Τμήμα Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαιοτήτων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας

Το Τμήμα Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαιοτήτων συντηρεί, κοινοποιεί και προωθεί τις νομισματικές και αρχαιολογικές συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας (BnF). Είναι επίσης γνωστό ως Cabinet des médailles και Cabinet du roi^[1].

Τμήμα Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαιοτήτων

Τμήμα Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαιοτήτων
Ίδρυση	1560-1574
Περιοχή	Γαλλία ! Γαλλία, Παρίσι
Ιστότοπος	Επίσημη ιστοσελίδα
Διεύθυνση	Frédérique Duyrat

Διάδοχος του Cabinet des médailles des rois de France^[2], είναι ένα από τα παλαιότερα γαλλικά μουσεία, ανοιχτό στους μελετητές από τα μέσα του 18ου αιώνα και στο ευρύτερο κοινό από το 1791, έχοντας διατηρήσει κατά κάποιο τρόπο το αρχικό του όνομα: βρίσκεται στον καθιερωμένο χώρο της BnF στο Παρίσι.^[3]

Ιστορία

Το Cabinet des Médailles είναι ένα μουσείο που περιέχει σημαντικότατες συλλογές νομισμάτων, χαραγμένων πολύτιμων λίθων και αρχαιοτήτων, με μακρινές ρίζες στα θησαυροφυλάκια των Γάλλων βασιλιάδων του Μεσαίωνα. Οι αναταραχές των Θρησκευτικών Πολέμων ώθησαν τον Κάρολο ΙΧ (1560-1574) να δημιουργήσει τη θέση του ειδικού φύλακα των μεταλλίων και των αρχαιοτήτων του βασιλιά ("garde particulier des médailles et antiques du roi"). Με τον τρόπο αυτό η συλλογή, αυξήθηκε και δεν διασκορπίστηκε ξανά,[3] πέρασε από προσωπική συλλογή του βασιλιά σε εθνική συλλογή όταν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, η βασιλική συλλογή ανακηρύχθηκε "Εθνικό αγαθό". Στη συνέχεια, υπήρξαν αρκετές σημαντικές δωρεές, μεταξύ των οποίων εκείνη του αρχαιολόγου κόμη de Caylus^[4], και τη συλλογή ελληνικών νομισμάτων του δούκα του Luynes (1862)^[5], καθώς και η ενσωμάτωση του θησαυρού του Γκουρντόν το 1846.

Το Μεγάλο Κάμεο της Γαλλίας, σαρδόνυξ πέντε στρωμάτων, Ρώμη . 23 μ.Χ. το μεγαλύτερο της Αρχαιότητας

Η ουσιαστική εξέλιξη ήρθε με τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ', ο οποίος εμπλούτισε τις συλλογές του "Καμπινέ των Περίεργων αντικειμένων" του θείου του Gaston d'Orléans^[6]. Από το 1658 και μετά, ο βασιλιάς ζητούσε επίσης από τους τυπογράφους να υποβάλλουν στο υπουργικό συμβούλιο ένα αντίγραφο κάθε δημοσίευσης. Από το Λούβρο, μετέφερε το " Καμπινέ της οδού Vivienne " στη Βιβλιοθήκη του Βασιλιά το 1666, και στη συνέχεια στο Παλάτι των Βερσαλλιών το 1684. Γύρω στο 1720, το υπουργικό συμβούλιο μετακόμισε στο Παρίσι, στο πρώην σαλόνι της Μαρκησίας ντε Λαμπέρ. Ο αρχιτέκτονας Ρομπέρ ντε Κοτ το επιμελήθηκε από το 1720 έως το 1740 και το 1917 μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση στον πρώτο όροφο του κτιρίου της οδού Ρισελιέ.

Ο Ερρίκος Δ' διόρισε τον Ράσκας ντε Μπαγκάρις ως "ειδικό φύλακα των μεταλλίων και των αρχαιοτήτων του βασιλιά". Ένας από τους κύριους υπεύθυνους του Υπουργικού Συμβουλίου ήταν ο Θεόφιλος Μαριόν Ντουμερσάν (1780-1846), ο οποίος άρχισε να εργάζεται εκεί το 1795, περιφρούρησε τη συλλογή από τα σχέδια των συμμάχων μετά την ήττα του Ναπολέοντα Α' και δημοσίευσε με δικά του έξοδα το 1838 μια ιστορία της συλλογής, βασισμένη σε ιστορικές πηγές.

Ως αναπόσπαστο τμήμα της Αυτοκρατορικής Βιβλιοθήκης και στη συνέχεια της Εθνικής Βιβλιοθήκης, το Υπουργικό Συμβούλιο συνέχισε να επεκτείνει τις συλλογές του. Το 1917, μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση στον πρώτο όροφο του κτιρίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αυτή τη φορά στην πλευρά της οδού Vivienne. Κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης του χώρου Ρισελιέ, σχεδιάζεται η δημιουργία ενός μεγαλύτερου μουσείου - γκαλερί Μαζαρίν^[7], αίθουσα των Κιόνων, αίθουσα πολυτίμων αντικειμένων , αίθουσα Luynes, αίθουσα Barthélémy και ροτόντα των τεχνών και του θεάματος - το οποίο εκθέτει συλλογές από όλα τα τμήματα της BNF από το 2021.

Συλλογές

Το Cabinet des Médailles φιλοξενεί 520.000 νομίσματα και μετάλλια. Τα νομίσματα, τα οποία αποτελούν την πλειοψηφία, κατανέμονται σε διάφορες συλλογές:

• Γαλλικά νομίσματα, από τη Γαλατία έως σήμερα (60.000 αντικείμενα)
• Ελληνικά και ρωμαϊκά νομίσματα (225.000 αντικείμενα),
• Ανατολικά νομίσματα, από την Εγγύς έως την Άπω Ανατολή (55.000 αντικείμενα),
• άλλα ξένα νομίσματα (45.000 τεμάχια)^[8].

Επιπλέον, υπάρχουν και άλλα νομισματικά αντικείμενα: μετάλλια (93.000 αντικείμενα) και μάρκες (20.000 αντικείμενα), από την Αναγέννηση έως σήμερα.

Το Τμήμα Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαιοτήτων περιλαμβάνει επίσης 35.000 μη νομισματικά αντικείμενα, μεταξύ των οποίων:

• ο Θησαυρός του Μπερτουβίλ^[9], ένα σύνολο εξαιρετικών ασημικών από τη ρωμαϊκή εποχή.
• κάμεα και ιντάλιουμ (20.000 αντικείμενα), συμπεριλαμβανομένου του Μεγάλου Κάμεο της Γαλλίας,
• Ελληνική και ετρουσκική κεραμική,
• το βότσαλο του Michaux^[10], το πρώτο μνημείο βαβυλωνιακής γραφής (σφηνοειδής) που έφτασε στην Ευρώπη, το οποίο ανακαλύφθηκε από τον βοτανολόγο Αντρέ Michaux,
• Ελεφαντουργήματα της Ύστερης Αρχαιότητας και του Βυζαντίου, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς προξενικών διπτύχων και του περίφημου Ελεφαντοστέινου Ρωμανού^[11],
• Ελληνικό και ρωμαϊκό μορφοποιημένο και φυσητό γυαλί,
• Αιγυπτιακά, ελληνικά και ρωμαϊκά γλυπτά
• Σασσανιδικά ή ισλαμικά ασημικά.
• διάφορα αντικείμενα τέχνης από το θησαυροφυλάκιο του Σαιν-Ντενί^[12] και το θησαυροφυλάκιο της Σαιντ-Σαπέλ^[13] (άλλα κομμάτια βρίσκονται στο Λούβρο).
• Ο θρόνος του Δαγοβέρτου, ένα χάλκινο κάθισμα από τη Δυναστεία των Καρολιδών.
• κομμάτια σκακιού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από τη σκακιέρα του Καρλομάγνου
• ο Θησαυρός του Γκουρντόν, μια συλλογή των Μεροβιγγείων του 6ου αιώνα που περιλαμβάνει ένα δισκοπότηρο, ένα χρυσό πάτεν και εκατό χρυσά νομίσματα.

Μερικοί θησαυροί

• 
  Κάμεο από τη ρωμαϊκή περίοδο του 16ου αι.
• 
  Καμέο του Αυγούστου
• 
  ο «θρόνος του Νταγκομπέρ»
• 
  Κύπελλο με Κενταύρους Θησαυρός της Μπερτούβιλ
• 
  Σκακιέρα του Καρλομάγνου από ελεφαντοδόντο
• 
  Κύπελλο του Σολομώντα
• 
  Ο Ηρακλής πολεμάει με τον Γηρυόνη. Αττικός αμφορέας μελανόμορφου ρυθμού
• 
  Το Κύπελλο των Πτολεμαίων
• 
  Ο Θησαυρός του Γκουρντόν
• 
  La Patère de Rennes, Ρωμαϊκή χρυσοχοΐα
• 
  Crucifixion en marbre
• 
  Ετρουσκικός καθρέφτης, με τον Ηρακλή και την Αθηνά
• 
  Κύλιξ του Αρκεσίλα
• 
  Σκαλιστό Ελεφαντόδοντο
• 
  Καμέο που απεικονίζει τον Σαπώρη Α'
• 
  Κόσμημα εποχής Δυναστείας Πτολεμαίων με σκαλιστό πετράδι καρνεόλης όπου απεικονίζεται θεά που κρατά σκήπτρο
• 
  Αυτό το τελετουργικό πιάτο, βάρους πάνω από 10 κιλά, απεικονίζει ένα επεισόδιο του Τρωικού Πολέμου, στο οποίο ο Αχιλλέας και ο Αγαμέμνονας κοιτάζονται μεταξύ τους σε αντιπαραθετική ατμόσφαιρα.

Δείτε επίσης

• Κύπελλο των Πτολεμαίων
• Επιγραφή Ιδαλίου
• Θησαυρός του Μπερτουβίλ
• Φιάλη της Ρεν
• Le Cabinet des médailles et antiques de la Bibliothèque nationale (1819-1924). Un cabinet pour l’érudition à l’âge des musées

βιβλιογραφία

• Ernest Babelon, Le Cabinet des antiques à la Bibliothèque nationale, dessins d'Henri Avelot, éditions A. Lévy, Paris 1887.^[14]
• Ernest Babelon, Guide illustré au cabinet des médailles et antiques de la Bibliothèque nationale. Les antiques et les objets d'art, éditions Ernest Leroux, Paris, 1900.^[15]
• Jean Babelon, « La médaille d'un cabaliste, Chaffrey Carles », Gazette des beaux-arts, 78e année, t. XVI 6e période,‎ 1936 2e semestre, p. 95-101^[16]

Παραπομπές

1. «Département des monnaies, médailles et antiques». BnF - Site institutionnel (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2022.
2. «Le Cabinet des Médailles du Roi». Château de Versailles (στα Γαλλικά). 30 Νοεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2022.
3. «Musée du Cabinet des Médailles de la Bibliothèque Nationale de France». www.pop.culture.gouv.fr (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2022.
4. «Comte de Caylus». Comité d'histoire (στα Γαλλικά). 14 Φεβρουαρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022.
5. Larousse, Éditions. «maison d'Albert de Luynes - LAROUSSE». www.larousse.fr (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022.
6. Carrangeot, Delphine (2021-09-27). «Gaston d’Orléans et le collectionnisme d’antiques : une pratique politique et culturelle léguée à Louis XIV ?» (στα γαλλικά). Bulletin du Centre de recherche du château de Versailles. Sociétés de cour en Europe, XVIe-XIXe siècle - European Court Societies, 16th to 19th Centuries. doi:10.4000/crcv.21224. ISSN 1958-9271. https://journals.openedition.org/crcv/21224.
7. «La galerie Mazarin». BnF - Site institutionnel (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022.
8. Dont un lot important de plus de 700 monnaies et jetons américains, allant de la période post-coloniale aux années 1920, constitué grâce aux dons de l'ambassadeur Vattemare (1861), de la famille Smith-Lesouëff (1913) et de Charles de Beistegui (1951) — d'après Jérôme Jambu, dans Chroniques n^o 78, BnF, janvier-mars 2017, p. 33.
9. Lapatin, Kenneth (18 Νοεμβρίου 2014). The Berthouville Silver Treasure and Roman Luxury. Getty Publications. ISBN 978-1-60606-420-7.
10. «BnF - L'aventure du livre». classes.bnf.fr. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2022.
11. «plaque,». medaillesetantiques.bnf.fr (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022.
12. «Medieval Saint-Denis: Treasure - Main Page». www.medart.pitt.edu. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022.
13. Vidier, Alexandre (1874-1927) Auteur du texte (1911). Le trésor de la Sainte-Chapelle : inventaires et documents / par A. Vidier.
14. Babelon, Ernest (1854-1924) Auteur du texte (1887). Le Cabinet des antiques à la Bibliothèque nationale : ctextes et dessins d'Henri Avelot / par M. E. Babelon,...
15. Babelon, Ernest (1854-1924) Auteur du texte (1900). Guide illustré au cabinet des médailles et antiques de la Bibliothèque nationale. Les antiques et les objets d'art / par M. Ernest Babelon,... (15 avril 1900).
16. «« La médaille d'un cabaliste, Chaffrey Carles », Gazette des beaux-arts, 78e année, t. XVI 6e période,‎ 1936 2e semestre».