Κατάλογος Επισκόπων, Μητροπολιτών και Αρχιεπισκόπων Αθηνών

Αυτός είναι ένας κατάλογος των Επισκόπων, Μητροπολιτών και Αρχιεπισκόπων Αθηνών.

Η Εκκλησία των Αθηνών ιδρύθηκε από τον Απόστολο Παύλο, περί το 51 μ.Χ. Ανακήρυξε μονομερώς την Αυτοκεφαλία της στις 4 Αυγούστου 1833, η οποία αναγνωρίστηκε επισήμως από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 11 Ιουλίου 1850. Ανυψώθηκε σε Αρχιεπισκοπή στις 31 Δεκεμβρίου 1923. Ως Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών φέρει τον πλήρη τίτλο «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος».

Αρ.	Όνομα	Θητεία	Παρατηρήσεις
Επίσκοποι Αθηνών
Ρωμαϊκή περίοδος (1ος αι. – 395)
1	Ιερόθεος (αβέβαιος)	; – 52
2	Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης	52 – 96	πρώτος επίσκοπος κατά κάποιες πηγές[1]
3	Νάρκισσος	117 ~ 120
4	Πούπλιος	~ 120 ~ 125
5	Κοδράτος	125 ~ 129
6	Λεωνίδας	; – 250
7	Ολύμπιος	;
8	Πιστός	; ~ 325
9	Κλημάτιος	~ 325 – ;
Βυζαντινή περίοδος (395 – 1205 μ.Χ.)
10	Μόδεστος	~ 431 ~ 451
11	Αθανάσιος Α΄	~ 451 ~ 458
12	Ανατόλιος	~ 458 ~ 459
13	Ιωάννης Α΄	~ 459 – τέλη 5ου αι.
14	Θεοφύλακτος	6ος – 7ος αι.[2]
15	Ιωάννης Β΄	~ 680
16	Ανδρέας	; – 19 Οκτωβρίου 693[2] †
17	Κοντίας	~ 694 ~ 702
18	Θεοχάριστος	~ 702 ~ 704
19	Μαρίνος	~ 704 ~ 714
20	Ιωάννης Γ΄	~ 714 – ;
Μητροπολίτες Αθηνών
Βυζαντινή περίοδος (395 – 1205)
21	Γρηγόριος Α΄	~ 780 ~ 810
22	Αδαμάντιος	~ 810 ~ 819
23	Ιωάννης Δ΄	~ 819
24	Θεοδόσιος	9ος αι.
25	Υπάτιος	9ος αι.
26	Δημήτριος Α΄	9ος αι.
27	Γερμανός Α΄	~ 1 Δεκεμβρίου 841[3] †
28	Δημήτριος Β΄	~ 841 ~ 846/857
29	Γαβριήλ Α΄	~ 846/857 ~ 858/860
30	Γρηγόριος Β΄	~ 858/860
31	Κοσμάς	~ 869/870
32	Νικήτας Α΄	~ 869/870 ~ 881;
33	Σάββας Α΄	~ 881
34	Αναστάσιος	881; – 889
35	Σάββας Β΄	889 – 3 Δεκεμβρίου 913[4] †
36	Γεώργιος Α΄	914 – 922
37	Νικήτας Β΄	922 – 2 Νοεμβρίου 926[5] †
38	Κωνσταντίνος	927 – 965;
39	Φίλιππος	965; – Φεβρουάριος 981[6] †
40	Θεοδήγιος	981 – Σεπτέμβριος 1006[6] †
41	Μιχαήλ Α΄	~ 1007 – 13 Αυγούστου 1030[7] †
42	Λέων Α΄ Σύγκελος	~ 1030 – 14 Οκτωβρίου 1060[8] †
43	Λέων Β΄ Ρέκτωρ	1061 – 14 Οκτωβρίου 1069[8] †
44	Ιωάννης Ε΄ Βλαχερνίτης	1069 ~ Νοέμβριος 1086[9] †
45	Νικήτας Γ΄ Κούρτης	~ 1087 – 28 Απριλίου 1103[10] †
46	Νικηφόρος	1103 ~ 1121[10] †
47	Λέων Ξηρός[10]
48	Γεράσιμος	;
49	Γεώργιος Β΄ Βούρτζης	πριν τον Μάιο 1157 – 16 Μαΐου 1160[11] †
50	Νικόλαος Αγιοθεοδωρίτης	1160 – 1175
51	Μιχαήλ Β΄	12ος αι.
52	Θεοφύλακτος	12ος αι.
53	Γεώργιος Δ΄	~ 1172 ~ 1180
54	Ιωάννης[12] ΣΤ΄	~ 1180 ~ 1182
55	Μιχαήλ Χωνιάτης ή Ακομινάτος	1182 – 1222;
Λατινοκρατία (1205–1456 μ.Χ.), εξόριστοι ή τιτουλάριοι ως το 1388
56	Μελέτιος Α΄	1275 – 1289
57	Ηλίας	1289 ~ 1300
58	Νεόφυτος Α΄	~ 1300 ~ 1336
59	Άνθιμος Α΄	~ 1336 – 1366
60	Νικόδημος	1371 ~ 1387
61	Δωρόθεος Α΄	1388 – 1392
62	Μακάριος Α΄	1392 ~ 1432
63	Γερβάσιος Α΄	~ 1432 – 1440
64	Φαντίνος	1440 – 1443;
65	Θεόδωρος	1443; ~ 1453
Οθωμανική περίοδος (1456–1821/27 μ.Χ.)
66	Ισίδωρος	~ 1456
67	Δωρόθεος Β΄	~ 1472
68	Άνθιμος Β΄	~ 1489 ~ 1492
69	Νεόφυτος Β΄	~ 1492 ~ 1528
70	Λαυρέντιος	1528 – 1546
71	Κάλλιστος	1550 – 1564
72	Σωφρόνιος Α΄	1565 – 1574;
73	Νικάνωρ	1574 – 1592
74	Θεοφάνης Β΄	1592 – 1597
75	Νεόφυτος Γ΄	1597 – 1602
76	Σαμουήλ Πριμπέτος	3 Απριλίου 1602[13] – 1602
77	Ναθαναήλ Έμπορος	3 Δεκεμβρίου 1602[14] – 1606
78	Άνθιμος Γ΄	1606 – 1611;
79	Κύριλλος Α΄	1611 – 1619;
80	Μητροφάνης	1619 – 1620;
81	Θεοφάνης Β΄	1620; – 1633 †
82	Σωφρόνιος Β΄	9 Δεκεμβρίου 1633[15] – 1636	αργότερα Βιδύνης[16]
83	Δανιήλ	1636 – 8 Απριλίου 1655[17]	από Διαυλείας και Ταλαντίου[18]
84	Άνθιμος Δ΄	Ιούνιος 1655[19] – 1676
85	Ιάκωβος Α΄	6 Ιουλίου 1676[20] – 1686
86	Αθανάσιος Β΄	1686 – 1689
87	Μακάριος Β΄ Πελεκάνος	1689 – 1693
88	Άνθιμος Ε΄	1693 – 1699
89	Κύριλλος Β΄	1699 – 1703
90	Μελέτιος Β΄ Μήτρου	1703 – 1713
91	Ιάκωβος Β΄	1713 – 1734
92	Ζαχαρίας	1734 – 1740
93	Άνθιμος ΣΤ΄	1741 – 1756
(93)	Άνθιμος ΣΤ΄	1760 – 1764
94	Βαρθολομαίος	πριν τον Φεβρουάριο 1764[21] – 1771;	από Δρύστρας
95	Νεόφυτος Δ΄	1771; – 1775
(94)	Βαρθολομαίος	1775 – 1780
96	Γαβριήλ Β΄	1781;
97	Βενέδικτος	4 Νοεμβρίου 1781[22] – 1785
98	Αθανάσιος Γ΄	1785 – 1787
(97)	Βενέδικτος	1787 – 1797;	αργότερα Βιδύνης[23]
(98)	Αθανάσιος Γ΄	1797; – 1799
99	Γρηγόριος Γ΄	Οκτώβριος 1799 – Φεβρουάριος 1820	κατόπιν Χαλκηδόνος
100	Διονύσιος Β΄	Φεβρουάριος 1820 – 14 Μαΐου 1823 †	ανιψιός του Οικουμενικού Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄
101	Γρηγόριος Δ΄ Αργυροκαστρίτης	16 Σεπτεμβρίου 1827 – Μάρτιος 1828
102	Άνθιμος Ζ΄	Μάρτιος 1828 – 27 Ιουλίου 1833

Από την ανακήρυξη Αυτοκεφαλίας (1833)

Αρ.	Όνομα	Εικόνα	Θητεία	Παρατηρήσεις
Μητροπολίτες Αθηνών
103	Νεόφυτος Ε΄ (Μεταξάς)		2 Δεκεμβρίου 1833 – 29 Δεκεμβρίου 1861 †
104	Μισαήλ (Αποστολίδης)		31 Δεκεμβρίου 1861 – 21 Ιουλίου 1862 †
105	Θεόφιλος (Βλαχοπαπαδόπουλος)		8 Αυγούστου 1862 – 1 Ιουλίου 1873 †
106	Αντώνιος (Χαριάτης)		9 Αυγούστου 1873 – 15 Μαΐου 1874	από Κερκύρας, η εκλογή του δεν έγινε αποδεκτή
107	Προκόπιος Α΄ (Γεωργιάδης)		27 Μαΐου 1874 – 30 Ιανουαρίου 1889 †
108	Γερμανός Β΄ (Καλλιγάς)		5 Ιουλίου 1889 – 18 Ιανουαρίου 1896 †
109	Προκόπιος Β΄ (Οικονομίδης)		17 Οκτωβρίου 1896 – 8 Νοεμβρίου 1901	παραιτήθηκε λόγω των «Ευαγγελικών»
110	Θεόκλητος Α΄ (Μηνόπουλος)		4 Νοεμβρίου 1902 – 3 Οκτωβρίου 1917	α΄ θητεία
111	Μελέτιος Γ΄ (Μεταξάκης)		28 Φεβρουαρίου 1918 – 16 Νοεμβρίου 1920
(110)	Θεόκλητος Α΄ (Μηνόπουλος)		16 Νοεμβρίου 1920 – 3 Δεκεμβρίου 1922	β΄ θητεία
112	Χρυσόστομος Α΄ (Παπαδόπουλος)		23 Φεβρουαρίου 1923 – 31 Δεκεμβρίου 1923	από 31 Δεκεμβρίου 1923 Αρχιεπίσκοπος
Αρχιεπίσκοποι Αθηνών
113	Χρυσόστομος Α΄ (Παπαδόπουλος)		31 Δεκεμβρίου 1923 – 22 Οκτωβρίου 1938 †
114	Δαμασκηνός (Παπανδρέου)		5 Νοεμβρίου 1938 – 3 Δεκεμβρίου 1938	από Κορινθίας, α΄ θητεία η εκλογή ακυρώθηκε από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου.
115	Χρύσανθος (Φιλιππίδης)		3 Δεκεμβρίου 1938 – 2 Ιουλίου 1941	από Τραπεζούντος, παραιτήθηκε μετά την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα και την άρνησή του να ορκίσει την κυβέρνηση Τσολάκογλου.
(114)	Δαμασκηνός (Παπανδρέου)		2 Ιουλίου 1941 – 20 Μαΐου 1949 †	β΄ θητεία
116	Σπυρίδων (Βλάχος)		4 Ιουνίου 1949 – 21 Μαρτίου 1956 †	από Ιωαννίνων
117	Δωρόθεος Γ΄ (Κοτταράς)		29 Μαρτίου 1956 – 26 Ιουλίου 1957 †	από Λαρίσης
118	Θεόκλητος Β΄ (Παναγιωτόπουλος)		7 Αυγούστου 1957 – 8 Ιανουαρίου 1962 †	από Πατρών
119	Ιάκωβος Γ΄ (Βαβανάτσος)		13 Ιανουαρίου 1962 – 25 Ιανουαρίου 1962	από Αττικής
120	Χρυσόστομος Β΄ (Χατζησταύρου)		14 Φεβρουαρίου 1962 – 11 Μαΐου 1967	από Φιλίππων, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από τη στρατιωτική δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967.
121	Ιερώνυμος Α΄ (Κοτσώνης)		14 Μαΐου 1967 – 15 Δεκεμβρίου 1973	εξελέγη από αριστίνδην αντικανονική σύνοδο, παραιτήθηκε μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και το πραξικόπημα της 25ης Νοεμβρίου 1973.
122	Σεραφείμ (Τίκας)		12 Ιανουαρίου 1974 – 10 Απριλίου 1998 †	από Ιωαννίνων
123	Χριστόδουλος (Παρασκευαΐδης)		28 Απριλίου 1998 – 28 Ιανουαρίου 2008 †	από Δημητριάδος
124	Ιερώνυμος Β΄ (Λιάπης)		7 Φεβρουαρίου 2008 – σήμερα	από Θηβών

Παραπομπές

1. «Ιστορία της Εκκλησίας των Αθηνών: Ίδρυση της Εκκλησίας των Αθηνών». Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2015.
2. Laurent 1963, σελ. 438.
3. Laurent 1963, σελ. 440.
4. Laurent 1963, σελ. 441.
5. Laurent 1963, σελ. 442.
6. Laurent 1963, σελ. 444.
7. Laurent 1963, σελ. 445.
8. Laurent 1963, σελ. 446.
9. Laurent 1963, σελ. 448.
10. Laurent 1963, σελ. 449.
11. Laurent 1963, σελ. 450.
12. Mihajlovski, Robert (2016). «A collection of medieval seals from the fortress Kale in Skopje, excavated between 2007 and 2012». Byzantion 86: 287-288. https://www.academia.edu/31044201/A_COLLECTION_OF_MEDIEVAL_SEALS_FROM_THE_FORTRESS_KALE_IN_SKOPJE_EXCAVATED_BETWEEN_2007_AND_2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
13. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 227.
14. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 228-229.
15. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 406-407.
16. Σάρδεων 1937, σελ. 132.
17. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 333-334.
18. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 424-425.
19. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 334.
20. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 305.
21. Φορόπουλος, Ιωακείμ (Δεκέμβριος 1900). «Έγγραφα του Πατριαρχικού Αρχειοφυλακείου». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (48): 517. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA517#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2022.
22. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 263. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-07-25. https://web.archive.org/web/20220725083239/https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2022.
23. Σάρδεων 1937, σελ. 133.

Πηγές

• Καμπούρογλου, Δημήτριος Γρ. (1889). Ιστορία των Αθηνών: Τουρκοκρατία, περίοδος πρώτη 1458-1687, Τόμος Πρώτος. Αθήνα: Παπαγεωργίου Αλέξανδρος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2014.
• Κωνσταντινίδης, Γεώργιος (1887). Ιστορία των Αθηνών: Από Χριστού γεννήσεως μέχρι του έτους 1821. Αθήνα: Τυπογραφείο της Φιλοκαλίας.
• Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών.
• Laurent, V. (1963). Le Corpus des sceaux de l' empire Byzantin. V.1 (L'eglise) (στα Γαλλικά). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.
• Σάρδεων, Γερμανός (1937). «Επισκοπικοί κατάλογοι των επαρχιών της Βορείου Θράκης και εν γένει της Βουλγαρίας από της Αλώσεως και εξής». Θρακικά 8. https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika08.pdf. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2024.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «Ιστορικός Επισκοπικός Κατάλογος Αθηνών». Ιστορία της Εκκλησίας των Αθηνών. Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2018.