Γκντανσκ
πόλη της Πολωνίας From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Γκντανσκ (πολωνικά: Gdańsk, γερμανικά: Danzig, κασουβικά: Gduńsk, λατινικά: Gedanum) είναι πόλη στις ακτές της Βαλτικής Θάλασσας στη βόρεια Πολωνία. Με πληθυσμό 470.633 κατοίκους (2020),[4] είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του Βοεβοδάτου Πομερανίας και η πιο εξέχουσα πόλη στη γεωγραφική περιοχή της Πομερανίας. Είναι ο κύριος λιμένας της Πολωνίας και η τέταρτη μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή της χώρας.[5]
| Γκντανσκ Gdańsk | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Ρητό: Nec temere, nec timide | |||||
  Γκντανσκ | |||||
 | |||||
| Χώρα |  Πολωνία | ||||
| Διοικητική υπαγωγή | Βοεβοδάτο Πομερανίας | ||||
| Ίδρυση | 997[1] | ||||
| Διοίκηση | |||||
| • Δήμαρχος | Αλεξάντρα Ντούλκιεβιτς | ||||
| • Μέλος του/της | Ένωση των Βαλτικών Πόλεων[2] International Cities of Refuge Network[3] | ||||
| Έκταση | 262 | ||||
| Πληθυσμός | 470.633 | ||||
| Ταχ. κωδ. | 80-008 έως 80-958 | ||||
| Τηλ. κωδ. | 58 | ||||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 ώρα Κεντρικής Ευρώπης | ||||
| Ιστότοπος | http://www.gdansk.pl/ | ||||
 Σχετικά πολυμέσα | |||||
Η πόλη βρίσκεται στο νότιο άκρο του Κόλπου του Γκντανσκ, σε ένα αστικό συγκρότημα με την πόλη Γκντίνια, το θέρετρο Σόποτ και τις προαστιακές κοινότητες. Αυτά αποτελούν μια μητροπολιτική περιοχή που ονομάζεται Τρίπολη (πολωνικά: Trójmiasto), με πληθυσμό περίπου 1,5 εκατομμύριο κατοίκους.[6] Το Γκντανσκ βρίσκεται στις εκβολές του ποταμού Μοτουάβα, που συνδέεται με τον Λενίφκα, έναν παραπόταμο στο δέλτα του ποταμού Βιστούλα, ο οποίος αποστραγγίζει το 60% της Πολωνίας και συνδέει το Γκντανσκ με την πολωνική πρωτεύουσα, Βαρσοβία.
Η ιστορία της πόλης είναι πολύπλοκη, με περιόδους πολωνικής, πρωσικής και γερμανικής κυριαρχίας και περιόδους αυτονομίας ως ελεύθερης πόλης-κράτους. Σημαντικό ναυπηγικό λιμάνι και εμπορικό σημείο από τον Μεσαίωνα, το 1361 έγινε μέλος της Χανσεατικής Ένωσης που καθόρισε το οικονομικό, δημογραφικό και αστικό τοπίο της για αρκετούς αιώνες. Από το 1918 έως το 1939, το Γκντανσκ βρισκόταν στον αμφισβητούμενο Πολωνικό Διάδρομο μεταξύ Πολωνίας και Γερμανίας. Το διφορούμενο πολιτικό του καθεστώς δημιούργησε εντάσεις που κορυφώθηκαν με την εισβολή στην Πολωνία και την πρώτη σύγκρουση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο κοντινό Βεστερπλάτε. Η σύγχρονη πόλη διαμορφώθηκε από εκτεταμένες αλλαγές συνόρων, απελάσεις και νέους οικισμούς εντός ή μετά το 1945. Στη δεκαετία του 1980, το Γκντανσκ ήταν η γενέτειρα του κινήματος «Αλληλεγγύη», το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στο τέλος του κομμουνισμού στην Πολωνία και συνέβαλε στην επιτάχυνση της κατάρρευσης του Ανατολικού Μπλοκ, την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Μερικά από τα σημαντικά κτίρια στο Γκντανσκ είναι το Πανεπιστήμιο του Γκντανσκ, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Γκντανσκ, το Εθνικό Μουσείο του Γκντανσκ, το Θέατρο Σαίξπηρ, το Μουσείο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, η Πολωνική Φιλαρμονική της Βαλτικής και το Ευρωπαϊκό Κέντρο της Αλληλεγγύης. Η πόλη φιλοξενεί επίσης την Εορτή του Αγίου Δομίνικου, η οποία χρονολογείται από το 1260,[7] η οποία θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά και πολιτιστικά γεγονότα στην Ευρώπη.[8] Το Γκντανσκ βρίσκεται επίσης στην κορυφή της κατάταξης παγκοσμίως για την ποιότητα ζωής, την ασφάλεια και το βιοτικό επίπεδο, και το ιστορικό κέντρο της πόλης του έχει καταχωρηθεί ως ένα από τα εθνικά μνημεία της Πολωνίας.[9][10][11][12]
 |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Ιστορικά ήταν ένας σημαντικός θαλάσσιος λιμένας από τους μεσαιωνικούς χρόνους και στη συνέχεια ήταν μέλος της Χανσεατικής Ένωσης. Τμήμα του Βασιλείου της Πρωσίας από το 1793, με ένα μικρό διάλειμμα στους Ναπολεόντιους Πολέμους όπου ήταν αυτόνομο (1807-1813), έως το 1919 που με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών ανακηρύχτηκε ελεύθερη πόλη υπό την προστασία της Κοινωνίας των Εθνών.
Το 1939 προσαρτήθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά τον πόλεμο ενώθηκε με την Πολωνία. Λιγότεροι από το 5% των Γερμανών έμειναν στο Γκντανσκ, σχηματίζοντας τη γερμανική μειονότητα που υπάρχει ως σήμερα.
Κλίμα
Το Γκντανσκ έχει κλίμα με ωκεάνιες και ηπειρωτικές επιρροές. Σύμφωνα με ορισμένες κατηγοριοποιήσεις, έχει ωκεάνιο κλίμα (Cfb),[13] ενώ άλλοι το κατατάσσουν ως ανήκει στην ηπειρωτική κλιματική ζώνη (Dfb).[14] Στην πραγματικότητα εξαρτάται από το αν η μέση θερμοκρασία αναφοράς για τον πιο κρύο χειμερινό μήνα έχει οριστεί στους -3 °C ή στους 0 °C. Οι ξηροί χειμώνες του Γκντανσκ και η μέγιστη βροχόπτωση το καλοκαίρι είναι δείκτες ηπειρωτικότητας. Ωστόσο, τα εποχιακά ακραία είναι λιγότερο έντονα από εκείνα στην ενδοχώρα της Πολωνίας.
Η πόλη έχει μέτρια ψυχρούς και συννεφώδεις χειμώνες με μέση θερμοκρασία τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο κοντά ή κάτω από τους 0 °C και ήπια καλοκαίρια με συχνές βροχές και καταιγίδες. Οι μέσες θερμοκρασίες κυμαίνονται από −1,0 έως 17,2 °C και η μέση μηνιαία βροχόπτωση κυμαίνεται από 17,9 έως 66,7 mm τον μήνα με ένα σχετικά χαμηλό ετήσιο σύνολο 507, 3 mm.
Οι εποχές είναι σαφώς διαφοροποιημένες. Η άνοιξη ξεκινά τον Μάρτιο και αρχικά έχει κρύο και αέρα, αργότερα γίνεται ευχάριστα ζεστή και συχνά πολύ ηλιόλουστη. Το καλοκαίρι, που ξεκινά τον Ιούνιο, είναι κυρίως ζεστό αλλά μερικές φορές ζεστό με θερμοκρασία που φτάνει τους 30 έως 35 °C τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο, με άφθονη ηλιοφάνεια με έντονη βροχόπτωση. Το Γκντανσκ έχει κατά μέσο όρο 1.700 ώρες ηλιοφάνειας ετησίως. Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι οι θερμότεροι μήνες. Το φθινόπωρο έρχεται τον Σεπτέμβριο και στην αρχή είναι ζεστό και συνήθως ηλιόλουστο, ενώ τον Νοέμβριο γίνεται κρύο, με υγρασία και ομίχλη. Ο χειμώνας διαρκεί από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο και περιλαμβάνει περιόδους χιονιού. Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος είναι οι πιο κρύοι μήνες με τη θερμοκρασία μερικές φορές να πέφτει έως και τους -15 °C.
| Κλιματικά δεδομένα Γκντνασκ (1991–2020) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μάρ | Απρ | Μάι | Ιούν | Ιούλ | Αύγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
| Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) | 13.4 | 18.1 | 24.5 | 30.6 | 32.3 | 34.6 | 36.0 | 35.8 | 31.7 | 28.1 | 21.1 | 13.7 | 36 |
| Μέση Μέγιστη °C (°F) | 1.7 | 2.9 | 6.6 | 12.1 | 16.8 | 20.4 | 22.6 | 22.9 | 18.5 | 12.7 | 6.7 | 3.1 | 12,3 |
| Μέση Ελάχιστη °C (°F) | −3.3 | −2.7 | −0.4 | 3.6 | 8.1 | 11.6 | 14.2 | 13.9 | 10.4 | 5.8 | 1.9 | −1.6 | 5,1 |
| Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) | −27.4 | −29.8 | −22.8 | −7.7 | −4.3 | −0.5 | 2.1 | 4.4 | −1.9 | −7 | −16.9 | −23.3 | −29,8 |
| Υετός mm (ίντσες) | 28,5 | 23,7 | 27,5 | 32 | 53,3 | 58,8 | 79,4 | 70 | 64,5 | 54,8 | 42,6 | 36 | 571 |
| Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων (≥ 0.1 mm) | 16.67 | 14.25 | 14.03 | 11.43 | 13.07 | 14.03 | 13.43 | 14.03 | 12.40 | 15.27 | 15.93 | 17.97 | 172,51 |
| Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας | 39 | 70 | 134 | 163 | 244 | 259 | 236 | 225 | 174 | 105 | 45 | 32 | 1.726 |
| Πηγή #1: Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων[15][16][17][18][19][20][21][22] | |||||||||||||
| Πηγή #2: meteomodel.pl[lower-greek 1][23] | |||||||||||||
Αδελφοποιημένες πόλεις
Το Γκντανσκ είναι αδελφοποιημένο με τις:[24]
Πρώην αδελφοποιημένες πόλεις
Καλίνινγκραντ, Ρωσία- Αγία Πετρούπολη, Ρωσία
Στις 3 Μαρτίου 2022, το Δημοτικό Συμβούλιο του Γκντανσκ ενέκρινε ομόφωνο ψήφισμα για τον τερματισμό της συνεργασίας με τις ρωσικές πόλεις Καλίνινγκραντ και Αγία Πετρούπολη ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.[25][26]
Συνεργασίες
Το Γκντανσκ συνεργάζεται επίσης με τις:[24]
- Τουρισμός στην Πολωνία
- 764 Γκεντάνια – αστεροειδής
- Κασούβιοι
- Κουρσενιέκοι
- Live in Gdańsk
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
