Ян Антоні Храпавіцкі

Ян Антоні Храпавіцкі (1 кастрычніка 1612, вёска Падбярэззе каля Віцебска — 3 лістапада 1685, Лукішкі пад Віцебскам) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, аўтар дзённіка. Харунжы (з 1650) і падкаморы смаленскі (з 1660), ваявода віцебскі (з 1669). Трымаў Дарагабужскае, Азярыцкае і Маркаўскае староствы, адміністратар Магілёўскай эканоміі (1684).

Ян Антоні Храпавіцкі
Ян Антоні Храпавіцкі. Партрэт са збораў В. Федаровіча ў Віцебску
Герб «Газдава»
Ваявода віцебскі 1669 — 1685
Папярэднік	Уладзіслаў Валовіч
Пераемнік	Леанард Габрыэль Пацей
Нараджэнне	1 кастрычніка 1612(1612-10-01)[1] Падбярэззе, Віцебскі павет, Віцебскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Смерць	3 лістапада 1685(1685-11-03) (73 гады) Лукішкі, Віцебскі павет, Віцебскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Род	Храпавіцкія[d]
Бацька	Крыштаф Храпавіцкі[d]
Маці	Алена з Войнаў-Ясянецкіх[d]
Жонка	Беата Канстанцыя з Вярбіцкіх Ганна з Вылежынскіх
Дзеці	Ян Францішак, Крыштаф Антоні, Карнэлія, Барбара, Кацярына, Юзаф, Міхал, Антоні, Вацлаў, Стэфан Антоні, Людвіка Агнешка, Францішак Ян, Марыяна
Веравызнанне	кальвінізм[2]
Дзейнасць	палітычная дзейнасць[d][3]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Прадстаўнік шляхецкага роду Храпавіцкіх герба «Газдава», сын Крыштафа і Алены з Войнаў-Ясянецкіх. Скончыў калегіум Навадворскага ў Кракаве, працягваў навучанне ў Лондане і Падуі. У 1637 годзе перайшоў з кальвінізму ў каталіцтва, што дало яму магчымасць займацца грамадскай і палітычнай дзейнасцю і зрабіць кар’еру.

Займаў шэраг дзяржаўных пасадаў. Быў сакратаром караля польскага і вялікага князя літоўскага Яна Казіміра. Актыўны ўдзельнік палітычнага жыцця Рэчы Паспалітай: браў удзел у працы 24 соймаў, маршалак соймаў 1665 і 1668 гадоў, уваходзіў у шматлікія соймавыя камісіі, а таксама ў Скарбовы Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага.

У сярэдзіне XVII ст. удзельнічаў у працы камісіі для размежавання Веліжскага і Усвяцкага старостваў з Невельскім. Браў удзел у перамовах з Маскоўскай дзяржавай, а таксама ў падпісанні Андросаўскага перамір’я (1667).

Дзённік

Пакінуў дзённік за 1658—1685 гады — каштоўную гістарычную крыніцу, дзе ёсць звесткі пра палітычнае жыццё Рэчы Паспалітай, соймы, штодзённае жыццё заможнай шляхты, звычаі і норавы.

Літаратура

• Пазднякоў В. Храпавіцкі Ян Антоні // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 717. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.

1. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. IV, Ziemia smolenśka i województwo smolenśkie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2003. — С. 59. — 412 с. — ISBN 83-7181-279-5

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123694190'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686050'></a>
2. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. IV, Ziemia smolenśka i województwo smolenśkie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2003. — С. 121, 227. — 412 с. — ISBN 83-7181-279-5

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123694190'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686050'></a>
3. Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>