bove exempto al. bicka 19 gr.
- [Pro bove exempto al. byka 19 gr.]
- (hapax legomenon) penis
Derived terms
nouns
- byczak
- byczało
- byczel
- morski byk
Related terms
verbs
- bykać impf
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “byk”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “byk”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “byk”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- K. Nitsch, editor (1954), “byk”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 207
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “byk”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “byk”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish byk. Sense 5 is a semantic loan from English bull market and sense 6 is a semantic loan from English bull.
Pronunciation
- (Middle Polish) IPA(key): /bɨk/
- (Greater Poland):
- (Masovia):
- (Near Masovian) IPA(key): /ˈbɘk/
- (Far Masovian) IPA(key): /ˈbɘk/
- (Suwałki) IPA(key): [ˈbɘk]
- (Lesser Poland):
- (Borderlands):
- (Northern Borderlands) IPA(key): [ˈbɘk]
Noun
byk m animal (diminutive byczek, augmentative byczysko, related adjective byczy)
- bull (adult, uncastrated male cattle)
- (Middle Polish) bull (meat of this animal)
- (hunting) stag (adult male of large, plant-eating game animals)
- (colloquial, sometimes derogatory) stud (strong and rather large man)
- (colloquial) howler (obvious mistake, especially a a spelling error)
- (colloquial, finance) bull market (stock market where a majority of investors are buying, causing overall stock prices to rise)
- Synonym: hossa
- (finance) bull (investor who buys (commodities or securities) in anticipation of a rise in prices)
- (colloquial) headbutt to the stomach
- (Northern Borderlands, Lithuania, Suwałki) Synonym of pstryczek
- (historical) gabare (single-masted river vessel formerly used for floating salt and grain)
- (Kociewie) hook with two horns for digging potatoes
- Synonym: dziaka
- (Western Kraków) type of children's game
- (Near Masovian, Western Lublin, Rozkopaczew) egg painted in a single color and not decorated like a pisanka
- (Far Masovian, Łomża) large plow for making clearings
- Hypernym: pług
- (obsolete, historical) battering ram
- Synonym: taran
- (obsolete, pharmacy) receiver, condenser (copper vessel that collects water as gas is released from a balloon into a tank)
- (obsolete) bundle (dozen or so sheets of wood, tied together into a row of rafts)
- (obsolete, woodworking) large plane
- Hypernym: hebel
- (Middle Polish) type of incendiary artillery shell
- Hypernym: pocisk
- (Middle Polish) emblem of a tavern
- Hypernym: godło
Declension
Declension of byk
Derived terms
adjectives
- po byku
adverbs
- jak byk
- z byka
proper nouns
verbs
- chwycić byka za rogi pf, chwytać byka za rogi impf
- leżeć martwym bykiem impf
- podziałać jak płachta na byka pf, działać jak płachta na byka impf
- sadzić byki impf
- z byka spaść pf
Further reading
- byk in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- byk in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “byk”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (17.04.2023) “BYK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “byk”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “byk”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “byk”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 245
- Jan Karłowicz (1900) “byk”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 152
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish byk.
Pronunciation
Noun
byk m animal
- bull (adult, uncastrated male cattle)
Declension
Further reading
- byk in dykcjonorz.eu
- byk in silling.org
- Bogdan Kallus (2020) “byk”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 254
- Henryk Jaroszewicz (2022) “byk”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 67
- Eugeniusz Kosmała (2023) “byk”, in Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), b, page 135
Swedish
Etymology
Noun
byk c
Declension
nominative | genitive | ||
---|---|---|---|
singular | indefinite | byk | byks |
definite | byken | bykens | |
plural | indefinite | bykar | bykars |
definite | bykarna | bykarnas |
Synonyms
Derived terms
References
- byk in Svenska Akademiens ordlista (SAOL)
- byk in Svensk ordbok (SO)
- byk in Svenska Akademiens ordbok (SAOB)
- byka in Elof Hellquist, Svensk etymologisk ordbok (1st ed., 1922)
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.