From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Ερρίκος Δ΄ της Αγγλίας ή Ερρίκος του Μπόλινμπροουκ (Henry IV of England, 15 Απριλίου 1367 [1] - 20 Μαρτίου 1413) από τον Οίκο του Λάνκαστερ, υπήρξε βασιλιάς της Αγγλίας και λόρδος της Ιρλανδίας (1399 - 1413), και διεκδικητής του θρόνου της Γαλλίας μέσω του παππού του Εδουάρδου Γ΄. Ο Ερρίκος Δ΄ ονομάστηκε Ερρίκος του Μπόλινμπροουκ επειδή γεννήθηκε στο Κάστρο του Μπόλινμπροουκ. Γιος του Ιωάννη της Γάνδης και της Λευκής του Λάνκαστερ, κόρης του Ερρίκου, Δούκα του Λάνκαστερ, επίσης από την οικογένεια των Πλανταγενετών. Ο Ερρίκος Δ΄ ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Αγγλίας από τη δυναστεία των Πλανταγενετών που η μητέρα του ήταν Αγγλίδα με μητρική γλώσσα τα αγγλικά, σε αντίθεση με τις μητέρες των προηγούμενων βασιλέων που είχαν μητρική γλώσσα τα γαλλικά. [2]
Ερρίκος Δ΄ | |
---|---|
Περίοδος | 30 Σεπτεμβρίου 1399 – 20 Μαρτίου 1413 |
Προκάτοχος | Ριχάρδος Β΄ της Αγγλίας |
Διάδοχος | Ερρίκος Ε΄ της Αγγλίας |
Γέννηση | 15 Απριλίου 1367 Κάστρο Μπόλινμπροκ, Λίνκολνσαϊρ, Αγγλία |
Θάνατος | 20 Μαρτίου 1413 Ουεστμίνστερ, Λονδίνο |
Τόπος ταφής | Καθεδρικός ναός του Καντέρμπερι, Κεντ |
Σύζυγος | Μαρία του Μπόχυν Ιωάννα της Ναβάρρας |
Επίγονοι | Ερρίκος Ε΄ της Αγγλίας Θωμάς του Κλάρενς Ιωάννης του Μπέντφορντ Χάμφρεϊ του Γκλόστερ Λευκή Φιλίππη |
Οίκος | Οίκος του Λάνκαστερ |
Πατέρας | Ιωάννης της Γάνδης |
Μητέρα | Λευκή του Λάνκαστερ |
Υπογραφή | |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα ( ) |
Η μεγαλύτερη αδελφή του Φιλίππη του Λάνκαστερ παντρεύτηκε τον Ιωάννη Α΄ της Πορτογαλίας, και η δεύτερη αδελφή του Ελισάβετ Πλανταγενέτη του Έξετερ ήταν μητέρα του Τζον Χόλλαντ, 2ου Δούκα του Έξετερ. Η ετεροθαλής αδελφή του Αικατερίνη του Λάνκαστερ έγινε βασίλισσα της Καστίλης με το γάμο της με τον Ερρίκο Γ΄ της Καστίλης. Ο Ερρίκος είχε άλλα τέσσερα ετεροθαλή αδέλφια από την τρίτη σύζυγο (πρώην ερωμένη) του πατέρα του, Κάθριν Σουίνφορντ, που ονομάστηκαν "Μπώφορτ" λόγω του κάστρου που κατείχε ο πατέρας τους στην Καμπανία. [3]
Οι σχέσεις του Ερρίκου Δ΄ με τη θετή του μητέρα Κάθριν Σουίνφορντ και τους Μπώφορτ δεν ήταν πάντοτε καλές, οι δε σχέσεις του με τον Χένρυ και τον Τόμας Μπώφορτ έγιναν μετά το 1406 προβληματικές. Ο γαμπρός του Ραλφ Νέβιλ, 1ος Κόμη του Ουέστμορλαντ, ένας από τους φανατικότερους οπαδούς του, εμπόδισε να δοθεί ως νύφη-δωρεά μία μαρκησία από τον εξάδελφό του Ριχάρδο Β΄ στον μεγαλύτερο ετεροθαλή αδελφό του Τζον Μπωφόρ. Ο Τόμας Σουίνφορντ, γιος της Αικατερίνης από τον πρώτο της γάμο με τον Σερ Χιου Σουίνφορντ, κοντόσταυλο στο Κάστρο του Πόντεφρακτ όπου πέθανε ο Ριχάρδος Β΄, ήταν επίσης αντίπαλός του. Η ετεροθαλής αδελφή του Τζόαν Μπώφορτ, Κόμησσα του Ουέστμορλαντ, ήταν γιαγιά των τελευταίων Πλανταγενετών βασιλέων Εδουάρδου Δ΄ και Ριχάρδου Γ΄. Η μικρότερη κόρη του Ραλφ Νέβιλ και της Τζόαν, Σέσιλυ Νέβιλ, Δούκισσα της Υόρκης, παντρεύτηκε τον Ριχάρδο της Υόρκης, και τα παιδιά τους ήταν ο Εδουάρδος Δ΄ της Αγγλίας και ο Ριχάρδος Γ΄ της Αγγλίας.
Ο Ερρίκος Δ΄ είχε αμφίρροπες σχέσεις με τον πρώτο εξάδελφό του Ριχάρδο Β΄. Από τα παιδικά τους χρόνια ήταν στενοί φίλοι και έγιναν μαζί μέλη του Τάγματος της Περικνημίδας (1377), αλλά η σχέση τους χάλασε όταν ο Ερρίκος συμμετείχε στην "Επανάσταση των Λόρδων" εναντίον του Ριχάρδου (1387). Ο Ριχάρδος παρ' όλα αυτά όταν έγινε βασιλιάς δεν τον τιμώρησε όπως τους υπόλοιπους λόρδους τους οποίους εκτέλεσε ή έστειλε σε εξορία, αντίθετα έδωσε προαγωγή στον Ερρίκο από Κόμη του Ντέρμπυ σε Δούκα του Χέρφορντ. Το 1390 ο Ερρίκος συμμετείχε στην ανεπιτυχή εκστρατεία στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, Βίλνιους, με περίπου 300 Τεύτονες ιππότες, όπου συνέλαβε 300 Λιθουανούς ευγενείς και τους μετέφερε αιχμάλωτους στην Αγγλία. Νέα εκστρατεία στο Βίλνιους δυο χρόνια μετά (1392) κατέληξε σε αποτυχία. Το 1393 ο Ερρίκος ανέλαβε προσκύνημα στην Ιερουσαλήμ, όπου έκανε μεγάλες προσφορές στο Ναό του Παναγίου Τάφου και στο Όρος των Ελαιών. [4] Αργότερα αποφάσισε να οργανώσει Σταυροφορία υπό την ηγεσία του, αλλά τελικώς πέθανε πριν πραγματοποιηθεί. [5]Η σχέση του με τον βασιλιά Ριχάρδο γνώρισε νέα κρίση (1398) όταν ήρθε σε σύγκρουση με τον Τόμας ντε Μόουμπρεϋ, 1ο Δούκα του Νόρφοκ, και αποφάσισαν να λύσουν τις διαφορές τους με μονομαχία. Ο Ριχάρδος για να αποφύγει την αιματοχυσία αποφάσισε να εξορίσει και τους δυο, στέλνοντας τον Μόουμπρεϋ σε ισόβια εξορία και τον Ερρίκο σε δεκαετή (μετατράπηκε σε εξαετή) με τη σύμφωνη γνώμη του πατέρα του, Ιωάννη της Γάνδης.
Η κρίση στις σχέσεις του με τον βασιλιά ξεκίνησε με τον θάνατο του πατέρα του (1399), όταν ο Ριχάρδος έκανε κατάσχεση της περιουσίας του Ιωάννη της Γάνδης και απαγόρευσε στον γιο του Ερρίκο να την κληρονομήσει. Ο Ερρίκος εξοργισμένος συνάντησε τον εξόριστο Τόμας Αράντελ, Αρχιεπίσκοπο του Κάντερμπερυ, που συμμετείχε στην Επανάσταση των Λόρδων εναντίον του Ριχάρδου (1387), και αποφάσισαν να οργανώσουν σκληρή αντίσταση την εποχή που ο Βασιλιάς απουσίαζε σε εκστρατεία στην Ιρλανδία. Με σύμβουλο τον Αράντελ ο Ερρίκος κέρδιζε συνέχεια δυνάμεις με κατασχέσεις εδαφών και λεηλασίες, και σύντομα απέκτησε τόση δύναμη που ανέτρεψε και φυλάκισε τον Ριχάρδο Β΄΄, ο οποίος πέθανε στη φυλακή υπό περίεργες συνθήκες (πιθανότερα εκτελέστηκε). Ο Ερρίκος στέφθηκε νέος βασιλιάς ως Ερρίκος Δ΄ αγνοώντας τον επτάχρονο διάδοχο Έντμουντ Μόρτιμερ, 5ο Κόμη του Μαρς, γιο της Φιλίππα, 5ης Κόμησσας του Όλστερ. Η στέψη του (13 Οκτωβρίου 1399) ήταν η πρώτη στέψη Άγγλου βασιλιά από την εποχή της νορμανδικής κατάκτησης στην οποία το τελετουργικό έγινε στην αγγλική γλώσσα αντί της γαλλικής που χρησιμοποιούσαν οι προηγούμενοι βασιλείς.
Το σώμα του Ριχάρδου Β΄ εξετέθη σε δημόσια θέα στον Παλαιό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου για να δει ο αγγλικός λαός ότι ήταν νεκρός, και ετάφη προσωρινά στη Δομινικανή Μονή του Λάνγκλεϋ μέχρι να μεταφερθεί από τον Ερρίκο Ε΄ στο Αββαείο του Ουέστμινστερ στον τάφο που ο Ριχάρδος είχε διατάξει να κατασκευάσουν. Ο Ερρίκος πέρασε όλη τη βασιλεία του στην αντιμετώπιση εξεγέρσεων και δολοπλοκιών, ήρθε πολλές φορές σε σύγκρουση με το κοινοβούλιο ιδιαίτερα στα εκκλησιαστικά θέματα, ενώ με τη συμβουλή του Αράντελ πρότεινε στο κοινοβούλιο την καύση των αιρετικών (1401) για να αντιμετωπίσει το κίνημα των Λόλλαρντ, πρώιμο προτεσταντικό κίνημα. Το 1410 το κοινοβούλιο πρότεινε κατάσχεση της εκκλησιαστικής περιουσίας αλλά ο Ερρίκος Δ΄ αρνήθηκε να συγκρουστεί με την Εκκλησία επειδή τον βοήθησε να γίνει βασιλιάς. [6]
Οι εξεγέρσεις των βαρόνων συνεχίστηκαν την πρώτη δεκαετία του Ερρίκου Δ΄, με σημαντικότερες την επανάσταση του Όουεν Γκλύντουρ που ανακήρυξε τον εαυτό του Πρίγκηπα της Ουαλίας (1400), και την επανάσταση του Χένρυ Πέρσυ, 1ου Κόμη του Νορθάμπερλαντ. Ο Βασιλιάς τις υπέταξε χάρη στις ικανότητες και στην τεράστια στρατιωτική προσωπικότητα του γιου και διαδόχου του, Ερρίκου του Μόνμουθ. Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του οι εξεγέρσεις έγιναν πολύ πιο έντονες, ενώ σύμφωνα με μια πληροφορία τον τελευταίο χρόνο κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο Ριχάρδος Β΄ βρισκόταν στην αυλή του Βασιλιά της Σκωτίας περιμένοντας από τους οπαδούς του να τον επαναφέρουν στο θρόνο του στο Λονδίνο. Η ψεύτικη φήμη κυκλοφόρησε από κάποιον απατεώνα, τον Σερ Ελάιας Λέβετ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ήταν γαμπρός του βασιλιά Ριχάρδου και ότι διέθετε την κατάλληλη βοήθεια από τους Σκωτσέζους για να πετύχει η επανάσταση. [7]
Λίστα των επαναστάσεων εναντίον του Ερρίκου Δ΄:
Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος ήταν ο μόνος Βυζαντινός αυτοκράτορας που επισκέφθηκε την Αγγλία προκειμένου να ζητήσει βοήθεια στον αγώνα του κατά των Οθωμανών. Ο Ερρίκος Δ΄ τον δέχθηκε με τιμές στα Ανάκτορα του Έλθαμ (Δεκέμβριος 1400 - Ιανουάριος 1401) και οργάνωσε αγώνα κονταρομαχίας προς τιμή του, ενώ του έδωσε και οικονομική υποστήριξη. [8]Το 1406 Άγγλοι πειρατές συνέλαβαν τον μελλοντικό Ιάκωβο Α΄ της Σκωτίας, ο οποίος ήταν έτοιμος να δραπετεύσει για τη Γαλλία. [9] Ο Ερρίκος Δ΄ τον κράτησε φυλακισμένο όλο το υπόλοιπο διάστημα που παρέμεινε βασιλιάς. Τελικά ο Ιάκωβος απελευθερώθηκε το 1424.
Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του σημαδεύτηκαν από μια πολύ σοβαρή ασθένεια που του έφερε παραμόρφωση του δέρματος. Δεχόταν ασταμάτητες επιθέσεις της ασθένειας, όπως τον Ιούνιο του 1405, τον Απρίλιο του 1406, τον Ιούνιο του 1408, τον Δεκέμβριο του 1412 και το θανατηφόρο χτύπημα που ήρθε το Μάρτιο του 1413. Δεν έχει εξακριβωθεί η φύση της, και μερικοί το θεωρούν λέπρα, ενώ άλλοι ψωρίαση. [10] Οι μεσαιωνικοί χρονικογράφοι λένε ότι η ασθένειά του ήταν θεία τιμωρία για την εκτέλεση του Ρίτσαρντ λε Σκρόουπ, Αρχιεπισκόπου της Υόρκης (Ιούνιος 1405), ύστερα από το γνωστό αποτυχημένο πραξικόπημα. [11]Ο Άγγλος χρονικογράφος Ράφαελ Χόλινσεντ (περ. 1525 – 1580;) είχε προβλέψει ότι θα πέθαινε στην Ιερουσαλήμ και όλοι πίστευαν ότι θα πέθαινε στην Σταυροφορία, η προφητεία όμως επαληθεύτηκε με άλλο τρόπο. Πέθανε στην Αίθουσα της Ιερουσαλήμ του Αββαείου του Ουέστμινστερ στη διάρκεια συνεδρίασης του κοινοβουλίου.
Σε αντίθεση με τους προηγούμενους βασιλείς, ο Ερρίκος Δ΄ και η δεύτερη σύζυγός του Ιωάννα της Ναβάρρας δεν τάφηκαν στο Αββαείο του Ουέστμινστερ αλλά στον Καθεδρικό Ναό του Κάντερμπερυ, στη βόρεια πλευρά του κοιμητηρίου του Παρεκκλησίου της Αγίας Τριάδας, δίπλα από το βωμό του Τόμας Μπέκετ. Η λατρεία του Μπέκετ ήταν ακόμα πολύ ισχυρή στην εποχή του κάτι που φαίνεται καθαρά στο λογοτεχνικό έργο του Τζέφρυ Τσώσερ "Οι ιστορίες του Κάντερμπερυ". ο Ερρίκος Δ΄ είχε ασπαστεί σημαντικά αυτές τις λατρείες. Οι λόγοι της λατρείας του στον Τόμας Μπέκετ δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί αλλά ερμηνεύεται ότι τον χρησιμοποίησε για πολιτικούς λόγους για να μπορέσει να δικαιολογήσει το σφετερισμό του θρόνου από τον εξάδελφό του Ριχάρδο Β΄. [12]Στη στέψη του ο Ερρίκος Δ΄ χρίστηκε με το λάδι που είχε χρησιμοποιήσει ο Μπέκετ λίγο πριν τη δολοφονία του (1170), το οποίο λάδι είχε πάρει από τον παππού του Ερρίκο του Λάνκαστερ. [13][14]
Οι συσχετισμοί του Ερρίκου Δ΄ με τον Τόμας Μπέκετ φαίνονται από τα ομοιώματα που βρέθηκαν στον τάφο του, οι δε χρυσοί αετοί που απεικονίζονται στη στέψη του σχετίζονται με τον Τόμας Μπέκετ. Το σώμα του βασιλιά στην εκταφή του 1832 βρέθηκε καλά διατηρημένο σε τέτοιο βαθμό που οι ιστορικοί βεβαιώνουν ότι η προσωπογραφία του είναι ακριβής. [15]
Νυμφεύτηκε πρώτα το 1380 τη Μαίρυ ντε Μπόουαν (1380), κόρη του Χάμφρεϋ ντε Μπόουαν, Κόμη του Χέρφορντ, και είχε τέκνα:
Η Μαρία απεβίωσε το 1394 και το 1403 ο Ερρίκος Δ΄ έκανε δεύτερο γάμο, με την Ιωάννα των Εβρέ, κόρη του Καρόλου Β΄ της Ναβάρρας. Δεν απέκτησαν απογόνους.
Είχε ένα νόθο τέκνο από άγνωστη ερωμένη του:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.