πρόεδρος του Άνω Βόλτα From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Τομά Ισιντόρ Νοέλ Σανκαρά (Thomas Isidore Noël Sankara, 21 Δεκεμβρίου 1949 – 15 Οκτωβρίου 1987) ήταν Αφρικανός στρατιωτικός ηγέτης, μαρξιστής επαναστάτης, θεωρητικός του παναφρικανισμού, πρωθυπουργός της Δημοκρατίας του Άνω Βόλτα και τελικά Πρόεδρος της ίδιας χώρας, την οποία μετονόμασε σε Μπουρκίνα Φάσο, από το 1983 μέχρι το 1987, οπότε ανατράπηκε και δολοφονήθηκε σε πραξικόπημα.[12][13] Αναφέρεται ακόμα συχνά ως «ο Τσε Γκεβάρα της Αφρικής»[12][14][15].
| Τομά Σανκαρά | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Thomas Sankara (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 21 Δεκεμβρίου 1949[1][2][3] Yako |
| Θάνατος | 15 Οκτωβρίου 1987[1][2][3] Ουαγκαντουγκού[4] |
| Αιτία θανάτου | τραύμα από πυροβολισμό |
| Τόπος ταφής | Ουαγκαντουγκού |
| Χώρα πολιτογράφησης | Δημοκρατία του Άνω Βόλτα (1960–1984) Μπουρκίνα Φάσο (1984–1987) |
| Θρησκεία | Καθολικισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[5][6] |
| Σπουδές | Στρατιωτική Πρυτανεία του Καντιόγκο |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός[7] αξιωματικός κυβερνητικός υπάλληλος στρατιώτης[8] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Une Seule Nuit |
| Περίοδος ακμής | 1966 - 15 Οκτωβρίου 1987 |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Μαριάμ Σανκάρα (έως 1987) |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | λοχαγός/Army of Burkina Faso |
| Πόλεμοι/μάχες | Agacher Strip War |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο (1983–1987) Πρωθυπουργός της Μπουρκίνα Φάσο (Ιανουάριος 1983 – Μαΐου 1983) |
| Βραβεύσεις | Εθνικό Τάγμα Χοσέ Μαρτίν (1984)[9][10][11] |
| Ιστότοπος | |
| www | |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Τομά Σανκαρά γεννήθηκε στο Γιακό της τότε Γαλλικής Δυτικής Αφρικής. Γονείς του ήταν η Μαργκερίτ Σανκαρά και ο χωροφύλακας Σαμπό Ζοζέφ Σανκαρά (1919-2006).[16], πιστοί Ρωμαιοκαθολικοί και Σιλμί-Μοσί (Silmi-Mossi), δηλαδή μέλη ομάδας με μικτή καταγωγή από άνδρες της φυλής Μοσί και γυναίκες της φυλής Φούλα. Ο πατέρας του είχε πολεμήσει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με τον γαλλικό στρατό και είχε κρατηθεί αιχμάλωτος από τους Γερμανούς.
Ο Τομά πήγε δημοτικό σχολείο στην Γκαουά και γυμνάσιο στη Μπομπό-Ντιουλασό, τη δεύτερη πόλη της χώρας. Οι γονείς του ήθελαν να γίνει ιερέας. Μετά το γυμνάσιο ωστόσο, κατατάχθηκε στον στρατό και ένα χρόνο αργότερα στάλθηκε στη Μαδαγασκάρη για εκπαίδευση ως αξιωματικός. Εκεί έτυχε να γίνει αυτόπτης μάρτυρας λαϊκών εξεγέρσεων (1971, 1972) ενάντια στην κυβέρνηση του Φιλιμπέρ Τσιρανανά και να διαβάσει για πρώτη φορά τα έργα των Μαρξ και Λένιν, που σημάδεψαν την πολιτική του σκέψη για το υπόλοιπο της ζωής του[17]. Επιστρέφοντας στη χώρα του το 1972, πολέμησε το 1974 σε έναν συνοριακό πόλεμο μεταξύ Άνω Βολτά και Μάλι, όπου κέρδισε την αναγνώριση ως ηρωικός πολεμιστής. (Χρόνια αργότερα, θα αποκήρυσσε τον πόλεμο αυτό ως «άχρηστο και άδικο»[18].) Μετά από αυτά ήταν φυσικό να ακολουθήσει στρατιωτική σταδιοδρομία, παρότι έπαιζε αρκετά καλά κιθάρα.
Το 1976, σε ηλικία μόλις 27 ετών, έγινε διοικητής του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Κόμαντο στο Πο. Το ίδιο έτος γνώρισε τον Μπλαίζ Κομπαορέ στο Μαρόκο. Επί προεδρίας του συνταγματάρχη Σαγιέ Ζερμπό, μία ομάδα νέων αξιωματικών συνέστησε μία μυστική οργάνωση, την «Ομάδα Κομμουνιστών Αξιωματικών (Regroupement des officiers communistes, ROC), τα επιφανέστερα μέλη της οποίας ήταν ο Ανρί Ζονγκό, ο Ζαν-Μπατίστ Μπουκαρύ Λινγκανί, ο Κομπαορέ και ο Σανκαρά.
Ο Τομά Σανκαρά διορίσθηκε υπουργός Πληροφοριών στη στρατιωτική κυβέρνηση τον Σεπτέμβριο του 1981. Πήγε στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο με ποδήλατο, αλλά παραιτήθηκε στις 21 Απριλίου 1982, αντιτιθέμενος σε αυτό που θεώρησε ως «αντεργατική στροφή» του καθεστώτος, ανακοινώνοντας: «Δυστυχία σε όσους φιμώνουν το λαό!» («Malheur à ceux qui bâillonnent le peuple!»)
Αλλά όταν ένα πραξικόπημα, στις 7 Νοεμβρίου 1982, έφερε στην εξουσία τον Ζαν-Μπατίστ Ουεντραογκό, ο Σανκαρά διορίσθηκε πρωθυπουργός, στις 10 Ιανουαρίου 1983. Ωστόσο, μετά από μία επίσκεψη του συμβούλου επι αφρικανικών θεμάτων της γαλλικής κυβερνήσεως Ζαν-Κριστόφ Μιτεράν (γιου τού τότε Γάλλου Προέδρου) στη χώρα, στις 17 Μαΐου 1983, ο Σανκαρά απολύθηκε με συνοπτικές διαδικασίες και τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό, όπως και οι Ανρί Ζινγκό και Ζαν-Μπατίστ Μπουκαρύ Λινγκανί. Αυτό προκάλεσε λαϊκή αναταραχή.
Η επανάστασή μας στη Μπουργκίνα Φάσο ποτίζεται από την ολότητα των εμπειριών του ανθρώπου, από την πρώτη ανάσα της ανθρωπότητας μέχρι σήμερα. Θέλουμε να είμαστε οι κληρονόμοι όλων των επαναστάσεων του κόσμου, όλων των απελευθερωτικών αγώνων των λαών του Τρίτου Κόσμου. Ρουφάμε τα διδάγματα της Αμερικανικής Επανάστασης. Η Γαλλική Επανάσταση μάς δίδαξε τα δικαιώματα του ανθρώπου. Η μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση έφερε τη νίκη στο προλεταριάτο και έκαμε δυνατή την πραγμάτωση των ονείρων της Κομμούνας των Παρισίων για δικαιοσύνη.
— Τομά Σανκαρά, Οκτώβριος 1984 [19]
Τότε ένα νέο πραξικόπημα, οργανωμένο από τον Κομπαορέ, έκανε τον Σανκαρά Πρόεδρο της χώρας την 4η Αυγούστου 1983. (Η ημερομηνία πιθανώς να είχε επιλεγεί για συμβολικούς λόγους, όχι βέβαια από το ομώνυμο ελληνικό πραξικόπημα, αλλά ως η 194η επέτειος από την κατάργηση των φεουδαλικών προνομίων από τη Γαλλική Επανάσταση.) Το πραξικόπημα υποστηρίχθηκε από το καθεστώς της Λιβύης, που την εποχή εκείνη βρισκόταν στα πρόθυρα πολέμου με τη Γαλλία για το Τσαντ.
Ο 33χρονος Σανκαρά είδε τότε τον εαυτό του ως «επαναστάτη στην εξουσία» και, εμπνευσμένος από τους Φιντέλ Κάστρο, Τσε Γκεβάρα και τον στρατιωτικό ηγέτη της Γκάνας Τζέρυ Ρώλινγκς, ξεκίνησε να «τα αλλάξει όλα». Δεν εξαίρεσε ούτε το ίδιο το όνομα της χώρας, αφού το 1984, στην πρώτη επέτειο της ανόδου του στην εξουσία, τη μετονόμασε σε Μπουρκίνα Φάσο, που σημαίνει «η γη των όρθιων ανθρώπων» στη μορέ και τη νττζούλα, τις δύο κυριότερες ιθαγενείς γλώσσες της. Της έδωσε επίσης νέα σημαία και έγραψε ο ίδιος έναν νέο εθνικό ύμνο (Une Seule Nuit).
Η χώρα μας παράγει αρκετά για να μας θρέψει όλους. Αλίμονο, από έλλειψη οργάνωσης είμαστε αναγκασμένοι να ικετεύουμε για βοήθεια σε τρόφιμα. Είναι αυτή η βοήθεια που ενσταλάζει μέσα στο πνεύμα μας τη νοοτροπία του ζητιάνου.
— Thomas Sankara [20]
Τα πρώτα μέτρα ωστόσο που πήρε, αμέσως μετά την άνοδό του στην εξουσία, ήταν ουσιαστικότερα: Αφαίρεσε τις περισσότερες εξουσίες των φυλάρχων. Οι αρχηγοί των φυλών στη χώρα είχαν μεγάλες ιδιόκτητες εκτάσεις, τις οποίες ο Σανκαρά μοίρασε στους αγρότες με λαχνούς που διένειμε προσωπικά ο ίδιος στην ετήσια εμποροπανήγυρη της Ουαγκαντουγκού[21] Με μία σειρά προγραμμάτων για την άρδευση και τη διανομή λιπασμάτων, μέσα σε 4 χρόνια η Μπουρκίνα Φάσο έφθασε να γίνει αυτάρκης σε τρόφιμα. Ενώ το 1986 η μέση απόδοση για το σιτάρι στις χώρες του Σαχέλ ήταν 170 κιλά ανά στρέμμα, η Μπουρκίνα Φάσο παρήγαγε 390.[22]. Εκτός από το σιτάρι, και η παραγωγή βαμβακιού αυξήθηκε εντυπωσιακά.
Η πρώτη προτεραιότητα του Σανκαρά μαζί με τη γεωργική παραγωγή ήταν η ιατρική φροντίδα για τον λαό. Εγκαινίασε ένα πρόγραμμα μαζικών εμβολιασμών για να καταπολεμήσει την πολιομυελίτιδα, τη μηνιγγίτιδα και την ιλαρά. Μέσα σε μια εβδομάδα εμβολίασε ο ίδιος προσωπικά 2,5 εκατομμύρια κατοίκους[23], κάτι που απέσπασε τα συγχαρητήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας[24]. Επίσης, η διοίκηση του Σανκαρά ήταν η πρώτη αφρικανική κυβέρνηση που αναγνώρισε δημόσια την επιδημία του AIDS ως μείζονα απειλή για την Αφρική.[25]
Προγράμματα για τη στέγαση και τις υποδομές ενεργοποιήθηκαν και εργοστάσια κατασκευής τούβλων δημιουργήθηκαν για να κτιστούν σπίτια που θα αντικαθιστούσαν τις παραγκουπόλεις των αστικών κέντρων.[22] Καταβλήθηκαν επίσης προσπάθειες για την καταπολέμηση της αποδάσωσης, με τη φύτευση εκατομμυρίων δένδρων. Μεγάλης κλίμακας ήταν και η κατασκευή νέων δρόμων και 700 χιλιομέτρων σιδηροδρομικής γραμμής για τη διευκόλυνση της εξορύξεως και μεταφοράς μαγγανίου, χωρίς την παραμικρή τεχνική ή οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό.[24] Αυτά τα προγράμματα ήταν μία προσπάθεια να αποδειχθεί ότι οι αφρικανικές χώρες μπορούσαν να ευημερήσουν χωρίς ξένη βοήθεια.[26] Ο Σανκαρά προσπάθησε να καταπολεμήσει και τον αναλφαβητισμό στη χώρα του, που ήταν περίπου 90%. Μετά από αρχικές επιτυχίες ωστόσο, ήρθε αντιμέτωπος με μεγάλης κλίμακας απεργίες των δασκάλων, και η απροθυμία του να διαπραγματευθεί μαζί τους οδήγησε στην απόλυση 2.500 δασκάλων το 1987 και την αντικατάστασή τους από τους «Επαναστατικούς Δασκάλους»: οποιοσδήποτε με οποιοδήποτε πτυχίο πανεπιστημίου προσκλήθηκε να διδάξει εθελοντικά με μόλις 10 ημέρες σεμινάριο. Τα αποτελέσματα υπήρξαν καταστροφικά.[24]
Ο Σανκαρά ίδρυσε ένα σύστημα δικαστηρίων γνωστών ως «Λαϊκά Επαναστατικά Δικαστήρια» (ΛΕΔ), αρχικώς για να δικάσουν αξιωματούχους του προηγούμενου καθεστώτος «με άμεσο τρόπο» και τη δυνατότητα συμμετοχής ή παρακολουθήσεως των δικών από τον μέσο Μπουρκιναμπέ (πολίτη της Μπουρκίνα Φάσο).[24] Οι κατηγορούμενοι σε αυτά δικάζονταν με κατηγορίες για διαφθορά, φοροδιαφυγή ή για «αντεπαναστατική δραστηριότητα». Οι ποινές για τους πρώην αξιωματούχους ωστόσο ήταν ελαφρές και συχνά με αναστολή. Η διαδικασία στις δίκες των ΛΕΔ, ιδίως η νομική προστασία των κατηγορουμένων, δεν ακολουθούσε τα διεθνή πρότυπα: Οι κατηγορούμενοι έπρεπε να αποδείξουν την αθωότητά τους και δεν τους επιτρεπόταν η εκπροσώπηση από νομικό σύμβουλο.[27] Τα ΛΕΔ έγιναν στην αρχή δεκτά με ενθουσιασμό από τον λαό, αλλά με την πάροδο των ετών έγιναν διεφθαρμένα και καταπιεστικά. Εργαζόμενοι δικάζονταν ως «τεμπέληδες εργάτες» και καταδικάζονταν σε άμισθη εργασία ή απολύονταν. Κάποιοι έστηναν τα δικά τους δικαστήρια για να ξεκαθαρίσουν προσωπικές διαφορές και να ταπεινώσουν τους εχθρούς τους[24].
Οι «Επιτροπές για την Υπεράσπιση της Επανάστασης» (Comités de Défense de la Révolution, CDR) συστάθηκαν ως μαζικές ένοπλες οργανώσεις, ως αντίβαρο στην ισχύ του στρατού, αλλά και για την «προαγωγή της πολιτικής και κοινωνικής επανάστασης». Η ιδέα αντιγράφηκε από το καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο[28]. Οι CDR του Σανκαρά ωστόσο υπερέβησαν τις εξουσίες τους και κατηγορήθηκαν για «γκανγκστερική συμπεριφορά». Οι ομάδες τους ανακατεύονταν με την καθημερινή ζωή των κατοίκων. Κάποιοι χρησιμοποιούσαν τη δύναμή τους για να ξεκαθαρίσουν προσωπικές διαφορές ή για να τιμωρήσουν εχθρούς. Ο ίδιος ο Σανκαρά παραδέχθηκε την αποτυχία τους. Η κοινή γνώμη θεωρούσε μόνο υπεύθυνο τον ίδιο για τη δράση μεμονωμένων CDR.[24] Η αποτυχία των CDR και του προγράμματος των «Επαναστατικών Δασκάλων», καθώς και η ακαμψία του Σανκαρά οδήγησαν στην εξασθένηση της λαϊκής υποστηρίξεως για το καθεστώς.[24]
Η επανάσταση και η απελευθέρωση των γυναικών πάνε μαζί. Δε μιλάμε για τη γυναικεία χειραφέτηση σα μια πράξη φιλανθρωπίας ή από μια περίσσεια ανθρώπινης συμπόνοιας. Είναι μια βασική αναγκαιότητα για το θρίαμβο της επανάστασης.
— Thomas Sankara[29]
Ο Σανκαρά αναδείχθηκε σε έναν από τους επιφανέστερους Αφρικανούς φεμινιστές. Η βελτίωση της θέσεως των γυναικών στην κοινωνία της χώρας ήταν ένας από τους διακηρυγμένους στόχους του. Η κυβέρνησή του περιελάμβανε μεγάλο αριθμό γυναικών, κάτι χωρίς προηγούμενο στη Δυτική Αφρική. Απαγόρευσε τους καταναγκαστικούς γάμους και την πολυγαμία, διόρισε γυναίκες σε υψηλές κρατικές θέσεις και ενεθάρρυνε τον γυναικείο πληθυσμό να εργάζεται έξω από το σπίτι και τις μαθήτριες να μένουν στο σχολείο ακόμα και αν είναι έγκυες.[24] Ο Σανκαρά προώθησε επίσης την αντισύλληψη και προέτρεψε τους συζύγους να αγοράσουν φαγητό και να ετοιμάσουν γεύματα για να αποκτήσουν την εμπειρία των συνθηκών που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες. Αναγνώρισε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Αφρικανίδες σε έναν περίφημο λόγο του κατά τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου 1987 στην Ουαγκαντούγκου. Μίλησε σε χιλιάδες γυναίκες και δήλωσε ότι η επανάσταση «εγκαθίδρυε νέες κοινωνικές σχέσεις» που θα αναστάτωναν «τις σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στους άντρες και στις γυναίκες, υποχρεώνοντας το κάθε φύλο να ξανασκεφτεί τη φύση αμφότερων. Αυτό το καθήκον είναι απίστευτα δύσκολο, αλλά απαραίτητο.»[30] Υπήρξε επιπλέον ο πρώτος Αφρικανός ηγέτης που στρατολόγησε ενεργά γυναίκες στις ένοπλες δυνάμεις.[24]
Το 1985 η Μπουρκίνα Φάσο διενήργησε γενική απογραφή πληθυσμού. Κατά τη διάρκειά της, απογραφείς επισκέφθηκαν κατά λάθος στρατόπεδα των Φουλά στο Μάλι[31] Τότε η κυβέρνηση του Μάλι ισχυρίσθηκε ότι η πράξη αυτή συνιστούσε παραβίαση της κυριαρχίας της στη Λωρίδα του Αγκασέ (Agacher). Το Μάλι ζήτησε από Αφρικανούς ηγέτες να ασκήσουν πίεση στον Σανκαρά[31] και τελικά οι εντάσεις ξέσπασαν ανήμερα τα Χριστούγεννα του 1985 σε έναν πόλεμο που κράτησε 5 ημέρες και στοίχισε τη ζωή σε περίπου 100 ανθρώπους (οι περισσότεροι ήταν πολίτες που σκοτώθηκαν από βόμβα που εξαπέλυσε στην αγορά του Ouahigouya ένα μαλιανό αεροπλάνο). Η σύγκρουση είναι γνωστή στη Μπουρκίνα Φάσο ως «ο Πόλεμος των Χριστουγέννων».
Το καθεστώς του Σανκαρέ επικρίθηκε από τη Διεθνή Αμνηστία και άλλους διεθνείς ανθρωπιστικούς οργανισμούς για παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως εκτελέσεις χωρίς δίκη, αυθαίρετες κρατήσεις και βασανισμό πολιτικών αντιπάλων.[32] Ο βρετανικός αναπτυξιακός οργανισμός Oxfam κατέγραψε τη σύλληψη και τον βασανισμό ηγετών συνδικαλιστικών ενώσεων το 1987.[33] Το 1984 επτά άτομα συνδεόμενα με το προηγούμενο καθεστώς κατηγορήθηκαν για προδοσία και εκτελέσθηκαν μετά από συνοπτική δίκη. Σύμφωνα με τους Κρίστιαν Μόρισον και Ζαν-Πωλ Αζάμ του ΟΟΣΑ, το «κλίμα της επείγουσας και δραστικής ενέργειας, υπό το οποίο πολλές ποινές επιβλήθηκαν και εκτελέσθηκαν αμέσως σε εκείνους που είχαν την ατυχία να βρεθούν ένοχοι για μη επαναστατική συμπεριφορά, έφερε κάποιες με αυτά που συνέβησαν κατά τις χειρότερες ημέρες της Γαλλικής Επαναστάσεως, κατά την περίοδο της Τρομοκρατίας. Παρά το ότι λίγοι άνθρωποι σκοτώθηκαν, η βία ήταν εκτεταμένη.»[34]
Εκτός από τη χαρισματική του προσωπικότητα, ο Σανκαρά είχε μία σειρά πρωτότυπων πρωτοβουλιών που συνεισέφεραν στη δημοφιλία του και κάποιες τράβηξαν την προσοχή και διεθνών ΜΜΕ:
— Μαριάμ Σανκαρά, χήρα του Τομά[12]
Ο Τσε Γκεβάρα μάς δίδαξε πως θα μπορούσαμε να τολμήσουμε να έχουμε εμπιστοσύνη στους εαυτούς μας, εμπιστοσύνη στις ικανότητές μας. Ενστάλαξε μέσα μας την πεποίθηση ότι ο αγώνας είναι ο μοναδικός μας πόρος. Εκείνος ήταν ένας πολίτης του ελεύθερου κόσμου που μαζί είμαστε στη διαδικασία του χτισίματός του. Αυτός είναι ο λόγος που λέμε πως ο Τσε είναι επίσης Αφρικανός και Μπουρκιναμπέ.
— Τομά Σανκαρά[29]
Ο Σανκαρά αναφέρεται συχνά ως «ο Τσε Γκεβάρα της Αφρικής»[12]. Για να τιμήσει την 20ή επέτειο από την εκτέλεσή του, στις 9 Οκτωβρίου 1967, ο Σανακαρά έδωσε ομιλία μία εβδομάδα πριν δολοφονηθεί ο ίδιος, στις 15 Οκτωβρίου 1987.[36]
Στις 15 Οκτωβρίου 1987 ο Σανκαρά δολοφονήθηκε από μία ένοπλη ομάδα, μαζί με 12 άλλους αξιωματούχους, σε ένα πραξικόπημα που είχε οργανώσει ο πρώην συνάδελφός του Μπλεζ Κομπαορέ. Ως ένας από τους λόγους για το πραξικόπημα, όπως ανακοινώθηκε από τους πραξικοπηματίες, ήταν η επιδείνωση στις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες: ο Κομπαορέ δηλωσε ότι ο Σανκαρά έθετε σε κίνδυνο τις σχέσεις με την πρώην αποικιακή δύναμη Γαλλία και τη γειτονική Ακτή Ελεφαντοστού.[12] Ο Πρινς Τζόνσον (Prince Johnson), πρώην Λιβεριανός πολέμαρχος, είπε στην Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλιώσεως της Λιβερίας ότι το πραξικόπημα είχε οργανωθεί από τον Τσαρλς Τέιλορ.[37] Μετά από το πραξικόπημα, παρά το ότι ήταν γνωστό ότι ο Σανκαρά είχε πέσει νεκρός, ορισμένες CDR προέβαλαν ένοπλη αντίσταση στον στρατό για πολλές ημέρες.
Το σώμα του νεκρού Σανκαρά διαμελίσθηκε και θάφτηκε εσπευσμένα σε έναν ανώνυμο τάφο, ενώ η χήρα του Μαριάμ και δύο παιδιά τους εγκατέλειψαν τη χώρα[38]. Ο Κομπαορέ αμέσως ανέστρεψε τις εθνικοποιήσεις και σχεδόν όλες τις πολιτικές του Σανκαρά: Επέστρεψε τη χώρα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στην Παγκόσμια Τράπεζα για να φέρει στη χώρα «τους πόρους που χρειαζόταν απελπισμένα» για να ανορθώσει την «ερειπωμένη οικονομία» της[39], και τελικώς περιφρόνησε όλη σχεδόν την κληρονομιά του Σανκαρά. Η δικτατορία του Κομπαορέ παρέμεινε στην εξουσία επί 27 χρόνια, μέχρι που ανατράπηκε από λαϊκή εξέγερση το 2014.
Η εκταφή των οστών του Σανκαρά άρχισε την Ημέρα Ελευθερίας της Αφρικής, στις 25 Μαΐου 2015. Τα οστά ταυτοποιήθηκαν με εξετάσεις από την οικογένειά του.[40] Τον Οκτώβριο του 2015, ένας από τους δικηγόρους της χήρας του ανέφερε ότι η αυτοψία είχε αποκαλύψει ότι το σώμα του Σανκαρά είχε δεχθεί περισσότερες από 12 σφαίρες κατά τη δολοφονία του[41].
Η επέτειος των 20 ετών από τη δολοφονία του Σανκαρά, στις 15 Οκτωβρίου 2007, τιμήθηκε με τελετές που έλαβαν χώρα στην πατρίδα του, στο Μάλι, στη Σενεγάλη, στη Δημοκρατία του Νίγηρα, στην Τανζανία, στο Μπουρούντι, στη Γαλλία, στον Καναδά και στις ΗΠΑ.[35]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
