Αραβοβυζαντινοί Πόλεμοι

Οι Αραβοβυζαντινοί πόλεμοι ήταν μια σειρά από πολέμους μεταξύ των Αράβων και των Βυζαντινών από το 629 έως το 1050. Ξεκίνησαν κατά την αρχική φάση της μουσουλμανικής κατάκτησης υπό την ηγεσία των Ρασιντούν και των Ομεϋαδών τον 7ο αιώνα και συνεχίστηκαν από τους διαδόχους τους έως τα μέσα του 11ου αιώνα.

Αραβοβυζαντινοί πόλεμοι
Χρονολογία	629-1054
Τόπος	Λεβάντες, Συρία, Αίγυπτος, Βόρεια Αφρική, Μικρά Ασία, Κρήτη, Σικελία, Νότια Ιταλία
Αντιμαχόμενοι
Βυζαντινή Αυτοκρατορία[1] Γασανίδες[2] Μαρδαΐτες Πριγκιπάτα της Αρμενίας Βουλγαρική Αυτοκρατορία Βασίλειο της Ιταλίας Ιταλικές πόλεις-κράτη Χαλιφάτο Ρασιντούν Χαλιφάτο των Ομεϋαδών Χαλιφάτο των Αββασιδών Αγλαβίδες Εμιράτο της Σικελίας Εμιράτο του Μπάρι Εμιράτο της Κρήτης Χαμδανίδες του Χαλεπιού Χαλιφάτο των Φατιμιδών Δυναστεία Μιρδασιδών
Ηγετικά πρόσωπα
Ηράκλειος Θεόδωρος Τριθύριος Γρηγόριος Κώνστας Β΄ Κωνσταντίνος Δ΄ Ιουστινιανός Β΄ Λέων Ε΄ Μιχαήλ Λαχανοδράκων Ηράκλειος Λεόντιος Κωνσταντίνος Ε΄ Τατζάτης Νικηφόρος Α΄ Θεόφιλος Θεόφοβος Μανουήλ ο Αρμένιος Νικήτας Ωορύφας Β΄ Ιμέριος Ιωάννης Κουρκούας Βάρδας Φωκάς Νικηφόρος Β´ Φωκάς Λέων Φωκάς Ιωάννης Α΄ Τσιμισκής Μιχαήλ Βούρτζης Βασίλειος Β΄ Νικηφόρος Ουρανός Γεώργιος Μανιάκης Τζαφάρ ιμπν Αμπί Τάλιμπ Χαλίντ ιμπν Ουαλίντ Αμπού Μπακρ Ουμάρ ιμπν αλ-Χαττάμπ Αμπού Ουμπάιντα ιμπν αλ-Τζάρραχ Αμρ ιμπν αλ-Ας Αμπντ Αλλάχ ιμπν Σαάντ Μωαβίας Α' Γιαζίντ Α΄ Μουαβίγια ιμπν Ισάμ Μουχάμαντ ιμπν Μαρουάν Μασλαμά ιμπν Αμπντ αλ-Μαλίκ Αμπντ Αλλάχ αλ-Μπαττάλ Χαρούν αλ-Ρασίντ Άμπντ αλ-Μαλίκ ιμπν Σαλίχ αλ-Μαμούν Αλ-Μουτασίμ Άσαντ ιμπν αλ-Φουράτ Λέων ο Τριπολίτης Ουμάρ αλ-Ακτά Σαΐφ αλ-Ντάουλα αλ-Αζίζ Μπιλλάχ Μαντζουτακίν

Με την έξοδο των Αράβων από την Αραβική χερσόνησο κατά το 629-30 οι Βυζαντινοί απώλεσαν αμέσως τις νότιες επαρχίες τους, Συρία και Αίγυπτο. Κατά τη διάρκεια των επόμενων πενήντα χρόνων οι Άραβες θα έκαναν συχνές επιδρομές στη Μικρά Ασία, θα απειλούσαν δύο φορές την πρωτεύουσα των Βυζαντινών Κωνσταντινούπολη και θα κατακτούσαν το Εξαρχάτο της Αφρικής. Η κατάσταση σταθεροποιήθηκε μόνο μετά τη Δεύτερη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες (717-718), όταν η Οροσειρά του Ταύρου παγιώθηκε ως το σύνορο μεταξύ Βυζαντινών και Αράβων και οι σχέσεις των δυο αυτοκρατοριών εξομαλύνθηκαν στο βαθμό ανταλλαγής διπλωματικών αντιπροσωπειών και τήρησης παρατεταμένων περιόδων ανακωχής. Οι επιδρομές και οι συγκρούσεις, ωστόσο, συνεχίστηκαν έως και τον 10ο αιώνα.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων αιώνων των συγκρούσεων, οι Βυζαντινοί τηρούσαν κυρίως αμυντική στάση, αποφεύγοντας την ανοικτή μάχη και προτιμώντας να υποχωρούν στα οχυρωμένα κέντρα τους. Μόνο μετά το 740 ξεκίνησαν τις αντεπιθέσεις, ωστόσο το Χαλιφάτο των Αββασιδών είχε ακόμη αρκετή δύναμη ώστε να απαντά με καταστροφικές εισβολές στη Μικρά Ασία. Μετά την πτώση των Αββασιδών και την ισχυροποίηση του Βυζαντίου κάτω από τη Μακεδονική δυναστεία η πορεία των πραγμάτων άλλαξε. Μέσα σε πενήντα χρόνια, οι Βυζαντινοί αποκατέστησαν την κυριαρχία τους στη Συρία και την Αρμενία, που θα διατηρούσαν έως την άφιξη των Σελτζούκων Τούρκων το 1060.

Οι Άραβες διεκδίκησαν με το στόλο τους και την κυριαρχία στη θάλασσα, και από το 650 και έπειτα ολόκληρη η Μεσόγειος αποτέλεσε πεδίο μάχης, με επιδρομές σε νησιά και παράκτιους οικισμούς και των δυο πλευρών. Οι Μουσουλμανικές επιδρομές κορυφώθηκαν τον 9ο και στις αρχές του 10ου αιώνα, όταν κατέκτησαν την Κρήτη, τη Μάλτα και τη Σικελία και ο στόλος τους έφθασε στις ακτές της Γαλλίας, στη Δαλματία, έως και στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης.

Παραπομπές

1. Ο στρατός της αυτοκρατορίας περιελάμβανε και χριστιανούς Αρμένιους, Άραβες Γασανίδες, Μαρδαΐτες, Σλάβους και Ρως.
2. Ghassān Encyclopædia Britannica

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Arab–Byzantine wars της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).